به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، عبدالحسین کلانتری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در کنفرانس سیاست‌گذاری عمومی و حکمرانی اسلامی گفت: حکمرانی و حکومت به اشتباه در بسیاری از مواقع یکسان انگاشته شده، کما اینکه گفتمان و گفتگو یکسان انگاشته شده است. حکمرانی، حکومت اجتماعی است که با اقتدار سروکار دارد و شیوه نرم، هوشمندانه و کم‌تنش اِعمال حاکمیت است.
وی با اشاره به اینکه چارچوب‌های کلان حکمرانی فضای مجازی را می‌توان به دست آورد، افزود: سیستم فضای مجازی و فناوری‌های وابسته به آن متناسب با بنیاد‌ها و ارزش‌های انقلاب اسلامی باید مورد توجه قرار گیرد. در جلسه‌ای که در یونسکو برگزار شد ایران توانست مباحث اخلاقی اسلامی را در فضای مجازی نشان دهد.
کلانتری با بیان اینکه آزادی از ارزش‌های بنیادی اسلامی و حداقلی آن حس حریم خصوصی است، عنوان کرد: شرایط محدودکننده آزادی در چارچوب شرع و قانون است. ایجاد آزادی شرایط مطلوبی در جهت رشد و تعالی شهروندان و کاربران فضای مجازی است که حالت ایجابی دارد. از دیگر مباحث ایجاد شرایط عادلانه دسترسی همگان به محتوا و خدمات مطلوب به فضای مجازی است که نشانه‌های آن هم در کشور دیده می‌شود.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به الزامات حکمرانی مطلوب فضای مجازی در جمهوری اسلامی، اظهار کرد: از الزامات حکمرانی فضای مجازی توجه به نوآوری، جامعیت، خوداتکایی، برونگرایی و درون‌گرایی فرامرزی است.
وی ادامه داد: در حکمرانی فضای مجازی باید بر افزایش مشارکت مردمی توجه شود و شبکه ملی و فراملی اطلاعات انحصاری نشود. متأسفانه در گستره ملی دولت‌ها از ظرفیت شرکت‌ها و نهاد‌های مردمی کمتر استفاده کردند و به نوعی شرکت‌ها رقیب دولت و حاکمیت تلقی شدند که این تعبیر و نگاه درست نیست. امروز همه شاهدیم که آمریکا سلطه‌جویی و قدرت خود را با شرکت‌های خود اعمال می‌کند.
کلانتری با بیان اینکه اهمیت استفاده از تکنولوژی در حوزه امنیت فضای مجازی است، ابراز کرد: انقلاب اسلامی مبتنی بر رأی و مشارکت مردم شکل گرفته است که در گره گشایی بزرگترین مشکلات کشور نظیر دفاع مقدس و فتنه‌هایی ایجاد شده طی چهار دهه اخیر هم اثرگذار بودند. اما متأسفانه در حکمرانی فضای مجازی گام‌های عملی برای استفاده از این ظرفیت‌ها برداشته نشده است.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: امروز سخت‌ترین حکمرانی را آمریکایی‌ها در فضای مجازی دارند و به صراحت هرگونه تهدید در فضای سایبری را پاسخ می‌دهد. متأسفانه ما این مسئله را جدی نگرفتیم و با صورت بندی‌های غلط، فضای مجازی را رها کردیم.
وی با بیان اینکه تصمیمات شورای عالی فضای مجازی از مسائل دیگر است که باید به آن توجه کرد، گفت: در کنار تحولات نظامی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی کشور شاهد تحولات فناورانه در حکمرانی فضای مجازی هستیم که باید به آن توجه خاص شود. اهداف مختلفی برای حکمرانی فضای مجازی ترسیم شده است که سرجمع آن دست‌یابی به ساز و کار مناسب و نهاد‌های توانمند به منظور اداره صحیح کشور در عصر فضای مجازی است. در این فضا کشور را به نحوی هوشمندانه و متناسب با ابزار‌های جدید مدیریت و اداره می‌شود.
کلانتری بیان کرد: هدف اصلی حکمرانی فضای مجازی اداره کشور بر اساس ارزش‌ها و شعار‌های انقلاب اسلامی است، بنابراین اهداف انقلاب اسلامی باید متناسب با فضای مجازی بازخوانی شود، به عنوان مثال امروز اسلام در فضای مجازی اسلامی حداقلی و عدم مخالفت با شرع مقدس اسلام با یک رویکرد سلبی است در حالی که حد مطلوب آن تطابق تام با دین مبین اسلام با رویکرد ایجابی است.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه ادبیات حکمرانی در دوره اخیر بسیار متحول شده است؛ اظهار کرد: ازجمله این تحولات می‌توان به دقیق‌تر شدن ابزار‌های حکمرانی به خصوص با اتکا به کلان داده‌ها و سایر فناوری‌ها، هوشمندتر و چابک‌تر شدن اعمال حکمرانی، تحول مدل و شیوه حکمرانی، استفاده روزافزون از قواعد، توصیه‌ها، هنجارگذاری، استانداردسازی و تنظیم‌گری در کنار استفاده از اقتدار رسمی و قانون، خروج از انحصار دولتی و پیدایش ذیربطان جدید، مقرره گذاری‌ها و استانداردگذاری‌ها شرکت‌ها، قدرت یافتن بیش از پیش شرکت‌های فراملی، تکثیر و پراکندگی مراکز قدرت در لایه اجتماعی (مصرف) و تمرکز و انحصار در لایه اقتصادی، کمرنگ شدن مرز‌های جغرافیایی ملی و امکان مداخله در اعمال حکمرانی ملی از طریق شرکت‌ها و سکو‌های خارجی، تأثیر شدید مدل حکمرانی بین‌المللی بر مدل حکمرانی ملی اشاره کرد.
وی بیان کرد: حکمرانی متأثر از فضای مجازی با ویژگی‌هایی نظیر شبکه‌ای شدن، همه جایی و همه زمانی، اجتماعی بودن، پلتفورمی بودن و غیر تغییر کرده و بر مباحثی از قبیل حکمرانی شبکه‌ای، دیجیتال، تعاملی و ... شکل گرفته است.
کلانتری با بیان اینکه تحول مکرر و شدید ادبیات حکمرانی فضای مجازی موجب شده که برخی در تعبیری رادیکال، حکمرانی فضای مجازی را حکمرانی بر امر حکمرانی ناپذیر یا حکمرانی آشوبناک می‌خوانند، گفت: اگرچه ارائه مدل حکمرانی ثابت به معنای کلاسیک، با توجه به اقتضای متحول و پویای فضای مجازی ممکن نیست، اما باید بر ارائه تدابیر و مدل‌های کلی حکمرانی تکیه نمود.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و با اشاره به مهمترین چالش‌های حکمرانی فضای مجازی گفت: ناهماهنگی در بخش‌های مختلف نظام در رویکرد به فضای مجازی، چالش‌هایی از جمله ابهام نقش و جایگاه مصوبات شورای عالی فضای مجازی در نظام حقوقی و اداری کشور، فقدان تناظر ساختاری در حوزه فضای مجازی در قوای سه‌گانه کشور، ضمانت اجرایی پایین تصمیمات شورای عالی فضای مجازی، فقدان تحرک و پویایی لازم در ارتباطات سیستم اجرایی و تقنینی کشور با شورای عالی فضای مجازی، عدم اشراف کافی حکمرانان نسبت به وظایف سازمانی خود در خصوص حکمرانی فضای مجازی را ایجاد کرده است.