‌یارانه پنهان به مشترک ۵۰ میلیونی/ تعرفه جدید گاز مانع یارانه نجومی می‌شود

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، روز گذشته قبض گاز یک مشترک خانگی پرمصرف در فضای مجازی منتشر شد.

طبق این قبض گاز (تصویر 1)، میزان مصرف گاز این مشترک در اسفندماه سال گذشته بیش از 20 هزار متر مکعب بوده است و قبض گاز وی نیز 11.3 میلیون تومان محاسبه شده است.

تصویر 1

*یارانه 50 میلیون تومانی یک مشترک بخش خانگی در ماه

اگر قیمت واقعی گاز این مشترک پرمصرفِ بخش خانگی معادل نرخ خوراک پتروشیمی‌ها در نظر گرفته شود. با فرض قیمت خوراک پتروشیمی معادل 12 سنت بر متر مکعب و قیمت ارز 25 هزار تومانی، قیمت واقعی هر متر مکعب گاز 3000 تومان است.

یعنی این مشترک پرمصرف به ارزش بیش از 60 میلیون تومان گاز در یک ماه مصرف کرده است و تنها 11 میلیون تومان پرداختی داشته است. در نتیجه فقط در یک ماه 50 میلیون تومان یارانه پنهان گاز از دولت دریافت کرده است.

* به اندازه 33 خانوار گاز مصرف کنید و 50 میلیون تومان یارانه بگیرید!

متوسط مصرف گاز در بخش خانگی برای یک خانه 100 متری در فصل سرما حدود 600 متر مکعب در ماه است؛ سیدجلال نورموسوی، مدیر گازرسانی شرکت ملی گاز در این باره می‌گوید: «به طور میانگین مصرف گاز یک خانه 100 متری در تهران اگر دمای رفاه را روی 18-21 درجه تنظیم کند روزانه 22 متر مکعب است و در مجموع در ماه حدود 600 مترمکعب مصرف گاز خواهد داشت. قبض گاز این خانه 48 هزار تومان در ماه خواهد شد. این مبلغ برای یک واحد 100 متری با سه دیوار در فضای آزاد است».

در نتیجه این مشترک پرمصرف در خوشبینانه‌ترین حالت نیز 33 برابر الگوی مصرف بخش خانگی در یک ماه مصرف کرده است، به بیان دیگر مصرف گاز وی معادل مصرف گاز 33 خانواده در کشور است.

یک کاربر فضای مجازی با انتشار این قبض گاز عنوان کرد:

*راهکار یک نماینده مجلس برای جلوگیری از یارانه نجومی گاز

مالک شریعتی، عضو کمیسیون انرژی مجلس در واکنش به این قبض گاز نوشت: «با فرض قیمت صفر برای ارزش گاز، هزینه تولید تا توزیع داخل کشور در هر متر مکعب حدود ۱۰۰۰ تومان است اما میانگین تعرفه خانگی زیر ۱۰۰ تومان است؛ یعنی بطور متوسط ۹۰ درصد یارانه انرژی توزیع می‌شود. با اجرای کامل تعرفه‌گذاری افزایشی-پلکانی (IBT)، نباید اجازه داد مصارف نجومی، یارانه نجومی بگیرند».

*تعرفه جدید گاز چه میزان جلوی پرداخت یارانه نجومی را گرفته است؟

البته باید توجه داشت که این مبلغ قبض گاز مربوط به قبل از اصلاح تعرفه‌های گاز بخش خانگی در دولت سیزدهم است و اعمال تعرفه‌های جدید توانسته است تا حدودی جلوی واریز یارانه پنهان نجومی به جیب پرمصرف‌های پردرآمد را بگیرد اما مشکل اصلی همچنان باقی است.

در جدول 1، تعرفه‌های جدید برای پلکان‌های مصرف گاز بخش خانگی آورده شده است.

جدول 1

با در نظر گرفتن تعرفه‌های جدید، طبق محاسبات قبض گاز این مشترک پرمصرف 38 میلیون تومان خواهد شد. اما باز هم این مشترک به اندازه 22 میلیون تومان یارانه پنهان گاز دریافت می‌کند.

به بیان دیگر هر چند اصلاح تعرفه گاز در پلکان‌های آخر مصرف موجب شد که قبض گاز این مشترک از 11 میلیون تومان به 38 میلیون تومان افزایش یابد و یارانه پنهان دریافتی از 50 میلیون تومان به 22 میلیون تومان کاهش یابد، اما باز هم یارانه‌ای که دولت به این مشترک پرمصرف پرداخت می‎کند رقم بالایی است.

با در نظر گرفتن الگوی مصرف 600 متر مکعبی در یک خانه 100 متری در تهران، به طور میانگین یک مشترک تهرانی طبق تعرفه‌های جدید، ماهانه کمتر از 2 میلیون تومان یارانه پنهان گاز دریافت می‌کند. در نتیجه حتی بعد از اصلاح تعرفه‌ها نیز این مشترک پرمصرف به اندازه 11 برابر میانگین جامعه یارانه دریافت می‌کند.

*گام دوم نقره‌داغ 4 درصدی‌ها در بودجه 1401

طبق آمار وزارت نفت، 4 پلکان آخر مصرف گاز در بخش خانگی شامل 4 درصد از مشترکان است که تمامی این افراد جز دهک‌های بالای جامعه هستند و مصرف گاز بالای آنها به دلیل مساحت بالای خانه و استفاده از امکانات لاکچری است. این 4 درصد مشترکان حدود 12 درصد از کل گاز مصرفی در بخش خانگی را مصرف می‌کنند.

همانطور که اشاره شد هر چند اصلاح تعرفه گاز باعث شد که قبض گاز این مشترکان افزایش قابل توجهی یابد اما همچنان این دسته از مشترکانِ پردرآمد 11 برابر میانگین جامعه یارانه پنهانِ نجومی دریافت می‎‌کنند.

کارشناسان معتقد هستند برای عادلانه‌تر کردن نظام تعرفه‌گذاری گاز، ضرورت دارد دولت سیزدهم در بودجه 1401 گام دوم را برای اصلاح تعرفه‌ها و افزایش قابل ملاحظه قبض گاز مشترکان خانگی پرمصرف بردارد. البته قاعدتا تمرکز جریمه باید صرفا بر چهار پله مصرفی آخر باشد.