موفقیت از مسیر بومی‌سازی دانش محصولات وارداتی می‌گذرد / استراتژی چینی، راه حل برون رفت از مشکلات

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو- فرزانه کرمی، دستیابی به توسعه علمی و مرجعیت علمی، صنعتی و فرهنگی بدون پرداختن به امر پژوهش با موفقیت چندانی رو به رو نخواهد بود. به همین دلیل پژوهش در کنار امر آموزش در دانشگاه‌ها مورد توجه واقع شد.

 

امروزه مهارت افزایی و کارآفرینی دانشجویان و فارغ التحصیلان بیش از هر زمان دیگری از اهمیت برخوردار است، درحقیقت دانشجویان زمانی می‌توانند از علم خود بهره‌مند شوند که در آزمایشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها به آزمایش و خطا بپردازند. فعالیت‌های پژوهشی نه تنها موجب می‌شود فارغ التحصیلان دانشگاهی آینده شغلی بهتری داشته باشند؛ بلکه زمینه توسعه و پیشرفت علمی کشور را نیز فراهم می‌کند.

 

سیاست‌های بالادستی اکنون به این موضوع توجه دارند که دانشگاه‌ها باید پس از مرحله نسل اول «آموزش محور»، دوم «پژوهش محور» وسوم «کارآفرین» به سمت دانشگاه جامعه محور حرکت کنند؛ به همین منظور مقوله پژوهش همواره جزو جدایی ناپذیر دانشگاه محسوب می‌شود تا بتواند به عنوان یک ابزار مناسب در کلاس درس و جامعه برای حل مشکلات جامعه فرهنگی و صنعتی راهکار ارائه کند.

دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی از جمله مراکز علمی به شمار می‌آید که توانسته است در زمینه‌های مختلف علمی به فعالیت بپردازد، به همین منظور با محمد طالعی، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی به گفتگو پرداختیم تا با جزئیات فعالیت‌های این دانشگاه آشنا شویم.

طالعی با بیان اینکه دانشگاه خواجه نصیر جزو ۱۳ دانشگاه برتر کشور محسوب می‌شود، گفت: این دانشگاه با درآمد حاصل از فعالیت‌های پژوهشی، بخشی از بودجه مورد نیاز خود را تامین می‌کند. طبق آخرین آمار دریافتی، از ۲۰ میلیارد تومان درآمد اختصاصی دانشگاه خواجه نصیر نزدیک به ۱۲ میلیارد تومان به در آمد حاصل از قرارداد‌های پژوهشی با صنعت اختصاص دارد. این دانشگاه پس از قطب‌بندی وزارت علوم جزو ۱۳ دانشگاه برتر کشور شد.

 

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه صنعتی خواجه نصیر با اشاره به اینکه معاونت آموزشی با هماهنگی حوزه معاونت پژوهشی دوره‌هایی را در غالب دروس اختیاری و اجباری به گرایش‌های مختلف درسی افزوده است؛ اظهار کرد: دوره کارآفرینی به عنوان یک دوره اختیاری در تمام گرایشات مهندسی تعریف شده است. همچنین در دانشکده‌های مختلف این دانشگاه برحسب نیاز، دروسی را به مجموعه دروس دانشجویان افزوده‌ایم.

وی افزود: در بحث تجاری‌سازی، کارآفرینی و ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان نیز چندین کارگاه راه اندازی کرده‌ایم. درحقیقت برای تربیت نیروی انسانی کارآفرین و فناوران نیازمند یک تغییر بنیادی در دیدگاه اساتید هستیم. به این مفهوم که اساتید در ارائه درس‌ها و تعاملاتی که درهدایت پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی دارند باید دیدگاه کارآفرینانه و خلاقانه، داشته باشند تا بتوانند دانشجویان را به این سمت و سوهدایت کنند.

 

طالعی ادامه داد: اساتید لازم است به مقالات دانشجویی به عنوان یک دستاورد یا فعالیت پژوهشی توجه کنند و از این پایان‌نامه‌ها برای تولید ثروت و محصول فناورانه استفاده کنند که مسلما موجب رونق اقتصادی برای دانشجو و ایجاد انگیزه برای دانشجویان دیگری که با معضل بیکاری روبه روهستند، خواهد شد؛ به طوری که این تفکر «دانشجویان باید بتوانند از دستاورد‌های خود به اشتغال پایدار دست یابند و شرایط ارتقای جایگاه جمهوری اسلامی را در حوزه‌های علمی به وجود آورند» در ذهن همگان نهادینه شود.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه صنعتی خواجه نصیر با بیان اینکه اساتید دانشگاهی علاوه برمباحث تئوری باید به بحث‌های فناورانه و صنعتی توجه کنند، تاکید کرد: صنعت نیز لازم است به عنوان بهره بردار دست از واردات بردارند و باور داشته باشند که هر چند ممکن است محصولات تولیدی اولیه کیفیت لازم را در مقایسه با محصول خارجی نداشته باشند، اما این ریسک را بپذیرد که به صنعت داخل اعتماد کند تا در شرایط تحریمی همچون امروز دچار مشکل نشود.

 

وی با بیان اینکه صنعت در سنوات گذشته دیدگاه کوتاه مدتی در تعامل با بخش صنعت داشته است، تصریح کرد: صنعت همواره خواستار رفع نیاز‌های خود در مدت زمان کم است. در این زمینه نیز باید تغییر دیدگاهی رخ دهد؛ به نحوی که دانشگاه را به عنوان همکاران استراتژیک بلند مدت خود انتخاب کنند تا دانشگاه در یک تعامل بلند مدت نیاز بخش‌های مختلف صنعت را رفع کند.

طالعی ادامه داد: خوشبختانه باوجود مشکلات اقتصادی که کشور اکنون با آن مواجه است، صنعت به دنبال رفع مشکلات و نیاز‌های خود از طریق تعامل با دانشگاه است. این موضوع موجب می‌شود تا آینده روشنی هم از نظر تعداد و هم از نظر سقف قرارداد‌ها برای دانشگاه‌ها تصور شود.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه صنعتی خواجه نصیر با اشاره به اینکه ما به دنبال بومی‌سازی دانش فنی هستیم، اظهار کرد: با افزایش روابط بین‌المللی با دانشگاه‌های خارج از کشور از توان و دانش فنی آن‌ها بهره‌مند می‌شویم. اما در این زمینه سیاست‌گذاری دانشگاه در حقیقت وارد کردن یک دانش نیست بلکه قصد دارد آن دانش را بومی سازد.

 

وی افزود: استراتژی که لازم است به آن توجه شود تا به موفقیت دست یابیم درحقیقت همان فرایندی خواهد بود که چین به آن عمل کرده است. در گذشته واردات به دلیل عدم وجود برخی از فناوری‌ها در کشورشکل می‌گرفت، محققین نیز در دانشگاه‌ها به بومی‌سازی آن می‌پرداختند. طی سال‌های گذشته محققان ایرانی توانستند محصولات خارجی را با کیفیت خوبی تولید کنند، همان فعالیتی که در چین رخ داده است درحقیقت آن‌ها پس از واردات محصولات و بومی‌سازی دانش آن، واردات محصول را ممنوع اعلام می‌کنند و با اتکا به فناوری داخل به تولید داخل می‌پردازند. به نظربنده ما نیز باید این استراتژی را در دانشگاه و صنعت دنبال کنیم.

طالعی با اشاره به اینکه دانشگاه خواجه نصیردر بخش داخلی فروش دانش فنی دارد، اظهارکرد: دانشگاه‌ها ممکن است ابزار تولید صنعتی نداشته باشند. مشارکت ما در بخش صنعت، دانش فنی است به طوری که آن را به بخش صنعتی واگذارمی‌کنیم تا آن محصول را تولید و در اختیار بهره بردار قرار دهد.

 

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه صنعتی خواجه نصیراظهار کرد: این دانشگاه داری ۱۴۰ آزمایشگاه و تعداد ۹۰ کارگاه پژوهشی و ۵۰ کارگاه آموزشی دارد. متاسفانه به دلیل مشکلات اقتصادی و بودجه، تجهیز آزمایشگاه‌ها انجام نشد.

طالعی در پایان خاطرنشان کرد: در جهت مهارت‌افزایی دانشجویان دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی مدرسه اشتغال را راه‌اندازی کرده است. این مدرسه دانشجویان را در حوزه صنعت تربیت و آموزش می‌دهد. به طوری که در یک دوره عمومی دانشجویان با مقوله‌های تیم‌سازی و کسب و کار آشنا می‌شوند و در دوره تخصصی، آموزش‌های مهارتی و عملی را پشت سر می‌گذراند.