استقبال جامعه دانشگاهی از طرح شفافیت هزینه‌های انتخابات

دبیر ستاد شفافیت در گفت‌وگو اختصاصی با خبرگزاری دانشجو با اشاره به استقبال طیف‌های مختلف دانشجویان از این طرح گفت: تا به حال سابقه نداشته است که مجموعه‌های مختلف دانشجویی اینگونه پای کار حمایت از یک طرح آمده باشند. علت اصلی آن هم این است که حرف بسیار با ظرفیت و مفید است و همه ضرورت آن را درک می‌کنند. حتی افرادی که گرایش سیاسی خاصی هم ندارند از این طرح حمایت می‌کنند.

وی در خصوص ایده اصلی این طرح افزود: ایده اصلی این طرح اولین بار در جمع بسیج‌های دانشجویی 8 دانشگاه تهران مطرح شد. پس از اینکه این مجموعه‌ها پای کار آمدند، جامعه اسلامی، انجمن اسلامی و جنبش عدالت‌خواه هم به آن پیوستند و حلقه اولیه را به راه انداختند. پس از آن سایت «مجلس نما» رونمایی شد و استان‌های دیگر از جمله فارس، همدان و خوزستان هم اضافه شدند. این کار الآن برای همه شده است و محوریت خاصی وجود ندارد.

فتحعلی زاده، جانشین بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف درباره استقبال نامزدهای انتخابات از این طرح گفت: تا الان نزدیک به 50 کاندیدا ثبت نام کرده‌اند و به محورهای شفافیت متعهد شده‌اند.

دبیر ستاد شفافیت در پاسخ به سوالی درباره احتمال ارائه آمار غلط از سوی برخی از نامزدها در این سایت گفت: ایراد شما به صورت کلی درست است منتهی نکته‌اش بحث هزینه سیاسی است که اگر یک کاندیدایی اطلاعات غلطی بگذارد و بعداً مشخص شود که اشتباه بوده رسانه‌ها می‌توانند هزینه سیاسی سنگینی برایش ایجاد کنند.

وی ادامه داد: این ماجرا نیازمند بلوغ سیاسی-اجتماعی است. کاری که این سایت انجام می‌دهد بستر ارائه اطلاعات است و صحت‌سنجی با بقیه مؤلفه‌ها مانند رسانه‌ها و رقبا است. دروغ گفتن در این سایت نابخردانه است چون ریسک بالای دارد. اگر کشف شود کسی دروغ گفته است تمام اعتبار سیاسی‌اش زیر سوال می‌رود. مطمئن باشید کسی دروغ تابلو و واضح نمی‌گوید چون اگر کشف شود از عرصه سیاسی حذف خواهد شد.

جانشین بسیج دانشجویی دانشگاه شریف با اشاره به بررسی‌های مفصل انجام شده در خصوص شفافیت در کشورهای دیگر اضافه کرد: خیلی از کشورها این کار را انجام می‌دهند. از افغانستان گرفته تا عراق و بحرین و بسیاری از کشورهای عقب افتاده! آمریکایی‌ها که خیلی وقت پیش این کار را شروع کرده‌اند. حتی در عراق مشاهده حاضران و غایبان مجلس به صورت آنلاین امکان‌پذیر است.

وی افزود: متأسفانه ما از کشورهای جهان سوم هم در این زمینه عقب‌تر هستیم. به نظرم این خیلی اتفاق بدی است که مجلس در کشور ما شفاف نیست و این باعث می‌شود حضور مردم بعد از انتخابات بی معنی باشد، چون الزامات این که بعد از انتخابات نمایندگان را پاسخگو کنیم، وجود ندارد.

فتحعلی زاده ادامه داد: این وضعیت فعلی کارکرد مجلس مورد قبول نیست و یکی از دلالیش همین عدم افشای اطلاعات است. خیلی از کشورها برای این موضوعات محرمانگی را قائل نیستند. در خیلی از کشورها مانند آمریکا و آلمان این اطلاعات به راحتی در دسترس عموم قرار دارد. حتی این سایت بخش کوچیکی از شفافیت مطلوب در مجلس را اجرایی کرده است.

وی با اشاره به بررسی‌های انجام شده در هسته اولیه طرح افزود: بیش از 90 شاخص ارائه اطلاعات شفاف به مردم در دنیا وجود دارد که کمتر از 10 عنوان از آن‌ها در ایران اجرایی می‌شود که کیفیت آن‌ها بسیار پایین است. هم اکنون مطالعه‌ای جهانی توسط اتحادیه بین‌المجالس در حال انجام است تا پارلمان‌های کشورهای مختلف را مورد ارزیابی قرار داده و رتبه‌بندی کنند که در شرایط فعلی اگر تغییری در سیستم ارائه اطلاعات مجلس انجام نشود قطعاً ایران یکی از آخرین کشورهای در این حوزه خواهد بود و نمی‌توانیم ادعا کنیم که این آمار از روی عناد با ایران مطرح شده است.

دبیر ستاد شفافیت در پاسخ به سوال دیگری در خصوص برنامه‌های سایت «مجلس‌نما» پس از انتخابات مجلس، گفت: بسیاری از شاخص‌های مطرح شده در سایت مربوط به پس از آغاز به کار مجلس است، مثل هدایا و سفرهای خارجی. در چشم‌انداز بعدی جنبش دانشجویی پس از پیوستن نمایندگان به این مرام‌نامه مطالبه قانونی شدن این طرح است. راهبرد ما که از تجربه دیگر کشورها هم در آن استفاده کرده‌ایم همین موضوع است که ابتدا باید بخشی از نمایندگان داوطلبانه به این طرح بپوندند. وقتی این طرح به صورت داوطلبانه اجرایی شود مردم به حقوق خودشان در این زمینه آگاه می‌شوند و شفافیت به مطالبه عمومی تبدیل خواهد شد. تا زمینه برای قانون شدن آن فراهم شود. حتی اگر قانونی هم نشود در یک بازه چند ساله عرف سیاسی و اجتماع می‌شود که از قانونی شدن هم مهم‌تر است. از طرف دیگر باید این 15 شاخص را هم گسترش بدهیم.

وی ادامه داد: این ماجرا با انتخابات وارد مرحله جدیدی می‌شود و بسیاری از نمایندگان که شاید این طرح به گوششان نرسیده است از آن استقبال خواهند کرد.

فتحعلی زاده در خصوص تلاش‌های انجام گرفته برای معرفی این طرح به نامزدهای انتخاباتی گفت: نامه‌نگاری‌های مفصلی در این حوزه انجام شده است. در بیشتر استان‌ها تشکل‌های دانشجویی به صورت رسمی و عمومی از نامزدها دعوت کرده‌اند تا به این طرح بپیوندد.  در هفته‌های آینده هم که حضور نامزدهای انتخاباتی در دانشگاه‌ها بیشتر می‌شود؛ در همه دانشگاه‌ها از آن‌ها دعوت خواهد شد تا به این طرح‌ها بپیوندند. در بسیاری از شهرها و دانشگاه‌های کشور طومارهای مردمی برای دعوت از کاندیداها برای پیوستن به این طرح امضاء شده است. الآن این موضوع دارد به یک مطالبه عمومی تبدیل می‌شود و موضوع فراتر از حرف یک تشکل خاص است. البته هنوز کار زیادی پیش رو داریم. باید شفافیت در مجلس به یک مطالبه ملی تبدیل شود.

وی با انتقاد از رسانه‌ها به دلیل پوشش ضعیف فعالیت‌های مردمی برای دعوت از نامزدها گفت: رسانه‌ها خوب این فعالیت‌ها را منعکس نمی‌کنند و هنوز در این ماجرا نقش خود را بازی نکرده‌اند. با وجود اینکه این حرف غیر سیاسی و غیرجناحی است و خیر برکت آن برای کل کشور است ولی  متأسفانه جای رسانه‌ها برای حمایت از این طرح خالی است. امیدواریم از این به بعد رسانه‌ها توجه بیشتری به این طرح داشته باشند. البته همین نشست نشان می‌دهد که این موضوع از حاشیه خارج شده است. طبیعتاً رسانه‌های دانشجویی در این طرح وظیفه سنگین‌تری دارند.

جانشین بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف درباره گرایش سیاسی نامزدهایی که به این طرح پیوسته‌اند، گفت: بیشتر افرادی که در سایت ثبت‌نام کرده‌اند شهرستانی هستند و گرایش سیاسی خاصی ندارند. البته نامزدهای شاخصی هم از تهران به این طرح پیوسته‌اند. با این حال نمی‌توانیم بگوییم یک جناح خاص از آن استقبال کرده است. هرکس که از شفافیت نترسیده و ریگی به کفش نداشته به این طرح پیوسته است.

وی با کم‌نظیر خواندن استقبال دانشجویان دانشگاه شریف از این طرح افزود: من به شخصه در این سه چهار سالی که در دانشگاه شریف حضور داشتم هیچ موردی را ندیدم که دانشجویان از همه اقشار به آن توجه کنند و تبدیل به مطالبه عمومی همه تشکل‌ها بشود. بسیاری از اساتید هم استقبال خوبی از این طرح داشته‌اند. برخی از اساتید که مدتی در خارج از کشور زندگی کرده بودند می‌گفتند این طرح خیلی وقت است در کشورهای دیگر انجام می‌شود. طیف‌های مختلف از اساتید و دانشجویان طومار را امضا کرده‌اند و حتی پای کار امده‌اند و کمک می‌کنند.

دانشجوی رشته صنایع دانشگاه شریف درخصوص استقبال از این طرح در دانشگاه‌های دیگر هم افزود: استقبال در دانشگاه‌های دیگر هم بسیار خوب بوده است. برای نمونه بچه‌های شیراز خیلی خوب پای کار آمده‌اند. این موضوع در کشور تبدیل به یک مطالبه از پایین به بالا شده است. بسیاری از تشکل‌های مردمی سطح شهرها هم به تشکل‌های دانشجویی پیوسته‌اند و همکاری می‌کنند.

وی در پایان با اشاره به اینکه هنوز راه طولانی در پیش داریم افزود: لازمه این امر همکاری بیشتر تشکل‌های دانشجویی سراسر کشور است. مردم شهرستان‌ها و مناطق مختلف از نامزدها دعوت کنند تا به این طرح پیوندند. ما باید این طرح را به یک مطالبه عمومی تبدیل کنیم. خواهش ما این است که همه کسانی که احساس می‌کنند این حرکت خوب است از ما حمایت کند.