به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ سریال‌سازی خارج از تلویزیون با مشکل روبه رو است، البته اختلاف میان صداوسیما و وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی بر سر نظارت و صدور مجوز به وی‌اودی‌ها، مربوط به ماه‌های اخیر نیست. ماجرا به زمانی باز می‌گردد که تلویزیون دیگر نتوانست محتوای سرگرم‌کننده‌ای بسازد، مخاطبان خود را تا جایی از دست داد که حتی پیمان جبلی هم به صورت رسمی آن را پذیرفت و زمانی که این اتفاق رخ داد، شبکه نمایش خانگی توانست از برنامه‌های تلویزیون پیشی بگیرد و در برابر صدا و سیما قد علم کند، در نتیجه بسیاری از تهیه‌کنندگان و کارگردان‌ها به سوی شبکه نمایش خانگی حرکت کردند، سازمان صدا و سیما هم تلاش کرد تا اعطای مجوز در این بخش را هم به دست بیاورد.
مجتبی توانگر؛ رئیس کمیته دانش بنیان و اقتصاد دیجیتال مجلس شورای اسلامی با انتقاد از رفتار یک بام و دو هوای صدا و سیما، در مورد عملکرد وی او دی‌ها گفت: از متولیان و مسئولان پلتفرم‌ها و وی اودی‌ها درخواست کرده‌ایم تا برای بررسی موضوع و ارائه راهکار‌ها جلسه‌ای مشترک میان مجلس، رییس سازمان صدا و سیما و فعالان این صنعت و پلتفرم‌های اصلی برگزار کنند، اما مدیران صدا و سیما عنوان کردند، برگزاری چنین جلسه‌ای در شأن رئیس محترم سازمان صدا و سیما نیست.
وی در مورد مشکلات ایجاد‌شده بین VODها و رسانه ملی گفت: با انتشار نامه‌ای از رئیس ساترا به رئیس سازمان صدا و سیما در شبکه‌های اجتماعی با موضوع اقدامات سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر جهت برخورد و تعطیلی برخی از پلتفرم‌های پخش نمایش خانگی، انتقاداتی از سازمان صدا و سیما مطرح شد؛ تا جایی که بنده به عنوان نماینده مردم در مجلس و رئیس کمیته دانش‌بنیان و اقتصاد دیجیتال مجلس شورای اسلامی طی نامه‌ای به رئیس سازمان صدا و سیما نامه مزبور را موجب حیرت و تاسف‌برانگیز دانسته و افزایش فشار بر شرکت‌های دانش‌بنیان این حوزه را ریختن آب به آسیاب دشمن بیان کردم.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی افزود: متعاقب ارسال نامه اینجانب به رییس سازمان صدا و سیما، ایشان با بنده تماس گرفته و خواستار برگزاری جلسه‌ای میان اینجانب و رئیس ساترا جهت ارائه توضیحات شدند که پیرو صحبت با آقای دکتر جبلی رئیس سازمان صدا و سیما، جلسه‌ای با حضور آقای مقیسه رئیس ساترا و جانشین ایشان و نیز معاون پارلمانی سازمان صدا و سیما برگزار شد و دوستان توضیحات خود را از فضا و مسأله بیان کردند. انتقاداتی هم نسبت به عدم پذیرش یک ساختار مورد تصویب توسط مجلس از سوی صدا و سیما، عدم سعه صدر و ظرفیت در برخورد با VODها طرح کردم.
مستنداتی برای فشار بر پلتفرم‌ها ارائه شد
وی ادامه داد: مسئولان صدا و سیما هم مستنداتی از ساختار قانونی خود ارائه کردند که قانع‌کننده نبود در عین حال که جزوه‌ای از تصاویر غیراخلاقی ارائه شد تا بنده را مجاب کنند؛ فشار بر VODها افزایش یابد که تصاویر ربطی به VODها نداشت و مربوط به پلتفرم‌های دیگری بود.
توانگر با انتقاد از رفتار یک بام و دوهوایی صدا و سیما، یادآور شد: مدیران صدا و سیما از بنده درخواست داشتند تا یک طرفه به قاضی نروم و سخنان طرفین را بشنوم متعاقب با توضیحات ایشان از دوستان خواستم تا جهت بررسی موضوع و ارائه راهکار‌ها جلسه‌ای مشترک میان مجلس، رئیس سازمان صدا و سیما و فعالان این صنعت و پلتفرم‌های اصلی برگزار گردد، اما مدیران صدا و سیما عنوان کردند، برگزاری چنین جلسه‌ای در شأن رئیس محترم سازمان صدا و سیما نیست و پیشنهاد دادند ابتدا جلسه میان فعالان این حوزه با مسئولان ساترا برگزار گردد.
نماینده مردم در مجلس یازدهم ادامه داد: با پذیرش این پیشنهاد و نهایتا پس از دو بار تغییر تنظیم زمان جلسه و علی‌رغم ارسال دعوت‌نامه رسمی و قول دوستان ساترا جهت حضور در کمیسیون اقتصادی مجلس در جلسه روز شنبه، آقای مقیسه و مدیران ساترا جلسه جهت شنیدن مشکلات VODها را در شأن خود ندیدند و از حضور در جلسه خودداری نموده و بی‌اعتنایی خود را به ساز و کار‌های رسمی کشور و نهاد‌های متولی موضوع از جمله مجلس شورای اسلامی، مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارشاد و نیز قول‌های خود نشان دادند.
سیاست عدم پاسخگویی به افکار عمومی و مطالبه مردم در شان صدا و سیما نیست
رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: این سیاست عدم پاسخگویی به افکار عمومی و مطالبه مردم و فرار از مشارکت در فرآیند قانون‌گذاری در شأن سازمان صدا و سیما و مدیران ارشد آن نیست و در سالی که از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی با عنوان «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» نامگذاری شده است تضعیف و تخریب صنایع دانش‌بنیان خصوصاً در حوزه‌ای با این اهمیت امری مذموم، غیراخلاقیاست و سوال‌برانگیزتر از آن این حد از فراری بودن سازمان صدا و سیما از مشارکت در تدوین لایحه یا طرح قانونی جهت تبیین حدود و ثغور حوزه صوت و تصویر فراگیر و چارچوب فعالیت ساترا و سایر متولیان این حوزه است.
توانگر با اشاره به بررسی جزییات عملکرد ساترا اظهار کرد: همان‌طور که امام راحل عظیم‌الشأن فرمودند مجلس در رأس امور کشور است و مقام معظم رهبری نیز بار‌ها همگان را نسبت به تمکین به قانون و ساز و کار‌های رسمی و قانونی کشور تاکید فرموده‌اند و در چنین فضایی جایگاه هیچ فرد و نهادی فراتر از قانون نیست و ضروری است تا قانون و اساسنامه ساترا جهت تصویب در مجلس مورد بررسی قرار گیرد.
رئیس کمیته دانش بنیان و اقتصاد دیجیتال کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در پایان خاطر نشان کرد: در جلسه کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس، معاونان وزارت ارشاد و مرکز ملی فضای مجازی حضور داشتند و با سعه صدر و در فضایی صمیمانه با VODها گفتگو کردند. همچنین در این جلسه از VODها خواسته شد تا توجه دقیق‌تری به چارچوب‌های اخلاقی جامعه داشتند باشند آن‌ها نیز ضمن بیان التزام خود به طی شدن فرآیند قانونی خواستار تصویب قوانین لازم جهت شفاف شدن ضوابط نظارت و نیز تعیین نهادی مستقل، منصف و بی‌طرف برای تنظیم‌گری این حوزه شدند.
هشدار مجلس در خصوص تعطیل کردن پلتفرم‌های نمایش خانگی
همچنین چندی پیش، رییس کمیته دانش بنیان و اقتصاد دیجیتال مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای به رییس سازمان صدا و سیما نسبت به تعطیلی پلتفرم‌های خانگی هشدار داد.
در متن نامه مجتبی توانگر نماینده تهران به رئیس سازمان صدا و سیما آمده است: انتشار نامه‌ای از رییس محترم ساترا به جنابعالی پیرامون مصوبه شورای فضای مجازی صدا و سیما درباره برخورد با رسانه‌های صوت و تصویر و اقدامات متعاقب ساترا موجب حیرت و تاسف‌برانگیز است.
همان‌طور که در نامه شماره ۱۲۶۶۲۷۶ مورخ۱۴۰۰/۱۲/۲۵ اینجانب به محضر جناب آقای دکتر رئیسی ریاست محترم جمهور و رئیس شورای عالی فضای مجازی نیز بیان شده بود اگر پیشتر مسئولین امر -از جمله دولت محترم و شورای عالی فضای مجازی- در عمل به وظائف خود، تکالیف قانونی ساترا و چارچوب فعالیت آن را معین می‌ساختند امروز شاهد آن نبودیم که رییس این مجموعه به خود جرأت داده و نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و کمیسیون‌های آن را عامل پیگیری اعمال غیرقانونی و بی‌مبنای خود قلمداد کرده و جهت ایراد نطق پیش از دستور و ایراد تذکر برای آن تعیین تکلیف نماید.
لازم به ذکر است مطابق با بررسی‌های کارشناسی صورت گرفته در مراجع مختلف از جمله مرکز ملی فضای مجازی اساسا اینکه صنعت نمایش سینمای خانگی مشمول تعریف صوت و تصویر فراگیر باشد یا خیر محل بحث است و در آن صورت تنظیم‌گری این حوزه بر عهده آن سازمان محترم نیست.
به علاوه در شرایطی که با کم‌کاری و کج سلیقگی مدیران آن سازمان روز به روز از مخاطبان آن کاسته شده و اوقات فراغت هم‌وطنان با شبکه‌های ماهواره‌ای عمدتا معاند نظام پر می‌شود، افزایش فشار بر شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی که در حوزه تولید و نشر محتوای سینمای خانگی مشغولند جز ریختن آب به آسیاب دشمن نیست؛ چرا که مخاطب این پلتفرم‌ها در صورت محرومیت از این محتوا یقینا به سوی صدا و سیما چرخش نخواهند نمود و در میانه جنگ فرهنگی نظام با رقبا و دشمنان منطقه‌ای و بین‌المللی، این کار معنی جز خلع سلاح کردن نظام از ابزارهایش ندارد. هر چند ضروری‌ست تمام سرویس‌های پخش آنلاین فیلم (VOD ها) توجه دقیق‌تری به فرهنگ و آداب مردم عزیزمان داشته باشند.
به استحضار می‌رسانم در آشفتگی ناشی از عملکرد بی‌قانون ساترا در این حوزه و با لحاظ ابهامات فوق‌الذکر، مجلس شورای اسلامی که عطف به فرموده حضرت امام (ره) و تأکیدات مقام معظم رهبری در رأس همه امور کشور است موظف به انجام اقدامات لازم جهت تدوین، تنظیم و تصویب قوانین مورد نیاز در زمینه صوت و تصویر فراگیر است که ان شاء الله با همکاری همه ارکان تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر این حوزه در نظام این مهم به انجام خواهد رسید.
همچنین ضروری است تا اعلام کنم در صورتی که مجموعه‌های دولتی مخاطب نامه صدرالاشاره رییس ساترا –از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت صنعت، معدن و تجارت و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری- به اعمال غیرقانونی بیان شده در نامه تمکین نمایند، مسئولین ارشد این وزارتخانه‌ها و معاونت علمی باید درباره آن‌ها در مقابل مجلس شورای اسلامی پاسخگو باشند.»
شانه‌ساز: صدا و سیما در حال رقابت با پلتفرم‌ها است
حسن شانه‌ساز، مدیرعامل پلتفرم نماوا در یک برنامه تلویزیونی درباره صلاحیت و تخصص وزارت ارشاد و ساترا برای نظارت بر شبکه نمایش خانگی گفته است به هر حال باید بدانیم که وزارت ارشاد قدمتی چند ده ساله در نظارت بر آثار شبکه نمایش خانگی دارد و از این باب سرعت، تخصص و چابکی مثال زدنی در این حوزه دارد. اما ساترا ارگانی نوپاست و در همین مدت دو سال هم تغییر مدیرعامل را تجربه کرده و طبیعتا ایراداتی در نحوه پاسخگویی، مسائل اجرایی و سازماندهی دارد. از طرفی هم صداوسیما هر چند شان بالاتری از رقابت با پلتفرم‌ها دارد و باید در این حوزه پدری کند، اما گاهی به نظر می‌رسد که در حال رقابت با پلتفرم‌ها است و من مصادیقی برای اثبات این موضوع دارم که آن را به مدیران ساترا ارایه کرده‌ام.
محسن قائمی‌نسب، قائم مقام ساترا نیز درباره اختلافات تازه پیش آمده میان پلتفرم‌ها با ساترا گفته است تعداد بسیار محدودی از پلتفرم‌ها ممکن است خود را در چارچوب نظارت‌های ساترا قرار ندهند و در مقاطعی احساس نیاز به دریافت مجوز از ساترا برای تولیدات خود نکنند که این طبیعتا خلاف چارچوب نظارتی ساترا است؛ و در چنین شرایطی به طور معمول ما به واسطه این اقدام غیرقانونی اخطار می‌دهیم و برای حل مشکل وارد تعامل می‌شویم.
قائم مقام ساترا در پاسخ به سوالی درباره شائبه رقابت صداوسیما با شبکه نمایش خانگی می‌گوید به صراحت می‌گویم سازمان صداوسیما و ساترا وجود و فعالیت پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی را نه‌تن‌ها رقیبی برای خود نمی‌دانند، بلکه مکمل خود می‌دانند و معتقدیم تولیدات با کیفیت در شبکه نمایش خانگی می‌تواند به فعالیت‌های تلویزیون کمک کند. این را به صراحت عرض می‌کنم که نگاه ما به پلتفرم‌ها رفاقت است نه رقابت.
قائم مقام ساترا درباره تضییع حقوق مخاطبان شبکه نمایش خانگی به واسطه عدم انتشار منظم برخی آثار پلتفرم‌ها اعلام کرده که یکی از مسائل مهمی که ساترا در دوره جدید دنبال آن است، حفظ حقوق مخاطب است که با تنظیم مقرراتی بتوانیم پلتفرم‌ها را به طور عملی ملزم به رعایت حقوق مشترکین و مخاطبان به صورت کامل نماییم.
جواد نیک‌بین:پلتفرم‌های نمایش خانگی توانسته‌اند رضایتمندی مردم را به دست آوردند.
جواد نیک بین، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز با بیان اینکه معذوریت‌های موجود در صداوسیما در پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی وجود ندارد، افزود: خوشبختانه تولید محتوا در این شبکه ها، توانسته رضایتمندی مردم را به دست آورد.
نیک بین، ضمن تاکید بر اینکه استفاده از پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی می‌تواند بخشی از مشکلات جامعه را به تصویر بکشد، گفت: واقعیت آن است که امروزه صداوسیما نمی‌تواند معضلات جامعه را به طور دقیق نشان دهد چراکه به هرحال رسانه ملی دارای محدودیت‌هایی است، اما شبکه نمایش خانگی فرصتی است تا با تولید محتوا، مشکلات جامعه نمایش داده شود.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس تاکید کرد: معذوریت‌های موجود در صداوسیما در پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی وجود ندارد و خوشبختانه تولید محتوا در این شبکه ها، توانسته رضایتمندی مردم را به دست آورد. نماینده مردم کاشمر در مجلس ادامه داد: البته ناگفته نماند که بیان برخی موضوعات و معضلات جامعه، شاید مناسب همه سنین نباشد که البته این موضوع نیز مغفول نمانده و در پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی با لحاظ کردن محدودیت سنی برای کودکان و نوجوانان، این امکان به خانواده‌ها داده شده تا در صورت صلاحدید، فرزندانشان را از تماشای برخی فیلم‌ها و سریال‌ها منع کنند.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم، با بیان اینکه استفاده از پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی باعث کاهش گرایش مردم به تماشای ماهواره‌ها شده است، افزود: اقبال مردم به پلتفرم‌های داخلی زیاد است که البته همین امر، مسئولیت دست اندرکاران تولید محتوا در این شبکه‌ها را بیشتر می‌کند.
نیک بین افزود: تاثیرگذاری فیلم‌ها و سریال‌ها در پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی بسیار قابل توجه بوده است تاجایی که می‌توان گفت این اثرگذاری از صداوسیما نیز به مراتب بیشتر بوده است. وی تصریح کرد: البته نباید از این نکته غافل شد که گاهی نسبت به برخی محتوا‌ها در شبکه نمایش خانگی انتقاداتی وارد است و مواردی مطرح می‌شود که به نوعی پا را فراتر از حد می‌گذارند لذا باید در تولید محتوا‌ها نیز به این نقد‌ها توجه شود
فیلیمو: انسداد ایجاد‌شده محصول عملکرد بی‌ضابطه ساترا است
«فیلیمو» نیز درباره مصاحبه اخیر رییس ساترا در خصوص شرایط پلتفرم‌های سینمای خانگی و تایید نامه منتشر شده در رسانه‌ها، چند سوال مهم را با ساترا، کارشناسان و مردم مطرح می‌کند.
۱- ایجاد هر ساختاری در سطح ملی و فرادستگاهی مانند ساترا، نیازمند قانون تاسیس یا قانون تشکیلات با وظایف و اختیارت روشن است. لطفا در این خصوص شفاف‌سازی شود که کدام مرجع قانون‌گذاری یا تدوین مقررات در کشور به این مهم اهتمام ورزیده و سند مورد نظر برای اطلاع عموم رونمایی شود.
۲- آیا از اصطلاح فنی-فرهنگی «صوت و تصویر فراگیر» در مجلس شورای اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی یا شورای عالی فضای مجازی تعریف دقیقی ارائه شده است یا خیر؟ آیا پلتفرم‌های نمایش درخواستی، شامل این تعریف می‌شوند یا خیر
۳- آیا منطقی است که ساختاری منقبض، کند و ایستا، خود قوانین و اقلیم حکمرانی‌اش را تعریف کند، خود اجرا کند و خود هنگام مناقشه و اختلاف، مرجع رسیدگی به تخلفات باشد؟ بخش خصوصی چگونه می‌تواند با چنین تنظیم‌گر ذینفعی رابطه منطقی و حرفه‌ای داشته باشد؟
ما از تنظیم‌گری منصفانه و نظارت دغدغه‌مندانه بر مبنای ضوابطی شفاف و روشن استقبال می‌کنیم ولیکن انسداد ایجاد شده را محصول عملکرد بی‌ضابطه ساترا و عدم تمایل این مجموعه به قانونمند شدن توسط مراجع ذیصلاح می‌دانیم.