گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- مهران شفاعتی؛ یکی از چالش‌های اساسی این روز‌های کشور ما، مسئله بودجه ریزی سالانه است. به طوری که به عقیده بسیاری از صاحب نظران این حوزه، مرتبط نبودن بودجه با شرایط اقتصادی، بودجه ریزی برای بقای دستگاه و نه اجرای درست وظایف، ناهماهنگی بین منابع و مصارف بودجه، عدم تفکیک بودجه ارزی از ریالی و در نهایت کسری سرسام آور در لایحه بودجه‌های سال‌های اخیر را می‌توان از چالش‌های اساسی بیان کرد.
بودجه ارزی از ریالی تفکیک نشده است
در همین راستا نیز علی سعدوندی؛ کارشناس اقتصادی با اظهار نظر درمورد بودجه ۱۴۰۱ معتقد است: یکی از نکات منفی این است که بودجه ارزی از ریالی تفکیک نشده و هرچه ما درآمد نفتی داشته باشیم منتقل می‌شود به پایه‌ی پولی و تورم ایجاد می‌کند.
معین الدین سعیدی؛ عضو کمیسیون کشاورزی مجلس نیز بیان کرده است که کسری بودجه سال ۱۴۰۱ بیش از میزان اعلامی است و براساس برخی برآوردها، این کسری بودجه چیزی در حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار میلیارد تومان است و ما هم انتظار داشتیم امسال اصلاح ساختار بودجه، اتفاق بیفتد که این شرایط میسر نشد.
به گزارش دانشجو، یکی از مهمترین مشکلات حال حاضر ایران، عدم اصلاح و تحول بنیادین در ساختار بودجه ریزی است و به نظر می‌رسد که دستگاه‌های مختلف باید برای این مسئله نیز فکری کنند و علاوه بر بهره گیری از علم روز، به بررسی بودجه ریزی گذشته ایران نیز بپردازند. این درحالی است که رهبر انقلاب بار‌ها در مورد اصلاح ساختار بودجه ریزی کشور تاکید کرده اند. در همین راستا نیز مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده نگری در جهت تحول در نظام بودجه ریزی کشور، علاوه بر به کارگیری از علوم نوین، به گذشته نیز سفر کرده است و به مطالعه لوایح بودجه قرن‌های گذشته می‌پردازد.
به سمت فناوری هوش مصنوعی رفتیم
با توجه به مسائل مطرح شده سید مهدی پاکذات؛ رئیس مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده نگری درگفتگوی اختصاصی خود با خبرگزاری دانشجو با اشاره به برپایی نمایشگاه آثار کهن بودجه ریزی ایران در محل سازمان پژوهش‌های توسعه و آینده نگری گفت: پیرو دستوری که رهبر انقلاب مبنی بر ایجاد تحول ساختاری در نظام بودجه ریزی کشور داده بودند، به دنبال ایده‌هایی بودیم تا بتواند این تحول ساختاری را شکل دهد. نیاز داشتیم تا یک آینده نگری داشته باشیم و نگاهی به تحولات و فناوری‌های جدید داشته باشیم که در همین راستا نیز به سمت فناوری هوش مصنوعی رفتیم، برای اینکه بودجه ریزی را تا حد امکان بر مبنای داده‌های حجیم و هوش مصنوعی انجام بدهیم.
لزوم توجه به اقلیم ایران در نحوه بودجه ریزی
وی ادامه داد: از طرفی یک سفری هم به گذشته داشتیم تا بتوانیم از نظام بودجه ریزی کهن که در دربار قاجار ایران در آن زمان انجام می‌شده و با زبان رمز آلودی به نام زبان سیاق که قابل فهم نیز نبوده، نگارش می‌شد و یک نظام بودجه ریزی کاملا مفصل و مبتنی بر اقلیم و فرهنگ ایران بوده است.
پاکذات ادامه داد: متاسفانه در دوران پهلوی این مدل از بودجه ریزی به طور کامل کنار گذاشته شد و بودجه ریزی مدرن به کشور آمد و به ترجمه رسید و کاملا جایگزین آن نظام شد. ما ویژگی‌های بسیار خلاقانه و ایده دهنده‌ای را در آن نظام بودجه ریزی کهن می‌توانیم شناسایی کنیم تا با استفاده از آن به تحول ساختاری بودجه کمک کنیم.
رییس مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده نگری مطرح کرد: در مرکز، کلان پروژه‌ای تعریف شده برای جمع آوری و ترجمه اسنادی که با زبان سیاق در آن زمان نوشته شده است تا این اسناد را ترجمه کنیم و در اختیار عموم قرار بگیرد و خودمان هم از دل آن‌ها ایده‌هایی را بیرون بکشیم تا بتوانیم نظام بودجه ریزی را برمبنای ویژگی‌های فرهنگی و اقلیمی خودمان باز طراحی کنیم.
عزم جدی دولت در تحول نظام بودجه ریزی
وی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توانیم امید داشته باشیم تا در سال‌های آینده شاهد یک نظام بودجه ریزی جدیدی در کشور باشیم، گفت: واقعا این عزم در بین مسئولین دولت فعلی شکل گرفته است که تحولات ساختاری نه فقط در شیوه نگارش بودجه و تغییر شکل دفترچه بودجه، بلکه تحول ساختاری در نظام بودجه ریزی کشور باشیم و ما هم به نوبه خودمان در تلاشیم تا بتوانیم یک کمک و نقش آفرینی را در این حوزه انجام دهیم.
پاکذات در پایان سخنان خود اظهار داشت: آنچه که امروز کشور نیاز دارد، نه تقلید از نظام بودجه ریزی غربی و نه تقلید از نظام بودجه ریزی گذشته خودمان است. ما باید به علم روز و گذشته خود مسلط بشویم و با نوآوری آنچه که نیاز امروزمان را برطرف می‌کند، تحقیق می‌کنیم، لذا اصلاح ساختار بودجه ریزی که در ایران قرار است اتفاق بیفتد و در شرف وقوع است، بر پایه حوزه‌هایی از گذشته، آینده و علم روز اتفاق می‌افتد.
به گزارش دانشجو، بازدید از نمایشگاه" آثار کهن بودجه ریزی در ایران" همه روزه (روز‌های کاری) تا پایان خرداد از ساعت ۹ الی ۱۴ برای علاقمندان در مرکز سازمان پژوهش های توسعه و آینده نگری به نشانی خیابان نجات الهی، خیابان جعفر شهری، نرسیده به قرنی، ممکن است.
