برداشت‌های غیر مجاز، عامل خشک‌سالی تالاب قوری‌گل / صدور دستور قضایی برای قلع و قمع ساخت و ساز‌ها‌ در حریم تالاب

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، تالاب «قوری‌گل» در ۳۰ کیلومتری شرق تبریز قرار دارد. منابع تأمین کننده آب این تالاب بیشتر از طریق بارش برف و باران است. این تالاب ثبت شده در کنوانسیون رامسر است که از نظر زیستگاهی پرندگان مهاجر حائز اهمیت ملی و بین‌المللی است. تالاب قوری‌گل در سایه سوءمدیریت دستگاه‌های مربوطه در عدم تامین حقابه، ساخت ویلا و حفر چاه‌های آب در آستانه خشکسالی کامل قرار دارد.

حدود ۹۲ گونه پرنده نیز در این تالاب شناسایی شده بود که می‌توان به اردک سرسفید و اردک مرمری و اردک بلوطی اشاره کرد. ۱۵۳ گونه‌ی مختلف از پرندگان در این تالاب شناسایی و ثبت شده است و انواع مختلفی از گیاهان تالابی که عمدتا از نوع گیاهان اراضی شوری و باتلاقی هستند نیز در این تالاب زیست می‌کنند.

آب این تالاب در سال‌های گذشته از طریق بارش‌های فصلی و آبراهه‌های حاشیه‌ی تالاب تامین می‌شد، اما با توجه به قرارگرفتن در شرایط خشکسالی و کاهش ورودی آب به تالاب، حق‌آبه آن طی سال‌های اخیر از طریق کانال احداثی از دامنه‌های سهند به نام کانال «صبری چای» تامین می‌شود.

اما با توجه به وضعیت نامناسب کانال انتقال آب به تالاب که تنها منشا تامین حق‌آبه آن شده است، شاهد برداشت‌های بی رویه بوده و در نهایت مقدار آبی که می‌تواند حداقل جان این تالاب بین المللی را از مرگ همیشگی‌اش نجات دهد، بسیار کمتر از انتظار است.

بر اساس گفته یداله آذرهوا، دبیر تالاب‌های آذربایجان شرقی، طی دو سال گذشته، متاثر از شرایط خشکسالی، تخریب و فرسودگی کانال آبرسانی این تالاب، آنچنان که باید آبگیری در قوری‌گول انجام نمی‌گیرد. البته بر اساس پیگیری‌ها، شرکت آب منطقه‌ای که متولی این موضوع است، اقدامات شایانی در خصوص مرمت بخش‌های فرسوده کانال انجام داده، اما به جهت وضعیت نامناسب کانال و هم‌چنین روباز بودن قسمتی از مسیر و وضعیت نامساعد بستر مسیر، اتلاف آب در مسیر انتقال بسیار زیاد بوده و نیازمند اصلاح اساسی و یا حداقل لوله گذاری و تعمیر اساسی در این خصوص است که متاسفانه این امر تاکنون تحقق نیافته است.

با خشک شدن تالاب حیات بیش از ۲۰۰ گونه جانوری به خطر خواهد افتاد

به عقیده محمدباقر فتحی، رئیس دادگستری شهرستان بستان‌آباد یکی از عوامل خشک شدن تالاب همین ساخت و ساز‌ها و برداشت‌های غیرمجاز آب در منطقه است که آب تالاب و سفره‌های زیرزمینی منطقه را خشک کرده است.

رئیس دادگستری شهرستان بستان‌آباد می‌گوید: کانال انتقال آب از «صبرلوچای» به این تالاب نیازمند بهسازی و مرمت بوده و باید با سرعت ترمیم شود.

وی با اشاره به کارکرد‌های تالاب «قوریگل» در زمینه حیات وحش، گردشگری، آموزش و تحقیقات و تعدیل آب و هوای منطقه اظهار می‌کند: با خشک شدن تالاب بین‌المللی قوریگل علاوه بر این که حیات بیش از ۲۰۰ گونه جانوری به خطر خواهد افتاد اکوسیستم منطقه نیز به شدت تهدید خواهد شد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی نیز با اشاره به از وضعیت آبی نامساعد تالاب بین المللی قوری‌گول تصریح کرد: ساخت ویلا‌های مسکونی اطراف تالاب و استفاده بی رویه از آب انتقالی به تالاب با حفر چاه‌های غیرمجاز، مشکل بزرگی را برای تالاب به وجود آورده است.

بر اساس آمار ارائه شده از طرف شرکت آب منطقه‌ای استان، میزان آب ورودی تالاب در ابتدای سال آبی جاری، ۰.۹۶ میلیون متر مکعب بوده که در مقایسه با سال آبی قبلی (۱.۴میلیون متر مکعب) به میزان ۰.۴۴ میلیون متر مکعب کاهش آبگیری داشته است.

آبگیری تالاب قوری گول هر ساله از اواسط آبان ماه سال گذشته آغاز و تا اواسط اردیبهشت ماه سال جاری ادامه پیدا می‌کند، اما اکنون وضعیت آبی تالاب نشان می‌دهد که اگر در فصل آبی جدید روند آبگیری این تالاب به نحو مطلوب انجام نگیرد، چه بسا در سال آتی شاهد خشک شدن کامل این تالاب مهم در استان خواهیم بود.

مسئولان باید برای پیشگیری از ساخت و ساز‌های غیرمجاز  تالاب همت کنند

محمدباقر فتحی، رئیس دادگستری بستان آباد در جلسه کمیته مدیریت تالاب بین المللی قوریگل با اشاره به این که ساخت و ساز‌ها و حفر چاه‌های غیرمجاز در تالاب بین المللی قوریگل، حیات تالاب و حیات وحش آن را تهدید می‌کند، بیان می‌کند دستگاه‌های مسئول باید برای پیشگیری از ساخت و ساز‌های غیرمجاز و حفر چاه در حوزه آبریز تالاب همت کنند.

وی با بیان این که دستگاه قضایی با جدیت آماده رسیدگی به پرونده تخلفات و ساخت و ساز‌های غیرمجاز در این منطقه است افزود: تنها در یک سال گذشته بیش از یک صد حکم و دستور قضایی مبنی بر تخریب و قلع و قمع ساخت و ساز ها‌ی غیرمجاز در حریم تالاب توسط دستگاه قضایی شهرستان صادر شده است، اما متأسفانه به دلایلی از جمله نبود ماشین آلات مورد نیاز، احکام صادره اجرایی نشده اند.

فتحی همچنین از تشکیل بیش از ۲۶ پرونده قضایی برای چاه‌های غیرمجاز در حوزه آبریز قوریگل در ۵ ماه گذشته خبر داد. تالاب قوریگل در ۱۸ کیلومتری شمال غرب بستان‌آباد و ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی تبریز قرار گرفته و در سال ۱۳۵۴ به عنوان تالاب بین‌المللی در کنواسیون رامسر به ثبت رسیده و از سال ۱۳۷۳ جزو مناطق شکار ممنوع مدیریت می‌شود.