به گزارش گروه دیگر رسانه های خبرگزاری دانشجو، دیگر همه می دانیم که آدم ها به دو دسته تقسیم می شوند؛ «ژن های خوب»، «ژن های بد». از قرار ژن های خوب، خون شان رنگین تر است و می توانند بدون داشتن دغدغه مالی و تأمین دلار لازم برای تحصیل و زندگی، سر از آن سوی آبها درآورند.
این ژن ها که اصطلاحا تحت عنوان آقازاده های گمنام و بی نام شناخته می شوند؛ به واسطه نفوذ و قدرت سیاسی و روابط پدر و فرزندی به رانت های فراوانی رسیده اند و بعد از پایان تحصیلات به ایران باز نمی گردند و از این منظر افکار عمومی هیچ گاه دیدگاه مثبتی نسبت به آنها نداشته است. داستان آقازاده ها، داستان طول و درازی است و آقازاده های خارج نشین تنها بخش کوچکی از این داستان را دربرمی گیرند، اما ماجرا از آنجا آغاز شد که سال گذشته کمپین «فرزندت کجاست؟» به راه افتاد، در این کمپین سعی شد، به کجا زندگی کردن خانواده و فرزندان مسئولان پرداخته شود. هرچند عده ای از مقامات و مسئولان تراز اول، مهر سکوت بر لب زدند و برخی دیگر مانند «سبحانی»، راه برائت از پسر را در پیش گرفتند و یا مانند معصومه ابتکار سعی کردند، با این ادعا که فرزندشان حق دارد برای زندگی شخصی خودش تصمیم بگیرد، راه فرار از پاسخ را انتخاب کنند.
*والدین آقازاده های خارج نشین لطفا استعفا بدهند
حال در چنین شرایطی، جامعه دو مسئله محوری را به شدت مطالبه می کند؛ نخست مقابله با ایجاد هرگونه رانت اطلاعاتی از سوی مسئولان و افراد خاص، دوم رسیدگی به وضعیت زندگی مسئولان و خانواده های آنان. در پاسخ به این مطالبات، معاون حقوقی قوه قضائیه تاکید کرده است: «تحصیل در خارج از کشور حق مسلم همه است اما نباید فرزندان سران مملکت در خارج باشند که اگر این چنین شد، والدین آنها باید استعفا دهند.»
حجت الاسلام محمد مصدق که در همایش نقش حقوقدانان و وکلای دادگستری در گام دوم انقلاب در همدان صحبت می کرد، کارگزاران نظام را در سه قوه مجریه، مقننه و قضائیه به عنوان پرچمداران برای عموم مردم اعلام کرده و افزوده است: «چرا باید فرزندان سران مملکت در خارج از کشور مشغول به تحصیل باشند و مردم عادی توان انجام چنین اموری را نداشته باشند؟ اگر شرایط تحصیل و زندگی در خارج از کشور بهتر است، باید زمینه ای مهیا شود تا مردم هم بتوانند از این امکانات استفاده کرده و فقط مختص فرزندان مسئولان نظام نباشد.»
وی تأکید کرده است: «نماینده انقلابی آن است که در مجلس طرح عدم تحصیل فرزندان عالی رتبه نظام را مطرح کرده و از آن دفاع می کند تا منع شود. وی اذعان کرد: تحصیل در خارج از کشور حق مسلم همه است اما نباید از آن فرزندان سران مملکت باشد که اگر این چنین شد، والدین آنها باید استعفا دهند.»
دامنه این بحث بسیار گسترده است، اما در حالی که بسیاری از دانشجویان ایرانی به دلیل کاهش ارزش ریال و کمبود دلار با تامین هزینه های مالی مواجه اند، چگونه آقازاده ها در حال تحصیل و زندگی در کشورهایی نظیر آمریکا و اروپا هستند؟
پیش تر، دونالد ترامپ در توئیتر خود نوشته بود: «تازه آشکار شده است که دولت اوباما در طول مذاکرات وحشتناک هسته ای ایران، به 2500 ایرانی از جمله مقام های رسمی جمهوری اسلامی حق شهروندی اعطا کرده است!» برهمین اساس مجتبی ذوالنور، نماینده مجلس هم در اظهاراتی جنجال برانگیز گفته است: «وقتی آقای اوباما در جریان بحث برجام تصمیم گرفت به آقایان حال بدهد، به 2500 نفر از ایرانیان تابعیت اعطا کرد و برخی آقایان و مسئولان با یکدیگر مسابقه گذاشتند که فرزندان شان جزء این 2500 نفر باشند.»
بی تردید استفاده از رانت ها و سفارش ها برای تأمین مخارج این افراد در شرایطی اتفاق می افتد که پس از حادث شدن مشکلات اقتصادی و با گسترش شبکه های اجتماعی، مردم به مراتب بسیار بیشتر از گذشته می توانند در جریان اخبار و اطلاعات مربوط به زندگی مقامات کشور قرار گیرند.
از قضا، غرب گزینی تنها مختص به یک جریان سیاسی خاصی در کشور نیست و طیف اصولگرا و اصلاح طلب را در برمی گیرد. حتی نیمه دوم سال گزارشی تکان دهنده مبنی بر عدم بازگشت 3300 آقازاده دانشجوی ساکن خارج در قاب یکی از رسانه ها جای گرفت؛ در این گزارش آمده بود:«آن دسته از فرزندان مسئولان جمهوری اسلامی که در خارج از ایران تحصیل می‌کنند، حاضر به بازگشت به کشور نیستند و سه سال تلاش مجلس در این زمینه هم بی فایده بوده است. براساس آمارها، در میان 3300 دانشجوی بازگشته به کشور در سه سال اخیر، هیچ کدام از فرزندان مسئولان و مقام‌های جمهوری اسلامی به چشم نمی خورند و آن‌هایی که بازگشته اند، در حقیقت دانشجویان ایرانی عادی هستند که به دلیل بالا رفتن قیمت ارز، ناچار به برگشتن به کشور شده اند اما آب در دل آقازاده‌های شاغل به تحصیل در خارج از کشور تکان نخورده است. برآورد می شود که دست کم پنج هزار تن از فرزندان و وابستگان به مقام‌ها و مسئولان نظام در خارج از کشور تحصیل می کنند.»
این مسئله باعث شد، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از ارسال درخواست تعدادی از نمایندگان مبنی بر رفع تبعیض تحصیل فرزندان مقامات و سایر افراد جامعه در خارج از کشور به شورای‌عالی امنیت ملی خبر بدهد.
حال پرسش این است که مثلث رانت، نفوذ و قدرت سیاسی چه نقشی در این مسئله دارد و چرا فرزندان مسئولان تمایل به تحصیل در خارج از ایران را دارند؟
امیررضا واعظی آشتیانی به عنوان سیاستمدار اصولگرا در پاسخ به این پرسش ها، آقازاده های خارج نشین را مورد نقد جدی قرار داده و در گفت و گو با «رسالت» عنوان می کند: «کسی که خودش را در جمهوری اسلامی ایران، مسئول می داند و از اداره خانواده اش عاجز است، چه طور در این مملکت مسئولیت گرفته است؟ یک مدیر موفق، مدیری است که بتواند خانواده اش را مدیریت کند، در غیر این صورت فرزندانی تربیت می کند که آنها رفتن به کشورهای خارجی و آمریکا و اروپا را به کشور خودشان ترجیح می دهند و این نشان می دهد که چنین مدیری در حق خانواده خودش کوتاهی کرده است. آنگاه این مدیر، چگونه می تواند امور بخشی از مملکت را عهده دار باشد.»
وی با تأکید بر اینکه موضوع خارج نشینی آقازاده ها باید به صورت ریشه ای مورد تحلیل قرار بگیرد، می افزاید: «ما قبول داریم که فرزند یک مسئول اختیار دارد هر طور می خواهد زندگی کند، اما پدر یا مادر او، دیگر نباید مسئول درجمهوری اسلامی باشند، ما باید کسانی را به عنوان مسئول انتخاب کنیم که حتی خانواده هایشان هم اعتقاد راسخ به نظام و انقلاب و ارزش های نظام دارند، حتی اگر متعلق به هر گروهی باشند، از اصولگرا و اصلاح طلب بازهم فرقی در اصل ماجرا ندارد. اینجا مرزی برای این موضوع وجود نخواهد داشت، این ها اگر به واسطه رانت و موقعیتی که داشته اند به خارج رفته اند، دیگر گناهی نابخشودنی است.»
این سیاستمدار اصولگرا تاکید کرد: «ما باید افرادی را برای مسئولیت انتخاب کنیم که تقید آنها برای خدمتگزاری به کشور ثابت شده باشد. در کشوری که باندبازی، قبیله گرایی و سیاست بازی شکل بگیرد این مسائل هم اتفاق می افتد. اگر مبنا بر شایسته سالاری و تعهد و تخصص و وفاداری به ارزش‌های نظام باشد، آنگاه شاهد چنین اتفاقاتی نخواهیم بود زیرا مدیری را برای این نظام انتخاب کرده ایم که در مرحله اول توانسته، خانواده اش را مدیریت کند.»
آشتیانی تصریح می کند: «این عوام فریبی است که مسئولان ما از ایستادگی مقابل آمریکا و اروپا بگویند و بعد فرزندانشان دقیقا در همین نقاط زندگی و تحصیل کنند. مگر می شود، مسئولی موضعی سخت در مقابل آمریکا بگیرد و بعد فرزندانش در آنجا زندگی کنند؟ آیا دنیا به ما نمی خندد، این چه منش و روشی است که برخی مسئولان اتخاذ کرده اند؟ این اتفاق آنقدر زشت بوده است که مردم هم نگاه تحقیرآمیز به این افراد دارند و حتی اعتبار این افراد در بین اذهان عمومی زیرسوال رفته پس فرق یک فرد انقلابی خدمتگزار در جمهوری اسلامی ایران با یک فرد عادی چیست؟ این نشانه های وفاداری به نظام است که متاسفانه در بین برخی از مسئولان ما دیده نمی شود.»
وی در پاسخ به این پرسش که ما باید با آقازاده های خارج نشین چه کنیم؟ عنوان می کند: «این دسته متولیانی که فرزندانشان را نتوانسته اند با آرمانها و ارزش های انقلاب تطبیق داده و تربیت کنند، خودشان شایستگی خدمتگزاری در مناصب مختلف را ندارند زیرا جامعه هم از چنین مسئولانی رویگردان هستند.»
*در صورت استفاده فرزندان مسئولان از رانت و فساد با آنها برخورد شود
ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا هم با اشاره به حساسیت افکار عمومی نسبت به حضور فرزندان مسئولین در خارج کشور به «رسالت» می گوید: «اگر فرزند مسئولین با استفاده از امکانات عمومی، پول بیت المال، رانت و فساد در خارج کشور به کار مشغول باشند یا با استفاده غیرقانونی از سهمیه وزارت علوم در خارج کشور مشغول به تحصیل باشند باید با آنها برخورد شود.»
وی ادامه می دهد: «باید میان فرزندان مسئولانی که بدون استفاده از سهمیه بیت‌المال و امکانات عمومی در خارج کشور به تحصیل مشغول هستند با فرزندان مسئولانی که با رانت و فساد در خارج کشور به تحصیل مشغول هستند تفاوت قائل شد.»
این فعال سیاسی اصولگرا همچنین باتأکید بر اینکه نباید نسبت به حضور فرزندان مسئولان در کشور حساسیت نشان داد، تصریح می کند: «در صورت استفاده فرزندان مسئولان از رانت و فساد باید با آن برخورد شود اما ممکن است فرزند مسئولی با استفاده از توانایی و استعداد خود در دانشگاهی خارج کشور به تحصیل مشغول باشد، چه بسا به دلیل تحریم‌ها شرایط دشوارتر برای ادامه تحصیل داشته باشد.»
ایمانی با بیان اینکه فرزندان قشر متوسط جامعه نیز در خارج کشور برای تحصیل و کار حضور دارند، عنوان کرد: «در رژیم گذشته نیز شاهد بودیم فرزندان مقامات دربار و قشر متوسط جامعه در خارج کشور حضور داشتند، این موضوع زمانی حساس می شود که فرزند مسئولی با رانت و فساد در خارج کشور به تحصیل و کار مشغول باشد.»
* بدون تعارف باید با برخی مسئولین برخورد شود
احمد حکیمی‌پور فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز در این زمینه به «رسالت» گفت: «افرادی که در جمهوری اسلامی دارای مسئولیتی هستند باید اولویت‌شان منافع کشور باشد. زندگی فرزندان مسئولین در کشورهای دیگر هیچ نمای خوبی ندارد.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان اینکه از آموزه‌های اصلی انقلاب بسیار دور شدیم تصریح کرد: «مسئولینی که شعار مردمی بودن می‌دهند و از آنها دعوت به مقاومت، ایستادگی و تحمل سختی‌ها می‌کنند باید سبک زندگی‌شان نیز مانند شعارهایشان باشد نه آن‌که خود یا نزدیکانشان خلاف شعارهایشان عمل کنند.»
حکیمی‌پور گفت: «در گزینش مسئولین باید زندگی و روش نزدیکانشان را نیز مد نظر قرار داد تا بتوان از اینگونه اتفاقات جلوگیری کرد چراکه تاکنون به این موضوع توجه بسیار کمی شده است.»
او با ابراز تأسف از اینکه خروج فرزندان مسئولین از کشور بسیار رایج شده است، ادامه داد: «این اتفاق تأثیر منفی بر روحیه و زندگی مردم دارد چراکه آنها صاحبان اصلی انقلاب هستند. سبک زندگی مسئولین نیز باید مانند مردم باشد اما متاسفانه شاهد خلاف این موضوع هستیم.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب تصریح کرد: «برای مقابله با چنین موضوعاتی قوانینی وجود دارد اما متأسفانه اجرا نمی‌شود چرا که با اجرای قوانین، مچ مجری گرفته می‌شود، برای برخورد با اینگونه موضوعات باید بدون تعارف و بدون اغماض اقدام شود. افرادی که در جمهوری اسلامی دارای عنوان یا مسئولیتی هستند باید همسنگ با طبقات پایین یا حداقل طبقات متوسط جامعه زندگی کنند.»
رضا روستاآزاد از رؤسای اسبق دانشگاه شریف هم در گفت و گو با «رسالت» از این مسئله ابراز تأسف کرده و یادآور می شود:
«خروج آقازاده ها از کشور شائبه برانگیز است، مگر تحصیل و زندگی در کشوری که والدین آنها در مناصب مختلف و بعضا حساس حضور دارند، چه ایرادی دارد؟»وی در ادامه می افزاید: «مسئولی که در مسند امر است باید مراقب باشد و از موقعیت خود در جهت رانت سیاسی و بهره برداری از بیت المال استفاده نکند اما متاسفانه مردم ما به جریانی رای دادند که اینگونه مدیران در نظام سیاسی اش به فراوانی مشاهده می شوند، این امر خطرناک است زیرا امکان دارد، اطلاعات مملکت به صورت عادی از طریق آقازاده ها به خارج داده شود. وقتی سفارتخانه ها می بینند طرف فرزند یکی از مسئولان است، به راحتی جذبش می کنند و حتی اطلاعات کشور را دریافت می کنند بنابراین نشر اطلاعات محرمانه داخل به خارج کشور باید بیشتر از خروج آقازاده ها مورد توجه ما باشد.»
منبع: رسالت