به سنگر خودتان برگردید!

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-  فرزانه سادات باطنی*: نهضت تفسیر بیانات رهبری چند سال است که بلافاصله بعد از فرمایشات ایشان شروع به کار می‌کند، آنقدر که شاید شما تفسیر دیگران از ترکیب «آتش به اختیار» در خاطرتان باقی مانده باشد؛ درحالی که فرمایشات رهبری در این موضوع را یک بار هم نخوانده‌اید! پرداخت به حاشیه‌های پررنگ‌تر از متن، اساساً مقوله‌ی روش‌مندی شده که مواجهه ما با مباحث را دچار خدشه می‌کند.

متن مخصوصاً اگر از سوی فرد بزرگی باشد فی‌نفسه دارای ارزش است که معرفت انسان را بالا می‌برد. فلذا توصیه می‌شود قبل از خواندن این یادداشت، حتماً بیانات رهبری در دیدار دانشجویی اخیر خوانده شود. و، اما پیرامون بیانات مقام معظم رهبری؛ چقدر از انقلاب فرهنگی و اتفاقاتی که بعد از آن برای دانشگاه افتاد مطلع هستید؟ می‌دانستید رهبری قائل هستند برخی برخورد‌ها در آن زمان با دانشگاه چندان درست نبوده است؟ آیا مطلع‌اید که در بین اساتید رشته‌های خودتان، چند نفر قائل به نظریه‌های فلسفه سیاسی که تبیین کننده روحیه تجزیه‌طلبی کشور است، وجود دارند؟‌
می‌دانستید چند نفر از اساتیدتان، در یادداشت‌های کانال‌های خود، ایران را «ای ران» مینویسند؟ می‌دانستید نویسنده منابع کنکور ارشدی که می‌خوانید، صراحتاً این روز‌ها به نفع رژیم صهیونیستی مصاحبه می‌کند؟ می‌دانستید در کلاسی که باید از حقیقت تاریخ فلسطین بخوانید، سال‌هاست اساتیدی انتخاب می‌شوند که از منابع دسته چندم برایتان استدلال می‌آورند که غصب اسرائیل حاصل از نظریات توهم توطئه است؟
برای برنامه‌هایی که می‌خواهید پیرامون مسئله کارگری در دانشکده بگیرید، چند استاد اساساً تحلیل و نگاه دارند؟ چند استاد درمورد لایحه‌های مهم اخیر مجلس، از ابعاد سیاسی مالیات‌گیری تا امنیت زنان، گفتاری فراتر از متن اصلی لایحه‌ها و طرح‌ها دارند؟ وقتی نظام مسائل کشور را بین دانشجویان دانشکده مطرح می‌کنید، کدامشان فراتر از موج‌های مجازی ایده و نظر دارند؟ به پاسخ این سوالات فکر کنیم. فراتر از پاسخ‌ها لازم به ذکر است که تشکیلات دانشجویی، قلب و محرک دانشگاه است.

راهبرد بازگشت به دانشگاه –که امیدواریم مثل دفعات گذشته، با برداشت‌های بزرگ‌نمایی شده از سوی برخی شاهد عبور از دانشگاه نباشیم– یک گرایی را به دست تشکل‌های دانشجویی می‌دهد که این روز‌ها باید به سنگر‌هایتان برگردید. باید حواستان باشد که میدان دانشگاه، به عنوان بستری که بازیگران آن باید مبدا و محرک جامعه باشند، این روز‌ها بیش از هرچیزی نیاز به تبیین دارد. بازگشت به دانشگاه به این معنی نیست که نظام مسائل فعلی تشکل‌ها باید تغییر کند. دیگر مسئله کارگری، زنان، اقتصاد و... مسئله نیست و نظام مسائل باید حاوی مسائلی از جمله بحث آموزش عالی، حجاب در دانشگاه و... باشد.

اساساً دوگانه دانشگاه و جامعه در طراحی نظام مسائل، دوگانه‌ای غلط و رهزن است. نوعاً به لحاظ کنشگری، تشکیلات دانشجویی با نظام مسائل مختلف خود اعتبار کسب می‌کند و به عبارتی شکاف میان دانشگاه و جامعه را در واردکردن مسائل کشور به جامعه پر می‌کند. تشکیلات دانشجویی هرچند در میدان و مخاطب، باید دانشگاه را سنگر اصلی خود بداند و به مسائل دانشگاه نیز توجه داشته باشد؛ اما «سنگر اصلی» به معنی هدف اصلی نیست. نقش تشکل دانشجویی در رسالت جهت‌دهی به تربیت عالم و تولید علم، که یکی از موارد مطرح شده برای وظایف دانشگاه بود، اساسا پررنگ است.

اثرگذاری در فضای دانشگاه یعنی همراه کردن بازیگران مختلف در جهت آرمان‌های انقلاب اسلامی. چنانچه تشکیلات دانشجویی بناست در جهت آرمان عدالت، بر مسائلی از جمله مسائل کارگری کار کند باید بداند که چگونه دانشگاه را به عنوان سنگر اصلی درگیر کند؟ چطور می‌تواند نظام مسائلی که احصا کرده است را در پیوند بازیگران دانشگاه از جمله اساتید، شکل دهد و در حل آن مسئله به نهاد «دانشگاه» اعتبار ببخشد. نهاد دانشگاه در حل مسائل کشور، سال‌هاست که دچار کج کارکردی شده است. یکبار در هیبت عدم ارتباط صنعت با دانشگاه و یک بار با بیان این مسئله که نیرو‌های متخصص در نهاد‌های دولتی به کار گرفته نمی‌شوند. با این حال آن چیزی که به نظر می‌رسد به طور کلی محل بحث قرار گرفته است؛ «اعتبار» دانشگاه در حل مسائل است. مشخص است تا زمانی‌که بازیگران دانشگاه در نسبت با مسائل جاری جامعه، تحلیل رو به جلویی نداشته باشند سایه یاس و ناامیدی نسبت به حل مشکلات، دانشگاه را تبدیل به جزیره‌ای برای تربیت نیروی مهاجرت‌کننده خواهد کرد. این وضعیت، نهاد‌های بیرونی را هم از کارکرد دانشگاه ناامید می‌کند. این رابطه اساسا دوسویه است.

حال نقش تشکیلات دانشجویی در چنین وضعیتی در قدم اول برهم زدن روح ناامیدی و فعال کردن بازیگران مختلف در جهت حل مسائل است. این روز‌ها احیای اعتبار دانشگاه در مواجهه با جامعه و مسائل آن، سنگر اصلی تشکیلات دانشجویی است و یقظه‌ی رهبری پیرامون این موضوع، می‌تواند شروعی باشد بر بازبینی راهبرد‌های سالانه و نگاه‌ها پیرامون نقش تشکل‌های دانشجویی. هرچند امیدواریم این یقظه با برخی تحلیل‌ها و قرائت‌هایی متفاوت، خود تبدیل به راهبرد جدیدی نشود!

•  فرزانه سادات باطنی، دانشجوی کارشناسی ارشد اندیشه سیاسی

• انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.