به گزارش گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ اوایل آذرماه امسال بود که نرخ بلیت در ۱۷۰ مسیر داخلی آزاد شد تا مانند پروازهای خارجی، نرخ بلیت کف و سقف نداشته باشد و بنابر وضعیت بازار، تقاضا و شرایط ایرلاین‌ها قیمت‌ها تعیین شود، موضوعی که از سال‌های گذشته در دستور کار دولت قرار داشت اما به مرحله اجرا نرسیده بود. براین اساس، سازمان هواپیمایی کشوری دستورالعمل آزادسازی نرخ بلیت هواپیما را به ایرلاین‌ها ابلاغ کرد و فهرستی از مسیرهای داخلی که آزادسازی شده بودند، اعلام شد.
در این دستور العمل آمده است که شرکت‌های هواپیمایی ملزم به ایجاد بسترها و شرایط ذیل به منظور اجرای آزادسازی نرخ بلیت و شبکه پروازی هستند. همچنین آزادسازی پروازهای داخلی فقط مشمول پروازهای برنامه‌ای خواهد بود که الزاماً از طریق کانال‌های توزیع شرکت‌های هواپیمایی عرضه شود. رعایت کلیه قوانین و مقررات مربوطه به ویژه دستورالعمل حقوق مسافر ابلاغی توسط سازمان الزامی است.
بر مبنای این دستورالعمل سازمان بر جریان آزادسازی پروازهای داخلی در قالب اعمال حاکمیتی خود تحت تدابیر و ساز و کارهای خاص امکان نظارت دارد و می‌تواند بر عملکرد شرکت‌ها و آژانس‌های فروش بلیت نظارت داشته باشد تا در این خصوص، تخلفی انجام نگیرد.
برای آزادسازی نرخ بلیت هواپیما برخی مسیرها مورد حمایت سازمان هواپیمایی کشوری قرار گرفتند و همچنان پرواز به این مسیرها به شیوه قبلی انجام می‌شود که در مجموع ۸۷ مسیر که ۳۴ درصد کل مسیرها را شامل می‌شد مشمول طرح حمایتی قرار گرفت و در ۱۷۰ مسیر که ۶۶ درصد کل مسیرها هستند طرح آزادسازی نرخ بلیت به اجرا رسید.
اما همزمانی این طرح با اربعین حسینی و زمان پیک تقاضا موجب شد که ایرلاین‌ها اجرای این طرح را به تعویق بیندازند، ضمن آنکه برای پروازهای اربعین هم سازمان هواپیمای سقف تعیین کرد تا در این زمان خاص، قیمت‌ها با افزایش چندبرابر مواجه نشود اما سرانجام از چند روز پیش آزاسازی نرخ بلیت هواپیما به طور رسمی از سوی ایرلاین‌ها آغاز شد و هم اکنون نرخ‌های جدید در سایت‌های فروش شرکت‌ها درج شده است.
براین اساس، از این پس نرخ بلیت هواپیما مطابق با زمان خرید بلیت، کیفیت ناوگان، خدمات ارائه شده، زمان های پیک خرید و دیگر موارد تعیین می‌شود به همین دلیل ممکن است در یک مسیر چند ایرلاین، قیمت های متفاوتی را اعلام کنند بنابراین مسافران می توانند با قیمت های دلخواه، بلیت را خریداری کنند.
در حال حاضر نرخ بلیت اکونومی در مسیر تهران - مشهد برای دو ایرلاین ماهان و ایران ایر تفاوت زیادی دارد به طوری که برای تاریخ امروز شنبه ۱۲ دی ماه، ایران ایر برای این مسیر رقم بلیت ۱۳۴ هزار و ۲۰۰ تومان را تعیین کرده در حالی که قیمت بلیت ماهان ۱۸۷ هزار و ۲۰۰ تومان است، همچنین قیمت بلیت هواپیما برای پرواز تهران - قشم از سوی ایران ایر ۱۸۷ هزار و ۲۰۰ تومان و پرواز ماهان در این مسیر ۱۹۶ هزار و ۷۰۰ تومان تعیین شده است.
انتقادات به موضوع آزادسازی نرخ بلیت هواپیما
اما موضوعی که این روزها طرح آزادسازی نرخ بلیت را مورد انتقاد قرار داده، احتمال در نظر نگرفتن حق مسافران در جریان اجرای آزادسازی است به‌طوری‌که منتقدان معتقدند کمبود ناوگان در کشور از موجب می شود که در زمان‌های پیک تقاضا، ایرلاین‌ها که از انحصار در این بازار برخودار هستند و حق انتخاب چندانی ندارند، مجبور به پرداخت رقم‌های سنگین در این بخش باشند.
براین مبنا تعداد ایرلاین‌هایی که به مسیرهای زیادی پرواز دارند، محدود است، ضمن آنکه این صنعت با کمبود ناوگان هم روبرو است، بنابراین در زمان‌های پیک تقاضا، مسافران مجبورند با رقم‌های بالا، بلیت خریداری کنند و به نوعی ایرلاین‌ها تعیین کننده بازار هستند بدون اینکه فضای رقابتی چندانی وجود داشته باشد.
در واقع صنعت هوانوردی امروزه با ۱۰۰ فروند هواپیمای زمین گیر روبرو است که فرصت رقابت و انتخاب مسافران را محدود کرده است، ضمن آنکه هواپیماهای موجود هم اغلب فرسوده هستند و خدمات چندانی را به مسافران ارائه نمی کنند، بنابراین آزادسازی نرخ بلیت در فضایی که مسافران حق انتخاب زیادی ندارند، می تواند به ضرر مسافران تمام شود.
در این خصوص، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، گفته است: سازمان هواپیمایی کشوری نمی‌تواند منتظر خرید هواپیمای نو و ایجاد توسط ایرلاین‌ها باشد، سپس نسبت به آزادسازی نرخ بلیت اقدام کند. شرکت‌های هواپیمایی در حال حاضر در شرایط اقتصادی خوبی به سر نمی‌برند، بنابراین باید ابتدا به سمت آزادسازی نرخ بلیت حرکت کرد.
معاون وزیر راه و شهرسازی، افزایش خدمات و کیفیت حمل و نقل هوایی را زاییده آزادسازی نرخ بلیت هواپیما و به تبع آن ارتقای توان اقتصادی ایرلاین ها عنوان کرد و گفت است: عمر بالای ناوگان هوایی تنها به دلیل تحریم ها نیست بلکه یکی از دلایل عمر بالای سن ناوگان عدم انگیزه سرمایه گذاران است.
رئیس سازمان هواپیمایی کشوری با تاکید بر اینکه در حال حاضر شرکت های هواپیمایی ما در شرایط بسیار نامناسب اقتصادی قرار دارند، می افزاید: در طول یکسال اخیر نرخ بلیت بسیاری از مسیرها در برخی از زمان ها بسیار نازل بود به طوریکه حتی بلیت مسیر تهران – کیش حتی با نرخ ۴۰ هزار، ۵۰ هزار و ۶۰ هزار تومان نیز به فروش می‌رسید.
وی معتقد است: این واقعیت باید در نظر گرفته شود که امروه هزینه تمام شده هر صندلی پرواز برای یک ساعت در شرایط تحریم حدود ۴۰ دلار است در حالی که نرخ متوسط جهانی هر ساعت پرواز برای یک صندلی در کشورهایی که تحریم نیستند و مهد هوانوردی جهان هستند ۸۰ دلار است بنابراین در این شرایط انتظار خرید هواپیما از سوی شرکت‌های هواپیمایی ناعادلانه است.
براین اساس، فرصت زیادی تا عید نوروز که زمان پیک سفرها به شمار می رود، باقی نمانده است در حالی که هرساله مسافران به دلیل کمبود ناوگان، ساعت‌های زیادی را در فرودگاه به انتظار انجام پرواز می‌مانند، باید دید که در جریان آزادسازی نرخ بلیت هواپیما، چه وضعیت برای مسافران به وجود می‌آید و آیا این موضوع می تواند به افزایش کیفیت خدمات دهی منجر شود.