تخت‌روانچی:
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، متن گفتگوی مجید تخت‌روانچی معاون وزیر خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای با روزنامه وقایع التفاقیه بدین شرح است:
سوال: شما دیروز از وین بازگشته‌اید، ظاهرا پیش‌نویس قطعنامه آژانس هفته آینده ارائه می‌شود. بحث PMD چگونه حل شد و چه کارهایی مانده است تا وعده دولت مبنی‌بر اجرای برجام و رفع تحریم‌ها عملی شود؟
تخت‌روانچی: همان‌طور که می‌دانید این موضوع از سال 2003 مطرح است و ما همیشه بر این عقیده بودیم، ادعاهای طرح شده در این12 سال با نام PMD یک موضوع ساختگی است و بهانه‌ای برای برخورد سیاسی با موضوع هسته‌ای ایران بوده است. از ابتدا هم می‌گفتیم که بالاخره شما اگر مدارکی مبنی‌بر تخلف ایران از قوانین آژانس دارید ارائه دهید. البته اسناد و ادعاهایی که از سوی آنها ارائه می‌شد هیچ‌گاه قابل استناد نبود. حتی در سال 2005 و در سال‌های بعد بازدیدهایی هم صورت گرفت، ولی هیچ نشانه‌ای از اینکه ما کار خلافی انجام داده باشیم مطرح نشد، اما بههرحال به دلیل فشارهای سیاسی برخی کشورها، بحث PMD مرتب مطرح شد. بحث PMD یکی از مباحث مهمی بود که از روز اول با آن درگیر بودیم؛ همگان به خوبی می‌دانند تا انتهای مذاکرات ما به نحوی تلاش کردیم که پرونده PMD در نهایت بسته شود و ما همیشه به طرف‌های مذاکره‌کننده گفته‌ایم که بحث PMD نمی‌تواند تا ابد طرح شود و هر‌چقدر هم ما پاسخ بدهیم طرف مقابل بگوید من قانع نشدم و بهانه‌های دیگری می‌آورد، ما همیشه گفته‌ایم، حاضریم همواره با شما همکاری کنیم، اما نمی‌توانیم تا ابد این مسئله را بدون راه حل نگاه داریم. براین‌اساس بود که ما در انتهای مذاکرات وین یک نقشه راهی را با آژانس امضا کردیم که در این نقشه راه چگونگی بسته‌شدن پرونده PMD کاملا مشخص شده بود. براساس زمانبندی مشخص‌شده در این نقشه راه؛ نمایندگان آژانس و آمانو به تهران آمدند و بعد از بازرسی از تأسیسات هسته‌ای در گزارش آخری که آقای آمانو ارائه کرد، همگان دیدند آقای آمانو تأکید کرد که ایران براساس نقشه راه گام برداشت و به تعهداتش براساس نقشه راه عمل کرد. به‌این‌ترتیب هفته دیگر یعنی 24 آذر شورای حکام آژانس تشکیل جلسه می‌دهد و پرونده PMD برای همیشه بسته خواهد شد.
سوال: البته برخی از نمایندگان مجلس و منتقدان توافق هسته‌ای انتقادات متعددی از شرایط PMD و بازرسی‌ها داشتند. برای مثال آقای کوثری امروز به ما می‌گفت؛ نمی‌توان به تعهدات طرف‌های مذاکره‌کننده ایران اعتماد کرد. از‌سوی‌دیگر منتقدان برجام معتقدند ایران در بحث بازرسی از اراک، امتیازات فراوانی داده است شما چه پاسخی دارید؟
تخت‌روانچی: البته قضیه اراک از بحث PMD کاملا جداست. بحث PMD مربوط به ابهامات آژانس در 12 یا 13 سال گذشته است. ما توانسته‌ایم در طول مذاکرات اخیر و طبق نقشه راهی که اشاره کردم پاسخ مناسبی به این ابهامات بدهیم؛ بنابراین انتظار داریم بحث PMD بسته شود. موضوع راکتور اراک یک بحث کاملا مجزا است. آنجا طرف مقابل از ابتدا انتظار داشت که ما آب سنگین نداشته باشیم و ما نپذیرفتیم. بحث‌های زیادی مطرح شد آنها پیشنهادات متعددی را مطرح کردند، اما نهایتا درخصوص راکتور اراک طرح دانشمندان ایرانی مورد قبول قرار گرفت.
سوال: پس دلیل نگرانی‌ها و نقدها حتی پس از توافق و گزارش اخیر آژانس چیست؟
تخت‌روانچی: براساس محاسبات انجام‌شده توسط دانشمندان ایرانی ما به این نتیجه رسیدیم که راکتور اراک آب سنگین خواهد ماند که البته پلوتونیومی که تولید می‌شود کمتر است. دغدغه طرح‌شده توسط طرف مقابل رسیدن ایران به سلاح هسته‌ای به واسطه‌داشتن پلوتونیوم با درصد بالاتر بود، اما ما توانستیم این اطمینان خاطر را به طرف مقابل بدهیم که ما دنبال استفاده نظامی نیستیم و در بازسازی راکتور اراک به پلوتونیوم با درصد پایین‌تر دست یافتیم. باید در نظر داشت که برای ما درصد پلوتونیوم چندان تفاوتی نمی‌کند، تأکید ما باقی‌ماندن راکتور اراک به صورت آب سنگین بود که همین اتفاق افتاد. بازرسی‌های رخ‌داده در تأسیسات اراک هم بازرسی‌های ویژه و خارج از عرفی نبوده است که ما را نگران کند؛ بنابراین امکان خروج اطلاعات ویژه‌ای از تأسیسات هسته‌ای وجود نداشته است. ما از ابتدایی که با آژانس کار می‌کردیم همیشه این دقت را داشته‌ایم ومی‌خواهیم که اطلاعات و اسرار علمی ما به خارج منتقل نشود. ما هم این نگرانی را داریم، اما بههرحال هوشیار هستیم.
سوال: از هفته‌ای دیگر طبعا مردم انتظار دارند وعده دولت مبنی‌بر رفع تحریم‌ها اجرائی شود. دقیقا چه زمانی و چگونه تحریم‌ها رفع خواهد شد؟ می‌توانید تضمین دهید که حداقل 10 درصد از گره‌هایی که در اقتصاد به واسطه تحریم‌ها ایجاد شده بود برطرف شود؟
تخت‌روانچی: ببینید من نمی‌توانم به شما درصد بدهم که چقدر از گره‌های اقتصادی باز می‌شود. این مسئله را باید با متخصصان اقتصادی در میان بگذارید، شاید آنها بهتر بتوانند دراین‌زمینه اظهارنظر کنند، اما نکته‌ای که شاید من بتوانم بگویم این است که با اجرائی‌شدن برجام از هفته آینده؛ حدس می‌زنیم حدود یک ماه آینده یعنی در اواسط دی (یک هفته تا ده روز اوایل سال آینده میلادی) به روز اجرای برجام خواهیم رسید و از آن روز تمام تحریم‌های مربوط به مسائل اقتصادی، کشتیرانی، بانکی و بیمه‌ای لغو خواهد شد. ما از آن تاریخ روابط تجاری عادی خود را از سر می‌گیریم. متأسفانه امروز به دلیل تحریم‌ها، شرایط این‌گونه نیست. اینکه چه اثری ممکن است در اقتصاد داشته باشد و این امر تا چه حد ممکن است بر رشد اقتصادی ایران تأثیر بگذارد هنوز مشخص نیست. در واقع موضوع بحث با هیئت‌های اقتصادی و سیاسی که به ایران می‌آیند، این است که ما تا چه حد می‌توانیم روابط تجاری و سرمایه‌گذاری در ایران را به روال عادی خودش بازگردانیم.
سوال: سوئیفت، روابط بانکی، بازکردن LC چگونه خواهد شد؟
تخت‌روانچی: در دی و با اجرائی‌شدن محدودیت‌های سوئیفت برطرف خواهد شد.
سوال: چه تضمینی وجود دارد؟
تخت‌روانچی: درمتن برجام به صراحت آمده است که سوئیفت به حالت عادی خودش باز خواهد گشت.
سوال: یعنی می‌توانیم بگوییم در اواسط دی امکان سوئیفت و بازکردن LC فراهم می‌شود؟
تخت‌روانچی: بله، عرض کردم که منع قانونی وجود ندارد. از روزی که اجرای توافق صورت می‌گیرد، طبعا تحریم‌های اقتصادی برطرف می‌شود. انتظار ما این است که وضعیت رفع تحریم‌ها در دی مشخص شود.
سوال: پول‌های بلوکه‌شده ایران در خارج از کشور چطور؟
تخت‌روانچی: انتظار داریم دسترسی ما به پول‌های بلوکه‌شده هم‌زمان با رفع تحریم‌ها فراهم شود. انتظار داریم رفع تحریم‌ها در اواسط تحریم‌ها صورت بگیرد.
سوال: رقم پول‌های بلوکه‌شده چقدر است؟
تخت‌روانچی: آقای دکتر سیف می‌گوید 29 میلیارد دلار است، البته این رقم جدای از رقم تعهدات ماست که طبعا این رقم بیشتر خواهد شد.
سوال: مردم توقع زیادی از اجرای برجام و معجزه پس از آن ندارند؟
تخت‌روانچی: یک مقدار زیادی از این توقعات طبیعی است تحریم‌هایی که سال‌ها به ناحق اعمال شده است، علیه ایران موجب این نگاه و انتظار شده است. بحث PMD مبنای کار آژانس از 12 سال پیش تا به امروز بوده است. امروز گزارشی ازسوی آمانو منتشر می‌شود که می‌گوید ایران هیچ نوع انحرافی در کارش نداشته است قطعنامه‌های آژانس مبنای قطعنامه‌های شورای امنیت بوده است و شورای امنیت بر مبنای این قطعنامه‌ها ما را تحریم کردند بنابراین براساس قطعنامه‌ای که آژانس تصویب می‌کند، 12 قطعنامه‌آژانس علیه ایران لغو می‌شود. می‌توانیم بگوییم مبنای کار علیه ایران از ابتدا براساس PMD غلط بوده است امروز خودشان اعتراف می‌کنند که این مبنا غلط بوده است. امروز می‌بینیم که آن پایه از اساس سست بوده است. این انتظار مردم یک مقداری طبیعی است. مردم انتظار دارند مشکلات ما را حل کند، اما مشکلات ما را یک‌شبه حل نخواهد کرد بالاخره باید اطلاع‌رسانی شود. واقعیت قضیه این است که تمام مشکلات ما با حل‌شدن تحریم‌ها برطرف نخواهد شد. بههرحال با برطرف‌شدن مسئله PMD هم مسئله تحریم‌ها حل خواهد شد و هم دغدغه منتقدان.
ارسال نظرات