زوایای جدیدی از پرونده استات اویل

به گزارش گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو»، احمد توکلی در نشست علنی امروز (سه شنبه ۱۴ بهمن ماه) مجلس شورای اسلامی در نطق میان دستور خود با تبریک دهه مبارک فجر گفت: انقلاب اسلامی نتیجه جهاد امام و مردم بود که سالگرد تحقق آن را تبریک می‌گویم و از همه دعوت می‌کنم برای اعتلای ایران و حفظ انقلاب اسلامی از فساد و تبعیض بپرهیزیم.

متن کامل نطق نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر به شرح ذیل است:

انقلاب اسلامی نتیجه جهاد امام و مردم بود که تحقق آن را باید تبریک بگوییم و همه باید برای اعتلای آن و حفظش از فساد و تبعیض بکوشیم.

امروز می‌خواهم مطالبی را در باره پرونده آقای مهدی هاشمی به اطلاع ملت شریف ایران و نمایندگان آنان برسانم. البته نتیجه محاکمه به تصمیم قاضی محترم دادگاه و قضات ارجمند بعدی بستگی دارد و همه باید تسلیم قانون باشیم، ولی حق مردم می‌دانم که یکی از مهم‌ترین اتهامات این فرد را بدانند و آگاه باشند که در پرونده استات اویل بیگانگان چه کردند. و ما که ادعای اسلامیت می‌کنیم، چه کرده‌ایم.

این اطلاعات از اسناد رسمی دولت نروژ، دولت آمریکا، بانک جهانی گرفته شده و یا از داخل است.

الف) شرح مختصر ماجرا

۱- در ژوئن ۲۰۰۲ (خرداد ۱۳۸۱) و زانویه ۲۰۰۳ شرکت نفت دولتی نروژ، دو نوبت به یک کارمند رسمی دولت که فرزند رئیس جمهور اسبق ایران و مدیر عامل سازمان بهینه سازی مصرف سوخت بوده است، مبلغ ۲/۵ میلیون دلار می‌پردازد تا وی به استات اویل برای انعقاد قراردادی در پارس جنوبی کمک کند. و مشارکت بعدی در صنعت استخراج نفت را برای آن تسهیل نماید. استات اویل می‌پذیرد که تا ۱۰ سال بعد نیز سالانه یک میلیون دلار، یعنی جمعا ۲/۱۵ میلیون به طرف ایرانی پرداخت کند. بعد از یک سال مذاکرات فشرده بین دو طرف توافق می‌شود. برای پنهانکاری و پولشویی شرکت سرمایه گذاری هورتن به مدیریت عباس یزدانپناه، واسطه شده و قرداد به ظاهر بین هورتن و استات اویل منعقد می‌گردد. عباس یزدان پناه دوست دیرینه دوران دبیرستان و دانشگاه مهدی هاشمی بود. این قرارداد در ظاهر برای دادن مشاوره به استات اویل، در ۱۲ ژوئن ۲۰۰۲ در لندن با حضور مهدی هاشمی امضاء می‌گردد. بالاخره در پایان ۲۰۰۲ استات اویل موفق به انعقاد قرارداد با شرکت ملی نفت ایران می‌شود.

 ۲- برخلاف روش معمول شرکت نفت، بدون تشکیل شرکت مشترک ایرانی – نروژی و بدون برگزاری مناقصه قرارداد می‌بندد. در حالی که تشکیل شرکت مشترک برای انتقال فناوری و مناقصه برای دستیابی به حداقل قیمت حیاتی بود. البته متهم اصلی نروژی پرونده، در اعترافات خویش تصریح می‌کند که هیچ دلیلی ندارد که مقامات وزارت نفت برای انعقاد این قرارداد تقاضای رشوه کرده و یا از رشوه پرداختی سهمی گرفته باشند.

۳- یک سال بعد در ۶ اکتبر ۲۰۰۳ (۱۵ شهریور ۱۳۸۲) یک روزنامه نروژی قرارداد را افشا و افکار عمومی را از آن آگاه می‌کند و موجی از اعتراض برمی‌خیزد.

ب) نروژ با این موضوع چگونه برخورد کرد؟

۱- چهار روز بعد از اطلاع رسانی روزنامه نروژی، هیات مدیره استات اویل قرارداد را متوقف می‌کند و روز بعد از آن دولت نروژ نهاد مسئول تحقیق و تعقیب جرائم اقتصادی و زیست محیطی نروژ را مامور رسیدگی به این قرار داد می‌نمایند.

۲- مدیر امور بین الملل استات اویل بازداشت وتعقیب می‌شود. مدیر عامل و رئیس هیئت مدیره نیز استعفاء می‌دهند.

۳- ۹ ماه بعد یعنی در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۴، دادگاه حکم به وقوع جرم می‌دهد و طی آن به دلیل پرداخت رشوه، استات اویل به پرداخت ۲۰ میلیون کرون و مدیر امور بین الملل به پرداخت ۲۰۰هزار کرون محکوم می‌گردند.

۴- نماد استات اویل برای مدت‌ها از تابلوی بورس نروژ و اروپا و آمریکا حذف می‌گردد.

ج) در امریکا با این فساد چه برخوردی شد؟

۱- کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا که به منزله دادگاه رسیدگی به اقدامات شرکت‌هایی که در بورس سهیم هستند عمل می‌کند، به ماجرای استات اویل و پرداخت رشوه رسیدگی می‌کند. زیرا استات اویل با داشتن سهام در بورس آمریکا، پذیرفته بود که قوانین مالی ضد فساد آمریکا را رعایت کند. و در ۱۳ اکتبر ۲۰۰۶ (۲۱مهر ۱۳۸۵) رای خود را صادر کرد.

 ۲- در حکم ۱۲ صفحه‌ای دادگاه، ماجرا به تفصیل شرح داده شده است. از سیر مذاکرات مهدی هاشمی، نقش واسطه‌گری شرکت هورتن، رشوه‌های داده شده و منافع مورد انتظار استات اویل، سودآوری قرارداد فاسد منعقد شده و حواشی آن به عنوان واقعیت‌های کشف شده یاد می‌کند.

۳- دادگاه مذکور جرم استات اویل را پرداخت رشوه و عدم انعکاس درست و دقیق پرداخت‌های غیر قانونی مذکور در اسناد خویش می‌شمارد.

۴- دادگاه آمریکا حکم می‌کند که استات اویل باید برای دوره‌ای سه ساله نهاد مشاوره‌ای مستقلی را که آمریکا با انتخاب آن مخالف نباشد استخدام کند تا روش‌های کنترل داخلی آن را بررسی کند. استات اویل موظف است تمام توصیه‌های اصلاحی را برای گردش کار شرکت به طوری که تکرار این قبیل اقدامات را منتفی سازد، بپذیرد و تمام هزینه‌های مشاوره را نیز بپردازد. علاوه بر آن باید۲۱ میلیون دلار جریمه به خزانه داری آمریکا بپردازد که انجام می‌شود.

۵-بانک جهانی، بیانیه مشترک بین آمریکا و استات اویل را که در آن تمام اطلاعات سابق الذکر هست، در سال ۲۰۰۶ منتشر می‌کند.

۶- سرانجام در ۲۰۰۹ پس از آنکه استات اویل طی سه سال تمام تعهدات خویش را در قبال دادگاه آمریکا ایفا کرد، پروندهٔ هورتن به وسیله آمریکا بسته شد.

د) در ایران چه گذشت؟

۱- در تاریخ ۲۴ آبان ۸۲ وزیر نفت ایران به وزیر اقتصاد وقت می‌نویسد: به دنبال انتشار مطالبی در روزنامه‌های نروژ، در اواسط شهریور هیاتی از طرف این وزارت به نروژ رفت و با وزیر نفت، دادستان عمومی نروژ و مدیران ارشد شرکت استات اویل طی جلسات طولانی گفتگو کرد. وی در ادامه نامه خویش می‌نویسد «بر اساس اظهارات مدیران استات اویل نقش مهدی هاشمی قطعی است.» و در انت‌ها، اعلام می‌کند که پرونده کاملا در اختیار وزارت اطلاعات قرار گرفته است.

 ۲- وزیر اطلاعات وقت در گزارش به رئیس جمهور می‌نویسد که ۹ ملاقات بین مهدی هاشمی و استات اویل در اینجا و خارج از کشور انجام شده است و از قول مهدی هاشمی نقل می‌کند که من می‌خواستم نروژی‌ها را تشویق کنم که در عرصه پارس جنوبی فعال شوند و این ماجرا را نروژ و آمریکا برای لطمه زدن به هاشمی رفسنجانی ساخته‌اند.

۳- وزارت اطلاعات همچنین مدعی می‌شود که ماجرا به این دلیل به مهدی هاشمی ارتباط داده شده که فساد درونی استات اویل پوشانده شود. در حالیکه نروژ پنجمین کشور جهان از حیث سلامت مالی است.

۴-باید پرسید شرح وظایف مدیر عامل سازمان بهینه سازی سوخت، چه ربطی به قرارداد‌های نفتی خارجی دارد که مهدی هاشمی حداقل ۹ بار در اینجا و خارج با استات اویل ملاقات می‌کند؟

۵- پس از ۱۲ سال از افشای ماجرا و شش سال از پایان رسیدگی به فساد و اعمال مجازات‌ها در نروژ و آمریکا، رسیدگی قضایی به اتهامات مهدی هاشمی در جریان است، وکلای وی کیفر خواست دادستان را بیانیه سیاسی می‌خوانند، و ادعا می‌کنند که اسناد جمع آوری شده از طرق قضایی بین المللی از آمریکا و انگلیس معتبر نیست چون این دو کشور دول متخاصم با ما هستند.

۶-متهم نیز در دفاعیه خود کیفر خواست را بیانیه شوم سیاسی می‌خواند و آن را وسیله تسویه حساب با پدرش می‌نامد. وی اعترافات مته‌مان دیگر را که چند نفر از آنان اعضای دفتر خود او بودند، تحت شکنجه اعلام می‌کند.

۷- عباس یزدان پناه در دبی به طرز مرموزی به قتل می‌رسد. مهدی هاشمی در دادگاه، پس از پخش فیلم اعترافات یزدان پناه که در بازداشت قبلی ضبط شده بود، با عصبانیت و اضطراب می‌گوید قتل یزدان پناه کار مافیایی است و اعترافات او را رد می‌کند. ولی اداره مبارزه قاطع با کلاهبرداری انگلستان وقتی به درخواست مقامات قضایی نروژ دفا‌تر یزدان پناه در لندن را بازرسی می‌کند اسناد مبادله شده بسیاری بین یزدان پناه و یار دیرینه‌اش به دست می‌آورد.

بنده به عنوان نماینده ملت ایران بخشی از اطلاعات ذیربط را گفتم تا ملت که جز اجرای عدالت در برخورد با ضعیف و قوی از هر قشر و جناحی انتظاری ندارد، توجه داشته باشد که اگر قاضی محترم دادگاه، فردا حکم قاطعی داد، دست غوغا سالاران متکی به زر و زور فاسدان را که به تخطئه قوه قضاییه خواهند پرداخت، بخواند و فریب سیاسی سازی پرونده را نخورد. خطی که از‌‌ همان اول متهم و وکلایش درصدد القای آن بوده‌اند. بنده از همه خواهش می‌کنم که در مبارزه با فساد متحد شوند، زیرا هیچ خطری بیشتر از فساد نظام برآمده از خون شهیدان ۲۲ بهمن را به فنا تهدید نمی‌کند. /