گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، تورم شهریور ماه سال جاری رکورد تورم در ماه‌های گذشته را نیز شکست. مساله تورم با اینکه دغدغه دولت است و از جمله وعده‌های دولت تازه نفس است که با اتخاذ سیاست‌هایی سعی می‌کند نرخ تورم را کاهش دهد، اما نرخ تورم دربرخی اقلام به قدری کمر شکن شده که دسترسی به اصلی‌ترین نیاز‌های روزانه مردم را بسیار سخت کرده است. مهدی صادقی شاهدانی؛ اقتصاددان و رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق دو راهکار کاهش تورمی در این گفتگو ارائه داده است که در ادامه می‌خوانید.
رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق در خصوص تورم و ریشه‌های تورمی که بر معیشت مردم تحمیل می‌شود گفت: برای مهار تورم در وهله اول باید ریشه‌های آن مورد بررسی قرار بگیرد تا براساس ریشه یابی بتوان مهار تورم را کلید زد. یکی از ریشه‌های تورم در اقتصاد را می‌توان ناشی از افزایش تقاضا عنوان کرد. ریشه دیگر فشار ناشی از هزینه‌های دولت وکمبود منابع مالی است که در نهایت دولت را به سمت استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول سوق می‌دهد.
وی در این باره خاطر نشان کرد: قسمت دیگر افزایش تورم را می‌توان به عامل روانی موثر در این موضوع نسبت داد. حتی اگر عامل روانی را مستثنا کنیم و فرض کنیم عامل روانی وجود ندارد این زمان تورم را باید در دو ریشه افزایش تقاضا و عدم تامین منابع مالی و بودجه‌ای مورد نیاز دولت. به هر حال افزایش تقاضا در اقتصاد نکته‌ای است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. تجربه سال‌های گذشته هم نشان داده که بخشی از تورم ریشه در فشار تقاضا دارد لذا دولت برای این موضوع باید سیاست‌های درستی را اتخاذ و به کار بگیرد.
استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق در این باره خاطر نشان کرد: برای اینکه دولت بتواند فشار تقاضا را کنترل کند، هر چند تقاضا به صورت ظاهری کنترل شود، اما چون در حال حاضر به دلیل ناتوانی مردم در خرید نیاز‌های خود، تقاضا نیز در حداقل سطح خود قرار دارد البته این موضوع باز هم باید به صورت کارشناسی بررسی و راه‌های درستی برای کنترل تورم از این بعد اتخاذ شود.
صادقی شاهدانی در این باره تصریح کرد: با بررسی آمار‌های مربوط به هزینه خانوار‌ها می‌توان دریافت متاسفانه به دلیل تورم و کاهش قدرت خرید مردم واز دست رفتن ارزش پول ملی، امروز جامعه ایران با افزایش تقاضا یا با تقاضای بسیار بالایی مواجه نیست، بلکه عرضه کالا‌ها و خدمات زمانی که دچار انقباض می‌شود و جریان کاهشی را تجربه می‌کند، کاهش عرضه باعث می‌شود فشار تقاضا منجر به ایجاد جریان تورمی شود؛ بنابراین اگر بخواهیم با تورم ناشی از فشار تقاضا مقابله کنیم یکی از بهترین راه‌هایی که می‌تواند دولت را در این راه موفق کند بهبود وضعیت تولید با افزایش تولیدات کشور در بخش‌های مختلف است.
وی دراین باره توضیح داد: تجربه بخش‌های مختلف اقتصادی نشان می‌دهد به برخی دلایل بنگاه‌های تولیدی کشور کمتر از ظرفیت تولیدی خود کار می‌کنند، در حالی که به راحتی می‌توانند محصولات تولیدی خود را دو یا چند برابر کنند. ظرفیت تولیدی بالای کشور این اجازه را به ما می‌دهد که حتی بدون سرمایه‌گذاری‌های جدید تولید را بهبود ببخشیم و افزایش دهیم.
استاد اقتصاد خاطر نشان کرد: با افزایش تولید، طبیعتا فشار تقاضا کاهش می‌یابد لذا این موضوع می‌تواند نسبت به کاهش تورم موثر واقع شود. محور دیگری که می‌تواند افزایش نرخ تورم را خنثی کند تورم ناشی از فشار هزینه است. با توجه به اینکه عوامل متعددی روی هزینه‌ها فشار وارد می‌کند از جمله نرخ ارز، لذا دولت باید نرخ ارز را مدیریت کند. با از بین رفتن ناترازی بازار ارز می‌توانیم فشار ناشی از هزینه‌ها را کنترل کنیم البته بخشی از فشار ناشی از هزینه‌ها مربوط به نهاده‌های تولید است. وقتی به صورت پایدار نمی‌توانیم نهاده‌های تولید را به تولید کننده عرضه کنیم، بخصوص این موضوع که در ماه‌های اخیر موجب فشار زیادی بر تولید کننده و در نهایت منجر به کمبود نهاده و افزایش قیمت نهاده‌های دامی در بازار شده تورم را در برخی از اقلام اساسی مورد نیاز مردم بیشتر کرده است.
صادقی شاهدانی در ادامه افزود: از طرف دیگر با توجه به اینکه متاسفانه چرخه تولید نهاده‌های دامی کشور ناقص است و مسوولین روی تولید نهاده‌های دامی تمرکز زیادی نکرده اند، این موضوع باعث افزایش هزینه ناشی از قیمت نهاده‌های دامی شده، بنابراین فشار ناشی از تقاضا و فشار ناشی از افزایش هزینه‌ها هر دو باعث تداوم جریان تورمی در کشور می‌شود. اگر بخواهیم جریان تورمی و جریان هزینه‌ها را کنترل کنیم، نرخ ارز را باید در بازار به شرایط تعادلی برسانیم تا قیمت‌ها یک بار دیگر مشمول جهش نشود. از طرف دیگر وقتی نظام ارزی کشور پایدار باشد و تولید کنندگان بتوانند ارز مورد نیاز خود را از بازار تهیه و نهاده‌های مورد نیاز خود را خریداری کنند قطعا قیمت نهاده‌ها و در نتیجه محصول نهایی افزایش نمی‌یابد، بنابراین برای حل مساله تورم قیمت کالا‌های اساسی باید به دنبال اجرای این دو راهکار بود تا در آینده به شرایط پایداری از سایر جهات اقتصادی برسیم.