مراکز آموزشی کشور‌ها در روز‌های کرونایی چه شرایطی داشتند؟

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ سارا سلیمی_ هنوز هم هستند عده‌ای که با گفتن کلمه‌ی آموزش به یاد کلاس‌های درس و میز و تخته و ... بیفتند؛ تعدادشان، اما کم است. آموزش تصویر‌های زیادی را می‌تواند برای افراد مجسم کند. امروزه یاد گرفتن می‌تواند در هر مکان و زمانی اتفاق بیفتد؛ بدون دردسر‌های آن چنانی که در گذشته بوده است.
‌
می‌توان گفت آموزش از زمانی که اولین موجود بر روی زمین پا نهاد، به وجود آمده است؛ انسان و هر موجود دیگری از بدو تولد خود پیوسته در حال آموختن است و این یعنی قطعا در جهان آموختن متوقف نخواهد شد!

یادگیری، عمومی کردن آموزش و یا در ابتدا آموزش برای طیفی خاص به سال‌های بسیار قبل‌تری در جهان بر‌می‌گردد. انسان‌ها برای راحتی کار خود، آموزش را در قالب‌های متنوع بسیاری قرار دادند؛ امروزه، اما با شیوه‌ی دیگری از آموزش، نیاز‌های آموزشی خود را تامین و دسترسی به آن را راحت‌تر کرده است؛ آموزش‌های مجازی!

 

آموزش مجازی از شاخه‌های آموزش از راه دور بوده و حاصل آموزش‌های مکاتبه‌ای! یادگیری از راه دور در اواسط قرن بیستم آغاز شد. سال‌ها پیش افرادی که توانایی حضور در دانشگاه‌ها و آموزش حضوری را نداشتند، از طریق نامه و مکتوبات تحصیلات خود را ادامه می‌دادند و گویا تنها صنعت یاری دهنده برایشان چاپ بوده است.

دهه ۱۸۷۰، از نظر پیشبرد تحصیلات افراد، اما متفاوت بوده است. «انا الیوت تیکنور» که در آموزش از راه دور پیشگام بوده در سال ۱۸۷۳ انجمن ترویج تحصیل در خانه را تاسیس کرد. این اولین برنامه آموزش‌های مکاتباتی رسمی بود که در بوستون ماساچوست نوشته شد و دوره‌هایی بیش از ۲۰ رشته‌ی متنوع را در بر می‌گرفت. دانشگاه «کویینزلند» در استرالیا نیز آموزش مکاتبه‌ای خود را، متکی بر سیستم پستی استرالیا، آغاز کرد.

پیدایش رادیو و تلویزیون از اهمیت آموزش‌ مکاتبه‌ای نزد عموم کاست و بر رونق آموزش از طریق تلویزیون و رادیو افزود؛ این دوره‌ها هر دو برای اولین بار در آمریکا شروع به فعالیت کردند. دوره‌های رادیویی در دهه ۱۹۲۰، تقریبا با ۲۰۰ ایستگاه آموزش از راه دور را اجرا می‌کردند. دوره‌های تلویزیونی نیز در دهه ۱۹۳۰ به صورت آزمایشی و در دهه ۱۹۵۰ به صورت رسمی کار خود را آغاز کردند. دانشگاه «وسترن ریزرو»، در آن سال‌ها، اولین موسسه آمریکایی شد که به صورت منظم دوره‌های تلویزیونی را پخش کرد.

آموزش از راه دور، به مرور زمان و با پیشرفت تکنولوژی، به شکل‌های قابل دسترس‌تری در می‌آمد و با آخرین دستاورد‌های بشر در حوزه‌ی تکنولوژی در هم آمیخته می‌شد؛ طبعا این نوع از آموزش با تسهیل دستیابی عموم، به هواردانش افزوده می‌شد؛ از صنعت چاپ در روش مکاتبه‌ای به فرکانس‌های رادیویی و تلوزیونی تبدیل شد و هم‌اکنون آموزش در گستره‌ی وب، در سراسر جهان مطرح است. آموزشی که بسیار برای بشر سودمند بوده است.

اواخر دهه‌ی ۱۹۷۰ آموزش مجازی در جهان ظهور پیدا کرد؛ اولین مدارس آنلاین در آمریکای شمالی، استرالیا، بریتانیا و نیوزلند آغاز شد. انگیزه اصلی تاسیس مدارس مجازی، مهیا کردن فرصت‌های برابر و قابل دسترس بودن آنها، در کنار کیفیت آموزشی مطلوب برای طبقات محروم، مناطق روستایی و گروه‌های در وضعیت خطر بوده است.

آموزش از راه دور در ایران سابقه طولانی ندارد؛ این نوع از آموزش از سال ۱۳۵۷ تقریبا در ایران شروع شد و با روی کار آمدن دانشگاه پیام نور این نوع از آموزش به طور کامل در ایران کلید خورد. در دهه ۱۳۷۰ نیز دانشگاه تهران یادگیری مجازی را در دستور کار خود قرار داد؛ در سال ۱۳۸۰ این دانشگاه، از سایت آموزش مجازی خود را با ارائه ۹ درس برای دانشجویان روزانه بهره برداری کرد. در همان سال نیز خبر افتتاح دانشگاهی اینترنتی، اما غیرانتفاعی و تحت نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از سوی همین وزارت اعلام شد؛ به مرور زمان تعدادی از دانشگاه‌ها نیز آموزش مجازی خود را در کنار روال اصلی خودشان اعلام کردند.

با پیدایش ویروس کرونا تمام جهان به تلاطم افتاده و آموزش تمام کشور‌ها تا حدودی مختل گشت؛ در این بین روند آموزشی در تعدادی از کشور‌های درگیر با کرونا را بررسی خواهیم کرد:

دسامبر ۲۰۱۹، از اولین واکنش‌های ووهان چین در برابر تاخت و تاز ویروس کرونا، تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها بود؛ چین در دوران قرنطینه‌ای که وضع کرده بود، سیاست «مدارس دانشگاه‌ها تعطیل است، اما یادگیری و آموزش نه» را اتخاذ کرده بود.

این کشور در هر دانشگاه کمیته‌ای برای پیگیری فعالیت‌های ضد کرونایی آن دانشگاه تشکیل داد؛ فعالیت‌هایی از چگونگی آموزش تا عبور و مرور دانشجویان و... با گسترش این ویروس و تعطیلی مدارس، آموزش مجازی آغاز شد و به دنبال آن دسترسی رایگان به جزوات، مقالاتی که تا قبل از همه‌گیری ویروس کرونا رایگان نبوده‌اند، برای دانشجویان و اساتید امکان‌پذیر شد.

در ۱۰ روز آخر ماه فوریه، مدارس فقط در پنج منطقه شمالی ایتالیا تعطیل شد، اما پس از گسترش سرتاسری ویروس کرونا در ایتالیا از سوم ماه مارس همه مدارس در ایتالیا بسته شد؛ ایتالیا نیز همچون چین پس از تعطیلی مدارس برای ادامه روند آموزشی در کشور آموزش مجازی را اتخاذ کرد و به همین منظور اینترنت رایگان برای مدارس در نظر گرفت؛ اما برای کتاب‌های الکترونیکی خود شیوه چین را اتخاذ نکرد و به جای عرضه رایگان آن‌ها از تخفیف استفاده کرد.

ویروس کرونا در تمامی کشور‌ها و نظام آموزشی آن‌ها مشکلاتی پدید آورد و دولت‌ها خوب یا بد دوره آموزشی خود را در موج اول کرونا با آموزش‌های الکترونیکی گذراندند؛ بسیاری از کشور‌ها همچون ایران راه چندساله آموزش مجازی را بسیار سریع طی کردند، اما این برای همه روشن است که کیفیت آموزش الکترونیکی حرف اول را می‌زند تا سرعت رسیدن به سطوح بالا در این آموزش؛ باید دید آیا با ادامه روند این ویروس، دولت‌ها برای ارتقاء کیفیت خود، چه اقداماتی انجام می‌دهند؟ و سوال بعدی اینجاست که پس از این روند، آموزش در جهان و ایران به چه صورت خواهد بود.

 

ژاپن

شینزوآبه، نخست وزیر این کشور، در 27 فوریه اعلام کرد که از 2 مارس تمامی مدارس، برای پیشگیری از همه‌گیری ویروس کرونا، تا آغاز سال تحصیلی جدید تعطیل شود. برخی از مدرسان این کشور طبق معمول با نیت تبدیل تهدید به فرصت پیش رفته و آموزش آنلاین را در لیست امور مقابله با کرونا قرار دادند؛ از زمان اعلام تعطیلی مدارس در سراسر این کشور خدمات رایگان آموزشی ارائه یافته است. شاید این کشور علی‌رغم پیشرفت‌های چشمگیری که داشته است، آموزش آنلاین را پیش از این، در سراسر کشور چنان جدی نگرفته بود. اما ژاپن جزو کشورهایی است که تلاش کرد سیستم آموزشی قبل را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و اقداماتی از این قبیل دوباره راه‌اندازی کند و برخی از دانش‌آموزان همانند همتایان خود در دانمارک، پس از مدتی دوباره راهی مدارس شدند.

 

کره جنوبی

کره‌ای ها نیز سال تحصیلی بی سابقه‌ای را، همچون سایر کشورها، گذراندند. سالی که آموزش از راه دور، جایگزین رفت و آمدهای معمولی و روزانه به مدارس و دانشگاه‌ها شد. به گفته وزارت آموزش و پرورش این کشور حدود 85 هزار محصل، به دستگاه‌های لازم برای آموزش از راه دور احتیاج دارند که دولت تنها می‌تواند حدود 38 هزار دستگاه، از این تعداد را تامین کند. همچنین این وزارت اعلام کرده است که 1.2 میلیون دلار صرف ارتقا زیرساخت اینترنت بی سیم برای برخی از مدارس روستایی و دیگر خدمات خواهد کرد اما عقب ماندن برخی از محصلان با این شیوه تحصیل، امری اجتناب ناپذیر است.

اکوادور

وزارت آموزش این کشور برای اطمینان از قطع نشدن روند آموزش، مجموعه‌ای از راهنمایی‌ها را برای مدرسان تدوین و کلاس‌های مجازی و جلسه‌های آنلاین برگزار کرد. همچنین یک واحد اطلاعات ملی(از طریق ایمیل و تلفن ) برای ارائه اطلاعات لازم و حساس به مدرسان و والدین ایجاد کرد. از دیگر اقدامات این کشور ایجاد یک پلتفرم آموزش ملی با بیش از 800 منبع که از طریق تلوزیون و رادیو به پخش محتوای آموزشی می‌پردازد، است. حمایت‌های روانشناسی و آموزشی برای پاسخ به درخواست والدین و محصلان نیز از سایر اقدامات این کشور برای بهبود تحصیل از راه دور بوده است.

 

ویروس کرونا در تمامی کشورها و نظام آموزشی آنها مشکلاتی پدید آورد و دولت‌ها خوب یا بد دوره آموزشی خود را در موج اول کرونا با آموزش‌های الکترونیکی گذراندند؛ بسیاری از کشورها همچون ایران راه چندساله‌ آموزش مجازی را بسیار سریع طی کردند اما این برای همه روشن است که کیفیت آموزش الکترونیکی حرف اول را می‌زند تا سرعت رسیدن به سطوح بالا در این آموزش؛ باید دید آیا با ادامه روند این ویروس، دولت‌ها برای ارتقاء کیفیت خود، چه اقداماتی انجام می‌دهند؟ و سوال بعدی اینجاست که پس از این روند، آموزش در جهان و ایران به چه صورت خواهد بود.