آنتی بیوتیک‌ها فقط به تجویز برخی پزشکان خاص می‌رسد / مصرف خودسرانه ممنوع

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، محمدمهدی گویا در نشست خبری هفته اطلاع رسانی مصرف صحیح آنتی بیوتیک‌ها، با اشاره به این که این هفته فرصت مغتنمی برای آگاهی رسانی نسبت به مصرف آنتی بیوتیک‌ها است، گفت: امروزه مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک‌ها معضلی جدی در نظام سلامت اکثر جهان است. مصرف آنتی بیوتیک‌ها باید با تجویز پزشک در دوز مناسب و در طول مدت زمان استانداردش مصرف شود. در صورت قطع مصرف ناگهانی دارو و یا عدم استفاده صحیح از آن می‌توانیم شاهد ایجاد مقاومت میکروبی باشیم.

وی با اشاره به این که آنتی بیوتیک‌ها توانستند در زندگی بشر تحول بزرگی ایجاد کنند، گفت: پس از آن که آنتی بیوتیک‌ها کشف شد، بسیاری از بیماری‌های عفونی مرگبار توسط آن درمان شدند. همچنین پس از کشف آنتی بیوتیک هزار نوع متفاوت از آن به نظام سلامت کشور‌ها وارد شدند تا از همه گیری‌های بزرگ بیماری در دنیا جلوگیری کرده و یا آن‌ها را درمان کنند. متاسفانه امروزه با مصرف غلط و یا خودسرانه این دارو شاهد هستیم که اثرات مثبت آن در حال محو شدن است.

وی با اشاره به این که به جزء مصرف خودسرانه دارو، گاهی تجویز دارو نیز غلط اتفاق می‌افتد، گفت: گاهی اوقات برخی تبلیغات نادرست در خصوص مصرف آنتی بیوتیک‌ها توسط موسسات دارویی در سطح جهان اتفاق می‌افتد که این نیز عاملی برای مقاوم شدن میکروب و کاهش اثر دارو است. در همین زمینه نظارت ناکافی بر موسسات دارویی، آموزش نامناسب به مردم و رفتار غیرحرفه‌ای برخی از پزشکان هنگام تجویز آنتی بیوتیک همگی از عوامل موثر در مقاوم شدن میکروب است.

رئیس مرکز کنترل بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت ادامه داد: البته بخشی از مقاوم شدن میکروب‌ها نسبت به آنتی بیوتیک به مراکز درمانی و بیمارستان‌ها وابسته است؛ یکی از وظایف مهم مراکز بهداشتی و درمانی، کنترل عوامل میکروبی است تا به صورت نابجا رشد نکنند و بیماری از بیمار به پزشک، ملاقات کننده به بیمار، پزشک به بیمار و ... منتقل نشود. در صورتی که مراکز ارائه کننده خدمات سلامت به شکل صحیح با این موضوع برخورد می‌کردند، قطعا موضوع مقاومت میکروبی در جهان به شکل فعلی دیده نمی‌شد.

وی با بیان این که آنتی بیوتیک‌ها در صنایع دامپروری نیز استفاده دارند، خاطر نشان کرد: از آنجایی که آنتی بیوتیک‌ها تنها برای انسان‌ها مصرف ندارند و دام‌ها و حیوانات نیز می‌توانند از آن مصرف کنند، موضوع انتقال آن از طریق مصرف گوشت حیوانات به بدن ما وجود دارد که همین موضوع نیز می‌تواند به طور ناخواسته باعث ورود آنتی بیوتیک به بدن انسان‌ها شود. خوشبختانه در این زمینه سازمان دامپزشکی نگرانی‌های جدی داشته و با در جریان قرار دادن وزارت بهداشت در حال اصلاح و به حداقل رساندن ورود آنتی بیوتیک از این طریق به بدن انسان‌هاست.

گویا با اشاره به این که مقاومت آنتی بیوتیک‌ها نسبت به میکروب یک معضل جهانی قلمداد می‌شود، افزود: این یک تهدید است که اثرات نامطلوب خود را در زندگی بشر به جا گذاشته و باعث شده است برخی میکروارگانیسم‌هایی پیدا شوند که یا درمان پذیر نیستند و یا به سختی به درمان پاسخ می‌دهند.

وی افزود: به عنوان مثال میکروب سالمونلا که باعث ایجاد بیماری تیفوئید می‌شود، در گذشته با نوعی آنتی بیوتیک ساده قابل درمان بود، اما اکنون به دلیل مصرف بی‌رویه آنتی بیوتیک‌ها کم کم درمان آن سخت شد و اکنون به هیچ کدام از آنتی بیوتیک‌ها پاسخ نمی‌دهد. در پاکستان که کشور همسایه ما است یک نوع همه گیری ابتلا به تیفوئید گزارش شده است که دیگر به انواع دارو‌ها مقاوم شده و رو به گسترش است. متاسفانه این عفونت به گونه‌ای نیست که به شکل ساده قابل کنترل باشد و می‌تواند عوارض متعدد خطرناکی داشته باشد که حتی منجر به مرگ فرد مبتلا شود.

گویا در ادامه با اشاره به اینکه برخی بیماری‌های آمیزشی نیز که به دلیل مصرف غلط آنتی بیوتیک‌ها کمتر به درمان پاسخ می‌دهند، گفت: به عنوان مثال افرادی که بیماری سوزاک می‌گیرند، به دلایل مختلفی از مراجعه به پزشک خودداری کرده و اقدام به مصرف خودسرانه دارو می‌کنند که همین باعث طولانی شدن عفونت و ایجاد زمینه مثبت برای سایر بیماری‌های آمیزشی می‌شود. باید خط اول مراجعه بیماران مقاربتی دکتر زنان، متخصص اورولوژی و یا متخصص بیماری‌های عفونی باشد.

وی با اشاره به این که در شعار امسال سازمان جهانی بهداشت برای هفته آگاهی از آنتی بیوتیک‌ها به تماس جنسی سالم و امن اشاره شده است، خاطر نشان کرد: با توجه به این که بیماری‌های آمیزشی مقاوم به درمان روند رو به افزایشی دارند، خوددرمانی یکی از نگران کننده‌ترین نکاتی است که ما با آن رو به رو هستیم و همین باعث می‌شود بیماری‌های آمیزشی مانند سوزاک مقاوم به درمان یک مشکل جهانی باشد.

رئیس مرکز کنترل بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در خصوص برنامه‌های این وزارتخانه برای کنترل مقاومت میکروبی اظهار کرد: سال گذشته در برنامه کنترل کشوری مقاومت میکروبی، برنامه خود را معرفی کرده و بر اساس آن به دنبال کاهش مقاومت در میکروب‌ها هستیم. در این زمینه با افزایش دانش مردم، بهبود وضعیت مقاومت میکروب در بیمارستان‌ها و ... برنامه‌های خود را پیش برده‌ایم. در این زمینه روش‌های پیشگیری و کنترل عفونت در بیمارستان‌ها جاری شده و یکی از اساس اصلی آن شستشوی دست‌ها است. همچنین در نظر داریم تا آنتی بیوتیک‌ها فقط به تجویز برخی پزشکان خاص برسد که این موضوع باعث طبقه بندی آنتی بیوتیک‌ها می‌شود. تحقیقات در زمینه آنتی بیوتیک‌ها، ترویج استفاده درست از دارو‌های ضد میکروبی، استانداردسازی تست‌های آزمایشگاهی برای تشخیص عفونت‌ها و مراقبت از بروز بیماری همه‌گیر شایع در کشور از اقدامات موثر ما در وزارت بهداشت بوده است.