محمدی: برخلاف آنچه می‌گویند چیزی به نام «لغو همزمان تحریم ‌ها» مطرح نیست/ بهشتی‌پور: تحریم‌ها براساس گزارش آژانس برداشته می‌شود

به گزارش گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو»، حسن بهشتی‌پور کارشناس هسته‌ای امشب (دوشنبه) در مناظره‌ای با مهدی محمدی در برنامه تیتر امشب گفت: نقطه قوت بیانیه لوزان به رسمیت شناختن غنی سازی اورانیوم در ایران در سطح 3.67 است. این به معنای مقداری است که در نیروگاه بوشهر به آن نیاز داریم و این یک دستاورد است. اگر در گذشته در توافق ژنو می‌گفتند به غنی سازی تصریح نشده، اما حداقل در این جا کاملا مشخص است.

وی نقطه نگرانی دیگر در این بیانیه را کد 3.1 و ترتیباتی اجرایی آن برشمرد و افزود: در مذاکرات سه ماه آینده حتما باید به این موضوع توجه شود و طوری توافق بسته شود که هیچ جای تفسیرهای دوگانه و برداشت‌های مختلف از آن در نیاید. این یک نقطه ورود است، ولی باید جزییات به نحوی باشد که تفسیرهای دوگانه از آن برداشته نشود.

وی افزود: آب سنگین اراک را پذیرفته‌اند و ماهیت آن آب سنگین باقی می‌ماند و دستاورد کمی نیست. 6 وزیر خارجه آنجا بودند و 8 روز مذاکره کردند و چنین چیزی را به صراحت در بیانیه آوردند.

محمدی هم درباره نکات ضعف این بیانیه گفت: منصفانه این است که دو نقطه مثبت به طور نسبی در این بیانیه هست. چیزی به نام تعلیق تحریم‌های اقتصادی در آن آمده و تا پیش از آن آمریکایی‌ها به کلیات در این زمینه بسنده می کردند، البته خروجی آن چیزی نیست که ما نیاز داریم و دوم اینکه یک برنامه غنی سازی هست ولو اینکه این برنامه محدود است و با حق ما در ان‌پی‌تی فاصله دارد.

وی افزود: برنامه غنی سازی در اینجا با نیاز ما تطبیق ندارد. ما در هشت سال آینده 190 هزار سو غنی سازی نیاز داریم. بوشهر سالانه 30 تن مواد نیاز دارد. ابهام دوم در شرایط تعلیق تحریم‌ها، که عملا ته‌ آن تعلیق تحریم باقی نمی‌ماند. سومین ابهام اینکه زمانبندی آن مشخص نیست. دسترسی‌ها و بازرسی‌های فراپروتکلی و ترکیب آن با PMD، دیگر محدودیت در تحقیق و توسعه ما و اندک محدودیت‌هایی را می‌توان دید و دیگری از دست دادن مواد هسته‌ای است. این مواد مهمترین سرمایه ماست.

در ادامه حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل هسته‌ای در خصوص تجربه گذشته آژانس و گزارش‌های آن نسبت به فعالیت‌های هسته‌ای ایران و شبهه در خصوص اعتماد به گزارش‌های این نهاد گفت: اینکه همیشه عنوان می‌شود گزارش مثبت نبوده، موضوعی غلط است و طی یک سال و نیم گذشته همواره نکات مثبتی وجود داشته است.

وی یادآور شد: اولاً آژانس تنها نهاد بین‌المللی است که می‌تواند از نظر حقوقی و فنی درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران نظر دهد و ما جایگزینی برای این نهاد نداریم و دوم اینکه از آذرماه سال 92 که آژانس برمبنای توافق ژنو نظارت خود را دنبال کرد، 10 گزارش ارائه داده و تأکید کرده آنچه ایران تعهد داده به آن عمل کرده و اگر قرار بود آژانس در این خصوص بازی درآورد چنین گزارش‌هایی را نمی‌داد. عملکرد یک سال و نیم گذشته آژانس مثبت بوده است. سوم اینکه اگر آژانس اعلام کرده موضوعاتی را ندیده و نمی‌تواند نظر دهد به خاطر فشارهای سیاسی گذشته بوده و یک روال و پروتکل است که آژانس درباره همه کشورها دنبال می‌کند، کما اینکه درباره کشوری مانند ژاپن نیز دنبال شد.

این کارشناس مسائل هسته‌ای ادامه داد: اگر فرض کنیم توافق جامعی بین ایران و 1+5 امضا شود آنها مانند گذشته به آژانس فشار نخواهند آورد چرا که خودشان توافق‌نامه را امضا کرده‌اند. نگاهی به عملکرد آژانس طی یک سال و نیم گذاشت و مدالیته‌ای که با آنها داشته‌ایم نشان می‌دهد که عملکرد این نهاد 95 درصد خوب و مثبت بوده و اینقولت‌هایی که داشته کمتر از 5 درصد بوده است.

در ادامه این نشست مهدی محمدی در این خصوص گفت:‌ تیم ایرانی در لوزان زحمت زیادی کشیده و اظهارات من به معنای زیر سؤال بردن عملکرد تیم نیست و درباره مکر دشمن حرف می‌زنیم و همچنین اساساً کسی مخالف توافق نیست چرا که در جامعه تلاش می‌شود اینطور القا شود که عده‌ای موافق و عده‌ای مخالف توافق هستند در حالی که ما نیز موافقیم اما یک توافق خوب را دنبال می‌کنیم.

وی ادامه داد: نکته این است که در این توافق تحریم‌ها یکجا لغو می‌شود یا نه و اگر توافق کردیم و امتیاز جدی دادیم اما لغو یکباره تحریم‌ها را نداشتیم، این یعنی توافق خوبی نیست.

این کارشناس مسائل سیاسی با نگاهی به توافق ژنو و آنچه اکنون به عنوان بیانیه از آن یاد می‌شود، گفت: ما در توافق ژنو داریم که تحریم‌های مربوط به شورای امنیت باید به طور یکجا لغو شود و 14 ماه مذاکره کردیم که قرار بود این بند به یک سلسله اصول و راه‌حل تبدیل شود.

وی یادآور شد: درباره تحریم‌های اتحادیه اروپا گفته شده که اجرای آن خاتمه می‌یابد و از لغو آن سخنی به میان نیامده است. فقط تحریم‌های اقتصادی و مالی برداشته خواهد شد در حالی که در توافق ژنو تحریم‌های انرژی و تحقیقاتی نیز لحاظ شده بود. آنها فقط تحریم‌های مالی و اقتصادی را آن هم با شروطی خاتمه می‌دهند و آن این است که ما همه تعهدات‌مان را انجام دهیم.

محمدی افزود: بعد از آن نوبت به آمریکا می‌رسد که STOP موقت تحریم‌ها را دنبال می‌کند و نه لغو آنها را.

این کارشناس مسائل سیاسی در ادامه با بیان اینکه همه می‌دانیم آژانس یعنی اسرائیل و اگر بازی درآورد یا کنگره با دو سوم آرا قانونی را تصویب کرد و اوباما نتوانست جلوی آن را بگیرد ما چکار می‌توانیم کنیم در حالی که قلب راکتور اراک را تخریب کرده‌ایم و راه بازگشتی نیست.

بهشتی‌پور نیز در پاسخ به این اظهارات اعلام کرد که آقای محمدی درباره آژانس صحبت نکرد و نگفت که آیا نهاد دیگری به جز آژانس وجود دارد یا نه. آژانس وارد تحریم‌ها نمی‌شود بلکه تحریم‌ها براساس گزارش آژانس برداشته می‌شود.

محمدی در این بین این سؤال را مطرح کرد که اگر آژانس به تعهدش عمل نکرد دستمان به کجا بند خواهد بود.

بهشتی‌پور نیز در ادامه در پاسخ گفت: آژانس حق دخالت در تحریم ها را ندارد، اما لغو تحریم‌ها منوط به گزارش آژانس شده است و ما مرجع دیگری به‌جز آژانس نداریم که در دنیا به آن متوسل شویم. باید گفت که در یک سال و نیم گذشته امکان ندارد که ما به تعهدی عمل کرده باشیم و آژانس آن را نادیده گرفته باشد. اگر آژانس گزارش خلاف رفتارها و فعالیت‌های هسته‌ای ایران را داد ما می‌توانیم استناد این گزارش خلاف را از آنها جویا شویم.

محمدی نیز در پاسخ به این موضوع یادآور شد که مکانیسمی که پیدا کرده‌اند گذشته‌اش مشخص است. آژانس در گذشته فعالیت‌های هسته‌ای ایران را بازرسی و بررسی کرد و گزارش خلاف داد و آژانس و آمانو که مدیرکل آن است در طول 10 سال گذشته به عنوان عضوی از گروه بین‌المللی فشار علیه ایران عمل کردند.

وی درباره آمدن موضوع PMD (انحراف فعالیت‌های نظامی به سمت هسته‌ای) در این گزارش نیز گفت: در متن بیانیه آمده که آژانس باید در گذشته و حال بررسی کند تا انحرافی وجود نداشته باشد که این خطر بزرگی برای ما است.

محمدی ادامه داد: نکته کلیدی این است برخلاف آنچه می‌گویند چیزی به نام لغو همزمان نیست و اگر آژانس فعالیت‌های ما را تأیید نکند، تحریم‌ها برداشته نمی‌شود در حالی که بخش بزرگی از تعهدات ما برگشت‌پذیر نیست.

بهشتی‌پور نیز در پاسخ به این اظهارات گفت: اگر آژانس تأیید کرد که ما به تعهدات‌مان عمل کرده‌ایم بعد از آن درباره لغو تحریم‌ها صحبت می‌کنند. بحث عمده بر سر این است که ما می‌خواهیم فعالیت آژانس را زیر سؤال ببریم برای موضوعی که ممکن است رخ دهد در حالی که اگر در تیرماه قرارداد را ببندیم آنها انگیزه‌ای برای زیر سؤال بردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران یا ارائه گزارش خلاف ندارند چرا که فشار بین‌المللی روی آنها نیست.