اعتراض پرستاران به بی‌عدالتی، افزایش تعرفه‌های پزشکی و مسئولان خاموش

به گزارش خبرنگار اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، ماجرا یک دو دوتا چهارتای ساده است. طرح تحول سلامت با هدف افزایش رضایتمندی بیماران در حال اجراست. بیمارستان های دولتی موظفند تنها ده درصد هزینه ها را از بیمار بگیرند و این امر موجب شده تا آمار مراجعه به این بیمارستان ها بالا رود. وقتی آمار مراجعه بالا می رود، کادر درمان متحمل فشار بیشتری می شوند. بدیهی است افزایش فشار به کادر را باید به نحوی جبران کرد. افزایش فشار به کادر باید متناسب عایدی آن ها باشد تا اعتراض ها بلند نشود. چیزی که رعایت نشده و همینطور نارضایتی کادر درمانی علی الخصوص پرستاران را بیشتر و بیشتر کرده است...

کارشناسان سلامت این نارضایتی را در نتیجه توجه نشدن به پرستاران و کادر درمانی در طرح تحول سلامت و البته اجرا نشدن قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری می دانند.

قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری و تعدیل کارانه های پرستاری در سال هشتاد و شش تصویب شد که بر اساس آن کلیه مراکز بهداشتی درمانی کشور وزارت بهداشت موظف شد استاندارد بسته های خدمات تشخیصی، درمانی کادر پرستاری را تعیین کند.

اما این اتفاق در این سال ها نیفتاد و هر روز زمزمه هایی از نارضایتی پرستاران از گوشه ای شنیده می شد تا این که طرح بزرگ تحول سلامت کشور به اجرا درآمد. پرستاران که با این طرح مواجه شدند فهمیدند در آن بیشتر از آن که به آنان و به کادر درمانی توجه شده باشد، به پزشکان بها داده شده و همین نارضایتی آن ها را بیشتر و بیشتر کرد.

در همین راستا و در همان روزهای اول اجرا طرح، رییس شورای عالی نظام پرستاری برای رییس جمهور، وزیر بهداشت و کمیسیون اصل 90 نامه نوشت و خواستار اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری شد.

یعقوب جعفری در این باره گفت که یکی از اقدامات در حال پیگیری این نهاد، زمینه سازی برای شروع تعرفه گذاری خدمات پرستاری است که به رغم انجام اقدامات لازم از جمله اصلاح شرح وظایف پرستاران، تدوین استانداردهای خدمات پرستاری و تعیین «k» خدمات پرستاری، پس از هفت سال در شورای عالی بیمه سلامت معطل مانده است.

او البته از رفع موقت کمبود نیروی پرستاری خبر داده بود و گفته بود که با بکارگیری دانشجویان ترم شش به بالای پرستاری و همینطور جایگزینی فوری نیروهایی که به مرخصی زایمان رفته بودند این مشکل تا حدی مرتفع شده بود اما مشکل اصلی همچنان باقی ماند.

به این نامه ترتیب اثری داده نشد تا این که چند وقت بعد عضو شورای عالی نظام پرستاری از ارسال دومین نامه سرگشاده جامعه پرستاری به رییس جمهور خبر داد.

این عضو شورای عالی نظام پرستاری با انتقاد شدید از وزارت بهداشت این وزارتخانه را عوام فریب می خواند و می گوید که  در مرحله سوم طرح تحول سلامت نه تنها به جامعه پرستاری بلکه همه گروه های نظام سلامت بی توجهی صورت گرفت که تمامی این قشر نسبت به این موضوع اعتراض دارند. این در حالی است که وزارت بهداشت با عوام فریبی اتفاقاتی را که برای گروه های خاص همچون پزشکان هیات علمی رخ داده را کوچک جلوه می دهد و از سوی دیگر کارهای صورت نگرفته برای این قشر را بزرگنمایی می کند.

تفاوت فاحش افزایش کارانه پزشکان و پرستاران

در این که طرح تحول سلامت یکی از بهترین و موفقیت آمیزترین طرح هاییست که تا به حال اجرا شده شکی نیست و در این که وزارت بهداشت سعی دارد تا با این طرح، رضایت مردم را جلب کند هم تردیدی وجود ندارد اما نادیده گرفته شدن حق پرستاران و دیگر اعضای کادر درمان، قابل چشم پوشی نیست. یک بررسی ساده نشان می دهد که بر فرض اگر  با اجرای این طرح کارانه پزشکان و پرستاران دو برابر شود، پزشکی که 50 میلیون کارانه دریافت می کرد، الان دریافتی اش به 100 میلیون می رسد و در مقابل کارانه پرستار از 200 هزار تومان به 400 هزار تومان افزایش پیدا می کند.

در دومین نامه سرگشاده جامعه پرستاری، اجرای برخی مراحل طرح تحول از سوی جامعه پرستاری مورد انتقاد قرار گرفته و گفته شده که این مراحل تنها با تامین منافع گروهی خاص و بدون توجه به خدمات سایر گروههای نظام سلامت به اجرا درآمده است. در این نامه که مفصل تر از نامه اول است آمده:

با اجرای طرح تحول سلامت موجی از انزجار در بقیه 90 درصدی کارکنان نظام سلامت ایجاد شد به آن دلیل که: بیشترین بار نظام سلامت بر دوش آن 90 درصدی جمعیت بهداشت و درمان سنگینی می نماید ولی عمده منابعی که به بهانه ارتقاء سطح سلامت به وزارت بهداشت تخصیص داده می شود به جیب این گروه قلیل واریز می شود. گروهی تمامیت خواه که با کمترین حضور کمترین تعداد و کمترین اثر بخشی بایستی در بخش دولتی دهها میلیون تومان علاوه بر حقوق هیئت علمی کارانه دریافت نمایند و علاوه بر آن هم همین گروه سیری ناپذیر صدها میلیون تومان در بخش خصوصی در ماه دریافت نمایند. آری گروهی که به وضوح علاوه بر تعرفه های بخش دولتی و خصوصی با جسارت تمام، انجام وظیفه قانونی خود را علی رغم تهدید جان بیمار منوط به پرداخت زیر میزی که به نحوی همان رشوه است می نمایند، و عملی که هم از نظر آیات اعظام، امری نکوهیده است . آیت اله مکارم شیرازی در دیدار با وزیر فعلي بهداشت می فرمایند: "زیر میزی پزشکان امری بسیار ناپسند است و به نوعی همان رشوه محسوب می گردد." ولی متولیان امر به جای برخورد با پدیده زشت زیر میزی که به مثابه چاقویی بر گلوی مردم است، متاسفانه با قانوني كردن زيرميزي براي همه اين گروه مورد تشویق قرار گرفته‌اند!!

همچنین در مورد زیر میزی و افزایش دو برابری تعرفه پزشکان نوشته شده که:

افزایش دو برابری تعرفه پزشکان به بهانه واقعی کردن تعرفه های پزشکان و پیشگیری از زیر میزی در بخش خصوصی بدین معنی است که پزشکان به ميزان دو برابر در مطب زیر میزی می‌گرفتند و اگر به گفته خودشان 5 درصد پزشکان زیر میزی می گرفتند و این پرداخت نامشروع را شكل قانونی داده و به همه پزشکان تسری دادند به امید اینکه پزشکان از دریافت زیر میزی خودداری نمایند! و آیا این خود نوعی باج خواهی نیست و آیا اگر این اتفاق یعنی گرفتن پول اضافی آنهم به صورت میلیونی در سایر صنوف اتفاق افتاد چنین برخورد مي‌شد! و اگر اين الگوي مناسبي براي افزايش دريافتي‌هاست كه بقيه گروههاي نظام سلامت هم اين رويه را پيشه كنند.

در پایان این نامه هم جامعه پرستاري كشور خواستار اجراي بدون قيد و شرط قانون تعرفه‌گذاري خدمات پرستاري و برقراري عدالت در پرداخت‌هاي گروههاي پزشكي، مشابه ساير كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه و حتي همسايه مثل عراق و افغانستان شده و به توجه مسئولین سه قوا امید بسته است.

عدم توجه به این نامه ها و کادر درمانی در اجرای طرح تحول سلامت، اعتراض ها را بیشتر و بیشتر کرد تا آنجا که پرستاران هفته ی گذشته مقابل مجلس تجمع کردند. در  این تجمع بیشترین خواسته ی پرستاران رفع تبعیض بود. آن ها معتقد بودند که کادر درمانی به اندازه پزشکان از طرح تحول سلامت منتفع نشده اند و افزایش تعرفه های پزشکی را ناعادلانه دانستند.

البته در کنار همه ی اینها ساعت کار بالا و حقوق پایین که از نارضایتی های همیشگی شغلی محسوب می شود هم در کنار سایر مشکلات از سوی تجمع کنندگان به عنوان یک مشکل بزرگ مطرح می شد.

 البته پیش از این وزیر بهداشت در واکنش به این گونه اعتراض ها گفته بود که نباید جامعه پزشکی و جامعه پرستاری را در مقابل هم قرار داد و بر این باور بود که این اعتراض، صدای همه ی پرستاران نیست و گفته بود که تجمع شماری اندک نمی تواند مبنی بر اعتراض کل جامعه پرستاری باشد.

او گفت که مقایسه درآمد گروه های مختلف با یکدیگر مثل مقایسه جامعه پرستاری و پزشکی اقدام معقولی نیست و البته قول مساعد داد که با اجرای طرح تعرفه گذاری نظام پرستاری مشکلات موجود در بین این جامعه حل شود.

از آن جایی که پرستاران در چرخه ی درمان از مهمترین عناصر هستند و با توجه به این که تجمع کنندگان از اعتصاب قریب الوقوع پرستاران در آینده ای نزدیک در صورت توجه نشدن به خواسته هایشان سخن می راندند، توجه هر چه سریعتر مسئولین علی الخصوص وزارت بهداشت به این قشر زحمتکش ضروری به نظر می رسد.