چگونه جایگاه خود را در نزد خداوند بدانیم؟/ موقع برخورد با «گناه» ببین خداوند چه اهمیتی نزد تو دارد

گروه اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ آیت الله مجتبی شهیدی کلهری مشهور به مجتبی تهرانی استاد مشهور اخلاق و مرجع تقلید و مدرس حوزه های علمیه تهران(مانند مدرسه مروی)بود. وی از محضر اساتید بزرگی همچون ادیب نیشابوری، آیت الله بروجردی، آیت الله حکیم، آیت الله گلپایگانی، علامه طباطبایی و... بهره برد.

این مرجع بزرگوار تقلید و استاد بزرگ اخلاق، پس از 40سال خدمت صادقانه در نشر معارف اسلامی و ترویج مکتب حقّۀ اهل‌بیت عصمت و طهارت، در دی‌ماه سال 1391ه.ـ‌ش. دار فانی را وداع گفت. در این مجال سعی داریم تا جرعه ای از بیانات ناب اخلاقی ایشان را در اختیار علاقمندان قرار دهیم.

بسم الله الرحمن الرحیم
رُوِیَ عَنْ عَلیٍّ علیه السّلام قَالَ:
«مَنْ أَرَادَ مِنْکُمْ أَنْ یَعْلَمَ کَیْفَ مَنْزِلَتُهُ عِنْدَ اللَّهِ فَلْیَنْظُرْ کَیْفَ مَنْزِلَةُ اللَّهِ مِنْهُ عِنْدَ الذُّنُوبِ کَذَلِکَ مَنْزِلَتُهُ عِنْدَ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى».[1]
از امیرالمؤمنین علی(ع) منقول است که فرمودند: هر کس از شما که می خواهد جایگاه و منزلت خود را در نزد خداوند بداند،‌ پس باید ببیند که جایگاه و منزلت خداوند در آن هنگام که به گناهی می رسد چگونه است. جایگاه او نزد خداوند تبارک و تعالی، به همان مقدار است که جایگاه خداوند در نزد او است.

جایگاهت در نزد خداوند چگونه است؟

اگر کسی بخواهد ببیند جایگاهش در نزد خداوند جایگاه بلند و رفیعی است یا پست و حقیر، باید دقّت کند و ببیند جایگاه خدا نزد او در جایی که به گناهان می رسد چگونه جایگاهی است. فرض کنید که ـ‏ نعوذ بالله ‏ـ زمینه و شرایط معصیتی پیش آمده و همه ‌شرایط هم مهیّا است و انسان می تواند مرتکب معصیت شود.

اینجا باید ببیند که خداوند در نظرش چقدر اهمیت دارد و چه جایگاهی دارد؛ اگر جایگاهی عظیم و رفیع دارد، این موجب می شود خوف از خدا پیدا کند و دستش به طرف این معصیت دراز نشود. چرا؟ چون خداوند نهی کرده و گفته این کار را نکن.

اگر خدا پیش من بزرگ باشد، مرتکب گناه نمی‏شوم

اگر خدا پیش من بزرگ باشد، مرتکب گناه نمی‏شوم. این یک راه شناخت خویشتن است. انسان می تواند خودش را امتحان کند. اگر خدا پیش تو عظمت دارد، بدان که تو هم پیش خدا عظمت داری. امّا اگر دیدی نه، خدا در نزد تو کوچک جلوه کرد و ‌عظمتی نداشت که به سمت گناه رفتی، ‌بدان که تو در نزد خدا پست و حقیر هستی. نگاه کنید امیرالمؤمنین علی(ع) به چه نحوی رابطه را درست کرد!

وضع ما پیش خدا چگونه است؟

نکته‏ای که در این روایت هست این است که حضرت می فرمایند موقع برخورد با «گناه» ببین خداوند چه اهمیتی نزد تو دارد، امّا نمی‏فرمایند که هنگام «اطاعت» از خداوند ببین خدا چه جایگاهی نزد تو دارد. چون عظمت خداوند در نزد تو موقعی ظاهر می شود که او تو را نهی کرده است، یعنی هنگام گناه. در روایت دیگری از علی (ع) منقول است که حضرت فرمودند تو به کوچکی گناه نگاه نکن، بلکه به بزرگی آن کسی نگاه کن که در حال معصیت او هستی.

بسیاری از افراد می گویند ما نمی دانیم که خدا از ما راضی است یا نه؛ می گویند نمی دانیم خدا ما را دوست دارد یا دوست ندارد؛ می‏پرسند وضع ما پیش خدا چگونه است؟ پاسخ به این سؤالات آسان است؛ بگو ببینم هنگامی که به گناه برخورد می کنی، خداوند در نظر تو چگونه است؟ بزرگ است یا کوچک است؟ اگر بزرگ است تو هم پیش خدا بزرگی و او از تو راضی است و تو را دوست دارد؛ ‌اگر کوچک است، بدان که تو هم پیش خدا کوچک و پست هستی و خدا از تو راضی نیست.[2]

[1]. بحارالانوار، جلد 67، صفحه 18
[2]. چهارشنبه 18 اسفند 1389 – 4 ربیع الثانی 1432. مسجد جامع بازار تهران