مشهد شهری برای غیر مشهدی‌ها /سونامی جمعیت در اطراف حرم مطهر رضوی

 گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، مریم کردستانی؛ امروزه آنقدر انسانها درگیر خود و روزمرگی شده‌اند که  نیازهای جسم و روح خود را گاهی از یاد می‌برند؛ البته آن دسته از نیازهایی که برای آنها ندیده شدنش آسیبی به دنبال ندارد.

برای حل این مشکل گاه گاهی مردم یعنی جمعی از انسانهایی که در کنار هم زیست می‌کنند همراه با کسانی که آرامش را برایشان به همراه می‌آورند دل به دریا، کوه و دشت می‌زنند و در کنار عزیزانشان هوایی را به اصطلاح عوض می‌کنند و طبیعت و سفر را چاره رها شدن خود از فشار زندگی می‌بینند.

ایران نیز از جمله کشورهایی است که دارای مردمی دوستدار طبیعت و سفر است مردمی که عاشق گذراندن زمان‎هایی از زندگی خود در دل طبیعت و حضور در مکان‌های زیارتی و سیاحتی هستند و این کشور تنها کشوری در جهان است که یک روز از سال را بر اساس رسم و رسوم خود در طبیعت می‌گذراند و تقریبا 80 درصد از مردمش در روز 13 فروردین بیرون از خانه‌های خود به دل پارک، جنگل، کوه، دشت و دمن می‌روند.

شهری با 20 میلیون زائر در سال

مختصات سخن خود را از این هم کوچکتر می‌کنم و به شهر زیارتی مشهد می‌پردازم؛ شهری که سالانه 20 میلیون زائر را در دل خود پذیرایی می‌کند و تقریبا در تمام ایام سال دارای زائر می‌باشد.

اما به واقع در آن ایام از سال که زائر در این دیار و خطه از ایران کم و تقریبا شهر از آن خود مجاوران است آیا این مردم دارای رفاه مورد نیاز خود هستند؟

این شهر مقدس در دل خود مرواریدی را جای نهاده است که اکثر مردم ایران اسلامی حداقل تلاش می‌کنند سالی یک بار را به دیدار یار بیایند.

جمعیت 75 میلیونی ایران اسلامی و شهری در همان مختصات سی سال قبل با تغییراتی کمتر در عمران و آبادانی و بیشتر در ساخت و سازهای تجاری و تفریحی آبی چگونه قادر به پاسخگویی این جمعیت است؟؟؟

شهری که در همه ایام سال زائر دارد

تقریبا در تمام ایام سال مشهد زائر دارد، گاهی مجاوران در پیچ و خم سختی‌های ایام حضور زائران به شوخی و شاید بسیار هم جدی می‌گویند: این شهر از آن مشهدی‌ها نیست و این تا اندازه‌ای هم دارای حقیقتی پنهان در دل خود است.

جدای ایام مناسبتی که شهر در ایام خاص غرق جمعیت و به یکباره هم  تقریبا خالی می‌شود، در ایام تابستان و تعطیلی دانش آموزان در 40 روز ابتدایی سال و در آخرین ماه تابستان که خانواده‌ها آخرین دور سفرهای تابستانی را شروع می‌کنند، مشهد دارای بالاترین حجم زائری است که برای چند روزی در این شهر اقامت می‌گزینند.

در  این ایام در معابر و اتوبوس‌های مشهد جای سوزن انداختن نیست و مردم خود شهر که برای گذران عادی زندگی در رفت و آمد هستند بیشترین سختی را تحمل می‌کنند.

سونامی جمعیت در اطراف حرم مطهر رضوی

در اطراف حرم گویی موجی از سونامی انسانی ایجاد که هر فردی را با خود می‌برد و زائران گاهی بدون در نظر گرفتن مجاوران با بی تفاوتی نسبت به رعایت اخلاق شهروندی رفتارهایی را از خود بروز می‌دهند که مجاوران را در تحمل شرایط ایجاد شده به زحمت می‌اندازد.

در صحبتی که با یک خانواده یزدی داشتم آنها از نبودن و زندگی نکردن در این شهر با وجود امام کریم و هم جواری با امام رضا(ع) گله می‌کردند، اما مجاوری به آنها در پاسخ گفت: در ایام مهم زیارتی از شدت فشار حضور زائران در مشهد بسیاری از مجاوران با وجود علاقه به حضور داشتن در آن لحظه در حرم ترجیح می‌دهند در منزل بمانند تا دچار مشکلات فراوانی که تبعا ثواب زیارت را نیز زیر سئوال می‌برد نشوند.

این مجاور ادامه می‌دهد: در ایامی چون شبهای قدر، سوگواری امام حسین (ع)، شهادت امام رضا(ع) و لحظه تحویل سال که برای همه ما مهم است گرفتار آمدن در خیل زائران عاشق ما رامجاب می‌کند در این ایام حرم را در اختیار زائران و در زمان خلوت تری به زیارت برویم.
 

خرید ارزان و استقبال شدید زائران

 این حقیقتی است که این مجاور بیان می‌کند، البته در ایام انتهایی تابستان هدف زائران تنها زیارت امام رئوف نیست بلکه خرید نیازهای اولیه شروع مدارس و پوشاک مورد نیاز خود نیز موجب می‌شود اکثر مراکز بزرگ و کوچک خرید مشهد در این روزها و حتی تا پاسی از شب مملو از جمعیت باشد، به اندازه‌ای که اتوبوس‌ها در زیر پای جمعیت زائران دیگر جایی برای مجاوران ندارد.

ساعت حدودا شش بعداظهر در میدان تقی آباد هر اندازه از گرمای هوا کاسته بر جمعیت اطراف مراکز خرید در این میدان افزوده می‌شود، در ابتدای میدان به سمت میدان بسیج در انتظار اتوبوس جهت مراجعه به منزل هستم در ظرف 30 دقیقه سه اتوبوس خط مربوطه با چنان ازدحام جمعیتی رو به رو می‌شود که برای مجاوران این گونه سوار شدن غیر قابل توجیح و به دلیل درکی که از شرایط اتوبوس‌ها در حالت عادی دارند اکثرا از سوار شدن در لابه لای در و میله اتوبوس خودداری و در انتظار اتوبوسی خلوت می‌مانند.

این انتظار با تاخیر بسیار حدود 15 دقیقه به طول می‌انجامد و این برای مجاوری که مسیر منزل تا محل کار خود را در این زمان طی می کرده‌ است بسیار سخت و گران است، نگاهی به چهره مردم در انتظار مانده که می اندازم اکثرا کلافه و در حال قر زدن به هم هستند و در ‌آخر هم همه ایستاده در اتوبوسی تقریبا خلوت در مجموع با معطلی 40 دقیقه سوار می‌شویم.

بی‌تدبیری مسئولان حمل و نقل شهری و اضافه شدن بر مشکلات مجاوران

این نبود اتوبوس در کنار جمعیت هر لحظه افزوده شده زائر و مجاور در ایستگاه، ذهن انسان را به سوی بی‌تدبیری مسئولانی می‌برد که شاید در طول عمر مسئولیتی خود 10 دقیقه هم در صف اتوبوس زیر بار فشار و ازدحام جمعیت نبوده‌اند.

باید با صدای بلند پرسید که مسئولان مربوطه در شرکت اتوبوسرانی، شهرداری و امور حمل و نقل استان در این شرایط چه تدابیری را برای مردم خود مشهد اندیشیده‌اند؛ مردمی که شهر خود را شهری برای همه مردم ایران می‌دانند، شهری بدون مشهدی.

شهر مشهد شهری است که در تمام ایام سال زائر دارد و تنها ایام خلوتی آن دو یا سه ماه اول سال تحصیلی می‌باشد اما این که مردم این شهر در دل زائران آن گم شوند و مدام مجبور به تحمل شرایط سخت ایجاد شده از هجمه زائران باشد درست نیست، مردم این شهر نیز نیاز به آرامش و استراحت دارند، پارک‌ها، جنگل‌ها، تفرج گاه‌ها و از همه مهم‌‌تر حرم  ولی نعمتمان حضرت رضا(ع) در اکثر ایام مهم و تعطیلات در اختیار زائران است.

مدیریت شهری و مسئولان ناتوان در ایجاد شرایط رفاهی مناسب برای مجاوران

مجاوری در اعتراض به این شرایط در خصوص نبود مدیریت در اتوبوس‌ها در ایستگاه می‌گوید: مشهدی بودن هم تاوان سختی دارد، حرفی که شاید بر زبان مجاوران بسیاری جاری شده باشد؛ اما به واقع چرا مدیریت شهری، شوراها، شهرداری، استانداری و فرمانداری مشهد مقدس تا به حال نتوانسته‌اند این شهر زیارتی و البته در این سال‌های اخیر آبی سیاحتی را برای مجاوران و زائران دارای شرایط یکسان آرامش و اقامت کنند؟؟؟

 چرا مجاوران در این شهر باید بار 20 میلیون زائر را به دوش بکشند و آیا نباید از سوی مسئولان مربوطه امتیازاتی برای مجاوران در ایام خلوتی شهر مثل سه ماهه اول سال تحصیلی ایجاد کرد؟ آیا به واقع مشهد شهری برای غیر  مشهدی‌ها می‌باشد یا خیر ؟؟

مهرماه مجالی برای نفس کشیدن مشهد

بالاخره مهر آمد و با خود زائران مشتاق زیارت امام رئوف را برد، برای بسیاری از مشهدی‌ها ایام ابتدایی سال تحصیلی مجال نفس کشیدن و در شهر آسوده بودن است.
 

آنقدر مشهد را پر ازهموطنان غیر مشهدی دیده‌ایم که گاهی برای یافتن یک مجاور برای آدرس خواستن می‌مانیم شاید مهرماه فرصت دیدن هم شهری‌ها باشد در خلوتی موقتی که به سرعت جای خود را به قدوم مبارک زائران خواهد داد، یا رضای غریب، ایرانیان غربتت را جبران نمودند.

باید تمهیداتی اندیشه شود تا در ایام مناسبتی که این شهر غرق عاشقان ولایی‌اش می‌شود همه در آرامش باشند و مردم مشهد نیز در این میان قربانی بی تدبیری مسئولان خود نشوند.

در گزارش بعدی به بررسی هر یک از موارد بیان شده در خصوص خدمات مورد نیاز، زائران و مجاوران  این کلان شهر زیارتی خواهیم پرداخت.