بلخاری: علامه طباطبایی نقش گسترده ای در احیای فلسفه اسلامی ایفا کرد

به گزارش خبرنگار دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»، نخستین نشست از مجموعه برنامه های «شب های ایرانشهر» با محوریت علامه طباطبایی عصر جمعه، 10 خرداد، در خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

بر پایه این گزارش، «ساعد باقری»، ادیب و شاعر طی سخنانی با اشاره به قصیده «کیش مهر» سروده علامه طباطبایی گفت: اگر به ظاهر این شعر نگاه کنیم به ظاهر، گویی سبک خراسانی است، اما علامه در اشعار خود شاگرد مکتب لسان الغیب، حافظ شیرازی است.

وی درباره نثر نویسنده تفیسرالمیزان گفت: نثر علامه طباطبایی، نثری شسته رفته است و در آن وجه وصفی نادرست، ساخت مجهول از فعل معلوم و مواردی از این دست وجود ندارد، ما روحانیان شاعر زیادی را داریم که علامه از آن زمره نیست، او با وجود دیوان کم حجم خود، به علت پشتوانه عمیقش، صرفا یک کار ذوقی را ارائه نکرده است.

در ادامه این نشست، دکتر «حسن بلخاری»، با موضوع «حسن و زیبایی در آرا و اندیشه های علامه طباطبایی» یه ارائه سخن پرداخت.

وی گفت: علامه طباطبایی یکی از معتبرترین تفاسیر قرآن را در این عصر و دوره نگاشت، و با اعتماد به حق و نه با اعتماد به نفس، نام آن را تفسیر المیزان گذاشت، تا قبل ایشان هیچ مفسری نام تفسیر خود را المیزان نگذاشته بود، یعنی کسی تفسیر خود را تفسیر معیار نام ننهاده بود.

بلخاری گفت: علامه طباطبایی در عین تسلط به مباحث قرآنی، در اندیشه های فلسفی نیز ژرف نگری وسیعی داشت، او نقش موثری در احیای فلسفه اسلامی ایفا کرد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: علامه طباطبایی بر خلاف پیشینیان که بحث قرآن و فلسفه را بهم می آمیختند، چنین نبود و در تفسیر خود مرز میان تفسیر قرآن به قرآن و تفسیر فلسفی و روایی را لحاظ می کرد، یعنی وقتی المیزان را می خوانیم بخشی به تفسیر آیات به آیات، بخشی بحث فلسفی، و بخشی روایی اختصاص یافته است.

بلخاری در ادامه به مفهوم هنر در نگاه علامه طباطبایی اشاره  کرد و افزود: علامه در برخی آثارش توجهی خاص به فرهنگ ایران باستان دارد، او کوروش را ذوالقرنین می‌داند.

وی با اشاره به جلسات هفتگی علامه طباطبایی با هانری کوربن که با حضور اساتیدی چون دکتر داریوش شایگان، برگزار می شد، گفت: چه طور می شود که علامه طباطبایی به عنوان یک فیلسوف مسلمان شرقی در کنار هانری کوربن قرار می گیرد و با او مباحثه می کند؟  علت این امر در نگاه سنت گرایانه اصیل و نگاه آزاد علامه طباطبایی است، آنها در این جلسات مباحث متعددی را بیان کردند.

بلخاری در مورد اشعار علامه گفت: من شعر «کیش مهر» علامه طباطبایی را میتراپرستی نمی دانم، البته علامه می دانست که ممکن است چنین برداشتی از شعر او شود، به هرحال هنرمندی علامه طباطبایی در نگرش عمیق او به هستی است.

در ادامه این نشست دکتر «انشا الله رحمتی»، با اشاره به آثار هانری کربن و نوشته های او از مجالسی که در تهران با علامه طباطبایی داشت، اظهار کرد: کوربن در جلد نخست یکی از آثارش خاطره ای از یکی از این مجالس با علامه یاد می کند که در مورد امام معصوم سوال کرده بود و علامه چنین پاسخ داده بودند که در جمیع صفات یکه خداوند به ما انسان ها نسبت میدهد، تنها از صورت و شخصیت امام معصوم است که این صفات امکان‌پذیر می‌شود، یعنی وجهی که از خدا در عالم وجود دارد همان وجه امام است که کربن در ادامه می پرسد آیا امام همان سیمرغ است؟ که علامه می گوید: بله  همین طور است و اگر امام معصوم نبود، برای ما چیزی نمی ماند مگر غرقه شدن در سرمستی که در بانگ اناالحق آمده است.