گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، در تاریخ ملت ها اتفاقاتی ممکن است رخ دهد که به واسطه تاثیر گذار بودن آن حادثه در آینده یک ملت از آن به عنوان نقطه عطف نام می برند. در تاریخ معاصر ایران فتح خرمشهر نقطه عطفی است که به جرات می توان گفت بی نظیراست.
اهمیت فتح خرمشهر وقتی روشن می شود که ما بدانیم در طول 300سال گذشته ایران استقلال قضایی سیاسی اقتصادی و فرهنگی خود را ازدست داده بود.
حماسه خرمشهرحماسه‌ای شگفت، ژرف و تکان دهنده است. حماسه‌ای که همچون نگینی تابناک بر تارک مقاومت مردم این مرز و بوم می‌درخشد و قلبها را از شور و ایمان سرشار می‌سازد. این حماسه در قلمرو سحرانگیز شعر و ادبیات پایداری هم از جایگاه رفیع و ویژه‌ای برخوردار است.
فتح خرمشهر از این جهت مهم است که روحیه خود باوری را که بزرگترین سرمایه یک ملت است را به ملت ایران بازگرداند . این اتفاق در تاریخ ایران بی نظیر است زیرا اگر در گذشته خاک ایران اشغال می شد فرهنگ ایران و روحیه ملی و اسلامی ایران اشغالگر را در خود هضم می کرد. اما در دو قرن گذشته ایران علاوه بر از دست دادن خاک خود هویت و شرافتش نیز تهدید شد و خود باوری ایرانی تبدیل به خود کم بینی شده بود و فتح خرمشهر این وضعیت را دگر گون کرد.
پس از عملیات فتح المبین و آزادسازی غرب کرخه تا حدود مرز بین المللی، بطور طبیعی هدف بعدی شهر استراتژیک خرمشهر بود علملیات آزادسازی خرمشهر«بیت المقدس» نام گرفت این عملیات به هیچ وجه برای عراق غیر منتظره نبود و حداقل یک ماه قبل از آغاز آن عراق از تاریخ این عملیات مطلع شده بود. متعاقب بحث های طولانی سرانجام عملیات مشترک ارتش و سپاه در سحرگاه دهم اردیبهشت 1361 30 آوریل 1982 آغاز شد.
در این عملیات سپاه بین 100 تا 120 گردان نیرو وارد عمل کرد. توان رزمی سپاه در این نبرد نسبت به عملیات حصر آبادان 10 برابر شده بود و ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز 61گردان نیرو بکار گرفت. ارتش عراق 10 تیپ رزمی، 5 تیپ مکانیزه، 17 تیپ پیاده، 7 گردان کماندوئی، 30 گردان توپخانه در منطقه مستقر کرده بود که همراه با یگانهای مانوری دشمن (پیاده مکانیزه، رزمی با استعداد بیش از 320گردان درمقایسه با 195 گردان نیروهای جمهوری اسلامی، توان رزمی نیروهای دو طرف حدود دو به یک به نفع عراق بود./ این عملیات نتیجه ای بسیار درخشان داشت علاوه بر خرمشهر پنج هزار و 400 کیلومتر از خاک ایران آزاد شد تلفات عراق 16 هزار کشته 19 هزار 414 نفر اسیر که 13 هزار و 873 نفر از آنان در داخل خرمشهر اسیر شدند.
انهدام شصت فروند هواپیما، 30 فروند بالگرد، 418 دستگاه تانک و 49 دستگاه خودور گزارش شده 105دستگاه تانک و 56 دستگاه خودرو نیز به غنیمت در آمد.
فتح خرمشهر انعکاس جهانی داشت و آزادی آن از لحاظ نظامی نقطه عطفی در جنگ شناخته شد؛ زیرا از نظر سیاسی عراق با از دست دادن خرمشهر تکیه گاهش را برای مذاکره از دست داد و در پی این پیروزی حامیان عراق تلاشهای وسیعی را آغاز کردند تا بدون در نظر گرفتن حق ایران مبنی بر شناسائی متجاوز و تبعات ناشی از آن آتش بسی را به ایران تحمیل کنند.
تمام تلاشهای ایران در زمینه نظامی - سیاسی از فتح خرمشهر تا پذیرش قطع نامه 598 با هدف تأمین یک صلح واقعی بود. استراتژی ایران ادامه جنگ با هدف کسب یک پیروزی نظامی در یک عملیات بزرگ برای وادار کردن عراق به پذیرش خواستهای بحق ایران ، مبنی بر شناسائی متجاوز و پرداخت خسارات جنگ بود و این چیزی بود که حامیان عراق از آن جلوگیری می کردند.
از طرفی هم با برتری بدست آمده و موقعیت برتر نیروهای ایران در جنگ، چشم پوشی از خواسته های بحق و رها کردن دشمن نیز ممکن نبود . ماندن بر سر مرز و ادمه جنگ نیز از نظر نظامی امکان نداشت از این رو مسولین متقاعد شدند که برای رسیدن به صلح امتیازی لازم است و این امتیاز در حالت ادامه جنگ در مرزها امکان نداشت بدست بیاید و از طرفی هم هیچ پیشنهاد صلحی مطرح نشده بود.
وضع به همین منوال ادامه داشت تا پنج سال از آزادی خرمشهر گذشت و باز در این مدت هیچ پیشنهاد صلحی داده نشد البته قطعنامه هائی صادر شده که همه آنها پیشنهاد آتش بس داشتند و موضوع آنها صلح نبود. بنابراین واقعیت ها بود که برای بدست آوردن حداقل تضمین برای آینده، جنگ ادامه یافت.
مقاومت مردم خرمشهر، حماسه ای از یاد نرفتنی است؛ چرا که مردم این شهر در حالی به مبارزه با دشمن پرداختند که از پیش برای این تهاجم و تجاوز آمادگی نداشتند. آنها با سلاح عزم و ایمان به مکتب و عشق و علاقه به میهن اسلامی شان، با دست خالی چنان مقاومت کردند که در تاریخ، بی نظیر ماند. به اعتقاد کارشناسان نظامی، مقاومت بی سابقه ای که در خرمشهر انجام شد، هرگز با دیگر مقاومت ها قابل مقایسه نیست.
خرمشهر برای ملت ما تنها یک شهر نیست، بلکه تاریخ گویای پایداری، ایثار و جاودانگی انقلاب است.
خرم آن شهر که در کشور دل جا دارد
کوچههای پر زگل لاله حمرا دارد…