به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، وحید یامین‌پور در سایت شخصی خود نوشت: تردیدی نیست که همه گیر شدن اینترنت، مهم‌ترین زمینه دسترسی غیررسمی شهروندان به فناوری‌های ارتباطات است. اینترنت علیرغم همه گیر بودن و درد دسترس همگان بودن، یک نهاد خصوصی است و «استفاده شخصی» افراد از رسانه‌های همگانی را موجب می‌شود. اینترنت علی الظاهر سازماندهی شده نیست بنابراین امکان بارگذاری مداوم اطلاعات و اصلاح آن‌ها در آن فراهم است. در این میان مهم‌ترین ابهام و پیچیدگی در خصوص شبکه‌های اجتماعی است.
1. می‌توان گفت مهم‌ترین اتفاق رسانه‌ای دهه اخیر، همه گیر شدن استفاده تعاملی از اینترنت است. راه اندازی شبکه‌های اجتماعی در اینترنت مبادله بی‌حدّ و حصر اطلاعات را فراهم کرده و روابط شخصی متقابل را به اوج رسانده است. کاربران شبکه‌های اجتماعی بدون نیاز به ثبت هویت حقیقی خود، دیدگاه‌هایشان را منتشر می‌کنند و به سرعت از طرف دیگران بازخورد می‌گیرند. امروزه جوانان ایرانی بطور گسترده در شبکه‌های اجتماعی عضو هستند و حتی علیرغم سوءاستفاده امنیتی مخالفان جمهوری اسلامی از این شبکه‌ها در رخدادهای پس از انتخابات 88، برخی از این شبکه‌ها بدون فیل‌تر در اختیار کاربران ایرانی قرار دارند.
2. نکته جالب دراین باره این است که هرچند شبکه‌های اجتماعی فارسی زبان بطور سازماندهی شده‌ای اهداف فرهنگی جریان رسانه‌ای امریکا و ضد انقلاب را دنبال می‌کنند اما موج کاربران همگرا با ارزش‌های اسلامی و انقلابی در این شبکه‌ها صحنه‌ای جدید از تقابل مجازی را میان این دو جریان رقم زده است. لیکن سازوکارهای پیچیده، هوشمند و هدفمند این شبکه‌های اجتماعی آشکارا امکان هماوردی جریان داخلی را با جریان ضد انقلاب سلب می‌کند. از طرفی انبوهی از تصاویر و مطالب غیراخلاقی، مستهجن، توهین آمیز و دروغ علیه ارزش‌های اسلامی و انقلابی منتشر می‌شوند و در مقابل مطالب حاوی دفاع از بنیاد‌ها و جهتگیری‌های انقلاب اسلامی با فیل‌تر و سایر سیاست‌های ارتباطی محدود یا بکلی حذف می‌شوند. در این میان فهم نظری شیوه مقابله با این جریان غیراخلاقی و غیرمنصفانه ضروری است.
3. چرا شبکه‌های اجتماعی جذابند؟ خودمختاری و استقلال حاصل از انتشار همه گونه نظر و عقیده، بازیگوشی و سرگم شدن حاصل از ناخنک زدن به مطالب دیگران، خصوصی بودن خلوت مبهم اینترنت و سرعت امکان ابراز وجود از جملهٔ جذابیت‌های شبکه‌های اجتماعی است. این خصوصیات طبعاً ناظر به حضور کاربران عادی در این فضا-رسانه (space media) است. اما حضور کاربران خاص که با اهداف فرهنگی وارد آن می‌شوند چه کیفیتی باید داشته باشد؟
4. شبکه‌های اجتماعی زمینه بروز افکار عمومی و منبع توزیع عقایدند. همهٔ ما درباره موضوعات چالشی و مناقشه برانگیز نظری داریم و حدس‌هایی می‌زنیم ولی آشکارا و با صدای بلند آنرا بیان نمی‌کنیم. غالبا مردم پیش از ابراز عقیده‌شان به این فکر می‌کنند که در اقلیت‌اند یا در اکثریت، با حمایت مواجه می‌شوند یا با شماتت. بسیاری اگر حدس بزنند در اقلیت‌اند سکوت می‌کنند و درباره نظراتشان با دیگران حرف نمی‌زنند. در نظریه‌های پیام ارتباطی به این اتفاق «مارپیچ سکوت» می‌گویند. هرقدر ما از ترس انزوا و حملهٔ دیگران از ابراز نظراتمان پرهیز کنیم، این مارپیچ سکوت شدید‌تر می‌شود یعنی صدای آن‌ها بلند‌تر می‌شود.
5. پلاس، فیس بوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی بطور قابل ملاحظه و از پیش تعیین شده‌ای با سربازان اطلاعاتی جریان صهیونیستی-امریکایی شکل گرفته‌اند. حضور جریان حزب الله در این فضا استثناست. بنابراین همیشه محدود شده یا بافیل‌تر مواجه می‌شوند. هر وقت نوت خاص مبتنی بر عقاید اسلامی و انقلابی منتشر می‌شود بطور سازمان یافته‌ای با حملهٔ کاربرانی خاص مواجه می‌شوند. این حملهٔ همه جانبه در چارچوب مارپیچ سکوت با هدف سلب جرات ابراز عقیده اتفاق می‌افتد. کاربران فرهنگی شبکه‌های اجتماعی چنانچه عقاید خود را با صدای بلند فریاد نزنند در مارپیچ سکوت لال خواهند شد. به عبارت دیگر بتدریج خود به بخشی از جریان اصلی (stream) تبدیل خواهند شد. بنابراین هر نوت خاص که با شجاعت خلاف نظر عموم جریان ضد انقلاب است باید بلافاصله به اشتراک گذاشته شود و در مقابل نسبت به هتاکی‌های عمومی آن‌ها واکنش نشان داده شود. در غیر اینصورت اگر شبکه اجتماعی فضای تبلیغاتی را در دست بگیرد به عنوان اکثریت غالب، دیگران را از ترس انزوا وادار به سکوت و کناره گیری می‌کنند.
6. در همین چارچوب می‌توان گفت که تحت تاثیر قرار دادن عمدهٔ کاربران منفعل و خاکستری شبکه‌های اجتماعی نه لزوماً از طریق انتشار مطالب انفرادی که از طریق تقویت یک گفتمان خاص در جریان اصلی (stream) ممکن است. به عبارت دیگر زمانی که در جریان اصلی شبکه‌های اجتماعی صدای خاص مخالف بگوش برسد، می‌توان انتظار داشت دیگرانی که منفعلانه و در انزوا در ابراز نظرشان تردید دارند، به شما بپیوندند. در غیراینصورت همصدا شدن با مصلحتی با جریان اصلی در نهایت هیچگاه زمینهٔ جذب را فراهم نخواهد کرد.
ارسال نظرات