دانشگاه خواجه‌نصیر و برگزاری کرسی‌هایی شبیه تریبون آزاد!

باشگاه خبرنگاران «خبرگزاری دانشجو»، احمد اردشیری؛ بحث کرسی های آزاداندیشی در دانشگاه ها این روزها داغ داغ است و دانشگاه خواجه نصیر نیز سعی کرده تا در این راستا نسبت به سالهای قبل فعالیت های خود را بیشتر و سازمان یافته تر کند، البته بسیج دانشجویی تنها تشکلی است که در این دانشگاه اقدام به برگزاری کرسی های آزاداندیشی کرده است و این یکی از مهمترین ایرادهایی است که به سایر تشکل ها در این دانشکده می توان گرفت.

 

با توجه به اینکه دانشگاه خواجه نصیر به صورت متمرکز نیست و شامل پنج دانشکده در مکان های مختلف شهر تهران است؛ بنابراین بسیج دانشجویی هر دانشکده اقدام به برگزاری کرسی های آزاداندیشی کرده است.

 

با توجه به صحبت های مستاجران، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه خواجه نصیر، موضوعاتی که در جلسات کرسی های آزاداندیشی برگزار شده، بدانها پرداخته شده است، بیشتر به مسائل عمده دانشجویان و نیز مسائلی که قبلا نیز به آنها پرداخته شده و شاید هنوز نتیجه قطعی و کارامدی در رابطه با این مسائل گرفته نشده، است.

 

از جمله موضوعاتی که در چهار دانشکده از پنج دانشکده این دانشگاه به بحث گذاشته شده است، تفکیک جنسیتی و روابط دختر و پسر است که در رابطه با بحث تفکیک جنسیتی قبل از این نظرات بسیاری داده شده و بسیاری از مجامع از جمله برنامه های صدا و سیما نیز به آن پرداخته و نظراتی نیز ارائه شده که بیشتر این گفت و گوها در راستای تایید تفکیک جنسیتی در برنامه های صدا و سیما بوده است.

 

به نظر می رسد بحث تفکیک جنسیتی در سالهای اخیر در برخی از دانشگاه های مهم تهران رشد روزافزونی داشته، بنابراین نظرات دانشجویان در این رابطه بسیار حائز اهمیت است؛ چرا که خود دانشجویان سوژه اصلی این مسئله هستند و به طور ملموس تبعات و نتایج طرح تفکیک جنسیتی را حس می کنند.

 

از موضوعات عمده دیگر که در این ترم و با توجه به فرا رسیدن ماه محرم و واقعه تاریخی عاشورا به آن پرداخته شده است، «عزاداری، شور یا شعور» است.

 

کرسی های برگزار شده در دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی در ترم جاری عبارتند از:

 

دانشکده مکانیک: 1-رسانه و سانسور 2- تفکیک جنسیتی و رابطه دختر و پسر

دانشکده عمران: 1- رابطه دختر و پسر و تفکیک جنسیتی 2- آزادی بیان 3- عزاداری، شور و شعور

دانشکده علوم: 1-رابطه دختر و پسر(سه جلسه) 2-عزاداری، شور و شعور

دانشکده هوا و فضا: 1- اقتصاد مقاومتی 2- بحران سوریه

دانشکده برق: 1-تفکیک جنسیتی 2- رسانه

 

 

مستاجران در خصوص مشکلات برگزاری کرسی ها افزود: در سال جاری بسیاری از مشکلات پیش روی کرسی ها در سالهای گذشته مرتفع شده است.

 

وی یادآور شد: در گذشته پرداختن به کرسی ها برای بسیاری از مسئولین دانشگاه چندان با اهمیت نبود تا جایی که حتی برخی از مسئولین وجود فضای کاملا آزاد برای اظهارنظرهای متفاوت دانشجویان را نمی پذیرفتند.

 

مستاجران ادامه داد: با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری در رونق بخشیدن هر چه بیشتر به کرسی ها، بسیاری از مسئولین به این نتیجه رسیدند که «سنگ اندازی در کار کرسی ها به نتیجه نمی رسد»، همچنین همکاری ها و هماهنگی هایی که از طرف مسئولین دانشگاه انجام می شود، بروکراسی تشکیل جلسات و گرفتن مجوز برای کرسی ها را نسبت به دوره های قبل بسیار کاهش داده است.

 

 

مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی گفت: این جلسات بدون حضور داور بلکه با حضور یکی از دانشجویان بعنوان مدیر جلسه و سایر دانشجویانی که نظر خود را ارائه می دهند، برگزار می شود.

 

به گفته مستاجران در این جلسات به هیچ عنوان به داوری نظرات پرداخته نمی شود، در واقع مسئله بسیار مهمی که سعی شده است حدالامکان رعایت شود، عدم داوری نظرات افراد می باشد و  هدف اصلی جلسات تضارب آراست تا هر کسی با زاویه دید خود (هر چند متفاوت) به بیان نظرات خود بپردازد.

 

وی در خصوص شیوه برگزاری و اطلاع رسانی کرسی ها افزود: با توجه به اینکه این کرسی ها در هر دانشکده به صورت جداگانه صورت می گیرد، تعداد شرکت کنندگان در این کرسی ها نیز به نسبت جمعیت هر دانشکده (در مقایسه با دانشگاه های متمرکز) متفاوت و بعضا کم است، به همین جهت برگزاری کرسی ها در کلاس یا سالن های سمعی و بصری نیز ممکن است؛ برای تبلیغات و اطلاع رسانی این جلسات نیز از بنر و پوستراستفاده می شود.

 

مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی تصریح کرد: شیوه اداره این جلسات به این شکل است که در هر کرسی یک نفر به عنوان مدیر جلسه بحث را مدیریت می کند و برای صحبت کردن و بیان نظرات دانشجویان ابتدای هر جلسه از مدیر جلسه وقت گرفته می شود و بعد از آن به نوبت به بیان دیدگاه های خود می پردازند، مدیر جلسه به هیچ عنوان در بیان نظرات مداخله ای نداشته و فقط وظیفه اداره جلسات را به عهده دارد که همین نکته خود این احساس را در دانشجویان ایجاد می کند که راحت تر می توانند به بیان نظرات و ایده های خود بپردازند.

 

 

مستاجران افزود: به نظر می رسد شکل برگزاری این جلسات بیشتر به تریبون آزاد شباهت دارد تا به کرسی آزاداندیشی؛ چرا که بسیاری از خصوصیات تریبون آزاد را در این جلسات می توان یافت؛ از جمله اینکه در این جلسات هدف نهایی فقط تضارب آرا و افکار است و در پایان جلسه نتیجه گیری انجام نمی شود، در حالی که کرسی های آزاداندیشی می تواند مقدمه ای برای تولید علم و نظریه پردازی باشد.

 

وی ادامه داد: از دیگر مشکلات عمده در شکل برگزاری کرسی ها این مسئله است که مدیریت بحث در بسیاری مواقع از دست مدیر جلسه خارج شده و بحث به نقطه ای کشیده می شود که با موضوع اصلی تناسبی ندارد، نمونه این مشکل را در خلاصه ای که از یکی از این جلسات در پایان همین گزارش آورده  شده است، به وضوح می توان دید.

 

 

مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی، استقبال از جلسات را بیشتر منوط به موضوع انتخابی دانست و گفت: به عنوان مثال موضوع رابطه دختر و پسر در تمامی دانشکده ها به شدت مورد استقبال قرار گرفته است.

 

وی افزود: متناسب با گذشت زمان استقبال از این جلسات نیز بیشتر می شود و با توجه به دانشکده برگزار کننده این کرسی ها، میزان استقبال نیز متفاوت بوده است؛ به این صورت که در برخی از دانشکده ها از شش یا هفت نفر شروع به برگزاری جلسات کردند و تا 40 نفر رسیده اند و در برخی دیگر از دانشکده ها مثل دانشکده عمران و دانشکده علوم از همان جلسات ابتدایی، استقبال 50 نفر به بالا بوده است، البته موضوع مورد انتخاب نیز در استقبال دانشجویان از این جلسات موثر بود، بعنوان مثال موضوع «رابطه دختر و پسر» و موضوعات مشابه، معمولا پر مخاطب است.

 

مستاجران در خصوص مخاطبان کرسی ها گفت: در جلسات ابتدایی بیشتر مجریان کرسی ها و دانشجویان بسیجی مخاطب کرسی ها بودند و در ادامه و رفته رفته طیف بیشتری از دانشجویان از این جلسات استقبال کردند؛ به طوری که هم اکنون از همه طیف ها در کرسی ها شرکت می کنند.

 

 

مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی گفت: با توجه به اینکه ساختمان مرکزی دانشگاه از دانشکده های محل برگزاری کرسی ها جداست، بنابراین هیچ کدام از مسئولین دانشگاه در این جلسات شرکت نکرده اند و انعکاس این جلسات به گوش مسئولین دانشگاه نرسیده، در نتیجه از آنها در این مورد نیز نظرسنجی نشده است.

 

وی ادامه داد: ناگفته نماند که ظاهرا مسئولین نیز تمایلی به شرکت در کرسی ها و انعکاس نظرات خود در این باره ندارند، البته این نیز یکی از مواردی است که به نظر می رسد باید برای آن چاره ای اندیشد؛ چرا که انعکاس نظرات دانشجویان به مسئولین دانشگاه برای اصلاح برخی از کاستی ها و مواضع ناکارامد قبلی در دانشگاه می تواند بسیار مفید باشد.

 

 

در دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی هیچ آرشیو تصویری و صوتی از این جلسات تهیه نمی شود و طبق صبحت های مستاجران، حتی به دفتر نهاد مقام معظم رهبری در دانشکده ها نیز اجازه گرفتن فیلم و عکس داده نشده است؛ چرا که این عمل باعث واکنش برخی از دانشجویان شده و شاید بنا به دلایلی از جمله احتمال مداخله کمیته انظباطی، نتوانند نظر واقعی خود را بیان کنند.

 

در پایان هر جلسه خلاصه مکتوب کوتاهی از جلسه تهیه می شود و از دانشجویان برای انتخاب موضوع کرسی بعد نظر سنجی صورت می گیرد که این عمل گامی در جهت آزادی عمل دانشجویان برای ارائه آزادانه نظرات خود است.

 

برای آشنایی بیشتر با نحوه برگزاری جلسات کرسی در دانشگاه خواجه نصیر در ادامه خلاصه یکی از این کرسی ها آورده شده است.

 

 

«برنامه باز هم با یک سکوت مرگبار شروع شد. سکوتی که صحبت های اولین نفر نیز تاثیری در شکستن آن نداشت. ابتدا گفت و گو با تعریف رابطه ناسالم، شروع شد. در این میان گریزی به طرح تفکیک جنسیتی هم زده شد و این طرح به دو قسمت اجزای طرح و اصل طرح تقسیم شد.

 

نفر دوم با اشاره به اصل تفکیک جنسیتی، این طرح را نتیجه افراط ها و تفریط های جامعه برشمرد و این سوال را مطرح کرد که چرا در جامعه ما، به هر رابطه ساده با جنس مخالف، برچسب رابطه ناسالم زده می شود؟

 

نفر بعد فقر فرهنگی جامعه را دلیل این افراط و تفریط ها بیان کرد که ریشه در خانواده ها دارد و بحث به عرف، جامعه و بعد از آن به شرع کشیده شد. از اینجا بود که اولین انحراف از موضوع بوجود اومد و بحث از رابطه با جنس مخالف به تعریف قانون وقراردادهای اجتماعی تبدیل شد و...

 

بالاخره پس از مدتی اتلاف وقت جلسه، دوباره بحث به نقطه شروعش رسید. مدیر جلسه رابطه با جنس مخالف را یک رابطه صفر تا صدی تعریف کرد که اگر از مرز تعریف شده در شرع فراتر برود، خطرناک می شود و این سخن سریعا مورد انتقاد حضار قرار گرفت.حضار رابطه با جنس مخالف را یک رابطه مرزبندی شده نمی دانستند...

 

... بعد از حدود 90 دقیقه بحث های مرتبط و غیر مرتبط و با سوت مدیر جلسه برنامه به پایان رسید.»

 

در پایان ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که کرسی هایی که در دانشگاه خواجه نصیر در حال برگزاری است، با مولفه هایی که مقام معظم رهبری بر آن تاکید دارند، فاصله زیادی دارد.

 

مقام معظم رهبری از سال 1376 ذهن ها را به این بحث معطوف کردند و اکنون بعد از گذشت 15 سال می بینیم که تا تحقق کامل منویات مقام معظم رهبری فاصله زیادی داریم.

 

به نظر می رسد که دانشگاه خواجه نصیر طوسی می تواند با دقت بیشتری اقدام به برگزاری کرسی ها کرده و نیز با دقت بیشتری نظرات دانشجویان را تحلیل کرده و گامی در راستای عملی کردن و تحقق بخشدن به برخی از نظرات و ایده های مفید و موثر دانشجویان بردارد؛ چرا که داشتن نگاه کارکردی به این نظرات در دانشگاه ها به رونق بیشتر این مباحثات کمک می کند.