جدال با محرومیت در صفر مرزی جنوب شرق/ تسهیلات اشتغال‌زایی کمیته امداد مرحمی بر زخم سیستان

گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو- سید مصطفی موسوی نژاد؛ سیستان، کهن‌دیار قهرمانان افسانه‌ای چون رستم، یعقوب لیث و گشتاسب است. سرزمین آفتاب تند شرق و بادهای 120 روزه، سرزمین مردمان محرومیت کشیده و هامون خشکیده، سرزمین مردان غیور و زنان رنج کشیده و سرزمین ایستاده و ایستاده و ایستاده در برابر تمام محرومیت های اقلیمی و کشوری.

بررسی آماری وضعیت محرومیت در سیستان و بلوچستان

دست قدرت طبیعت با تمام قوا این روزها به جنگ مردم این خطه آمده است تا بر محرومیت‌شان بیفزاید. از 9 میلیون محروم در کشور، سهم این استان 1میلیون و 250 هزار نفر است که در نوع خود رقم بالایی است. 231 هزار و ۵۰۰ نفر تحت پوشش کمیته امداد هستند که چیزی حدود 10% جمعیت استان را تشکیل می‌دهند. مدیر کل کمیته امداد اذعان داشت اگر قرار باشد با ملاک‌های کمیته اقدام شود، باید 53 درصد جمعیت این استان تحت پوشش قرار بگیرند. همه این آمارهاست که سیستان و بلوچستان را در رده چهارم جمعیت تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) جای داده است. 57 هزار زن سرپرست خانوار، 40هزار یتیم که 28هزار نفر از آن‌ها زیر 18 سال هستند، 60 هزار فرصت شغلی از دست رفته ناشی از خشکی هامون، در استانی که شمال تا جنوب آن یک هزار و ۱۰۰ کیلومتر است، خود به تنهایی گویای شرایط محرومیت در این خطه است.

جدال اراده جوانی با محرومیت

روستای مهرپرور در محدوده شهر هامون، میزبان جوانان با اراده‌ای بود که تسلیم شرایط سخت اقلیمی نشده بودند. عصمت مهرپور به کمک برادرش احمد که مدرک لیسانس تربیت بدنی را با خود یدک می کشید، دست به مهاجرت معکوس زده بودند و از مرکز استان به عمق روستای مهرپرور پناه برده بودند. عصمت می‌گفت 15 سال است که با محرومیت سروکله می زند. با احمد به سمت مرغداری‌هایی که با وام کمیته امداد راه انداخته بود حرکت کردیم. او 15 عدد مرغ خزک (مرغ بومی استان سیستان و بلوچستان)، 400 عدد بلدرچین، چند مرغ شاخدار که ظاهری منحصر به فرد داشتند و چندین و چند مرغ و بوقلمون که همه روی‌هم رفته به 900 قطعه پرنده می‌رسیدند را با دریافت تسهیلات 6 میلیونی از کمیته امداد پرورش می‌داد.

کمی آنسوتر فرزاد مهرپرور، لیسانس کامپیوتر نرم افزار، جوانی که 2 سال پیش ساکن زاهدان بود و در شهر برای خود کافی‌نتی به راه‌انداخته بود، بازگشت به روستا را انتخاب کرده و با دریافت تسهیلات 25میلیونی از کمیته امداد، دست به پرورش 2000 قطعه مرغ زده بود. فرزاد می‌گفت امروز درآمدی بالاتر از عایدی کافی‌نت زاهدان دارد. او فروش مرغ در فضای مجازی را نیز از دست نداده بود. کانال تلگرامی هامون مرغ امروز محل فروش مرغ‌های محلی با خوراکی ارگانیک و بدون استفاده از داروهای شیمیایی شده بود. اما آنچه پشت سر این مرد مصمم و موفق به وضوح دیده می‌شد، حضور همسری پابه کار بود که با وجود تحصیلکرده بودن، از شهر به روستا آمده بود تا اثبات کند پشت سر هر مرد موفقی، یک زن صبور و مشوق وجود دارد. امروز فرزاد علاوه بر کسب درآمد برای خود و خانواده‌اش، برای 4 نفر دیگر هم اشتغالزایی کرده است.

هامون غرق در خشکی

در گوشه و کنار این دیار غرق در محرومیت هر چه می‌گشتیم، باز هم خانواده‌هایی مصمم و بااراده پولادین دیده می‌شدند که حاضر نبودند تسلیم شرایط موجود شوند. روستای آزادی در حاشیه دریاچه خشک شده هامون، میزبان مردمانی بود که روزگاری صیاد ماهی‌های هامون بودند. با خشک شدن هامون مهاجرت حجیم روستائیان منطقه صورت گرفته بود. اما در میان این هیاهو، عده‌ای مردانه در مقابل بادهای 120 روزه و تشدید شده بدلیل خشکیدگی هامون ایستاده بودند و با تمام قوا سعی در عقب راندن دست قدر سرنوشت داشتند. تسهیلات کمیته امداد در این منطقه نیز باعث اشتغال در زمینه پرورش مرغ محلی و بلدرچین شده بود. هر چند نمی‌توان بسادگی از کنار خانواده‌هایی که بدلیل نداشتن ضامن نتوانسته بودند از این تسهیلات استفاده کنند، گذشت.

حصیربافی، اشتغال و مبارزه با افسردگی

روستای ملاعلی ساکنین حصیرباف فعالی داشت. مردان و زنانی که در این روستا می‌زیستند، با دریافت 5 میلیون تومان تسهیلات، به یک درآمد ثابت 300 هزارتومانی در ماه رسیده بودند. آن‌ها با حصیربافی به مبارزه افسردگی حاکم بر مردمان منطقه‌شان می‌رفتند. رضا شهرکی مدیرعامل کمیته امداد امام خمینی(ره) در استان سیستان و بلوچستان به نکات ظریف و مهمی در این زمینه اشاره داشت. وی با تاکید بر نتایج بدست آمده از یک تحقیقات گسترده در منطقه می‌گفت: طی بررسی‌های صورت گرفته، خانوارهایی که با تلاش و اراده توانسته‌اند مشغول به کاری شوند، از چندین نوع بیماری دور شده‌اند. بیماری‌هایی که بسیاری از آن‌ها ناشی از افسردگی‌ است.

آخرین وضعیت اشتغال‌زایی کمیته امداد در سیستان و بلوچستان

مسئولین کمیته امداد می‌گفتند 135 مورد طرح اشتغالزایی در محدوده شهر هامون اجرایی شده است که در مجموع 1 میلیارد و 500 میلیون تومان تسهیلات را به خود اختصاص داده است. در کل منطقه سیستان (و نه بلوچستان) که شامل 5 شهرستان می‌شود 8 هزار طرح فعال در کشاورزی، خدمات، دامپروری، شیلات و ... اجرایی شده است که در مجموع 20 میلیارد تومان تسهیلات تخصیصی داشته است. این رقم برای کل استان در سال 94 به 47 میلیارد و در 9 ماهه ابتدایی سال 95، به 23 میلیارد رسیده است. لازم به ذکر است امسال اعتبارات این حوزه 50 درصد کاهش پیدا کرده است.

امید این مردم ناامید نمی‌شود

آنچه در میان مردمان این منطقه جالب بود، ایستادگی و رضایت‌شان از شرایط بود. با اینکه مشکلات‌شان را می‌گفتند و انتظار رفع‌شان را داشتند، اما همیشه در پایان سخن می‌گفتند خدا امام خمینی(ره) را رحمت کند، سایه نظام را از بالای سرمان کم نکند، جمهوری اسلامی را حفظ کند. در اوج نداری، قدردانی‌شان فراموش نمی‌شد. شناسنامه‌اش پر از مهر بود، همه انتخابات‌ها را شرکت کرده بود و رای داده بود. امید است روزی برسد که مسئولین نیز قدر این مردم محروم را بدانند و به فکر رسیدگی به این قشر بیفتند.