آزمایشگاه های کشور نیازمند سیستم هوشمند پایش بیماری با فناوری‌های نوین است

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، در عصر حاضر نقش آزمایشگاه‌های تشخیص طبی در حفظ و ارتقاء سطح نظام سلامت جامعه به ویژه نظام تشخیص و مراقبت از بیماری‌ها نقش اساسی و محوری دارد. با پیشرفت و توسعه پزشکی و دخالت عناصر مختلف در تفکیک، تعیین و تشخیص بیماری ها، نیاز روز افزون پزشکان به در اختیار داشتن فناوری‌های مدرن در کسب نتایج آزمایشگاه‌های دقیق طبی کاملا محسوس و ضروری است.

بر اساس دیدگاه سازمان بهداشت جهانی و کارشناسان خبره بررسی‌های اپیدرمی و بهداشتی بدون استفاده از آزمایشگاه‌های تشخیص با فناوری‌های مدرن دشوار است با توجه به اهمیت موضوع و جهت کنکاش بیشتر مسئله به بهانه فراگیری کرونا به عنوان مرموزترین بیماری قرن به سراغ دکتر آزاده رسولی پژوهشگر دانشگاه یورک کانادا، متخصص علوم آزمایشگاهی می‌رویم.

دکتر رسولی فارغ التحصیل بیوشیمی از دانشگاه پیام نور صاحب بیش از ۳۱ مقاله بین المللی ISI می‌باشد. ۱۵ مقاله ایشان در کنگره‌های بین المللی داخلی و خارجی ارائه گردیده. انجام چندین طرح مهم پژوهشی در دانشگاه‌های آزاد، پیام نور و انستیتو پاستور بخشی از خدمات علمی ارزنده ایشان است. وی در حال حاضر مشغول انجام مطالعات پژوهشی در دانشگاه یورک کانادا می‌باشد.

خبرنگار پایگاه خبری صبای سلامت، با وجود عصر ارتباطات با وی تماس می‌گیرد. اگرچه مشغله اش بسیار است لیکن به دلیل اهمیت موضوع دعوت ما را برای مصاحبه با خشنودی می‌پذیرد. اندکی بعد از هماهنگی‌های مرسوم با ایشان تلفنی وارد گفتگو می‌شویم.

وی در ابتدا با بیان مقدمه‌ای با اشاره به اهمیت علوم آزمایشگاهی و جایگاه آن در کشور می‌گوید: با توجه به بیماری‌های گوناگون و فراگیر به ویژه انواع بیماری‌های ویروسی مانند سارس، کووید و غیره، علوم آزمایشگاهی نقش موثری در تشخیص و درمان بیماری‌های مختلف ایفا می‌کند. ایشان معتقد است اگر چه رشته‌های علوم آزمایشگاهی برای فارغ التحصیلان با توانایی و مهارت کار بر روی تجهیزات آزمایشگاهی از بازار کار و جایگاه خوبی برخوردار است لیکن مخاطرات فراوان شغلی و آلودگی زیستی موجب افزایش فشار مضاعف بر روی کارکنان و شاغلان این بخش گردیده است.

از این متخصص علوم آزمایشگاهی در خصوص کیت‌های آزمایشگاهی و کاربرد آن سوال می‌کنیم می‌گوید: کیت‌ها از تجهیزات بسیار مهم و ضروری، تحقیقات طبی برای شناسایی و تشخیص علمی بیماری‌ها محسوب می‌شوند. این کیت‌ها عموماً توسط کمپانی‌ها و شرکت‌های معتبر و توسط متخصصین بر اساس نیاز و اهداف آزمایشگاه‌ها تولید می‌شود. وظیفه کیت‌ها در یک کلام به صورت ساده ارائه وضعیت سلامت و یا بیماری افراد در کمترین زمان و بالاترین دقت و کارایی به پزشک است.

از دکتر آزاده رسولی در خصوص روش‌های تشخیص سنتی و جدید توضیح می‌خواهیم چنین پاسخ می‌دهد: با توجه به شیوع بیماری‌های واگیردار مختلف، جهت تشخیص سریع، کاهش محدودیت زمانی، کاهش هزینه ها، نیاز به ابزار‌های مناسب در این حوزه می‌باشد.

از طرفی به دلیل بیماری در کشور و حتی منطقه ضرورت نیاز به یک سیستم هوشمند سریع، پایش و رصد احساس می‌شود و این از طریق بروز کردن و تجهیز فنی آزمایشگاه‌ها با فن آوری مدرن امکان پذیر است. از این رو متد‌های جدید همراه با معرف‌های تشخیص و زیرساخت آزمایش باید به سرعت جایگزین بسیاری از روش‌های قدیمی و سنتی شوند.

مهمترین فاکتور‌های مورد اشاره در این خصوص عبارتند از: ارزان و مقرون به صرفه، قابل اعتماد و سریع باشد و همچنین مخاطرات در زمینه ایمنی زیستی و سلامتی آن‌ها مورد توجه قرار بگیرد. قابل انجام در تمامی جوامع اعم از توسعه یافته و سایر کشور‌ها باشد. از همه مهمتر قابلیت انتقال اطلاعات و آنالیز داده‌ها را در میان تکنسین‌ها دارا باشد.

دکتر رسولی با اشاره به روش تشخیص الایزا معتقد است اگر چه این یک روش آسان در نظر گرفته می‌شود، اما از نظر حساسیت نسبت به تکنیک‌های جدید بسیار متفاوت و سطح پایین است.

به گفته وی الایزا به عنوان یک روش ایمونواسی، آنتی بادی‌های خاص را با آنزیم‌های کاتالیزوری موثر ترکیب می‌کند تا تشخیص بسیار اختصاصی و حساس برخی آنالیت‌های خاص را ارائه دهد، پس نمی‌توان از آن برای تمامی آنالیت‌ها بطور اختصاصی استفاده نمود. از سوی دیگر روش مرسوم الایزا زمان‌بر است و به یک صفحه خوانش تقریباً ۲۰ هزار دلاری جهت ارائه نمایش نیاز دارد.

در روش‌های مدرن اگرچه ابزار استفاده گران است ولیکن به دلیل کاهش ۹۸ درصدی ضریب خطا و افزایش کیفیت تست؛ صرفه‌جویی ارزی، دقت و سرعت ارائه اطلاعات، پایش یکپارچه اطلاعات به صورت کشوری و منطقه‌ای بسیار مورد توجه است. در حال حاضر این روش در کشور‌های توسعه یافته مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در خاتمه دکتر رسولی با اشاره به تحریم‌های ظالمانه از یک سو و شرایط پاندمی کرونا از سوی دیگر نقش شرکت‌های تخصصی در تامین و تجهیز آزمایشگاه‌ها به فناوری نوین را بسیار حائز اهمیت می‌داند. وی خواستار توجه حمایت دولت بویژه وزارت بهداشت و درمان و همچنین قوه مقننه از این شرکت‌ها گردید.

ما نیز از ایشان تشکر می‌کنیم و آرزو می‌کنیم شاهد خدمات ارزنده پژوهشی دکتر رسولی در ایران باشیم.