رونمایی از ۹ محصول حوزه امنیت غذایی و واکسن / دولت باید از مجری به مشاور پژوهش تبدیل شود

به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانشجو به نقل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، محصولات ایران‌ساخت حوزه امنیت غذایی و واکسن با حضور سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رییس جمهوری، علی آقامحمدی رییس گروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری، کامبیز بازرگان رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و مصطفی قانعی دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، نبی‌الله خون‌میرزایی رییس سازمان شیلات و علی‌صفر ماکن‌علی رییس سازمان دامپزشکی رونمایی شد.

شرایط برای ورود محصولات به بازار را فراهم کنیم

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در این مراسم، با اشاره به اینکه ایران در زمینه زیست‌فناوری انسانی کشوری صاحب برند است؛اظهار کرد: ما شرکت‌های داروسازی بزرگی در ایران داریم و در زمینه زیست‌فناوری انسانی توسعه یافته‌ایم. اما در حوزه زبست‌فناوری دام، طیور و آبزیان و گیاهی هنوز راه نرفته زیاد است.

ستاری افزود: البته در دو سال اخیر اتفاقات خوبی در زمینه تولید محصولات زیستی دامی، طیور و آبزیان در کشور رخ داده که نتیجه فعالیت فناوران و متخصصان داخلی است.

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری همچنین بیان کرد: تولید این ۹ محصول و تجاری‌سازی آن‌ها در نهایت برای کشور ۴۰۰ میلیون دلار کاهش ارزبری به همراه دارد. به شرطی که شرایط برای ورود این محصولات به بازار را به خوبی فراهم کنیم.

رییس ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با بیان اینکه بیشترین ضربه کشور از تحریم‌ها در صنایعی مشهود است که تعداد شرکت‌های دانش بنیان کم است؛ گفت: ایران با کمک شرکت‌های دانش بنیان و خلاق می‌تواند از پس تحریم‌ها برآید. یکی از صنایعی که با تحریم‌ها دست به گریبان است صنعت کشاورزی و حوزه امنیت غذایی است.

ستاری، با بیان اینکه اقدامات فناورانه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در حوزه امنیت غذایی از ۳ سال پیش آغاز شده است؛ گفت: این شرکت‌ها منشا تغییرات اساسی و بنیادی در این حوزه هستند. در واقع شرکت‌ها قدرت کشور‌ها را تضمین می‌کنند.


رییس بنباد ملی نخبگان افزود: ایران در حوزه زیست فناوری انسانی شرایط خوبی دارد و ورود به حوزه دام، طیور و آبزیان هم به تازگی آغاز شده است.

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با اشاره به اینکه ورود بخش خصوصی به این حوزه‌ها ضروری است؛ تصریح کرد: حوزه دام، طیور و آبزیان پیش از این در انحصار بخش دولتی بود؛ اما امروز بخش خصوصی هم به این حوزه ورود کرده است.

ستاری همچنین گفت: همه این کار‌ها با هم‌افزایی و همکاری نهاد‌های ذیربط امکانپذیر شده است و باید از توان همه بخش‌ها برای توسعه فناوری در کشور بهره ببریم. مثلا وزارت جهاد کشاورزی به شبکه گسترده‌ای از مراکز تحقیقات حوزه کشاورزی دسترسی دارد که باید از ظرفیت این شبکه‌ها استفاده کنیم. باید هر کدام از این مراکز تحقیقاتی یک پارک فناوری شوند تا خروجی پژوهش‌ها اثرگذار باشد.

وی افزود: دولت باید از مجری پژوهش به مشاور پژوهش تبدیل شود. مادامی که تحقیقات به بخش دولتی سپرده شود نتیجه‌ای نخواهیم گرفت و تولید محصول نتیجه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است. ایران از نظر امنیت غذایی بیشترین وابستگی را دارد و تنها راه برون رفت از آن، ورود فناوری و دانش است.

امنیت غذایی به ورود دانش نیازمند است

علی آقامحمدی رییس گروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری نیز در این مراسم، گفت: باید از منابع طبیعی موجود در کشور به نحو مناسبی استفاده کنیم. نباید اجازه دهیم این سرمایه‌ها از بین برود. این کار نیاز به ورود دانش دارد.

وی افزود: توجه به امنیت غذایی در کشور ضروری است، چون بی‌توجهی به آن سبب بروز سرطان‌ها و بیماری‌های مختلف در کشور شده است.

به گفته رییس گروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری، تکمیل زنجیره علمی حوزه‌های فناورانه باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. مثلا در زمینه امنیت غذایی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به تکمیل این زنجیره از بخش محیطزیست تا کشاورزی توجه کرده است. یعنی یک زنجیره کامل از بازیگران زیست بوم.

آقامحمدی با اشاره به اینکه سند نهایی زنجیره کردن صنایع در کشور مورد توجه قرار گرفته است، گفت: برای این کار ۱۵ جلسه با وزارت صنعت معدن و تجارت برگزار شده است تا زنجیره همه صنایع را ایجاد کنیم.

رییس گروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری در ادامه بیان کرد: برای توسعه صنایع در کشور نیاز به ورود دانش و فناوری داریم و حرکت امروز یک کار بنیادی و اساسی در حوزه امنیت عذایی و زیست فناوری است. باید شرایط را برای ورود این محصولات به بازار فراهم کنیم.

توسعه بازار محصولات نیازمند هم‌افزایی همه دستگاه‌های ذیربط است

همچنین در این مراسم، مصطفی قانعی دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز با اشاره به برنامه ستاد برای توسعه امنیت غذایی در کشور، بیان کرد: برای این کار نیاز داشتیم که زنجیره این زیست بوم را شناسایی و تکمیل کنیم. تاکنون ۳۶۰ میلیارد تومان هم از اعتبارات معاونت علمی و فناوری برای این کار اختصاص یافته است.

وی افزود: رونمایی از ۹ محصول امروز، بخش کوچکی از ۱۶۰ طرحی است که برای ارتقای امنیت غذایی در کشور در دست اجرا است و تلاش می‌کنیم همه این طرح‌ها را به زودی رونمایی کنیم. نقش معاونت علمی و فناوری در این کار توسعه فناوری و اثبات کارایی آن در کشور است. اما نیاز به حضور بخش خصوصی داریم تا این طرح‌ها به نتیجه مطلوب برسد.

قانعی همچنین گفت: همه طرح‌ها با هم‌افزایی و همکاری نهاد‌های ذیربط اجرایی شده است تا بازار این محصولات تضمین شود. باید همه نهاد‌ها در کنار هم قرار گیرند و در کنار یکدیگر بایستند تا جهش تولید اتفاق بیفتد.

ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به حوزه امنیت غذایی ضروری است

کامبیز بازرگان رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی نیز در این مراسم، گفت: دکتر ستاری به شکلی ساختارشکنانه و جسورانه به حوزه توسعه فناوری امنیت غذایی ورود کرده است و به شکلی جدی پیگیر اجرایی شدن طرح‌ها و پروژه‌ها است.

وی افزود: بخش کشاورزی بر ۴ اصل منابع پایه، کشاورزان، سرمایه و دانش استوار است. در کشور ما به دلیل وجود شرایط شکننده‌ای که از نظر منابع داریم ضروری است که این سرمایه‌ها را حفظ و از آن‌ها خلق ثروت کنیم.

به گفته بازرگان، تولیدات کشاورزی در کشور ما نیازمند ورود دانش است. این اهتمام نیز در کشور شکل گرفته و نهاد‌های موثر برای ورود دانش به این بخش کنار یکدیگر ایستاده‌اند تا از دانش و فناوری حمایت کنند. دانش محور کردن تولید نیازمند صبوری، حمایت و پذیرش شکست‌های احتمالی است.

وی همچنین گفت: باید از ورود شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق به حوزه کشاورزی و امنیت غذایی حمایت کنیم تا نهال دانشی که در کشور پا گرفته به درستی رشد کند.


۱. روغـن کاملینا

شرکت بیستون شفا در این مراسم محصول روغـن کاملینـای تولیدی خود را که برای نخستین بار در کشور تولید شده است ارائه کرد. این محصول غیـر از مصـرف خوراکـی در زمینـه تولیـد سـوخت هـای زیسـتی و صنایـع آرایشـی و بهداشـتی کاربـرد فـراوان دارد.

کاملینا خواص بسیار زیادی دارد و از این جهت یک گیاه کاملا منحصر به فرد به شمار می‌رود از جمله این خواص می‌توان به تغذیه، سلامت و بهداشت، صنعت سوخت، صنایع صمغ و انواع واکس‌ها و صنعت تغذیه طیور و ماهی اشاره کرد.

۲. تولید بز سانن و و مورسیا از طریق شبیه‌سازی

در این مراسم از توانمندی شرکت رویان دام اسپادانا برای تولید ۲ هزار راس بز سانن و و مورسیا از طریق شبیه سازی و دو رگه گیری و تولید جنین با روش IVF رونمایی شد.

یکی از مشکلات موجود در صنعت دامپروری مخصوصا در دام سبک کشور، پایین بودن توان ژنتیکی دام‌های بومی و بهـره اقتصادی این دام‌ها است کـه نگهداری آن‌ها به صورت صنعتی را مقرون به صرفه نمی‌کند؛ لذا این مجموعه با توجه به داشتن دانش فنی شبیه‌سـازی و امکان اسـتفاده از آن در تولید دام‌های دارای توان ژنتیکـی بالا بـه خصوص با توجه به واردات دام‌های با توان ژنتیکی بالا از این دانش فنی ایجاد شده در حوزه اصلاح نژاد در دام استفاده کرده است.

با توجه به اینکه در حال حاضر در این زمینه دام زنده حاصل از زاد و ولد طبیعی به کشور وارد می‌شود عملا نمونه مشابه خارجی که حاصل از انتقال جنین شبیه‌سازی شده باشد وجود ندارد، اما قطعا قیمت تمام شده دام حاصل از این فناوری حداقل یک سوم، قیمت دام‌های وارداتی خواهـد بود.


۳. مکمل‌های دام و طیور

شرکت مهندسی سروش سبز البرز هم با تولید ۵ مکمل، کنسانتره و افزودنی‌های خوراک دام و طیور و تولید توکسین بایندر، محرک رشد گیاهی و بلوس کلسیم در این رونمایی حضور داشت. صنعـت دام و طیور با گردش مالی سالانه بالغ بر ۱۵۰ هزار میلیارد تومان یکی از صنایع مهم در امنیت غذایی کشور است.

با توجه به وارداتی بودن بخش عمده‌ای از افزودنی‌های مورد استفاده در این صنعت شامل مکمل‌های ویتامینی، آنزیم ها، توکسین بایندر، محرک‌های رشد جایگزین آنتی بیوتیک، اسید‌های آمینه عبوری و ... وارداتی است و ارزبری بالایی دارند. لذا، تلاش برای کاهش واردات می‌تواند در شرایط تحریم سبب توسعه صنعت و اشتغالزایی شود.

۴. احیای باغات کشور

شرکت رویش پایدار البرز مجموعه‌ای است که از پایه‌های رویشی کشت بافتی ارقام گلابی، گیلاس، آلبالو، هلو، شلیل، زردآلو، آلو و بادام به احیای باغات در یک هزار هکتار اقدام کرده است.

باغداری کشور از کمبود عملکرد و گسـترش بیماری‌ها به دلیل نبود نهاده‌های ژنتیکـی اسـتاندارد و عملیـات ضعیف و غیـر علمـی باغـداری رنـج می‌بـرد. یکـی از راه حل هـای اساسـی برای تضمین سرمایه گذاری باغداری در کشور، فراهم کردن زمینه‌های تولید و عرضه نهال گواهی شده و ایجاد برند‌های تجـاری و شناسـنامه دار در تولیـد نهـال اسـت. پایـه و اسـاس ایجــاد باغ هــای اقتصــادی و تجــاری اســتفاده از نهــال سالم، اصیـل و استاندارد بـا بهره‌بـرداری بهینـه از منابـع پایـه آب، خاک و نیروی انسـانی است.

در حال حاضر بیش از ۷۰ میلیون نهال در کشـور تولید می‌شـود که کمتر از ۵ درصد آن نهال رویشـی است. امید اسـت بـا اسـتفاده از برنامـه هـای ترویجـی در میـان مـدت بیـش از ۵۰ درصـد نهـال هـای تولیـدی بـا پایـه هـای رویشـی جایگزیـن شـود؛ لذا پتانسـیل تولید و کشـت بیش از ۳۰ میلیون نهال با اسـتفاده از روش‌های رویشـی بویژه کشـت بافت در کشـور وجود دارد.

۵. اسفنج‌های پروژسترون

شرکت آرین فناوران فاریاب نیز در این مراسم از محصول تولید اسفنج‌های پروژسترون برای هم زمان سازی فحلی دام خود رونمایی کرد.

مدیریـت نامناسـب در گلـه هـای گوسـفند و بـز از نظـر زمـان بنـدی زایـش هـا وجـود داشـت کـه ایـن امـر باعـث مـی شـد در تمـام سـال بـره یـا بزغالـه در گلـه باشـد. پراکندگـی زایـش هـا سـایر عملیـات مدیریتـی ماننـد واکسیناسـیون، پـروار بنـدی و ... را دچـار اشـکال کـرده و مانـع از بهـره وری کامـل از پتانسـیل گلـه مـی شـد. عـلاوه بـر آن وجـود بـره و بزغالـه در تمـام سـال همـراه مـادر باعـث افزایـش فشـار بـر مراتـع شـده وتخریـب آنهـا را افزایـش مـی داد.

همزمان سـازی فحلـی به عنـوان یکـی از ابزار‌های مدیریتی موجـب مـی شـود تـا زایـش هـا در یـک بـازه زمانـی متمرکـز شـود و ایـن امـر در آینـده اعمال سـایر ابزار‌های مدیریتی را تسـهیل می‌کنـد. تـز سـوی دیگـر بـه دلیـل اعمـال تحریـم هـا، محدودیـت بسـیاری در واردات اسـفنج پروژسـترونی بوجـود آمـد و آنچـه در بـازار

موجـود اسـت نیـز قیمـت بسـیار بالایـی دارد. به همین دلیل این شرکت فناور با ورود به این حوزه اقدام به تولید اسفنج‌های پروژسترون برای هم زمان سازی فحلی دام کرد.

بـا محاسـبه مبتنـی بـر گـزارش مرکـز اصلاح نـژاد کشـور مبنـی بـر ظرفیـت حداقل مصرف سـه میلیون قطعـه در سـال و قیمت هر قطعـه محصـول خارجـی معـادل ۲ دلار معـادل پنجـاه هـزار تومـان و سـالیانه ۶ میلیـون دلار ارز برای تامین این محصـول از کشـور خـارج می‌شود.

۶. آنزیم‌های صنایع غذایی

شرکت بن دافرآور هم با تولید صنعتی آنزیم‌های صنایع غذایی در این رونمایی حضور داشت. در ایـران آردهــای داخلــی دچــار کمبود و ضعف در زمینه ویتامین ها، آنزیم‌ها و پروتئین‌ها است از این رو برای تهیه نان‌هایی با کیفیت مطلوب و همچنین نان‌های حجیم و نیمه حجیم نیاز به اسـتفاده از بهبود دهنده هـا داریـم. در حال حاضر تنهـا ۳۰ درصد گندم‌های تولیدی کشـور دارای کیفیت خوب هسـتند، ۴۰ درصد متوسـط و ۳۰درصد آن‌هـا ضعیـف است.

بــا توجــه بــه سیاســت کشــور در زمینــه خودکفایــی در تولیــد محصول استراتژیک گندم و همچنین کیفیت نامناسب گندم‌های ایران به دلیل شـرایط جوی، شـرکت توسـعه بن دا فرآور با هـدف افزایـش کیفیـت محصـولات آردی، کاهـش دور ریـز نـان، جایگزینی مواد شیمیایی و سرطانزا در این محصولات، افزایش سلامت مصرف کننده و کاهش خروج ارز برای واردات آنزیم، تصمیم به تولید آنزیم‌های مورد استفاده در صنعت آرد و نان گرفت و این محصولات را تولید کرد. این محصولات با ۹۰ درصد دانش فنی داخلی به تولید رسیده است.

۷. واکسنی برای درمان آبزیان

شرکت دام طب کوشان هم در این مراسم از واکسن استرپتوکوکوزیس/ لاکتو کوکوزیس تولیدی خود رونمایی کرد.

گسـترش مزارع تولید آبزیان در سـطح جامعه موجب بروز بیماری‌ها شـد. بروز بیماری‌ها به دو روش باید کنترل شـود. با اسـتفاده از روش هـای درمانـی کـه عوارضـی بـه دنبـال خواهنـد داشـت و جامعـه و محیـط زیسـت از آن متاثـر خواهنـد شـد، یـا روش هـای

پیشـگیرانه‌ای مانند اسـتفاده از واکسـن‌ها که کمترین عوارض را دارند. این مجموعه درصدد توسعه روش‌های پاک و پذیرفته شده بین المللی برای مبارزه با بیماری‌های آبزیان است. بر همین اساس نیز با اتکا به دانش بومی اقدام به تولید واکسن استرپتوکوکوزیس/ لاکتو کوکوزیس کرد.

اگر جامعه مصرف پیش بینی شـده از این واکسـن را بطور کامل جذب کند. معادل یک میلیون و هشتصد هزار دلار صرفه جویی ارزی به دنبال خواهد داشـت.

۸. کنترل بیولوژیک آفات گلخانه‌ای

شرکت عوامل مهار زیستی هگمتانه هم به حوزه بومی سازی دانش فنی پرورش و تولید تجاری عوامل بیولوژیک مؤثر در کنترل آفات گلخانه‌ای در ایران ورود کرده است. از زمان شروع تحریم‌ها بازار اریان برای تامین این مواد با خلا روبرو شد. این مجموعه با درک این نیاز، به حوزه تولید عوامل بیولوژیک مؤثر در کنترل آفات گلخانه‌ای ورود کرد و بتواند مانع خروج ۳ میلیون یورو ارز از کشور شود.

ایجاد اشتغال حداقل برای یک هزار نیروی تحصیل کرده بخش کشاورزی، خود کفایی کشور در زمینه تولید محصول سالم، بومـی شـدن دانـش تولیـد محصـول سـالم در کشـور، جلوگیری زیاد از مصرف آب و تولید محصول مبتنی بر دانش‌های نوین از جمله مزایای استفاده از این محصول است.

۹. واکسن اکتیمای مسری

شرکت ویرا واکسن شایا هم مجموعه دیگری بود که در این مراسم با محصول واکسن اکتیمای مسری در این مراسم حضور یافت.

بیماری‌های عفونی و واگیردار دامی به لحاظ شـدت خسـارات اقتصــادی یکــی از موانــع اصلــی در تامیــن بهداشــت و تولیــد فرآورده‌های دامی محسـوب می‌شـوند که عدم واکسیناسـون سـبب کاهـش تولیـد دام شـده کـه نقـش اساسـی در تجـارت تولیــد دام و فــرآورده هــای خــام را دارد.

وجــود تیــپ هــای مختلـف از بیمـاری هـای نشـخوارکنندگان کوچـک و سـایر دام هـای حسـاس، شـرکت ویـرا واکسـن را بـر آن داشـت تـا بـا تولید واکسـن هـای دامـی نیـاز کشـور را تامیـن کنـد و از ارزبـری هـای کلان در ایـن زمینـه در کشـور جلوگیـری کنـد. واکسـن اکتیمـا بـا سـویه لـوکال بـا اسـتفاده از بـه روزتریـن تکنولـوژی دنیا همراه بـا اپلیکاتـور اختصاصـی بـرای حفـظ شـرایط اسـپتیک و ایجـاد ایمنـی بالاتـر یکـی از محصـولات ایـن شـرکت است.