تجارتی به نام طرح ترافیک؛ تنها خبرنگاران اضافه بودند

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، شهرداری تهران که به جای تمشیت و اداره امور این شهر، تهران را ملک طلق خود می‌داند و تحت تاثیر همین طرز تفکر سالیان درازی است شهرداران این کلانشهر به جای اهتمام ورزیدن به رفع انبوه نابسامانی‌های آن، ساخت و توسعه و اصلاح هندسی معابر به منظور روانسازی ترافیک، گسترش کمی و کیفی شبکه‌های حمل‌و‌نقل روی زمینی و زیرزمینی به آن صرفا به چشم یک منبع کسب هرچه بیشتر درآمد نگریسته‌اند، از حدود دو دهه پیش بدون توجه به حقوق شهروندی شهروندان و به بهانه ساماندهی ترافیک در معابر هسته مرکزی شهر و کاهش آلودگی هوا، تجارت پرسودی به نام طرح ترافیک را به راه انداخته که با گذشت هر سال بر وسعت محدوده طرح و هزینه ورود به آن افزوده شده است.

به قول یکی از روزنامه‌نگاران پیشکسوت، ۱۰، ۱۵ سال قبل طرح ترافیک برای یک محدوده کوچک و به قصد رفع آلودگی هوای شهر در یک اداره کوچک با چند نفر (انگشت‌شمار) کارمند آغاز شد، ولی متاسفانه این طرح هم مثل همه کار‌هایی که در این سال‌ها سراغ داریم از مسیر خود خارج و به شتر سرکشی تبدیل شده که حالا به سادگی امکان رام کردن و نشاندن آن حتی توسط صاحبش وجود ندارد. صاحب این قلم هم بار‌ها در مقالات خود از طرح ترافیک با عنوان نوعی آپارتاید شهری یاد کرده است که اجرای آن درعمل هدفی جز درآمدزایی بیشتر برای شهرداری را دنبال نمی‌کند و اهدافی که روز اول برای این طرح روی کاغذ آمده کلا به دست فراموشی سپرده شده است.

 

در همان مقالات نویسنده به شورای شهر پنجم و به مسوولان کنونی معاونت ترافیک شهرداری پیشنهاد کرد با برچیدن بساط تشکیلات عریض و طویل و پرهزینه طرح ترافیک و تهیه یک جدول و تعرفه‌ای منطقی و منصفانه برای خودرو‌هایی که در طول هر سال به محدوده طرح ترافیک وارد می‌شود، وظیفه نظارت بر اجرای طرح را به دوربین‌های کنترل ترافیک که چندسالی است با صرف هزینه سنگین در ورودی خیابان‌ها و معابر منتهی به محدوده طرح نصب شده است بسپارند و هرسال شهرداری قبض آن را به همراه عوارض نوسازی برای مالکان این قبیل خودرو‌ها بفرستد.

 

با برچیده شدن بساط تشکیلات فروش طرح ترافیک هم که شیوه اجرای آن هم هیچ تناسبی با شان و جایگاه پایتخت کشور ما ندارد، این طرح خود به خود برچیده خواهد شد، ولی در کمال تاسف و شوربختی برخلاف همه انتظار‌هایی که شهروندان تهرانی از شورای شهر پنجم و مدیران شهرداری منتخب آن داشتند، شاهد هستیم که معاونت جدید ترافیک شهرداری بدون توجه به افکار عمومی و هشدار‌های مشفقانه نویسندگان مطبوعات، با شتابزدگی هرچه بیشتر با مقداری دستکاری در طرح قبلی و تعیین سازوکار‌هایی که برای همگان قابل درک و فهم نیست، تجارت پرسود طرح ترافیک را با نرخ‌هایی سنگین‌تر از گذشته که تنها صاحبان درآمد‌های کلان قدرت پرداخت آن دارند، در جهت ادامه همان آپارتاید شهری که حقوق شهروندی اکثریت قریب به اتفاق شهروندان تهرانی در آن نادیده انگاشته شده، تهیه کرده و به مورد اجرا گذاشته است، هرچند گویا اجرای این طرح کذایی هم با مشکلاتی روبه‌رو شده است. در یک کلام می‌توان گفت: اجرای طرح ترافیک به شکل کنونی منطقه وسیعی از مساحت تهران را در بر می‌گیرد و تازه چندسالی است مزاحمت تازه دیگری به نام محدوده زوج و فرد به طرح ترافیک افزوده شده است. وضع این همه محدودیت برای تردد خودرو‌های شهروندانی که به دلایل گوناگون نیاز به ورود به خیابان‌های هسته مرکزی شهر را دارند در حالی صورت می‌گیرد که شهروندان مالک خودرو همه ساله مبلغی را به عنوان عوارض خودرو به شهرداری می‌پردازند.

 

مفهوم منطقی پرداخت عوارض خودرو این است که هر شهروندی حق دارد در ازای عوارضی که برای خودرو خود به شهرداری می‌پردازد، بتواند آزادانه و در تمام ساعات شبانه‌روز در تمام سطح شهر تردد کند و شهرداری وظیفه دارد از محل دریافت این عوارض نسبت به توسعه شهری از هر قبیل که باشد برای سهولت تردد خودرو‌های شهروندان اقدام کند چه اگر غیر از این باشد هیچ توجیه منطقی برای دریافت عوارض خودرو از شهروندان توسط شهرداری وجود ندارد، اما شهرداری سال‌هاست هم این عوارض را با قاطعیت از شهروندان دریافت می‌کند و هم به آن‌ها می‌گوید جز یک طبقه خاص که پول برای خرید طرح ترافیک دارند، شما حق ندارید در ساعت‌هایی از شبانه‌روز در محدوده‌هایی که شهرداری تعیین می‌کند با خودرو‌های خود تردد کنید.

 

تازه اجرای این سیاست آپارتاید شهری برای شهروندانی که محل سکونت و کسب‌و‌کار آن‌ها داخل محدوده ترافیک قرار دارد، شدیدتر و ظالمانه‌تر است و اگر روزی از سوی یک نهاد بی‌طرف مطالعاتی میدانی در خصوص وضعیت زندگی و کسب‌و‌کار شهروندان داخل محدوده طرح ترافیک انجام شود، ابعاد حیرت‌انگیز خسارت‌های مالی که در نتیجه کسادی شدید کسب‌و‌کار و کاهش چشمگیر ارزش محل سکونت و کسب‌و‌کار این گروه از شهروندان طی سال‌های اجرای طرح ترافیک وارد شده است، بیشتر نمایان خواهد شد.

 

آیا تحمیل این همه خسارت به قشر وسیعی از شهروندان و آن همه محدودیت برای تردد خودرو‌های شهروندان در سطح شهر نامی جز آپارتاید شهری می‌تواند داشته باشد؟ آیا اجرای طرح ترافیک به شیوه موجود تجاوز آشکار به حقوق شهروندی شهروندان تهرانی آن هم از ناحیه مجموعه‌ای که با رای شهروندان مدیریت شهر را در دست گرفته‌اند، محسوب نمی‌شود و در تضاد با منشور حقوق شهروندی که دولت تدبیر و امید تهیه و منتشر کرده است، قرار ندارد؟ چرا شورای شهر منتخب شهروندان برای لغو این آپارتاید شهری و تجاوزی که زیر عنوان فریبنده ساماندهی ترافیک و پاکسازی هوای شهر به حقوق شهروندی مردم صورت می‌گیرد، دست به اقدامی قاطع نمی‌زند.

 

چرا به شهرداری نمی‌گوید به جای ایجاد انواع محدودیت‌ها برای تردد خودرو‌های شهروندان که به آن عوارض می‌پردازند، باید به توسعه کمی و کیفی معابر شهری و اصلاح وضعیت هندسی آن‌ها بپردازد و اجازه ندهد در هیچ نقطه شهر عوامل فیزیکی ایجاد‌کننده گره‌های ترافیکی وجود داشته باشد و چرا شهرداری را موظف به جمع کردن بساط عریض و طویل و هزینه‌تراش تشکیلات طرح ترافیک نمی‌کند و بسیاری از چرا‌های دیگر که متاسفانه از دید شورای شهر اصلاح‌طلب هم پنهان مانده است.