به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، کتاب «روش‌شناسی حکمت عملی»، اثر دکتر یحیی بوذری نژاد، دانشیار دانشگاه تهران منتشر شد.
نویسنده در این کتاب که مشتمل بر چهار فصل می‌باشد، آراء و نظراتی از متفکران مسلمان از ابونصر فارابی تا علامه طباطبایی در باب مباحث اجتماعی و مدنی که به تعبیری «حکمت عملی» خوانده می‌شود تشریح و روش آنان در باب تحلیل، توصیف و توصیهٔ امور اجتماعی تبیین نموده است.
در این اثر همچنین به بررسی و تأمل در باب روش حکمت عملی و کیفیت اعتبار آن پرداخته شده. نویسنده در این اثر ضمن برشمردن نحله‌های گوناگون روش‌شناختی در حوزه علوم طبیعی و اجتماعی در جهان مدرن، با تأکید بر ارزش و اهمیت روش «قیاس برهانی» در علوم انسانی و اجتماعی مدرن و طرح جامع ابعاد گوناگون آن، به تشکیک و اختلافات موجود در باب روش حکمت و فلسفه عملی بین علمای مسلمان نظیر فارابی، بوعلی سینا، خواجه نصیر طوسی، علامه طباطبایی و... فلاسفه‌ای همچون دیوید هیوم در جهان غرب اشاره می‌کند.
بیان اختلافات فارابی و پیروان او و ابن‌سینا و تابعان او در حوزه روش‌شناسی حکمت عملی و پی‌جویی امتداد آن تا تکوین نظریات محقق اصفهانی در این باب و درنهایت نظریهٔ اعتباریات علامه طباطبایی، از دیگر ابعاد مورد تأمل در کتاب است. در جهت تبیین روش حکمت عملی و مبتنی بر این مطلوب، در فصل اول کتاب به بیان تعاریف گوناگون در حوزه عقل عملی و نظری و همچنین به واژه و «اصطلاح‌شناسی» حکمت و عقل از منظر قرآن، روایات، فلاسفه، متکلمان و اصولیون پرداخته شده است.
در فصل دوم، «روش‌شناسی حکمت عملی از جهت صورت» موردتوجه قرار گرفته است و مباحثی چون: اقسام عقل از منظر ارسطو و فلاسفه مسلمان، تفاسیر فلاسفه اسلامی از عقل عملی، مراتب عقل عملی و نظری، دیوید هیوم و اشکال رابطه «است»ها و «باید»ها، روش قیاس، معنای وجوب در حکمت نظری و باید (وجوب) در حکمت عملی، مفاهیم حکمت عملی، انشائی و اخباری بودن احکام حکمت عملی، شکل قیاس‌های حکمت عملی و... به نحوی مبسوط تشریح شده است، در فصل سوم «روش‌شناسی حکمت عملی از جهت مواد قیاس» به تحلیل درآمده و مواردی همچون حسن و قبح ذاتی افعال نزد متکلمین و اصولیون، مواد قیاس حکمت عملی در فلسفه اسلامی، انواع مواد قیاس، مواد قیاس حکمت نظری، مواد قیاس‌های حکمت عملی و... تبیین شده است و درنهایت و مبتنی بر نزاع بین معاصرین علامه طباطبایی در خصوص اعتباری و نسبی دانستن حسن و قبل عقلی (که تاکنون نیز ادامه یافته) و همچنین دیدگاه مرحوم کمپانی در خصوص مشهوره دانستن آن، در فصل چهارم کتاب به دیدگاه محمدحسین غروی اصفهانی (کمپانی) درباره حسن و قبح عقلی، ادله محقق اصفهانی بر مشهوره بودن حسن و قبح و نقد آن‌ها و اعتباریات علامه طباطبایی و حسن و قبح پرداخته شده که نویسنده ضمن شرح و بسط کامل سویه‌های گوناگون اندیشه متفکران مذکور، تفسیر و خوانش خویش را به‌تفصیل در باب آن‌ها بیان داشته است. در این اثر همچنین با تبیین کیفیت اختلاف بین حکمای اسلامی نظیر فارابی و دانشمندان علم‌الاجتماعی نظیر آگوست کنت و دورکیم در صدور احکام عقل عملی، تفاوت مبانی عقل نظری در اندیشهٔ هر متفکر روشن شده است. کتاب «روش‌شناسی حکمت عملی» در 250 صفحه، توسط انتشارات دانشگاه تهران و در قطع وزیری منتشر شده است.
ارسال نظرات