استقلال و آزادی نهاد علم و دانشگاه به رسمیت شناخته شود

اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سعید پورعلی امروز در همایش ملی فرهنگ دانشگاهی که در راستای تحقق نقشه جامع علمی کشور در دانشگاه تهران در حال برگزاری است، گفت: در فرهنگ دانشگاهی اعتماد به اهل علم، فرآیندها و نتایج حرف اول را می زند و این اعتماد با استقلال نهاد دانشگاه گره خورده است، از این رو باید با منطق همین عرصه که عاری از آلودگی به سیاست و تعصبات است را، با دانشگاه مواجهه کرد.

وی با بیان اینکه در شرایطی که عناصر و مولفه های فرهنگ دانشگاهی دچار سستی شود نهاد علم و دانشگاه قادر به تحقق اهداف خود نخواهد بود و دانشگاه را با ناکامی های نهادی و عرصه ای روبرو می سازد، تصریح کرد: بر این اساس می توان ادعا کرد که رعایت هنجارها و الزامات علم و نهادینه سازی آن برای جلوگیری از فساد و فریبکاری عامدانه علم و دانشگاه ضرورتی انکار ناپذیر است.

معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی گفت: کاهش منزلت و سرمایه اجتماعی علم، نهاد دانشگاه، اهل علم و جامعه را از اعتدال و لنگرگاه های مطمئن صلح و پیشرفت محروم خواهد ساخت.

پورعلی با اشاره به اینکه قدرت ملی در اقتدار علم و دانشگاه ریشه دارد، گفت: برای ارتقای کارآمدی علم، تامین صلح و تقویت اقتدار ملی به دانشگاه مقتدر و علم نیاز داریم. به نظر می رسد چنانچه دیسیپلین علم و نهاد دانشگاه در همه سطوح اعم از برنامه ریزی آموزشی، نظام پذیرش استاد و دانشجو، امتحانات، ارزشیابی، نظام تصدیق گواهی دانش آموختگی، سنجش کیفیت، اعتباربخشی و سرانجام نحوه تخصصی منابع در همه سطوح سیاست سازی و سیاست گذاری رعایت شود، گام مهمی در حاکمیت الزامات نهاد علم، نهادینه سازی گفتمان علم و ارتقای مولفه های فرهنگ دانشگاهی برداشته ایم.

وی با بیان اینکه یکی از ویژگی های حاکم بر محیط علمی تفکر اعتقادی بین اساتید و دانشجویان است، افزود: درست کاری، دقت، بلندنظری، آزادی، اعتبار، مسئولیت پذیری اجتماعی، قانونمداری، فرصت، احترام متقابل، کارایی، احترام و رعایت حقوق آزمودنی ها برای نهادینه سازی علم ضروری است.

معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی با تاکید بر اینکه دانشمندان نباید داده های علمی را جعل، تحریف یا سوء تفسیر کنند، گفت: ضرورت دارد تمام جنبه های فرآیند علمی، عینی و بدون سوگیری دنبال شود و خطاهای آزمایشی، روش شناختی، روشی و انسانی را به حداقل برسد و از خود فریبی، تعصب و تضاد منافع پرهیز شود.

پورعلی تصریح کرد: ضرورت دارد که استقلال و آزادی نهاد علم و دانشگاه به رسمیت شناخت شود و مقدرات این عرصه با مشارکت حداکثری دانشگاهیان رقم بخورد.

وی با بیان اینکه یکی از الزامات نهادی علم، وجود فضایی آزاد و دور از تصورات قالبی و تعصب های عقیدتی، حرفه ای و فرهنگی است، اضافه کرد: یافته ها و اکتشافات علمی میراث مشترک اجتماع علمی و جامعه است. این میراث را باید مستقل از خصوصیات شخصی ارائه کنندگان آن؛ مثل طبقه، منزلت اجتماعی، نژاد، ملیت، مذهب و جنسیت و صرفا براساس قابلیت و محتوای آنها داوری کرد.

پورعلی با بیان اینکه برای به رسمیت شناخته شدن در مجامع علمی اصالت کشف تعیین کننده است نه معیار دیگری، افزود: هر پژوهشگری در محیط های علمی نسبت به بررسی دقیق هر فرضیه ای یا یافته ای که می تواند شامل یافته های خودش هم باشد، محق و مجاز است و باید قضاوت و نتیجه گیری را تا حصول شواهد لازم به تعویق انداخت.

معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی گفت: تواضع و فروتنی به ویژه قدردانی از میراث دانش بر جای مانده از پیشینیان و اعتراف دانشمندان بر ضعف های شخصی و محدودیت های دانش علمی و همچنین به رسمیت شناختن و رسمیت یافتن در اجتماعات علمی، ثمره تلاش و شایستگی های معرفتی و علمی است.

پورعلی اضافه کرد: تاریخ علم به ما می گوید که منافع و علایق فردی و گروهی محدود اجتماعات علمی ذی نفع باید پای هنجارها و اصالت علم رنگ ببازند. جزم اندیشی سازمان یافته و یقین کامل به یافته های فردی نباید فضا را برای گفتگو و بررسی های انتقادی و ادعاهای شناختی مسدود سازد.

وی با بیان اینکه نهاد علم و دانشگاه از نظام دلالت گرایی برخوردار است که می توان از آن به عنوان فرهنگ یاد کرد، افزود: این نظام دلالت گر که آموختنی، اکتسابی و قابل انتقال است حاوی ارزش ها، قیود و ضوابط هنجاری است؛ که مرزهای آن را تعیین می کند. از این نظام دلالت گر نشانه ای می توان با عنوان فرهنگ دانشگاهی یاد کرد . در واقع این فرهنگ دربرگیرنده معانی، ارزش های مشترک و هنجارهایی است که از تاریخ علم دانشگاه و داستان‌های اکتشافات و ارتباطات دانشمندان و تجربه های زیسته عالمان و دانشگاهیان سرچشمه می گیرد و منشا یکی از زندگی، حس هویت، اخلاق، کنش و منش انسان دانشگاهی می شود.

معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی با بیان اینکه فرهنگ دانشگاهی در فضای معنایی و نمادین خود روال ها، قواعد و الگوهای اجتماعی و تعاملی متمایزی را پرورش می دهد که حتی به صورت آئینی و مراسمی قابل ردیابی است، تصریح کرد: این فرهنگ بر کنش های دانشگاهی و اهل علم کنترل و نظارت نامرئی اعمال می کند و برای تثبیت و سیطره خود روش های کنترلی خاصی دارد.