مهمترین طرح راهبردی صنعت نفت تا پایان دولت راه اندازی می‌شود؟

به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری دانشجو، کمتر از 6 ماه به پایان دولت یازدهم باقی مانده ولی هنوز حتی یک فاز از فازهای سه‌گانه پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس به بهره برداری نرسیده است؛ طرحی که بیژن زنگنه، وزیر نفت دولت یازدهم لقب «مهمترین طرح راهبردی صنعت نفت بعد از پارس جنوبی» را به آن داده بود. زنگنه درباره زمان افتتاح فازهای مختلف پالایشگاه ستاره خلیج فارس در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما در تاریخ 30 مرداد 93 گفت: «سال آینده (94) تصور می‌کنم بیش از 12 میلیون تولید بنزین از آنجا اضافه شود، شاید شروع راه اندازی خط دو را هم داشته باشیم. سال 1395 ان‌شا‌الله همه مجموعه وارد مدار می‌شود و ما صادر کننده گازوئیل و نفت سفید و دیگر محصولات این پالایشگاه خواهیم بود.»

اما محمد حسن پیوندی، مدیرعامل تاپیکو به عنوان بزرگترین سهامدار این پالایشگاه پس از بازدید از این پروژه در آذرماه سال جاری، تنها در مورد فاز اول این پالایشگاه گفت: «این فاز در خرداد ماه سال 96 تکمیل می شود و به تولید نهایی می‌رسد.» البته به نظر می‌رسد واحد بنزین سازی فاز اول این پالایشگاه در حال آماده‌سازی برای بهره‌برداری زودهنگام است و قبل از انتخابات سال 96 به بهره‌برداری خواهد رسید زیرا واحد تقطیر این فاز در 27 مهرماه سال جاری به بهره برداری رسیده است و این پالایشگاه از آمادگی لازم برخوردار است، محموله نفتای این پالایشگاه نیز طی هفته‌های گذشته صادر شد و به گفته مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، کوره‌های واحد بنزین‌سازی فاز 1 این پالایشگاه نیز روشن شده است. با این وجود، مشخص نیست چه زمانی فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس به صورت کامل راه اندازی خواهد شد.

لزوم طراحی و احداث این پالایشگاه از سال 83 مورد توجه مسئولین قرار گرفت و عملیات احداث آن عملا از سال 85 آغاز شد. در ابتدا قرار بود کل پالایشگاه ستاره خلیج فارس در سال 90 به بهره‌برداری برسد اما حالا افتتاح فاز اول آن به ابتدای سال 96 موکول شده است و در نتیجه، بهره برداری از فازهای دوم و سوم آن قطعا به دولت فعلی نمی‌رسد و زمان دقیقی نمی‌توان برای آن مشخص کرد. براساس بررسی‌های کارشناسان، تاخیر 5 ساله افتتاح این پالایشگاه ضرر 11 میلیاردی به اقتصاد کشور تحمیل کرده است. اهمیت استراتژیک پالایشگاه ستاره خلیج فارس از آنجایی ناشی می‌شود که در صورت بهره‌برداری کامل از آن، ایران از وارد کننده بنزین به صادر کننده آن به مدت 12 تا 13 سال تبدیل خواهد شد و این پالایشگاه به تنهایی قادر خواهد بود بیش از نصف بنزینی که تمام پالایشگاه‌های کشور تولید می‌کنند را عرضه کند.

گفتنی است میعانات گازی ماده‌ای ارزشمند شامل هیدروکربن‌های 5C و سنگین‌تر است که در هنگام برداشت گاز طبیعی و به صورت اجتناب ناپذیر همراه با آن، استخراج می‌شود. لذا فقط کشورهای صاحب ذخایر گازی، دارنده این منبع انرژی ارزشمند هستند و تولید آن در مقایسه با نفت خام در سطح جهانی بسیار ناچیز است. به همین دلیل، پالایشگاه‌های اندکی در دنیا مبتنی بر خوراک میعانات گازی هستند و همین مسئله مشکلاتی را در زمان تحریم‌ها برای فروش میعانات گازی حتی شدیدتر از نفت خام ایجاد کرده بود تا جایی که وزیر نفت در سال 94 در مصاحبه با بلومبرگ اعلام کرد ایران 60 میلیون بشکه میعانات گازی روی آب ذخیره دارد. حتی اخیرا وزیر نفت اذعان کرده است که همچنان میعانات گازی روی آب ذخیره می‌شود. ذخیره سازی میعانات گازی بر روی کشتی‌های غول پیکر از یک طرف هزینه‌هایی را برای کشور به همراه آورده است و از طرف دیگر ارزان فروشی میعانات به دلیل بازی‌هایی که خریداران میعانات بر سر ایران و قطر در می‌آورند، موجب ضرر هنگفت مالی به کشور شده است. البته هزینه‌های ناشی از واردات بنزین و عدم النفع 20 تا 30 میلیون یورویی ناشی از هر روز تاخیر در این پروژه نیز همگی مسائلی هستند که ضرورت افتتاح این پالایشگاه حتی برای یک روز زودتر را روشن می‌سازند.