آیین‌نامه اجرایی قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، آیین‌نامه اجرایی ماده (1) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2) را که به تصویب هیئت وزیران رسیده است، برای اجرا ابلاغ کرد.

متن این آیین نامه به شرح ذیل است:

آیین‌نامه اجرایی ماده (1) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2)

ماده1ـ اصطلاحات مندرج در این آیین‌نامه در معانی مشروح مربوط زیر به کار می‌روند :

الف ـ قانون تنظیم (2): قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات

مالی دولت (2) ـ مصوب 1393ـ .

ب ـ شرکت: شرکت ملی نفت ایران .

پ ـ شرکت پالایش و پخش: شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران .

ت ـ خزانه: خزانه‌داری کل کشور .

ث ـ سازمان: سازمان برنامه و بودجه کشور .  

ج ـ بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران .

چ ـ نفت: نفت خام و میعانات گازی .

ح ـ پنج فرآورده اصلی: بنزین، نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره وگاز مایع.

خ ـ خالص گاز طبیعی صادراتی: ارزش گاز صادراتی پس از کسر هزینه‌های گاز طبیعی وارداتی .

د ـ سهم شرکت: سهم شرکت ملی نفت ایران معادل درصدی که در قوانین بودجه سنواتی تعیین می‌شود.

ذ ـ خوراک معادل: میزان میعانات گازی معادل ارزش فرآورده‌های نفتی تحویلی

مجتمع‌های پتروشیمی به شرکت ملی پالایش و پخش.

ر ـ بورس: بورس‌های تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار .

ماده2ـ به منظور اعمال حق مالکیت و حاکمیت بر منابع نفت و گاز کشور و به منظور تعیین رابطه مالی و نحوه تسویه حساب بین دولت (خزانه) و شرکت، معادل سهم شرکت از ارزش نفت صادراتی و خالص گاز طبیعی صادراتی و مبالغ حاصل از فروش

داخلی گاز طبیعی و نفت تحویلی به مجتمع‌های پتروشیمی موضوع ماده (3) و نفت تحویلی به پالایشگاه‌های داخلی موضوع ماده (4) این آیین‌نامه بابت تمام مصارف سرمایه‌ای و هزینه‌ای شرکت از جمله بازپرداخت بدهی و تعهدات شامل تعهدات سرمایه‌ای و بیع متقابل و جبران خسارات زیست محیطی و آلودگی‌های ناشی از فعالیت‌های نفتی خالص درآمد و هزینه‌های ناشی از عملیات صادرات با احتساب هزینه‌های حمل و بیمه ( سیف ) و انبارداری و هزینه‌های عرضه نفت در بورس تعیین می‌شود و این سهم از نظر مالیاتی با نرخ صفر محاسبه می‌شود . شرکت مکلف است مابقی ارزش نفت را به حساب بستانکار دولت نزد خزانه منظور و به شرح مفاد این آیین‌نامه با دولت (خزانه) تسویه حساب نماید .

شرکت موظف است از محل سهم خود، قراردادهای لازم را با شرکت  های عملیاتی تولید نفت و گاز بر اساس قیمت تمام شده و در چارچوب بودجه عملیاتی منعقد کند و در راستای اجرای بودجه عملیاتی، شرکت  های دولتی تابعه وزارت نفت مکلفند موافقتنامه‌های طرح  های سرمایه‌ای از محل سهم خود را از درصدهای پیش‌گفته و سایر منابع با سازمان مبادله و گزارش عملکرد تولید نفت و گاز را به تفکیک هر میدان در مقاطع سه ماهه به وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان و کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی ارائه کنند.

ماده3ـ قیمت نفت صادراتی از مبادی اولیه، قیمت معاملاتی یک بشکه نفت صادراتی از مبادی اولیه در هر محموله است و قیمت پایه نفت صادراتی عرضه شده در بورس متوسط قیمت صادراتی از مبادی اولیه یک ماه شمسی است و همچنین برای نفت تحویلی به پالایشگاه‌های داخلی و مجتمع‌های پتروشیمی اعم از دولتی و خصوصی بر مبنای نود و پنج درصد متوسط بهای محموله‌های صادراتی نفت مشابه در هر ماه شمسی است .

ماده4ـ تا زمانی که دولت برای مصرف فرآورده‌های نفتی در داخل کشور قیمت تکلیفی تعیین می‌کند، برای تسویه حساب بین دولت (خزانه) و شرکت پالایش و پخش، قیمت هر بشکه نفت تحویلی به پالایشگاه‌های داخلی برابر با رقمی خواهد بود که به پیشنهاد کارگروهی متشکل از وزارتخانه‌های نفت و امور اقتصادی و دارایی و سازمان با رعایت قانون هدفمندکردن یارانه‌ها ـ مصوب 1388ـ هر ساله به تصویب هیأت وزیران می‌رسد و اجازه داده می‌شود که مابه‌التفاوت این رقم با قیمت مذکور در ماده (3) این آیین‌نامه به صورت حسابداری در دفاتر خزانه به بدهکار حساب پالایش و پخش ثبت و همچنین رقم مذکور در حساب بستانکار دولت (خزانه) در دفاتر شرکت پالایش و پخش نیز ثبت شده و این رقم مبنای تسویه حساب نهایی با خزانه خواهد بود.

ماده5 ـ وزارت نفت قیمت هر بشکه نفت تحویلی در هر ماه را تا پایان ماه بعد به هریک از پالایشگاه  های داخلی با توجه  به کیفیت نفت تحویلی به آن پالایشگاه بر مبنای ماده (3) این آیین‌نامه محاسبه و برای اعمال حساب با پالایشگاه‌ها با ذکر نام هر پالایشگاه به شرکت پالایش و پخش ابلاغ می‌کند. به همین ترتیب وزارت نفت موظف است در پایان ماه بعد قیمت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی دریافتی ماه قبل توسط شرکت پالایش و پخش از هر پالایشگاه را محاسبه و با ذکر نام هر پالایشگاه به شرکت پالایش و پخش برای محاسبه و تسویه حساب با هر پالایشگاه ابلاغ کند . همچنین وزارت نفت موظف است مطابق این ماده، قیمت خوراک معادل را تعیین و  برای اقدام به شرکت و شرکت پالایش و پخش ابلاغ کند .

وزارت نفت قیمت هر بشکه میعانات گازی تحویلی به مجتمع‌های پتروشیمی در هر ماه را تا پایان ماه بعد به شرکت با توجه به کیفیت نفت تحویلی بر مبنای ماده (3) این آیین‌نامه محاسبه و برای اعمال حساب با پتروشیمی با ذکر نام هر مجتمع پتروشیمی به شرکت اعلام می‌کند . شرکت و شرکت پالایش و پخش حسب مورد موظفند بر پایه قیمت  های ابلاغی وزارت نفت برای قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی یادشده صورت حساب موقت / قطعی را برای پالایشگاه  ها و پتروشیمی‌ها حسب مورد صادر کند و در مورد خوراک معادل نیز به قیمت مذکور در جزء (2) بند ( الف ) ماده (1) قانون تنظیم (2) و ماده (4) این آیین‌نامه محاسبه و به خزانه واریز می‌شود . مبنای محاسبه سهم شرکت از نفت تحویلی به پالایشگاه‌های داخلی و خوراک معادل یادشده، قیمت مذکور در ماده (4) این آیین‌نامه خواهد بود .

تبصره ـ قیمت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی موضوع این ماده بر اساس میانگین قیمت محموله‌های وارداتی یا صادراتی و در صورت نبودن قیمت وارداتی یا صادراتی، متوسط ماهانه قیمت محموله‌های صادراتی فوب خلیج فارس در آن ماه بنابر اعلام وزارت نفت خواهد بود .

ماده6 ـ مسئولیت وصول مبالغ موضوع مواد (3) و (4) این آیین‌نامه حسب مورد بر عهده شرکت و شرکت پالایش و پخش می  باشد . شرکت پالایش و پخش بابت تضمین وصول عواید نقدی حاصل از فروش نفت (خوراک) به پالایشگاه‌ها با احتساب پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی فروش داخلی و فرآورده‌های صادراتی تحویلی به شرکت، اعتبارات اسنادی ریالی / ارزی به صورت گردشی ماهانه اخذ و شرکت بابت تضمین وصول عواید نقدی حاصل از فروش نفت (خوراک) به شرکت‌های پتروشیمی با احتساب خوراک معادل، اعتبارات اسنادی ریالی / ارزی به صورت گردشی ماهانه دریافت می  کند .

شرکت‌های پالایش نفت و پتروشیمی موظفند تمام وجوه صورت حساب‌های موقت / قطعی را که حداکثر در مقاطع ده روزه توسط شرکت و یا شرکت پالایش و پخش حسب مورد بر عهده آنان صادر می‌شود در مهلت مقرر تعیین شده در قانون تنظیم (2) به حساب این شرکت‌ها نزد خزانه واریز کنند در صورت عدم واریز بهای خوراک از سوی شرکت  های پالایش نفت و پتروشیمی، وزارت امور اقتصادی و دارایی (سازمان امور مالیاتی کشور) مکلف است با اعلام وزارت نفت رأساً نسبت به برداشت از حساب شرکت  های بدهکار و واریز آن به حساب خزانه اقدام کند . در هر صورت پیگیری موضوع از طریق وزارت امور اقتصادی و دارایی (سازمان امور مالیاتی کشور) رافع مسئولیت شرکت و شرکت پالایش و پخش برای وصول مطالبات از پالایشگاه  ها و شرکت‌های پتروشیمی نخواهد بود .

درصورتی‌که هریک از شرکت‌های پالایش نفت یا شرکت‌های پتروشیمی نسبت به صورت حساب‌های صادره توسط شرکت یا شرکت پالایش و پخش درخصوص ارزش نفت تحویلی به آنها و یا ارزش فرآورده‌های دریافتی از آنها شکایت داشته باشند می‌توانند این شکایت را به وزارت نفت تسلیم کنند . این شکایت با فوریت در هیأتی سه نفره متشکل از نمایندگان وزارت نفت (رئیس هیأت) ، سازمان و خزانه و در صورت لزوم با حضور نماینده واحد شاکی و نماینده شرکت و شرکت پالایش و پخش (بدون حق رأی) حسب مورد رسیدگی و درخصوص آن تصمیم‌گیری می  کند . وجود اختلاف نظر و نیز رسیدگی به شکایت‌ها در مورد صورت حساب‌ها به هیچ  وجه مانع از پرداخت علی‌الحساب صورت حساب‌ها نخواهد بود.

ماده7ـ سهم شرکت بابت نفت تحویلی به شرکت پالایش و پخش و خوراک معادل مستقیماً به حساب  های شرکت مورد تأیید خزانه واریز می‌شود . مبالغی که بابت خوراک تحویلی به شرکت  های پتروشیمی وصول می‌شود، مستقیماً به حساب  های شرکت مورد تأیید خزانه واریز می‌شود و متعاقباً طبق قانون، شرکت موظف است سهم دولت را از منابع مذکور به حساب خزانه و سایر حقوق دولتی را به حساب  های مربوط واریز کند .

ماده8 ـ شرکت مکلف است دریافتی‌های حاصل از صادرات نفت اعم از صادرات سال جاری و سال  های قبل را به هر صورت، پس‌از کسر بازپرداخت تعهدات بیع متقابل به‌عنوان علی‌الحساب پرداخت‌های موضوع بند (ب) ماده (1) قانون تنظیم (2) بلافاصله از طریق حساب  های مورد نظر و مورد تأیید بانک ‌مرکزی جمهوری اسلامی ایران به حساب‌های مربوط در خزانه واریز نماید .

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است هر ماه از وجوه حاصله به ‌طور متناسب نسبت به پرداخت سهم شرکت، با احتساب بازپرداخت‌‌های بیع متقابل، سهم صندوق توسعه ملی و سهم درآمد عمومی دولت موضوع ردیف‌های درآمدی مذکور در قوانین بودجه سنواتی را با فروش مبالغ ارزی به نرخی که بر اساس ضوابط شورای پول و اعتبار تعیین می‌شود به حساب‌های مربوط نزد خزانه واریز و مازاد آن را به حساب ذخیره ارزی واریز نماید . شرکت موظف است پس از دریافت سهم خود، حساب دولت را در دفاتر قانونی شرکت بستانکار نماید .

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است سهم شرکت را به حساب ‌های آن شرکت مورد تأیید خزانه در داخل و مورد تأیید آن بانک در خارج از کشور برای پرداخت به پیمانکاران، سازندگان و عرضه‌کنندگان مواد و تجهیزات مربوط به طرف قرارداد و هزینه‌های جاری و تعهدات ارزی شرکت  واریز و برای قراردادهای تسهیلات مالی خارجی توثیق کند.

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است سهمی که هر ساله در قانون بودجه سنواتی تعیین می  شود را از خالص گاز طبیعی صادراتی کسر و به حساب صندوق توسعه ملی واریز کند . مبلغ واریزی از ماه یازدهم سال، محاسبه و تسویه می‌شود.

ماده9ـ مابه‌التفاوت قیمت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی و همچنین فرآورده‌های نفتی و مواد افزودنی تحویلی از سوی شرکت‌های پتروشیمی به شرکت پالایش و پخش فروخته شده به مصرف‌کنندگان داخلی با قیمت صادراتی یا وارداتی این فرآورده‌ها حسب مورد به‌علاوه هزینه‌های انتقال داخلی فرآورده‌ها و نفت‌خام معادل آنها، هزینه‌های توزیع و فروش، مالیات بر ارزش افزوده و انواع عوارض قانونی طبق جداول موضوع ماده (12) این آیین‌نامه محاسبه و در دفاتر شرکت‌های پالایش نفت به حساب بدهکار شرکت پالایش و پخش ثبت و از آن طریق در بدهکار حساب دولت (خزانه) نیز ثبت می‌شود . معادل این رقم در دولت (خزانه) به حساب بستانکار شرکت پالایش و پخش، منظور و عملکرد مالی این ماده به صورت مستقل توسط شرکت مذکور در مقاطع زمانی سه‌ماهه از پایان تیرماه پس از دریافت گزارش سازمان حسابرسی با تأیید کارگروهی متشکل از وزارتخانه‌های نفت، امور اقتصادی و دارایی و سازمان به‌صورت علی‌الحساب با خزانه‌ تسویه می‌شود و تسویه حساب نهایی فیزیکی و مالی حداکثر تا پایان تیرماه سال بعد انجام می‌شود و در هر حال مبنای تسویه حساب‌های نهایی بین دولت (خزانه) با شرکت پالایش و پخش، مفاد ماده (4) این آیین‌نامه خواهد بود.

همچنین شرکت هر سه ماه یکبار گزارش میزان و ارزش نفت تولیدی، صادراتی و تحویلی به شرکت  های پالایش نفت و پتروشیمی‌های داخلی و عرضه شده در بورس و سایر شرکت  ها را پس از تأیید سازمان حسابرسی برای تأیید و تسویه علی‌الحساب به کارگروه مذکور ارایه می‌نماید و تسویه حساب نهایی فیزیکی و مالی حداکثر تا پایان تیرماه سال بعد انجام می‌شود. دبیرخانه این کارگروه در وزارت نفت است.

مرجع تعیین کمیت و کیفیت نفت تحویلی به شرکت  های پالایش نفت، پتروشیمی‌ها و فرآورده‌های نفتی دریافتی از شرکت‌های پالایش نفت و پتروشیمی‌ها وزارت نفت است .

ماده10ـ شرکت در مقاطع ماهانه سهم دولت از ارزش نفت و فرآورده‌های دریافتی از پتروشیمی‌ها، فروخته شده به شرکت پالایش و پخش / شرکت‌های پالایش نفت را در دفاتر خود به حساب بدهکار دولت (خزانه) منظور و به شرکت  های یادشده منتقل می‌نماید . شرکت پالایش و پخش / شرکت‌های پالایش نفت موظفند حسب اعلام شرکت به شرح فوق حساب دولت (خزانه) را در دفاتر خود بستانکار کنند. شرکت پالایش و پخش موظف است از طرف شرکت‌های پالایش نفت نسبت به تسویه حساب با خزانه اقدام کند.

ماده11ـ بازپرداخت تعهدات سرمایه‌ای شرکت از جمله طرح‌های بیع متقابل که به موجب قوانین مربوط قبل و بعد از اجرای قانون ایجاد شده و یا می‌شوند (به جز تعهدات موضوع بند (ق) تبصره (2) قانون بودجه سال 1393 کل کشور و ماده (12) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور ـ مصوب 1394ـ) و همچنین هزینه‌های صدور و فروش نفت با احتساب هزینه‌های حمل و بیمه (سیف) و انبارداری به عهده شرکت می‌باشد . بازپرداخت تعهدات موضوع بند (ق) تبصره (2) قانون بودجه سال 1393 کل کشور و ماده (12) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور به عهده دولت می‌باشد و بر اساس سازوکار تبصره ذیل ماده (6) آیین‌نامه اجرایی قانون مذکور موضوع تصویب  نامه شماره 67573/ ت 52099 هـ مورخ 1394/5/27 انجام می‌شود و به حساب افزایش سرمایه دولت نزد شرکت منظور می‌شود.

ماده12ـ هزینه‌های انتقال داخلی فرآورده‌های نفتی و نفت خام معادل آنها و توزیع، فروش، مالیات و انواع عوارض قانونی از جمله عوارض آلایندگی و مالیات برارزش افزوده موضوع ماده (16) قانون مالیات بر ارزش افزوده ـ مصوب 1387ـ و بند (2) تبصره آن ماده و بندهای (الف) ، (ج) ، (د) ماده (38) و ماده (39) قانون مالیات بر ارزش افزوده برای فرآورده‌های نفتی و واحدهای مربوط (حسب مورد) به شرح جداولی خواهد بود که هر ساله به تأیید کارگروه موضوع بند (ک) ماده (1) قانون تنظیم (2) خواهد رسید . نحوه وصول مالیات بر ارزش افزوده و انواع عوارض با رعایت بند (و) ماده (1) قانون تنظیم (2) خواهد بود.

ماده13ـ مالیات و عوارض ارزش افزوده نفت تولیدی و فرآورده  های نفتی وارداتی و تولیدی و همچنین مالیات و عوارض ارزش افزوده گاز مندرج در صورت  حساب (قبوض) مصرف  کنندگان فقط یکبار در انتهای زنجیره تولید، انتقال، توزیع و فروش آنها توسط شرکت پالایش پخش / شرکت‌های پالایش نفت و شرکت‌های گاز استانی بر مبنای قیمت فروش داخلی محاسبه و دریافت می  شود و حسب مورد توسط شرکت‌های فوق  الذکر / شرکت ملی گاز ایران به حساب سازمان امور مالیاتی کشور نزد خزانه پرداخت می‌شود.

بدین ترتیب شرکت‌های موجود در زنجیره مکلف به انجام تکالیف مقرر در قانون مالیات بر ارزش افزوده از جمله صدور صورتحساب فروش، محاسبه و درج مالیات و عوارض ارزش افزوده فروش کالا و خدمات مشمول در صورتحساب، اخذ مالیات و عوارض ارزش افزوده فروش کالا و خدمات مشمول (به استثنای دریافت و پرداخت مالیات و عوارض ارزش افزوده فروش کالا و خدمات فوق  الذکر حسب مورد فی  مابین شرکت  های فعال در زنجیره مشمول حکم یادشده) می  باشند . مالیات و عوارض ارزش افزوده هر حلقه به حلقه بعد منتقل و به عنوان اعتبار حلقه بعد با رعایت قانون مالیات بر ارزش افزوده قابل قبول خواهد بود. در تعیین مالیات بر ارزش افزوده هر حلقه مالیات و عوارض پرداختی بابت خرید کالا و خدمات برابر مقررات قابل پذیرش

است.

مالیات و عوارض ارزش افزوده وصول شده در حلقه آخر با توجه به سهم مالیات و عوارض ارزش افزوده هر کدام از شرکت‌های حاضر در زنجیره به عنوان مالیات و عوارض حلقه‌های قبلی قابل تخصیص خواهد بود. در صورت عدم واریز مالیات و عوارض ارزش افزوده توسط اشخاص حلقه آخر فوق  الذکر طبق حکم ماده (4) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2) ، خزانه‌داری کل کشور مکلف است بر اساس اعلام سازمان امور مالیاتی کشور از موجودی حساب آنها نزد خزانه  داری کل کشور برداشت و به حساب  های تعیین شده سازمان مذکور نزد خزانه  واریز نماید . فهرست اشخاص قبل و انتهای زنجیره تولید، انتقال، توزیع و فروش از جمله شرکت ملی نفت ایران به تفکیک توسط وزارت نفت به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می‌شود.

تبصره1ـ نفت خام خریداری شده از دولت توسط شرکت ملی نفت ایران و همچنین فروش داخلی به شرکت‌های فوق  الذکر و صادرات آن مستلزم محاسبه و دریافت مالیات و عوارض بر ارزش افزوده از حلقه‌های بعدی نیست.

تبصره2ـ سازمان امور مالیاتی کشور موظف است در مورد احکام مشابه که در قوانین بودجه سنواتی آمده است نیز مطابق حکم این ماده و تبصره (1) آن اقدام کند.

ماده 14ـ وزارت نفت با رعایت این آیین‌نامه مکلف است به نمایندگی از سوی دولت جمهوری اسلامی ایران نسبت به انعقاد قرارداد با شرکت اقدام و با مراعات بند (ح) ماده (1) قانون تنظیم (2) آن را به تصویب هیأت وزیران برساند . دستورالعمل حسابداری لازم به نحوی که آثار تولید و فروش نفت در دفاتر قانونی و حساب سود و زیان شرکت‌های دولتی تابعه ذیربط وزارت نفت انعکاس داشته باشد به پیشنهاد وزارت نفت و تأیید وزارت امور اقتصادی و دارایی ابلاغ می‌شود.

اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور این مصوبه را برای اجرا به وزارت نفت، وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ کرد.