بررسی وضعیت پزشکان مرزی

به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری دانشجو، صدها کیلومتر رفتیم تا به پزشکان مرزی رسیدیم، مرز ایران و پاکستان در گرم‌ترین نقطه کشور و ارومیه سردسیر و مرزهای ترکیه، عراق، آذربایجان و ارمنستان. پزشکانی بودند ساده و صمیمی و انصافا "طبیب"؛ طبیبانی که دعای خیر مریضان‌شان قوت قلب‌شان بود.

بدی آب و هوا کاملا مشهود بود؛ گرمای کلافه کننده روزهای گرم سیستان و بلوچستان و سرمای استخوان‌سوز بلندی‌های ارومیه؛ جاده‌ها و راه‌های ناهموار و سنگلاخ، ارتباطات مخابراتی ضعیف و در این میان مراقبت‌های منزل به منزل یا همان دهگردشی‌های پزشکانی که به قول خودشان با وجود همه ناملایمات، اما رسیدگی به احوالات سلامتی مردمانی ساده و کم‌بضاعت، بهانه‌ای می‌شود برای حالی خوب و البته انرژی‌ برای فردایی دوباره. پزشکانی که با سربازان مرزی تفاوتی ندارند و سلاح‌شان هم علم‌شان است و واکسن و مراقبت.

ابتدا به زاهدان رفتیم؛ کم‌باران‌ترین، گرم‌ترین و البته جوان‌ترین استان کشور که بواسطه هم‌مرز بودن با دو کشور معضل‌دار پاکستان و افغانستان، در معرض بیماری‌های واگیری همچون سل، پولیو، مالاریا و هاری است؛ بر همین اصل، اساس بهداشت در این منطقه "مراقبت" است و هر محموله‌ای از انسان گرفته تا ماشین و ... برای ورود به خاک ایران باید مجوز بهداشتی بگیرند.

صفر مرزی پاکستان _ میرجاوه

مقصدمان میرجاوه _ نقطه صفر مرزی ایران و پاکستان است؛ از مرکز شهر یا همان زاهدان که بیرون می‌روی، حاشیه‌نشینی شروع می‌شود؛ خانه‌هایی خشت و گلی و ۴۲۰ هزار نفر جمعیت که ۳۹ پایگاه سلامت، مراقبت از مباحث سلامتی‌شان را عهده‌دار است.

"میرجاوه" نقطه صفر مرزی با پاکستان است و با ۶۰۰کیلومتر مربع مساحت. بیابان بود و جاده و ایست‌های بازرسی، اتوبوس‌های پاکستانی و کامیون‌های حامل میوه.

به پایگاه بهداشتی میرجاوه رسیدیم؛ منطقه‌ای که شرایط خاص خود را دارد؛ طوری که شاید حتی تصور زندگی در آنجا سخت باشد؛ اما پزشکانی بودند بی‌ادعا و صف انتظار مسافران پاکستانی که به قصد زیارت آمده بودند و باید به لحاظ چند بیماری کنترل می‌شدند؛ کودکان زیر ۱۵ سالی که قطره فلج می‌خوردند و کیت‌های تست مالاریا که به آزمایشگاه برده می‌شد و ...

از دکتر محمدرضا میری، رییس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان می‌پرسم دریافتی این پزشکان چقدر است و وی می‌گوید پزشکان در قالب بیمه روستایی در حاشیه زاهدان حدود ۱۳ میلیون تومان دریافتی دارند و در جاهای بد آب و هوا و مناطق دور دست به ۱۵ میلیون تومان هم می‌رسد؛ یاد جمله یکی از مسوولان وزارت بهداشت می‌افتم و می‌گویم واقعا "نوش جان‌شان".

شهریاری، سرپرست مرکز بهداشت میرجاوه نیز به مقایسه امکانات و شرایط‌ ارایه دهندگان خدمات سلامت به قبل و بعد از طرح تحول می‌پردازد و می‌گوید: شرایط‌مان نسبت به قبل از طرح تحول سلامت، قابل قیاس نیست و وضعیت بسیار بهتر از گذشته است. در حالت معمول مسافران از مرز پاکستان به کشور وارد می‌شوند و اقدامات مراقبتی انجام می‌شود، اما در ایامی نظیر اربعین و ارتحال امام (ره)، ورودی مرز میرجاوه از نظر ازدحام جمعیت بسیار شلوغ می‌شود. در مناسبت‌های خاص روزانه حدود ۲۰ اتوبوس به ایران می‌آیند که تیم ما کفایت بررسی این میزان اتباع را ندارد و در این شرایط از طریق مرکز علی بن ابی‌طالب، مراقب سلامت اعزام می‌شود.

احساس دین خانم دکتر

دکتر بیت‌الهدی صفدری، پزشک خانواده در مرکز بهداشتی مرز میرجاوه، طرح خود را تمدید کرده و در این پایگاه مرزی همچنان مشغول فعالیت است و می‌گوید: راضی هستم؛ هرچند که حجم کاری مقداری اذیت کننده است، اما احساس دین می‌کنم. جمعیتی که در میرجاوه ثبت شده، جمعیت واقعی نیستند و تعدادی از افراد شماره ملی و شناسنامه ندارند و این افراد ثبت نمی‌شوند اما به خدمات بهداشتی درمانی نیاز دارند؛ به طوری که ۱۰هزار و ۵۰۰ نفر از ۴۷ هزار نفر ساکن در میرجاوه، اتباع هستند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون در ارائه خدمات تهدید هم شده‌اید، یا نه؟ می‌گوید: زمانی که یک مریض بدحال بوده و نیازمند رسیدگی است، مریض دیگر که شرایطش استیبل‌تر است گاهی عنوان می‌کند، ناراضی است و تهدید به شکایت می‌کند. بعضی‌ها هم واقعا این اقدام را انجام می‌دهند. یک مساله کوچک را خیلی بزرگ می‌کنند، اما من در مقابل این رفتارشان سکوت می‌کنم و سعی کردم که ارتباطات خوبی با بیماران داشته باشم.

یک درخواست و پاسخ وزیر بهداشت

در تماس تلفنی که با دکتر سیدحسن هاشمی، وزیر بهداشت برقرار شد، بیت‌الهدی صفدری به گفتگو با وی می‌پردازد و ضمن سلام و احوالپرسی و تبریک روز پزشک، از وزیر می‌خواهد که برای پزشکان فعال در مناطق مرزی، سهمیه تخصص در نظر بگیرند و می‌گوید که دلم می‌خواهد در رشته قلب ادامه تحصیل دهم.

وزیر هم به شرط آنکه پس از فارغ‌التحصیلی، سه برابر مدت خدمت در همان منطقه بمانند و خدمت کنند، از درخواست وی استقبال می‌کند و قول می‌دهد. رییس دانشگاه هم تاکید می‌کند که نامه درخواستش را به وزیر بهداشت می‌نویسد.

صفدری در پایان می‌گوید: به هموطنان عزیزم سلام می‌رسانم و از طرف همکارانم می‌گویم که ما به عنوان سربازان جبهه سلامت همیشه و به صورت شبانه‌روزی نگهبان حریم سلامت در مناطق مرزی هستیم.

پس از آن به مرکز خدمات جامع سلامت علی بن ابیطالب که به صورت شبانه‌روزی فعال است، رفتیم، ساختمانی تر و تمیز که در میان تمام آن خانه‌های خشت و گلی، خودنمایی می‌کرد. سه پزشک، آزمایشگاه، دندانپزشکی، و ...فعال بود و مراجعانش هم زیاد بودند.

پزشکانی که آمبولانس می‌خواهند

دکتر زهره محمدی، پزشک خانواده و بومی زاهدان است و می‌گوید: مریض داد هم بکشد من چیزی نمی‌گویم. می‌پرسم درخواستت از مسوولان چیست؟ که ادامه می‌دهد: در این مرکز دو تا آمبولانس داریم و اگر بیمار اورژانسی داشته باشیم برای اعزام، باید میان آنها دست به انتخاب بزنیم. یکی از آمبولانس‌ها را هم باید برای زایشگاه نگه داریم. یک آمبولانس برای منطقه‌ای مرزی، کم است. به دستگاه سونوگرافی و آزمایشگاهی مجهزتر هم نیاز داریم و البته قرار است بیمارستان میرجاوه بزودی به پایان رسد.

از وی می‌پرسم برای خودت چه درخواستی از مسوولان داری؟ که می‌گوید: چند سال است که قراردادی هستم و هنوز رسمی نشده‌ام. کاش ما پزشکان مناطق محروم، سهمیه‌ای هم برای تخصص داشتیم، اما چیزی که برای خودم می‌خواهم آن است که رسمی شوم و حدود ۹ سال است قراردادی کار می‌کنیم.

سارا شیخ ویسی، دیگر پزشک خانواده نیز اظهارات همکارش را تکرار می‌کند و می‌گوید: خدمت‌رسانی شبانه‌روزی با دو آمبولانس سخت است.

از وی درباره حقوق و مزایایشان می‌پرسم و می‌گوید: قبل از طرح تحول، پزشک طرحی بودم و حقوق و مزایا کم بود و امکانات نداشتیم. چهار – پنج ماهی می‌شود که دوباره به این منطقه آمده‌ام و شرایط کاملا متفاوت شده است. ساختمان‌ها رنگ‌آمیزی شده، تجهیزات کامل‌تر شده، داروهای لیست‌مان هم زیاد شده است. پانسیون پزشکان راه افتاده و مبلمان و سرویس نهارخوری و ... کامل است

.

دکتر محمد کوهکن، دیگر پزشک خانواده این مرکز نیز می‌گوید: مراجعات ما اغلب کلینیکی است روی سلامت اطفال حساس هستیم.

وی می‌گوید: آدم ماجراجویی هستم، اما بیشترین استرسم برای مادرم است که نگرانم است و من به دلیل احساس دینی که داشتم به اینجا آمدم. مردم منطقه بسیار مهربان و خونگرم هستند، ساعت‌ها منتظر می‌مانند اما صبورند. دهگردشی‌های ما عجین است با خاطرات خوب. هر موقع از دهگردشی بازمی‌گردم احساس رضایتمندی دارم و حالم خوب است. اگر خدمات بهداشتی درمانی هم از این مردم گرفته شود، امید به زندگی در آنها خیلی پایین می‌آید

.

کوهکن، اقدام موثر طرح تحول نظام سلامت را پرونده الکترونیک سلامت می‌خواند و می‌گوید: مفتخریم بگوییم که سیستم یکپارچه بهداشت تحت عنوان سامانه سیب راه‌اندازی شده و از زمان راه‌اندازی، پرونده‌ها را به صورت آنلاین وارد سیستم می‌کنیم. این سامانه واقعا کارگشاست و اقدامی بود به سمت توسعه‌یافتگی بهداشتی

.

در همین مرکز، مرکز تسهیلات زایمانی هم تجهیز بود و چهار ماما و دو خدمه در آن ارایه خدمت داشتند و بنابر گفته ماماهای فعال این مرکز، درصدی از زایمان‌های طبیعی در مراکز تسهیلات زایمانی صورت می‌گیرد؛ هرچند که در این چنین مناطقی  درصدی از مردم هنوز در خانه‌ها زایمان می‌کنند.

در جریان بازدید رییس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان از مرکز علی‌بن ابیطالب، یکی از بیماران به وی مراجعه کرد و درخواست ساخت سرویس بهداشتی برای منزلش را داد که دکتر میری درخواست وی را پذیرفت و برای ساخت سرویس بهداشتی در منزل وی دستور داد.

در میان گفته‌های پزشکان خانواده این منطقه، مدام صبحت از بیمارستان میرجاوه بود، بیمارستانی که به گفته رییس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان از سال ۹۱ تا پایان ۹۳ حدود هشت تا ۱۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و از پایان ۹۳ و ابتدای ۹۴ تا کنون به ۸۵ تا ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی رسیده است. البته جاده دسترسی به این بیمارستان خاکی است و پزشکان از شهرداری درخواست دارند که برای آسفالت و همچنین برق‌کشی خیابان‌های منتهی به بیمارستان اقدام شود.

در ادامه سفرمان و پس از طی جاده‌های بیابانی و مسافتی نسبتا طولانی، ساعت ۱:۳۰ بعد از ظهر به مرکز بهداشتی درمانی لادیز رسیدیم، ساختمانی شیک و تمیز که باز هم در شرایط بیابانی آن منطقه خودنمایی می‌کرد. دکتر نرجس مهدوی‌فرد، پزشک خانواده، بومی زاهدان و پزشک طرحی است و ضمن ارایه توضیحاتی از نحوه خدمت‌رسانی به ساکنان منطقه همراه با همکارش آقای خسروی، درباره درخواستش از وزیر بهداشت می‌گوید: چیزی برای خودم از وزیر نمی‌خواهم، چون منطقه کم برخوردار است و جمعیت ایرانی و غیرایرانی زیادی داریم. غیرایرانی‌ها بیمه ندارند و در ارجاع و هزینه‌هایشان مشکل دارند. بیمارستان میرجاوه هنوز ساخته نشده و می‌خواهم که این مرکز هر چه سریع‌تر ساخته شود تا زمان ارجاع کوتاه‌تر شود

.

در ادامه با طی مسافتی نسبتا طولانی‌تر به منطقه‌ای به نام "جون‌آباد" رفتیم؛ ساکنانش از خدمات بهداشتی – درمانی راضی بودند و پزشکان‌شان را دعا می‌کردند و می‌گفتند که "جون آباد" به خود نمی‌دید که مرکز بهداشت این چنینی داشته باشد.

دکتر ماریا تاج‌بخش ریگی، پزشک خانواده مرکز خدمات جامع سلامت جون‌آباد، ساکن زاهدان می‌گوید: کلیه خدمات در قالب طرح تحول نظام سلامت ارایه می‌شود. راه‌های خانه‌های بهداشت بدجور است و فاصله‌شان تا مرکز ۳۵ کیلومتر است. راه‌ها کاملا خاکی، سنگلاخ و صعب‌العبور است و برای اهالی روستا واقعا راهش دور است و وسیله هم ندارند. مثلا وقتی برای مراقبت معمول مادر باردار از آنها خواهش می‌کنیم که برای آزمایشات بیایند، نمی‌توانند بیایند و سخت‌شان است. آنتن دهی هم نیست. حتی شرایطی پیش می‌آید که بهورزم می‌رود روی یک پشت بام که آنتن دهی داشته باشد و در مورد مساله‌ای از من راهکار می‌خواهد. اگر با بهورز کار داشته باشیم، باید راننده را بفرستیم کلی راه را طی کند تا فلان اطلاعات را از وی بگیرد

.

نقطه عطف تحول در بهداشت و درمان زاهدان

در هر حال دکتر میری، رییس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان نقطه عطف تحول سلامت در زاهدان را سفر سه روزه وزیر بهداشت به این منطقه در دی ماه ۹۴ می‌خواند و می‌گوید: یعنی ما در رابطه با برنامه‌های مربوط به سلامت وقتی می‌خواهیم مقایسه‌ای داشته باشیم، می‌گوییم قبل از سفر وزیر و بعد از سفر وزیر. الان مقیاس شاخص‌های سلامت برای ما، سفر آقای وزیرشده است. سفر وزیر به این استان، همه چیز را در عرصه بهداشت و درمان تکان داده است. آقای وزیر تمام مشکلات را بررسی کردند و به معاونین‌شان هم دستور دادند. به دفعات نیز پیشرفت طرح‌ها را در تهران بررسی کردند.

وی می‌گوید: قبل از طرح تحول نظام سلامت، ۵۴ درصد مراکز بهداشتی درمانی زاهدان پزشک نداشتند و طرح تحول سبب شد که اکنون تمام مراکز بهداشتی - درمانی ما پزشک دارند و حداقل‌ها را تمام مراکز ما دارند. قبل طرح تحول تعداد پزشکان عمومی مراکز بهداشتی درمانی ۹۴ بود که الان ۱۵۴ است .بعد از طرح تحول حدود ۶۱ نفر متخصص و فوق تخصص جذب شدند.

میری می‌افزاید: هتلینگ بیمارستان‌ها در همه شهرها بازسازی و زیباسازی شروع شده، اما بیمارستان چابهار به دلیل این که بیمارستان فرسوه‌ای است سعی کرده‌ایم که دیگر خیلی هزینه نکنیم؛ چرا که به اعتقاد ما هزینه کردن در آنجا چندان تغییری نمی‌دهد اما حداقل ها را تامین کردیم. در سراوان بیمارستانی در حال ساخت است و پیشرفت فیزیکی آن حدود ۶۰ درصد است و وزیر دستور دادند مراحل ساخت تسریع شود و کمک هم کرده‌اند که تا پایان سال ۹۶ ساخته می‌شود.

وی می‌گوید: ما حدود ۱۱۰ هزار نفر جمعیت سیار داریم که هر روز یک جایی زندگی می‌کنند و نمی‌توان آنها را خوب مراقبت کرد؛ چرا که قابل شناسایی نیستند. هم اینها و هم جمعیت ثابت برای دریافت مراقبت‌ها دیر مراجعه می‌کنند. خانه‌های بهداشت در قالب استقرار نظام شبکه، این افراد را شناسایی و مراقبت می‌کنند، اما برخوردشان به این شکل است که مریض باید مراجعه کند. در حال حاضر پایگاه‌های سلامت و مراکز سلامت در قالب طرح تحول برخورد فعال دارند. یعنی مراجعه می‌کنند حتی به درب منازل و بیماریابی می‌کنند و به همین ترتیب است که بیماری‌ها کاهش یافته است.

میری تاکید می‌کند که در تمام زمینه‌ها و در قالب اجرای طرح تحول سلامت شاخص‌های بهداشتی در حال بهبود است، اما شاخص‌ها هنوز در زمینه مرگ مادران خوب نیست و هنوز هم این استان در کشور بالاترین مقدار مرگ مادری را دارد. اما به دنبال اقدامات انجام شده در قالب طرح تحول نظام سلامت، در همین پنج ماهه اول سال نسبت به سال قبل، میزان مرگ مادران، یک چهارم شده و چهار برابر کمتر شده است. یعنی در پنج ماهه اول امسال چهار مورد داشتیم، در حالی که سال قبل ۱۹ مورد داشتیم که یک دلیل آن اجرای طرح تحول است. در این زمینه مشکل فرهنگی وجود دارد و مراجعه مادران باردار دیرهنگام صورت می‌گیرد.

وی می‌گوید: شماره موبایل شخصی‌ام را به همه مراکز داده‌ام، حتی پشت شیشه داروخانه‌ها نیز شماره موبایلم را زده‌ام تا مردم بتوانند مشکلات را به راحتی با خودم در میان بگذارند تا در اولین فرصت نسبت به رفع آنها اقدام شود. در عین حال سامانه الکترونیکی ۱۵۹۰ و ۱۶۹۰ نیز ارتباط مستقیم با وزارت بهداشت را فراهم می‌کند.

سرزمینی سردسیر و هم‌مرزی با ۴کشور

در ادامه سفرمان به ارومیه به عنوان یکی از سردسیرترین‌ استان‌های کشورمان رفتیم؛ استانی که۴.۱ درصد جمعیت کل کشور را به خود اختصاص داده، ۳ میلیون و ۸۰هزار نفر جمعیت دارد و از نظر مساحت رتبه ۱۲ و به لحاظ جمعیت رتبه هفت کشوری را شامل می‌شود. ۱۷ شهرستان، ۴۲ شهر و ۲۹۶۷ روستا را شامل می‌شود و رنگین کمانی از اقوام وادیان و مذاهب و فرهنگ‌هاست.

ارومیه ۸۳۰  کیلومتر مرز آبی، خاکی با آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و عراق دارد و شش پایگاه فعال بهداشتی مرزی دارد. این استان ۱۰۰۰ خانه بهداشت، ۱۱۵ مرکز جامع خدمات سلامت شهری، ۱۰۹ مرکز جامع خدمات سلامت روستایی و ۱۰۰ پایگاه سلامت دارد.

در هر حال پس از طی جاده‌های پر پیچ و خم به منطقه‌ای رسیدیم که تلفن‌هایمان رومینگ شد و خنکی هوا در روزهای گرم تابستان، نشان از زمستان‌های سرد آن داشت. مردمانش می‌گفتند که سال گذشته ۳ متر و نیم برف آمده؛ زنانی با دامن‌های بلند و زری بافت و مردانی با شلوارهای کردی و سربند و دستار...

ابتدا سری به مرکز بهداشتی درمانی روستایی دیزج – مرگور زدیم؛ مرکزی نوساز و تر و تمیز. مراجعان این مرکز در قالب بیمه روستایی ۵۸۰ می‌پرداختند و در این مرکز پوسترهای پیشگیری از تب مالت و همچنین پوسترهای هشداردهنده در رابطه با پرهیز از دست زدن به مین و مهمات عمل نکرده، خودنمایی می‌کرد.

درخواست دوم از آقای وزیر

دکتر احمد نوزاد، مسوول مرکز بهداشت دیزج که ۹ سال است در این مرکز فعال است، می‌گوید: این روستا ۱۶ هزار و ۴۰۰ نفر جمعیت دارد و ۸ خانه بهداشت و ۱۷ روستا را تحت پوشش قرار می‌دهد

.

وی می‌گوید: این مرکز بهداشتی درمانی در طرح تحول سلامت به صورت کامل نوسازی شد؛ به طوری که قبل از طرح تحول از ساختمانی بسیار کوچک برخوردار بود، اما سال گذشته به لحاظ بافت ساختمانی، تجهیزات و محل زیست پزشک بسیار تغییر کرد. در زمینه خدمت‌رسانی نیز باید بگویم که ماهانه حدود ۵۰۰۰ نفر را ویزیت می‌کنیم.

مسوول مرکز بهداشت دیزج، به خدمات آزمایشگاهی اشاره می‌کند و می‌گوید: ۸۵ تا ۹۰ درصد خدمات آزمایشگاهی را خودمان ارائه می‌دهیم. از پرونده الکترونیک سلامت برخورداریم و به عنوان سرتیم سلامت، خانه‌های بهداشت را پایش و بیماران را ویزیت می‌کنیم.

وی می‌گوید: این منطقه مرزی است و حدود ۵۰ کیلومتر از مرکز شهرستان دور است. در هر فصل بیماری‌های شایع همان فصل را داریم که معمولا در همه شهرستان‌ها یکسان است. بعد از طرح تحول به دلیل نوسازی‌های صورت گرفته، شرایط برای خدمت‌رسانی بسیار بهتر شده است. اما در زمینه خدماتی مانند رادیولوژی همچنان نقصان‌هایی وجود دارد.

وی به توزیع مکمل‌های رایگان ویژه زنان باردار و همچنین ویتامین D، همزمان با طرح تحول سلامت و از سوی خانه‌های بهداشت برای جمعیت بالای ۳۰ سال اشاره می‌کند و می‌گوید: واکسیناسیون نیز به صورت رایگان برای تمام کودکان صورت می‌گیرد. معاینات کودکان در زمان بدو ورود به مدرسه نیز انجام می‌شود و در صورت نیاز به سطوح بالاتر، جهت انجام اقدامات لازم ارجاع داده می‌شود.

مسوول مرکز بهداشت دیزج درباره دریافتی‌های پزشکان در مناطق محروم نیز می‌گوید: دریافتی‌ها  نسبت به قبل از طرح تحول بسیار بهتر و حدود ۳ برابر شده است. در این روستا به ازای هر ۴۰۰۰ نفر یک پزشک فعال است. در مجموع ۴ پزشک و سه ماما به همراه نیروی پذیرش، بهیار، آزمایشگاه، مربی بهداشت خانواده، بهداشت محیط، مربی بیماری‌ها و همچنین داروخانه خصوصی فعالیت دارد. قبل از طرح تحول لیست داروهای ما در قالب بیمه روستایی ۳۳۰ قلم دارو بود که اکنون به ۴۷۰ قلم افزایش یافته است. سهم بیمار در تامین دارو نیز در قالب دفترچه بیمه روستایی ۱۰ درصد فرانشیز دارو بدون حق فنی است و تاکنون نیز کمبود دارویی نداشته‌ایم. با توجه  به بیماری پولیو از عراق، جهت پیشگیری از این بیماری واکسیناسیون جمعیت هدف انجام می‌شود. در زمینه مشکلات مربوط به مهمات عمل نکرده نیز هر ساله مردم را جمع می‌کنیم و آموزش‌های لازم را ارائه می‌دهیم. هرچند ما مرزنشین هستیم اما به لحاظ امنیت و ارائه خدمات بهداشتی درمانی، مشکلی نداریم.

وی می‌گوید: بومی این منطقه هستم و فعالیت در اینجا برایم بهتر است. ۹ است که در این منطقه فعالیت می‌کنم و تاکنون هم تهدید نشده‌ام. فعالیت در این منطقه سراسر برایم خاطره است؛ اینکه بیماران با رضایت خارج می شوند بسیار برایم شیرین است.

 وی درباره سختی‌های کارش نیز می‌گوید: از آنجا که فعالیت این مرکز شبانه‌روزی است و ممکن است از ساعت ۱۲ شب به بعد نیز بیمار داشته باشیم، اگر روز بعد برای دهگردشی برویم و همچنین ویزیت بیمار، ممکن است خستگی پیش آید. اینجا دو آمبولانس داریم البته مراکز ۱۱۵ و ۱۱۲ نیز مستقر هستند.

مسوول مرکز بهداشت دیزج درباره شرایط این مرکز بهداشتی درمانی بعد از طرح تحول می‌افزاید: در قالب طرح تحول نظام سلامت، اتاق احیا در این مرکز تجهیز و راه‌اندازی شد. دو اتاق تحت نظر برای زنان و مردان نیز در نظر گرفته شد. بدین ترتیب بیمار بدحال سریعا کارهایش در اتاق احیا انجام می‌شود. اتاق سی‌پی‌آر موهبتی است در مراکز بهداشتی درمانی که در قالب طرح تحول نظام سلامت مهیا شد. اینجا منطقه‌ای سردسیر است و برای خانه‌های بهداشت در قالب طرح تحول بخاری‌های نو تهیه شد.  متخصص‌های داخلی، روانپزشکی و داخلی اعصاب نیز برای ارائه خدمات مراجعه می‌کنند و به این ترتیب نیاز بیماران برطرف می‌شود.

این پزشک خانواده در تماس تلفنی که با وزیر بهداشت برقرار شد، ضمن احوالپرسی و تبریک روز پزشک، اضافه شدن یک دستگاه آمبولانس به مجموعه تجهیزات این مرکز بهداشتی و درمانی را خواستار شد که وزیر بهداشت نیز با آن موافقت کرد و دستور داد تا نامه این درخواست به دستش برسد.

ساکنان این منطقه می‌گویند که زمستان‌های اینجا ۳ تا ۳.۵ متر برف می‌آید. جاده‌ها ناهموار است و رفت و آمد سخت می‌شود به همین دلیل در برخی موارد از اورژانس‌های درمانی، به هلیکوپتر نیاز است.

پس از طی جاده‌های پر پیچ و خم در دل کوه و دشت به مرکز بهداشتی درمانی هورسین می‌رسیم. دکتر فرزین نوشادی، پزشک خانواده می‌گوید که این روستا ۶۳۲۲ نفر جمعیت دارد و این مرکز بهداشتی درمانی از دو پزشک خانواده و یک مامای خانواده و یک پرستار برخوردار است.  ماهانه نیز به صورت میانگین ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ نفر مراقبت‌های بهداشتی لازم و همچنین مراقبت‌های بارداری، پیش از بارداری و پس از زایمان، فشار خون، و... را دریافت می‌کنند.

به گفته وی، در حال حاضر ۴۸۰ نفر از ساکنان این روستا دیابتی بوده و فشار خون دارند.

وی می‌گوید: ساکن ارومیه هستم و در این منطقه بیتوته داریم. قبل از طرح تحول نظام سلامت این مرکز درست نشده بود، اما با اجرای طرح تحول این مرکز ساخته و خانه‌های بهداشت از مرکز بهداشت «هشتیان» جدا شد.   ارائه خدمات کامل‌تر شده و ۱۱۰۱ پرونده الکترونیک سلامت تشکیل داده‌ایم.  ورود اطلاعات نیز تقریبا به صورت کامل انجام می‌شود.

وی درباره سختی ارجاع بیماران اورژانسی به دلیل شرایط بد و آب و هوایی در زمستان می‌گوید: در این زمینه برای یک مادر باردار طی هماهنگی که با هلال‌احمر انجام دادیم، وی به مرکز درمانی منتقل شد.

پزشک خانواده در پاسخ به این سوال که کار کردن در چنین فضایی سخت نیست، می‌گوید: از اول به پزشکی علاقه داشتم و می‌خواستم به مناطق محروم خدمت کنم. ۱۵ سال است که روپوش پزشکی بر تن دارم. پیش از این هم در منطقه محروم دیگری بودم. در این منطقه هم با رضایت کامل خودم آمدم. زمستان‌ها برای ارائه خدمات مشکل داریم؛ چراکه جاده‌ها ناهموار است و برف و بارندگی زیاد.

وی در ادامه صحبت‌هایش برخی تسهیلات و امکانات را خواستار می‌شود و در عین حال می‌گوید: در آزمون رزیدنتی شرکت کردیم و از مسوولان وزارت بهداشت تقاضا داریم که سهمیه‌ای برای پزشکان فعال در مناطق محروم در نظر بگیرند و قول می‌دهم در صورت پذیرش، همین‌جا ماندگار شوم.

بهداشت و درمان استان سردسیر، نیازمند نگاه ویژه

دکتر جواد آقازاده، رییس دانشگاه علوم پزشکی ارومیه نیز می‌گوید: این استان منطقه‌ای است مرزی که ویژگی‌های خاصی دارد؛ استانی طولی است و در چنین استانی دسترسی و همچنین نظارت بر ارایه خدمات مشکل‌تر از سایر نقاط است.

وی ادامه می‌دهد: ارومیه از اول انقلاب درگیر مشکلات خاص انقلاب بوده و زمانی جولانگاه ضد انقلاب بود و زمان جنگ تحمیلی هم مشکلات خاص خود را داشت و مهمانپذیر آوارگانی است که از عراق آمدند. بعد از جنگ هم هنوز مسایل خاص منطقه‌ای خود را داراست.

آقازاده، ارومیه را به واسطه هم مرز بودن با چهار کشور، ویترین کشور می‌خواند و می‌گوید: ارومیه استانی است که مذاهب مختلف آشوری، ارمنی، کرد، ترک، زرتشتی و ... را در خود جای داده است. سلامت هم بحثی است که باید در خدمت همه باشد. هرچند ارومیه ویترین کشور است، اما با مشکلات خاص خود همراه است. مرزبان‌ها پیشمرگ سایر استان‌ها هستند و همین می‌طلبد که نگاه ویژه‌ای به این استان داشته باشیم. خواسته مردم هم توجه مرکزنشینان نسبت به مرزنشینان است. البته رییس جمهور ردیف بودجه‌ای خاصی را برای این استان در نظر گرفتند که بحث سلامت هم سهمی از آن خواهد برد.

وی می‌گوید: شاخص تخت ما در این استان یک به ۱۰۰۰ است؛ در حالی که متوسط کشوری ۱.۷ است که مردم و بیمارستان‌ها را آْزار می‌دهد. اما مقام معظم رهبری و دولت نگاه ویژه‌ای به سلامت کردند و در نتیجه بیمارستان‌های فرسوده ما و هتلینگ بیمارستان‌ها رو به بهبود رفت و همین امر در روحیه بیماران و همکاران تاثیرگذار بود. به این ترتیب ۱۷۰۰ تخت در استان نوسازی شد و در حال حاضر نیز ۱۳۰۰ تخت کمبود داریم. حدود ۶۳ میلیارد تومان تجهیزات پزشکی به بیمارستان‌ها تزریق شد. حدود ۲۷۷ میلیارد تومان برای حوزه درمان شهری و ۸۴ میلیارد تومان نیز در حوزه بهداشت هزینه شد. اقدامات انجام شده منجر به آن شد که در بحث ارایه خدمات درمانی با کیفیت حرکت شد و به رضایتمندی بیماران انجامید.

به گفته وی، طی حدود دو سال، ۱۸۰ متخصص به این منطقه آمدند و در مناطق محروم پخش شدند.

وی می‌گوید: کلینیک‌های ویژه نیز در ۱۷ شهرستان در حال ساخت و از نظر IT به هم متصل خواهند بود. بلوک‌های زایمانی نیز در شهرستان‌ها در حال ساخت هستند. در مجموع بر اساس نقشه راهی که برای دانشگاه ترسیم کرده‌ایم، تا پنج سال آینده تا حدی مشکلات زیربنایی حل می‌شود.

آقازاده اقدامات انجام شده در راستای ساخت ۱۸۰ خانه بهداشت و همچنین ساخت و تجهیز پایگاه‌های سلامت را مورد اشاره قرار می‌دهد و می‌گوید: اما در بحث آموزش مقداری عقب ماندیم که در حال جبران آن هستیم و در زمینه فضاهای آموزشی کمبود داریم.

از مسوولان دانشگاه علوم پزشکی ارومیه درباره آمبولانس هوایی پرسیدیم که گفتند تا مرحله عقد قرارداد با هوانیروز رفته‌اند، اما چون آنها در کرمانشاه مستقر هستند و به دلیل مشکلات مناطق مرزی و نیاز آن مناطق، با عقد قرارداد موافقت نشد. البته به صورت موردی از بالگرد هلال احمر استفاده می‌کنند. همچنین در صحبت با وزارت بهداشت قول دادند در صورت خرید بالگرد، ارومیه در اولویت باشد.

منبع:ایسنا