متن گزارش جدید آمانو درباره تعهدات هسته‌ای ایران

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو، آژانس بین المللى انرژى اتمى تازه‌ترین گزارش خود درباره اجرای تعهدات هسته‌ای ایران پیرامون برنامه جامع اقدام مشترک را منتشر کرد که به شرح زیر است:

 راستی آزمائی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه 2231  (2015) شورای امنیت

گزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی

A. مقدمه

1. این گزارش مدیر کل به شورای حکام و همزمان به شورای امنیت سازمان ملل (شورای امنیت) در خصوص اجرای تعهدات مرتبط هسته ای جمهوری اسلامی ایران (ایران) ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و در خصوص موضوعات مرتبط با راستی آزمائی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه 2231 (2015) شورای امنیت می باشد. این (گزارش) همچنین اطلاعاتی درخصوص موضوعات مالی، و مشورتها و تبادل اطلاعات آژانس با کمیسیون مشترک ایجاد شده توسط برجام ارائه می دهد.

B. سابقه

2. در تاریخ 14 ژوئیه 2015، چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلیس، ایالات متحده آمریکا، بهمراه نماینده عالی اتحادیه اروپا برای امور خارجی و سیاست امنیتی (E3/EU+3) و ایران درخصوص برجام توافق کردند. در تاریخ 20 ژوئیه 2015 شورای امنیت قطعنامه 2231 (2015) را به تصویب رساند که در آن از جمله از مدیرکل درخواست نمود که "راستی آزمائی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته ای ایران برای کل دوره تعهدات یادشده درچارچوب برجام را برعهده گیرد".  در اوت 2015، شورای حکام به مدیرکل اجازه داد تا راستی آزمائی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته ای ایران همانگونه که در برجام پیش بینی شده را انجام داده و بر همین اساس برای کل دوره تعهدات یادشده در پرتو قطعنامه شماره 2231 (2015) شورای امنیت سازمان ملل، منوط به در اختیار داشتن منابع مالی و منطبق با رویه های پادمانی استاندارد آژانس، گزارش ارائه نماید. شورای حکام همچنین اجازه داد که آژانس با کمیسیون مشترک همچنانکه در سند GOV/2015/53 و اصلاحیه یک آن آمده، مشورت و تبادل اطلاعات نماید.

3. هزینه سالانه تخمینی آژانس برای اجرای پروتکل الحاقی ایران و برای راستی آزمایی و نظارت تعهدات مرتبط هسته ای ایران به شرح مندرج در برجام مبلغ 2/9 میلیون یورو در سال می باشد که کل آن از محل کمک های فرا بودجه ای در سال 2016 تأمین می شود. از تاریخ 25 می 2016 مجموع مبلغ در اختیار آژانس برای اجرای پروتکل الحاقی و برای راستی‌آزمایی و نظارت در ارتباط با برجام به میزان 8/9 میلیون یورو بوده است که منابع هزینه نشده برای فعالیت های برنامه اقدام مشترک (JPA) را نیز شامل می گردد.

4. در تاریخ 5 می 2016، مدیرکل با معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، جناب آقای علی اکبر صالحی در وین برای بحث درخصوص اجرای برجام دیدار نمود.

C. فعالیتهای راستی آزمایی و نظارت بر برجام (JCPOA)

5. از تاریخ 16 ژانویه 2016 (روز اجرای برجام) آژانس اجرای تعهدات مرتبط هسته ای ایران ذیل برجام را راستی آزمایی و نظارت نموده ,  و از زمان انتشار گزارش فصلی قبلی مدیرکل , بشرح ذیل گزارش می دهد .

C.1 . فعالیت‌های مربوط به آب سنگین و بازفرآوری

6. ایران ساخت رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک (رآکتور IR-40) موجود را طبق طراحی اولیه آن پیگیری نکرده است.  ایران قرص‌های اورانیوم طبیعی، میله‌های سوخت یا مجموعه‌های سوخت طراحی شده به صورت ویژه برای راکتور IR-40 طبق طراحی اولیه را تولید یا آزمایش نکرده و همه قرص‌های سوخت اورانیوم طبیعی و مجموعه های سوخت موجود در انبار تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده است (بندهای 3 و 10).

7. ایران به اطلاع رسانی به آژانس در خصوص موجودی آب سنگین در ایران و تولید آب سنگین در کارخانه تولید آب سنگین(HWPP)  ادامه داده و به آژانس اجازه داده است که بر میزان ذخایر آب سنگین ایران و مقدار آب سنگین تولید شده در HWPP (بند 15) نظارت نماید. در 21 آوریل 2016، آژانس حمل مقدار بیست تن از آب سنگین به خارج از ایران در تاریخ 24 فوریه 2016 را تایید کرد . در 9 مه 2016 آژانس راستی‌آزمایی نمود که ذخیره آب سنگین ایران به 7/116 متریک تن رسیده است.  در سراسر بازه زمانی گزارش دهی، ایران بیش از 130 متریک تن آب سنگین در اختیار نداشته است (بند 14).

8. ایران فعالیت‌های مربوط به بازفرآوری را در رآکتور تحقیقاتی تهران (TRR) و تأسیسات مولیبدن، ید و زنون(MIX) و یا در هر تأسیسات اعلام شده دیگر انجام نداده است (بند 18).

C.2 . فعالیت‌های مربوط به غنی سازی و سوخت

9. از روز اجرا، تعداد 5060 عدد از سانتریفیوژهای IR-1 به صورت نصب شده در 30 آبشار  به شکل محاسبه شده در واحدهای عملیاتی در زمان توافق پیرامون برجام (بند 27) در کارخانه غنی سازی سوخت (FEP) در نطنز باقی مانده اند. ایران هیچ سانتریفیوژ IR-1 را از میان سانتریفیوژهای در حال نگهداری در انبار (به بند 15 به شرح زیر مراجعه کنید) را به منظور جایگزینی با سانتریفیوژهای آسیب دیده یا خراب نصب شده در FEP خارج نکرده است (بند 29.1).

10. ایران به غنی سازی UF6 در FEP ادامه داده است.  در سراسر بازه زمانی گزارش دهی، ایران غنی سازی بالاتر از 67/3 درصد از اورانیوم 235 را انجام نداده است (بند 28).

11. ایران تحت نظارت آژانس مقداری از اورانیوم غنی شده را که به عنوان قابل بازیابی از خطوط فرآیند کارخانه پودر فرآوری شده UO2 در اصفهان (EUPP) اعلام کرده بود، بازیابی نموده است.  آژانس در 23 و 24 آوریل 2016 تایید کرد که مقدار بازیابی شده اورانیوم غنی سازی شده تا میزان 67/3 درصد اورانیوم 235 معادل 7/35 کیلوگرم بوده است.

12. بین 5 مارس تا 8 مه 2016، آژانس تایید نمود که ایران مقدار 1/6 کیلوگرم اورانیوم به شکل UF6 غنی شده تا میزان 67/3 درصد اورانیوم 235 را به سطح اورانیوم طبیعی تقلیل داده است و بین 16 تا 24 مه 2016، آژانس تایید کرد که ایران مقدار 9/5 کیلوگرم اورانیوم موجود در ضایعات مایع یا جامد غنی شده تا میزان 67/3 درصد اورانیوم 235 را به سطح اورانیوم طبیعی تقلیل داده است.

13. کل موجودی ذخیره شده اورانیوم غنی سازی شده ایران از میزان 300 کیلوگرم UF6 غنی شده تا میزان 67/3 درصد اورانیوم 235 (یا معادل در اشکال مختلف شیمیایی) فراتر نرفته است (بند 56).

14. در کارخانه غنی سازی سوخت فردو (FFEP) تعداد 1044 سانتریفیوژ IR-1 در شش آبشار در یک بال از تأسیسات مزبور قرار داده شده اند (بند 46)؛ ایران هیچ گونه غنی سازی اورانیوم یا فعالیت های تحقیق و توسعه مرتبط انجام نداده و هیچ گونه مواد هسته ای در کارخانه وجود نداشته است (بند 45).

15. همه سانتریفیوژهای انبار شده به همراه متعلقات آنها در انبار تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده اند (بندهای 29، 47، 48 و 70).  آژانس دسترسی منظم به ساختمان های مرتبط در نطنز شامل همه FEP و کارخانه نیمه صنعتی غنی سازی(PFEP) را ادامه داده و دسترسی روزانه طبق درخواست آژانس انجام شده است (بند 71).

16. ایران فعالیت های غنی سازی را در راستای غنی سازی بلند مدت و برنامه تحقیق و توسعه غنی سازی خود به همان صورت ارائه شده به آژانس در تاریخ 16 ژانویه 2016، انجام داده است (بند 52).

17. ایران هیچکدام از تأسیسات اعلام شده را به منظور تبدیل صفحات سوخت یا ضایعات به UF6 مورد استفاده قرار نداده و از ساخت تأسیسات جدید بدین منظور اطلاعی (با توجه به نبود آن) اطلاعی نداده است (بند 58).

C.3. تحقیق و توسعه، تولید و موجودی سانتریفیوژ

18- هیچگونه اورانیوم غنی شده ای از طریق فعالیتهای تحقیق و توسعه انباشت نشده و تحقیق و توسعه غنی سازی ایران با و بدون اورانیوم با استفاده از سانتریفیوژها در محدوده تعریف شده در JCPOA انجام شده است.( بندهای 32-42)

19- متعاقب مفاد گزارش قبلی مدیرکل  ایران اظهارنامه های مربوط به تولید و موجودی لوله های روتور سانتریفیوژ و بیلوز (Bellows) را به آژانس ارائه نموده و اجازه راستی آزمایی اقلام در موجودی را به آژانس داده است( بند 1/80 )است. آژانس نظارت مداوم شامل استفاده از اقدامات نظارتی و مراقبتی را انجام داده و راستی آزمایی نموده که تجهیزات اعلام شده برای تولید لوله های روتور و بیلوزها برای تولید سانتریفیوژ فقط برای فعالیتهای مشخص شده در برجام استفاده شده اند( بند 2/80 ). ایران هیچگونه سانتریفیوژ IR-1 را برای جایگزینی با آنهایی که خراب شده و یا از کار افتاده اند تولید نکرده است.( بند 62) همه لوله های روتور اعلام شده، بیلوزها و مجموعه های روتور شامل لوله روتورها و بیلوزهایی که از روز اجرا تولید شده اند تحت نظارت مداوم آژانس قرار داشته اند. (بند 70) در تاریخ 7 مارس 2016، آژانس اظهارنامه ایران مبنی بر توقف تولید لوله های روتور را مورد راستی آزمایی قرار داد.  ایران طی نامه ای به تاریخ 2 ماه می 2016 به آژانس اطلاع داد که قصد دارد تولید لوله های روتور را مجدداً  آغاز نماید. تا تاریخ 22 ماه می 2016، بر اساس راستی آزمایی آژانس چنین تولیدی مجدداً آغاز نشده بود. راستی آزمایی آژانس در ارتباط با تولید لوله ها و بیلوز در بازدید بعدی آژانس انجام خواهد شد. مباحث فنی مربوطه میان ایران و آژانس صورت گرفته است.

D. اقدامات شفاف سازی

20. ایران کماکان به آژانس اجازه داده تا از نظاره گرها و مهر و مومهای الکترونیکی آنلاین در زمینه غنی سازی استفاده نماید تا بدینوسیله وضعیت آنها در اماکن هسته ای به بازرسان آژانس مخابره و جمع آوری خودکار ثبت سوابق اندازه گیری توسط ادوات اندازه گیری نصب شده آژانس تسهیل گردد (بند 67.1). ایران بنا به درخواست، نسبت به صدور روادید درازمدت برای بازرسان  منصوب آژانس اقدام نموده و برای آژانس در اماکن هسته ای، محل کار مناسب فراهم نموده و استفاده از محل کار در مکان های نزدیک سایتهای هسته ای در ایران را تسهیل نموده است (بند 67.2). ایران بازرسان منصوب اضافی آژانس برای ایران را پذیرفته است. (بند 67.3)

21. ایران کماکان به آژانس اجازه داده - تا از طریق اقدامات مورد توافق با ایران، از جمله از طریق اقدامات مراقبتی و نظارتی - بر تمامی کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) تولید شده در ایران یا کسب شده از دیگر منابع و گزارش شده توسط ایران به آژانس، نظارت نماید. همچنین، ایران تمامی اطلاعات ضروری برای قادر نمودن آژانس جهت راستی آزمایی تولید کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) و موجودی انبار UOC تولید شده در ایران یا کسب شده از هر منبع دیگری را ارایه نموده است (بند 69) .

E. دیگر اطلاعات مرتبط

22.  ایران اجرای موقت پروتکل الحاقی موافقتنامه پادمانها بر اساس ماده 17 (b) پروتکل الحاقی، تا زمان لازم الاجرا شدن آن را ادامه می دهد. از زمان صدور گزارش قبلی مدیرکل، آژانس بر اساس پروتکل الحاقی، دسترسی های تکمیلی به سایتهای هسته  ای و دیگر مکان ها داشته است.

23. طی مقطع زمانی این گزارش، آژانس در جلسات گروه کاری خرید کمیسیون مشترک شرکت نکرده است. (برجام، ضمیمه چهار - کمیسیسون مشترک، بند 6.4.6).

F. خلاصه:

24. آژانس به راستی آزمائی عدم انحراف مواد هسته ای اعلام شده در تاسیسات هسته ای و مکان های خارج از تاسیسات که بطور معمول مورد استفاده قرار می گیرند (LOFs) و از سوی ایران درچارچوب موافقت نامه پادمان ها اعلام شده ادامه می دهد. ارزیابی ها در خصوص نبود فعالیتها و مواد هسته ای اعلام نشده برای ایران کماکان ادامه دارد.

25. از روز اجرا، آژانس به نظارت و راستی آزمائی اجرای تعهدات مرتبط هسته ای از سوی ایران بر اساس مفاد برجام پرداخته است.

26. مدیرکل به گزارش دهی به طور مقتضی ادامه خواهد داد.