لیلاز: پشت هر بخش‌نامه اقتصادی دولت یک فساد خوابیده است / خاندوزی: باید برای «برنامه ریزی» ختم بگیریم

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به همت بسیج دانشجویی دانشگاه شریف مناظره‌ای با محوریت برنامه ششم توسعه عصر امروز با حضور لیلاز و خاندوزی، کارشناسان مسائل اقتصادی در این دانشگاه برگزار شد.

در این مناظره لیلاز با اشاره به تورمی که در دولت دهم در کشور وجود داشت، گفت: در سال 90 به دلیل افزایش درآمدها از طریق فروش نفت، تورم لحظه ای افزایش پیدا می کرد. باید 25 درصد هزینه ها به بخش عمرانی اختصاص پیدا می‌کرد اما در این بخش هزینه نشد و به دلیل تورم بالا مشکلات بسیاری در کشور ایجاد شد.

وی با اشاره به برنامه های توسعه در کشور گفت: هیچ کدام از برنامه های توسعه در کشور به اهداف اصلی حتی نزدیک هم نشدند. برنامه هایی که همگن جلو بروند و به جز برنامه سوم در جمهوری اسلامی و در زمان شاه هیچ کدام از برنامه‌ها موفق نبودند. نظام برنامه ریزی به جای اینکه در کشور مشکلی را حل کند خرابکاری بیشتر داشته و به ناهنجاری ها دامن زده است و تا الان هم موفق نبوده و به نظر من از این به بعد هم موفق نخواهد شد. ما در سنت برنامه ریزی دچار تناقض هستیم؛ وقتی منابع زیاد می شود برنامه ریزی موقعیت خود را از دست می دهد و نیازی به تحقیق پیدا نمی کنیم.

هر چه دولت کوچک تر شود، دخالتش در اقتصاد کمتر می شود و به دنبال آن فساد، رانت خواری و دزدی کاهش می یابد

این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: در دو دوره درآمدهای نفتی افزایش پیدا کرد؛ یکی دوره احمدی نژاد و دیگری دوره امیرعباس هویدا. این دو دوره با هم تفاوت داشتند اما نتیجه کارشان یکی درآمد. یکی می گفت امیدواریم روزی برسد که همه ایرانی ها پیکان داشته باشند و احمدی نژاد هم گفت نفت را می خواهیم سر سفره مردم بیاوریم. نظر من این است که در هر دولتی که این افزایش درآمد وجود داشته همین نتیجه را داشته‌ایم. متاسفانه برنامه در این مواقع تبدیل به هنجار می شود.

وی ادامه داد: نبود منابع نیاز به برنامه ریزی دارد. وقتی منابع نیست زمزمه های کوچک شدن دولت به میان می آید و الا خود برنامه ریزی بازتاب این واقعیت است که باید منابع کم باشد تا برنامه ریزی کنیم.

وی با اشاره به کاهش قیمت نفت در دو سه سال اخیر گفت: سقوط قیمت جهانی نفت باعث ایجاد مشکلات رکود و ... در دولت یازدهم شده امیدواریم این قضیه بیشتر ادامه پیدا کند و به سمت فعالیت کمتر دولت در اقتصاد برویم. هر چه دولت کوچک تر شود، دخالتش در اقتصاد کمتر می شود و به دنبال آن فساد، رانت خواری و دزدی کاهش می یابد. اگر کمیابی منابع اتفاق نیفتاده بود دولت را دست روحانی نمی دادند. کمبود منابع بود که روحانی آمد تا وضعیت را درست کند. بالاخره یکی باید مشکلات را حل می کرد.

لیلاز خاطرنشان کرد: دولت قبل دولت وفور منابع بود و احمدی نژاد هم توزیع این منابع را به عهده داشت.

وی در خصوص برنامه ششم توسعه گفت: دولت بنای دخالت در بقیه حوزه ها را در خارج از چارچوب 31 ماده ندارد. اما چون منابعی در کار نیست اعتراضی از مجلس شنیده نشده و اولویت ها در برنامه ششم توسعه آزادسازی، افزایش بهره وری و کاهش دخالت دولت است.

لیلاز با اشاره به افزایش ورود سرمایه گذاری خارجی در کشور گفت: دردولت یازدهم هدف گذاری هایی در خصوص سرمایه گذاری خارجی شده است و سالانه باید بیش از 40، 50 میلیارد دلار سرمایه خارجی به کشور وارد شود. این سمت گیری دولت به معنی دخالت در اقتصاد و برنامه ریزی نیست. تدبیر نیکویی که گفته می شود این است که دولت می گوید اقتصاد را رها کنید و بگذارید خودش به جلو برود با حداقل بهره وری. ما هرچه قدر در اقتصاد بیشتر دخالت کنیم بیشتر به آن ضربه می زنیم.

وی ادامه داد: اگر قیمت نفت امروز 200 دلار شود به شما قول می دهم که دولت روحانی تا غروب دوام نمی آورد و باید کنار برود و یکی دیگر که بتواند با وفور منابع کار کند سر کار بیاید.

ما در اقتصاد بدون تردید فاسدترین کشور خاورمیانه هستیم

این کارشناس اقتصادی گفت: کاهش منابع متاسفانه بیکاری را افزایش می دهد و رشد تورم خواهد داشت. اما اگر ساختار سیاسی و اقتصادی را با یک شبکه نیرومند به سمت شبکه اقتصادی ببریم، اقتصاد ایران به خودی خود از مشکلات آزاد می شود. متاسفانه ما در اقتصاد بدون تردید فاسدترین کشور خاورمیانه هستیم. یک مشت نمازشب خوان و غیر نماز شب خوان هر دو یک محصول را بیرون می دهند و محصول آن فساد در اقتصاد است.

لیلاز در خصوص اقتصاد مقاومتی گفت: اقتصاد مقاومتی که رهبر انقلاب مطرح می کند، آرمان انقلاب است. چرا اقتصاد ما که چهار میلیارد دلار به آن تزریق شده سرعت رشدی نداشته و ما با ترکیه و پاکستان و افغانستان که پول نفت ندارند فرقی نکرده ایم؟

پشت هر بخش‌نامه دولت در حوزه اقتصاد یک فساد خوابیده است

وی ادامه داد: ما آخرین موج رشد شدید درآمدهای نفتی را گذرانده ایم. در شش، هفت سال آینده کشور باید با نداری بسازد تا پایه های اقتصاد مقاومتی محکم شود. در 50 سال گذشته پنج دولت با پنج گرایش سیاسی روی کار آمده اما در نهایت هیچ کاری برای اقتصاد نکرده اند. متاسفانه پشت هر بخش‌نامه دولت در حوزه اقتصاد یک فساد خوابیده است به همین دلیل است که من معتقدم اقتصاد باید آزادسازی شود. من عامل بدبختی جمهوری اسلامی را در زمینه اقتصاد جناحی بودن آن می دانم باید با فساد اقتصادی برخورد مستقیم شود. اجازه می دهیم در کشور غارت صورت گیرد بعد وقتی رئیس جمهور می رود خودش و وزیرانش را می خواهیم مجازات کنیم.

وی به مسئله بانک پارسیان در زمان احمدی نژاد اشاره کرد و گفت: چالشی که بر سر بانک پارسیان در زمان احمدی نژاد اتفاق افتاد، تصدی بانک های خصوصی بود که به نظر من بزرگترین غارت خاورمیانه شکل گرفت.

لیلاز ادامه داد: رانت خواری ها و فساد در اقتصاد کشور با آزادسازی حل خواهد شد. من مخالف خصوصی سازی هستم و دولت باید آزادسازی انجام بدهد تا در اقتصاد موفق شود. مگر نمی گویید می خواهید با فساد اقتصادی برخورد کنید، پس باید تصدی گری را کم کنید. ما جلوی دزدی‌ها را نمی گیریم فقط در خیابان جلوی دور دورهایشان را می گیریم. مثلا زمانی که گرفتن مالیات بر ارزش افزوده آزاد شد به طلافروشان که رسید اعتصاب کردند. من نمی دانم چرا دولت از صنف هایی که بیشترین درآمد را دارند می ترسد؟ اگر می خواهید با فساد و دزدی و رانت خواری مبارزه کنید باید به سمت آزادسازی بروید. سمت گیری دولت روحانی هم این گونه بوده است.

وی با اشاره به درآمدهای نفتی در سال 90 گفت: ورودی درآمدهای نفتی در سال 90، 300 میلیارد دلار بوده که همه ساختارها را تحت تاثیر قرار داد. اگر ورودی منابع آن قدر افزایش پیدا کند که ساختارها را تحت تاثیر خود قرار دهد همه را از بین می برد.

علی رغم اینکه مخالف برنامه ریزی هستم از برنامه ششم توسعه حمایت می کنم

لیلاز ادامه داد: روی کار آمدن دولت یازدهم و شخص روحانی مخلوق کمبود منابع است، برنامه روحانی هم اداره کردن کشور با کمبود منابع است. من علی رغم اینکه مخالف برنامه ریزی هستم از برنامه ششم توسعه حمایت می کنم، چرا که می تواند جلوی بسیاری از دزدی ها و فساد را بگیرد. روحانی اولین کاری که در کاهش شکاف دلار انجام داد بیشترین ضربه را به خودش وارد کرد اما باعث شد مبارزه با فساد نسبت به ده سال گذشته بهتر شود.

وی با انتقاد از اینکه گفته می شود چشم دولت روحانی به سرمایه گذاری های خارجی و به خارج از کشور است گفت: کجا چشم دولت به خارج از کشور است؟ قیمت نفت به یک پنجم کاهش پیدا کرده و دولت باید راهی پیدا کند که بتواند کشور را اداره کند. من معتقدم روی آوردن به اقتصاد مقاومتی با حداکثر بهره وری و توجه به معیشت مردم به خصوص فقرا و آزادسازی با شعار و گردن کلفتی اجرایی نخواهد شد.

اینکه می گویند کارخانه ها بسته شده یک دروغ بزرگ است

لیلاز در خصوص وضعیت اشتغال در کشور گفت: به نظر من وضعیت اشتغال در مقایسه با مرداد 92 خیلی بهتر شده و اینکه می گویند کارخانه ها بسته شده یک دروغ بزرگ است. درست است که رشد صنعت در سال 94 محدود بود و این هم به دلیل واردات بی رویه ای بود که اتفاق افتاد. من معتقدم این حباب هایی که تو خالی شده باید به حالت اولیه خود برگردد. الان فشار روی دولت روحانی زیاد است که سیاست های پولی اش را انبساطی کند تا رونق ایجاد شود اما دولت با این سیاست مخالف است.

خاندوزی: تا زمانی که چشم دولت به خارجی ها باشد اقتصاد مقاومتی محقق نمی شود

در ادامه مناظره خاندوزی، کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص برنامه ششم توسعه گفت: متاسفانه در نگاهی که هم اکنون در برنامه ششم توسعه موجود است دوگانگی مشهود است و در راس آن دولت در تدوین برنامه ششم توسعه نگاه میان مدتش پررنگ شده. سازمان برنامه ریزی دوباره همان اشتباه را تکرار کرده که ثمره اش برنامه هایی می شود که می خواهیم به آینده کوتاه نگاه کنیم.

 هنر دولت این است که با نداشتن منابع کشور را بچرخاند

وی ادامه داد: فلسفه برنامه ریزی این است که پیش بینی کنیم برای آینده چه کاری انجام دهیم و چگونه می توانیم منابع را خرج کنیم. اما در برنامه ششم توسعه بالای 25 ماده از 31 ماده با این عبارت شروع شده که «به دولت اجازه داده می شود». انگار که تاکنون دولت در هیچ اموری اجازه نداشته است.

وی با انتقاد از مطرح کردن کمبود منابع در کشور گفت: هنر دولت این است که با نداشتن منابع کشور را بچرخاند. مجموعه ای از بحران ها و مشکلات در کشور وجود دارد؛ مثل بیکاری، برخود با فساد اقتصادی که تقریبا همه اینها مسکوت مانده و دولت متاسفانه حرفی در این مورد ندارد.

باید برای برنامه ریزی، مجلس ختمی بگیریم

وی ادامه داد: به نظر من برنامه ششم توسعه اولا برنامه پنج ساله ای نیست که روی میز دولت است و باید برای برنامه ریزی، مجلس ختمی بگیریم.

وی افزود: زمانی که دولت یازدهم سر کار آمد بستر خروج از رکود را به بخش خصوصی پیشنهاد دادیم، اما همه آنها به نحوی می خواستند از دادن مالیات، مسدود نشدن حساب های بانکی شان فرار کنند. فکر نکنید که اگر اقتصاد را به بخش خصوصی بسپاریم آنها سالم کار می کنند. باید بستر فساد اقتصادی در کشور از بین برود.

برنامه ششم فقط سندی است که هیچ تعهدی برای دولت ایجاد نکرده است/ دولت درباره تعهدات حداقلی هم در برنامه ششم توسعه فرار می کند

خاندوزی ادامه داد: برنامه ششم توسعه در حوزه فساد، شفافیت، حذف مجوزها و کاهش واردات هیچ کدام از نگرانی ها را برطرف نخواهد کرد. این برنامه نیست، فقط سندی است که دولت خواسته به مجلس داده باشد و هیچ تعهدی برای دولت ایجاد نکرده است. من مشکلی با حجم سند ششم توسعه ندارم اگر دولت دو صفحه تقدیم مجلس می کرد با این نتیجه که قرار است آخر پنج سال چه اتفاقی بیفتد و چه تعهداتی دولت دارد بهتر از این حجم برنامه ای است که بدون تعهد به مجلس داده. دولت درباره تعهدات حداقلی هم در برنامه ششم توسعه فرار می کند. متاسفانه هیچ کدام از برنامه هایی که در این برنامه آمده تکلیف و وظیفه ای برای دولت مشخص نکرده که قرار است کشور را به کجا برسانند.

وی با اشاره به رکود اقتصادی در کشور گفت: الان وقت اصلاحات اساسی در اقتصاد ایران است. الان ناچاریم مانع ایجاد کنیم و متمرکز شویم و به بخش داخلی خودمان تکیه بزنیم. الان زمانی است که می توانیم اقتصادمان را مقاوم کنیم. اما متاسفانه شاهدیم که دولت می گوید حالا که نداریم، سرمایه خارجی وارد کنیم و این وارد کردن 50 میلیارد دلار سرمایه خارجی سنگ بزرگی است که نشانه نزدن است.

اگر دولت به جای صرف وقت برای حضور سرمایه گذاران خارجی به مراکز اقتصادی ورشکسته در کشور می‌پرداخت به سمت اقتصاد مقاومتی پیش می رفتیم

وی ادامه داد: باید بدانیم اقتصاد مقاومتی از دل سرمایه گذاران خارجی و چشم داشتن دولت به خارج بیرون نمی آید. اگر دولت وقتی را که صرف  حضور سرمایه گذاران خارجی در این چند سال کرد صرف مراکز اقتصادی ورشکسته در کشور می کرد و به کشاورزی و صنعت توجه می کرد به سمت اقتصاد مقاومتی پیش می رفتیم. اگر چشم اندازها فقط این باشد که خارجی ها بیایند در واقع تداوم مسیر غیر اقتصاد مقاومتی است.

چون بانک ها در آستانه ورشکستگی بودند نرخ سود را پایین نیاوردند تا بتوانند سرمایه جذب کنند

خاندوزی ادامه داد: متاسفانه رکود باعث شده که مردم تمام سرمایه های خودشان را به بانک ها بسپارند و اگر یک لحظه مردم احساس کنند جایگزینی وجود دارد که بیشتر از بانک سود می دهد سرمایه های خود را از بانک خارج می کنند. رکود باعث شده که مردم به سمت بانک ها بروند. درست است که تورم پایین آمده اما چرا نرخ سود بانکی کاهش پیدا نکرد؟ دلیلش این است که چون بانک ها در آستانه ورشکستگی بودند نرخ سود را پایین نیاوردند تا بتوانند سرمایه جذب کنند.

این کارشناس اقتصادی گفت: وضعیت کنونی و کاهش نرخ تورم و ثبات می تواند زمینه ساز اقتصاد مقاومتی باشد و دولت می تواند به بهترین شکل از آن استفاده کند. تا وقتی که دنبال سرمایه های خارجی باشیم اقتصاد مقاومتی محقق نمی شود. الان فرصتی است برای اصلاح اقتصاد ایران که از فساد، باندهای قاچاق و فرار مالیاتی جلوگیری کنیم.