رئیس حوزه هنری: کاندیداهای نمایندگی مجلس «زندان موصل» را بخوانند!

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو‌؛ مراسم رونمایی از کتاب «زندان موصل» شامل خاطرات علی اصغر رباط جزی از اسارت که به قلم جواد کامور بخشایش تالیف و از سوی انتشارات سوره مهر منتشر شده است، عصر دیروز در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.

محسن مومنی شریف رئیس حوزه هنریدر مراسم رونمایی از این کتاب با بیان اینکه کتاب‌های مرتبط با اسرا و آزادگان دو صفحه دارد در این باره توضیح داد: یک صفحه از آن مربوط است به چگونگی حفظ آبرو و اعتبار کشور توسط آنها و روی دیگریش هم شقاوت حزب بعث بود و رنجی که به اسرای ما وارد کرده اند.

مومنی در ادامه ضمن اشاره به برگزاری انتخابات و حوزه فرهنگی بیان کرد: امیدوارم کسانی که این روزها تصمیم گرفتند نماینده مردم در مجلس باشند، بدانند که قرار است نماینده چه ملتی شوند.

مومنی افزود: به عنوان یک نویسنده می گویم که در عرصه انتخابات، فرهنگ آسیب زیادی می بیند. کاندیداها گاه از کشور و موقعیت آن جهنمی ترسیم می کنند که هیچ امیدی برای زندگی در آن باقی نمی ماند بویژه اینکه در این ایام ورود به بسیاری از خط قرمزها نیز آزاد می شود. امیدوارم کسانی که قصد ورود به انتخابات را دارند کتابهایی مانند زندان موصل را بخوانند تا بفهمند اسرای ما در چه شرایطی حاضر به خیانت ملت خود نشده اند. و از خدا نیز می خواهیم که دوستان کاندیدا برای رسیدن به این مقام دنیوی به ملت خود خیانت نکنند.

مرتضی فرهنگی مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری در این مراسم ادبیات بازداشتگاهی یا اردوگاهی را یکی از گونه های شناخته شده ادبیات جنگ و انسانی ترین گونه داسنت و خاطرنشان کرد: یک سرباز اسیر، دیگر سرباز نیست، بلکه انسان بی دفاعی است که نیاز به کمک دارد و چنین انسانی  در ادبیات اردوگاهی به تصویر کشیده می شود. اما آیا ایرانی های اسیر در اردوگاههای عراق هم در این تعارف صدق می کردند؟

وی با بیان اینکه بنده در سال 61 به اردوگاههای اسرای عراقی در ایران رفت و آمد داشتم بعدها شنیدیم که نزدیک به 6 میلیون نامه از سوی آنها و در دوران اسارت به خانواده هایشان ارسال شده است گفت: با این وجود آیا یک سازمان وجود دارد که بگوید این نامه ها در حال حاضر کجا است، مگر جز این است که هر چه از اسارت بخواهیم در این دست از متون می توانیم بیابیم.

مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری  ضمن اشاره به اینکه بیشترین حجم از کتابهای مرتبط با ادبیات جنگ در دنیا را خاطرات اسرا شکل می دهند و با تاکید بر اینکه همه مردم دوست دارند بدانند که یک اسیر در جنگ چگونه تاب آورده است عنوان کرد: این موارد باید ثبت و منعکس شود.

سرهنگی به موضوع مصوبات کمیسیون ارتش اشاره کرد و ضمن بیان اینکه در ایران و در ایام دفاع مقدس، کمیسیونی با عنوان کمیسیون نگهداری از اسرای عراقی در ارتش داشتیم که به وضع قوانین می‌پرداخت گفت: در این مصوبات آمده بود که باید با اسرای عراقی در طول جنگ چگونه رفتار شود.

این مسئول ضمن بیان این مطلب که یک اسیر عراقی با سرباز ایرانی تفاوتی در نوع غذا نداشت توضیح داد: ما قانونی داریم که وقتی ارتش نیاز داشته باشد که کالایی را تهیه کند باید درجه یک ترین کالا برای ارتش خریداری شود. در تمام اردوگاههای اسرای عراقی در ایران تنها یک آشپزخانه وجود داشت. آنها از همان غذاهایی می خوردند که سربازان و فرماندهان ایرانی می خوردند. حتی گاهی شده بود که اسرای عراقی برای من که به صورت معمول به دیدارش می رفتم غذا نگه می داشتند و آن غذا حتی بهتر از غذایی بود که برای من در دفتر روزنامه نگه می داشتند. ما در دوران جنگ، قانونی تصویب کردیم که پیشرفته تر از قانون کنوانسیون ژنو برای نگهداری اسرا بود و بر اساس آن افزایش حقوق اسرا پیشنهاد شد حتی ایران در کنار ایجاد زمینه برای ملاقات خانواده اسرای عراقی با آنها اتاقی جداگانه برای دیدار اسرای متاهل با همسرانشان فراهم دیده بود.

این نویسنده جنگ را تمام شدنی ندانست و بیان کرد: جنگ هیچ گاه تمام نمی شود ولی شکل آن عوض می شود. اردوگاههای اسرای جنگ نیز به معنای واقعی یک میدان نبرد به حساب می آیند که در آنها تلاش اصلی بر سر چگونه زنده ماندن است. به یاد دارم که از مرحوم ابوترابی فرد نقل شده بود که ایشان فنون زنده ماندن را به اسرای ایرانی در اردوگاهها یاد می داد.

محمدرضا سنگری با بیان اینکه باید سلام به انقلاب داد چرا که زایا و پویا است و نسل‌ها را سیراب می‌کند گفت: ما گذشته نابارور و ناباوری داشته‌ایم و راهی فرا روی ما گشوده شد تا خود را باور کردیم دفینه‌های عقلی ما آشکار شد باید پاسداشت این ارزش‌ها را و یکی از امور سترگ در حفظ این ارزش‌ها سبز و نگارش خاطرات است.

وی با بیان اینکه ملتی که گذشته خود را می‌ستاید معلوم است گذشته بزرگی داشته توضیح داد: رسم نیست در مراسم رونمایی کتاب بحث بسیار صورت گیرد و ظرایف عنوان شود. اما پیش ازاین کتاب، کتاب زندان الرشید و یا پای که جا ماند منتشر شده و به نسلی می‌پردازد که با خطرهایی مواجه بود اما نسل امروز نباید با گذشته گسست داشته باشد پس به این زوایا نیاز دارد.

وی با تشکر از خانواده رباط‌جزی توضیح داد: بارها با صدای بلند هنگام خوانش این اثر برای همسر آقای رباط‌جزی صلوات فرستادم.

سنگری به چند نکته در حوزه نگارش خاطرات رزمندگان و آزادگان اشاره کرد و گفت: پیوند میان سینما و اینگونه تالیفات هنری می‌تواند در آینده فراهم شود.

به گفته این نویسنده در عصر ما و ادبیات عصر انقلاب اتفاقی در حال رخ دادن است که تلفیق نام دارد هم در عرصه شعر و ادبیات داستانی و خاطره‌نگاری دیده می‌شود ولی باید عنوان کرد که هیچ ژانری به پای خاطره نمی‌رسد.

سنگری در ادامه با بیان اینکه جامعه پیوند خود را با ارزش‌ها، عظمت‌ها و نسل حماسه‌ساز حفظ کرده و این موضوع از استقبال مردم از کتاب‌های دفاع مقدس نمودار است بیان کرد: تلفیق چند گونه دارد ابتدا زندگی‌نامه که خود گونه‌ای ادبی است عنصر دوم داستان است که گاهی وقت‌ها شاهد زندگی‌نامه‌های داستانی هستیم و برخی از آن با عنوان داستان مستند یاد می‌کنند. عنصر سوم خاطره است که گاهی نویسنده وزن اصلی خود موضوع را ممکن است در این میانه گم کند.

وی با بیان اینکه عنوان این کتاب زندان موصل است و انتظار می‌رود سهم این زندان در این اثر بیشتر باشد آن را مهم خواند و گفت: سغل و سنگینی کار باید همان موضوعی باشد که کتاب حول محور آن می‌چرخد.

وی از مستند کردن کتاب به اسناد و تصویر اشاره و آن را مهم خواند و گفت: رباط‌جزی خود شاعر است و امیدوارم خودش نیز شروع به تالیف کند زیرا توانمندی‌های کافی برای نگارش را دارد و کاهش آقای کامور قسمت‌هایی از متن را به خودش اختصاص می‌داد.

سنگری ضمن بیان اینکه این اثر از ویرایش بسیار خوبی بهره برده و در نگارش غلط‌های کمی داشت گفت: نثر فوق‌العاده روان آقای کامور بخشایش به خوبی در هنگام مطالعه کتاب حس می‌شود.

جواد کامور بخشایش تدوینگر کتاب زندان موصل در این مراسم با بیان اینکه زندان موصل حاصل 50 ساعت مصاحبه با راوی و 25 جلسه مصاحبه با دوستان او است که در دو بخش زندگی راوی قبل از انقلاب و زندگی او بعد از انقلاب و در ایام دفاع مقدس تدوین شده است، اظهار داشت: این کتاب همانگونه که از نامش پیداست خاطرات رباط جزی در دوران هشت سال و اندی اسارت است.

وی ادامه داد: او یک شخصیت مبارز و از فعالان سیاسی سال‌های قبل از انقلاب هم بوده است. با 25 جلسه مصاحبه با دوستان وی مجموعا 75 جلسه این کتاب زمان صرف شد. اما شهر به شهر و منطقه به منطقه برای مصاحبه راه طی کردیم.

وی همچنین با اشاره به حضور 8 بخش با نام «دروازه» به جای فصول کتاب گفت: این عدد 8 هم تداعی 8 سال دفاع مقدس است و هم به آزادی و آزادگی اشاره دارد. از سویی عبارت دروازه نیز یادآور محل ورود یا گذر از بهشت است. البته کتاب، فصلی هم با نام «نوری تازه» دارد که تداعی کننده زندگی امروزی راوی است.

کامور با تاکید بر اینکه باید در کتاب‌ها نوشته شود که ایران چگونه با اسرا برخورد می‌کرد افزود: برای اینکه به کنه مطالب برسیم علاقه‌مند بودم تمام آنچه راوی یاد کرده و نام برده شناسایی کنم، حاصل این تحقیقات در کتاب زندان موصل آمد و در انتهای هر فصل گنجانده شد. که به نظر کار جدیدی است.

وی با بیان این مطلب که تا جایی که در توان داشتم سبک کتاب را روایی داستانی ارائه کردم گفت: این امر به این دلیل بود که کتاب و روایت برای خوانندگان ملموس باشد.

این نویسنده و محقق همچنین گفت: کتاب زندان موصل دو رویه دارد. رویه نخست خاطرات آقای رباط جزی است و رویه دوم کوشش ها و تحقیقاتی که پیرامون این خاطرات صورت گرفته است.

وی همچنین در ادامه این مراسم از رسانه ها خواست تا نام و یاد 4 شهید دفاع مقدس به ترتیب شامل شهید احمد امجدی منش، شهید محمد ضیاء بشرحق، شهید منصور زارتشت و شهید علی قوچی بیگ را گرامی داشته و در معرفی بیشتر آنها بکوشند چرا که این شهدا مظلوم هستند توضیح داد: این کتاب مزین به نام ده ها و صدها مبارز و شهیدی است که برای اعتلای نظام جمهوری اسلامی جانفشانی کرده اند.باید این مبارزان قدر دانسته شوند.

اجرای این برنامه بر عهده سعید بیابانکی بود که در میان دعوت از سخنرانان به مطالعه کتاب اشاره کرد و گفت: بارها در میانه خواندن گریستم.