حذف یارانه پردرآمدها/توزیع بیش از ۱۰ میلیون سبد کالا بین خانوارهای نیازمند

به گزارش گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گزارش عملکرد دوساله این وزارتخانه و سازمان‌ها و صندوق‌های زیرمجموعه را در بخش‌های رفاه اجتماعی، حوزه بیمه‌های اجتماعی، امور حمایتی و توانمندسازی، آسیبهای اجتماعی، صندوق بازنشستگی، تامین اجتماعی، بیمه سلامت و سازمان بهزیستی منشر کرده که در پی می‌آید.

رفاه اجتماعی

رفاه اجتماعی در سند چشم‌انداز 20 ساله نظام جمهوری اسلامی: «برخورداری از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تامین اجتماعی، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده، به دور از فقر، فساد، تبعیض و...» تعریف شده است.

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این دوره ماموریت شناسایی وضعیت اقتصادی خانوارها برای حذف یارانه پردرآمدها را عهده‌دار بود. از همین رو یکی از مهم‌ترین اقدامات حوزه رفاه اجتماعی این وزارتخانه شناسایی اقتصادی خانوارها بود. درحال حاضر در این حوزه فرآیند شناسایی افراد نیازمند کمک‌های دولتی آغاز شده و درحال جمع‌آوری اطلاعات اقتصادی تمامی خانوارهای کشور است. نتیجه و دستاورد این اقدام در صورت شناسایی دقیق، عدالت در توزیع و کاهش فقر است.

در دولت یازدهم همچنین در جهت کمک به اقشار آسیب‌پذیر علاوه بر پرداخت یارانه‌های نقدی از سوی دولت، در سال گذشته بیش از 10 میلیون سبد کالا بین خانوارهای نیازمند توزیع شد. این اقدام رفاهی و حمایتی وزارتخانه در پرداخت یارانه غیرنقدی با هدف جلوگیری از افزایش نقدینگی به‌واسطه شارژ غیرنقدی کارت مشمولان، سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در اقتصاد کشور، حمایت از خانوارهای کم‌درآمد و کمک به اقشار آسیب‌پذیر در راستای امنیت غذایی بود.

در این دوره شورای عالی رفاه با هدف شناسایی فقر چند بعدی تشکیل و سازوکارهایی برای بهبود وضعیت آموزش و بهداشتی کودکان (بی تابعیت) تدوین شد.

تدوین طرح شبکه‌سازی سازمان‌های مردم نهاد حوزه رفاه و تامین اجتماعی و افزایش مشارکت، توانمندی‌ها و ظرفیت‌های سازمان‌های مردم نهاد در حوزه رفاه، بازسازی و تکمیل پایگاه اطلاعات نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی و ایجاد بانک اطلاعات جامع رفاه و تامین اجتماعی از دیگر دستاوردهای حوزه رفاه اجتماعی است.

حوزه بیمه‌های اجتماعی

فراگیر نبودن قلمروهای بیمه اجتماعی و پوشش جمعیتی ناکافی، مخاطره در پایداری صندوق‌ها به علت بلوغ صندوق‌های بازنشستگی، وابستگی بیشتر صندوق‌های بازنشستگی به بودجه عمومی دولت، عدم استفاده از روش‌های نوین ارائه خدمات بیمه‌ای و وصول حق بیمه، همپوشانی‌ها و خلا‌ها در پوشش بیمه‌های درمانی از جمله چالش‌های حوزه بیمه‌های اجتماعی در ابتدای شروع به کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت یازدهم بود.

این وزارتخانه در حوزه بیمه‌های اجتماعی اقدامات کلیدی و موثری صورت داد که به عنوان نمونه می‌توان به استقرار نظام جامع تامین اجتماعی (نظام تامین اجتماعی چندلایه) اشاره کرد. در این زمینه پیش‌نویس آیین‌نامه نظام جامع تامین اجتماعی تدوین و جهت بررسی به کمیسیون امور اجتماعی دولت ارسال شد.

همچنین لایحه تجمیع سوابق بیمه‌ای (مستمری جمع) تدوین شد. موانع اجرایی قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی رفع شد و دو کمیته بیمه‌گری و IT و تشکیل شد. اقدام برای راه‌اندازی بانک رفاه ایرانیان در راستای شناسایی دقیق کارگران ساختمانی و خروج افراد سودجو از چرخه بیمه کارگران ساختمان از اقدامات صورت گرفته در این زمینه است.

همچنین در طول دولت یازدهم ساختار نظام بیمه‌های اجتماعی اصلاح شد، آیین‌نامه بیمه اجتماعی فراگیر تدوین و در شورای عالی رفاه تدوین شد، لایحه نظام نوین بازنشستگی کارکنان دولت تدوین و آیین‌نامه بازنشستگی پیش از موعد کارگران اصلاح و در هیات وزیران شد.

امور حمایتی و توانمندسازی

نبود یک سیاست اجتماعی مشخص در حوزه حمایتی و آسیبهای اجتماعی یکی از چالشهای حوزه حمایتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ابتدای شروع به کار دولت یازدهم بود. پشت نوبتی و خارج بودن بخش قابل توجهی از نیازمندان و افراد مستحق دریافت خدمات حمایتی از پوشش این نظام عمدتا به دلیل کمبود منابع و عدم سیستم شناسایی دقیق، سطح بسیار پایین پرداخت هزینه‌های کمک معیشتی، نداشتن متولی مشخص در حوزه آسیبهای اجتماعی، جدی گرفته نشدن امور اجتماعی (به ویژه آسیبهای اجتماعی)، فقدان برنامه جامع در زمینه آسیبهای اجتماعی در کشور از جمله این موارد بود. به همین منظور ارائه مشوقهای تحصیلی به کودکان آسیب پذیر در شش استان کشور، فعال کردن شورای ساماندهی کودکان خیابانی پس از 8 سال تعطیلی (برگزاری 8 جلسه در استانهای مختلف)، تأمین امنیت غذایی گروه‌های آسیب پذیر جامعه از طریق ارائه یک وعده غذای گرم به تعداد 370 هزار نفر در روستا مهدها، ارائه سبد غذایی به 17هزار و 59 خانواده های نیازمند دارای سالمند، معتادین بهبود یافته و خانواده های دارای چندقلو، ارائه سبد غذایی به164 هزار و 124 نفر کودکان زیر 6سال، زنان سرپرست خانوار نیازمند، کودکان معلول مراکز روزانه و زنان باردار و شیرده نیازمند، حمایت و توانمندسازی خانوارهای نیازمند از طریق تأمین مسکن واحدهای مسکونی به تعداد 26 هزار واحد مسکونی، حمایت مالی از تعداد92 هزار و 800 نفر از فرزندان ترخیصی از خانه‌های کودکان و نوجوانان، پرداخت هزینه خدمات به 41 هزار و 500 نفر از طریق کمک به ارائه خدمات مشاوره ژنتیک به معلولین نیازمند، ارائه خدمات غربالگری، تشخیص و مداخله در اختلالات طیف اوتیسم به 63 هزار نفر، پرداخت هزینه بیمه به 39 هزار و 500 نفر برای کمک به درمان معلولین، کمک به تشخیص معلولیت 100 هزار نفر، توانبخشی مبتنی بر جامعه به تعداد 320 هزار نفر و توانمندسازی و خروج 10 درصد افراد از چرخه حمایت سازمان بهزیستی به تعداد 33 هزار و 733 نفر در مجموعه اقدامات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در بخش امور حمایتی و توانمند سازی قرار گرفت.

آسیبهای اجتماعی

توسعه کمی و کیفی خدمات سازمان بهزیستی، نظیر مراکز اورژانس اجتماعی و مشاوره، پایگاه‌های سلامت و خدمات اجتماعی، مراکز درمان اعتیاد در راستای کاهش آسیبهای اجتماعی در جامعه ( رشد 13درصدی شهرهای برخوردار از اورژانس اجتماعی، رشد 52 درصدی مراکز درمان اعتیاد و رشد 11درصدی پایگاه سلامت، رشد 27 درصدی پایگاه خدمات اجتماعی در دولت یازدهم ) از دیگر اقدامات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حوزه آسیب های اجتماعی است.

صندوق بازنشستگی

از جمله مهم‌ترین اقدامات و دستاوردهای صندوق بازنشستگی تهیه و تدوین مقررات مربوط به نظام جامع تامین اجتماعی چند لایه، صدور احکام افزایش‌های سالانه حقوق بازنشستگان و موظفین براساس مصوبات دولت و پرداخت مطالبات معوقه بازنشستگان، تسویه کامل مطالبات بازنشستگان صندوق در اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری، اعطای 4 هزار و 600 میلیارد ریال وام به بازنشستگان کشوری از جمله اقدامات صندوق بازنشستگی در در دولت یازدهم است. همچنین در این دوره بیمه عمر و حوادث بازنشستگان و شاغلان با پرداخت یک دوم حق بیمه ازسوی دستگاه مربوطه اجرایی شد و براساس آن سرانه 30 میلیون ریال برای هر نفر که طی سال 93 مبلغ 143 میلیارد ریال پرداخت شد.

تورهای زیارتی و سیاحتی و افزایش کمک هزینه سفر از 4 میلیون ریال به 5 میلیون ریال برای بازنشستگان کشوری، بهره‌برداری از 30 خانه امید جهت ارائه تسهیلات فرهنگی به بازنشستگان از دیگر اقدامات صندوق بازنشستگی کشوری است.

از دیگر اقدامات اقتصادی این صندوق اجرای طرح‌های توسعه‌ای در صنایع شیر ایران، افزایش سرمایه‌گذاری جهت تکمیل بخشی از پروژه بزرگ صبا فولاد خلیج فارس به ظرفیت 5/1 میلیون تن آهن اسفنجی تا پایان سال 1393 در منطقه ویژه صنایع معدنی بندرعباس و افزایش اشتغال در استان هرمزگان، افزایش سرمایه‌گذاری جهت تسریع در تکمیل فاز 2 شرکت پتروشیمی جم برای تکمیل زنجیره‌های پایین دستی محصولات پتروشیمی در منطقه ویژه اقتصادی پارس عسلویه و افزایش اشتغال در استان بوشهر، توسعه دو برابر ظرفیت تولیدی شرکت ایران یاسا تایر ورابر از 12 هزار تن به 25 هزار تن در سال 1392 و رشد 136 درصدی فروش صادراتی، برنامه‌ریزی برای ایجاد واحد فولادسازی و افزایش ظرفیت تولید در شرکت فولاد اکسین خوزستان، از جمله دیگر اقدامات وزارتخانه است.

تامین اجتماعی

سازمان تامین اجتماعی به عنوان یکی از سازمان‌های مهم زیرمجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از ابتدای شروع به کار دولت یازدهم نقش مهمی در پیشبرد اهداف وزارتخانه مذکور داشته است.

یکی از دستاوردهای این سازمان در زمینه حمایتی ساخت بیمارستان و افزایش تخت‌های بیمارستانی است. سازمان تامین اجتماعی در این دوره 8 مرکز درمانی سرپایی و 2 بیمارستان افتتاح و 4 مرکز درمانی سرپایی و 2 بیمارستان را نوسازی کرد. همچنین 2 بیمارستان و 2 درمانگاه در مراحل نهایی راه‌اندازی از سوی این سازمان است.

این سازمان همچنین مقدمات لازم برای شروع پروژه‌های احداث 26 مرکز درمانی سرپایی و 3 بیمارستان جدید مجموعا به ظرفیت 278 تخت و نوسازی 5 بیمارستان را شروع کرده است.

افزایش اعتبار دفترچه درمانی، گسترش بسته تعهدات از طریق تقبل 300 خدمت جدید بستری در درمان غیرمستقیم، اجرای تعرفه‌های جدید ارزش نسبی خدمات درمانی در بخش درمان، مشارکت در اجرای طرح تحول نظام سلامت و اختصاص 12 هزار میلیارد تومان به بخش درمان ، اختصاص بیش از 11 میلیارد تومان به بیماران خاص و صعب العلاج و کاهش 20 درصد فرانشیز پرداختی و نیز پرداخت به‌روز مطالبات مراکز درمانی طرف قرارداد، انجام بازنگری نظام پرداخت پزشکان مراکز درمانی ملکی در هماهنگی با طرح تحول سلامت، ارتقای کیفیت خدمات - جذب و نگهداشت نیروی تخصصی درمانی، مشارکت موثر در اجرای طرح پزشک خانواده در استان‌های فارس و مازندران، انجام مقدمات استقرار کلینیک سالمندی در 4 استان پایلوت، افزایش 15درصد حقوق مستمری‌بگیران درسال 1394 و رفع موانع اجرای قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی و بیمه 350 هزار کارگر ساختمانی از دیگر اقدامات این سازمان در طول دولت یازدهم است.

بیمه سلامت

یکی از رئوس برنامه‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حوزه حمایت‌های اجتماعی، تلاش در جهت تکوین و فعالیت صندوق‌های بیمه ملی یا همگانی در دو عرصه بیمه سلامت و بیمه اجتماعی به‌منظور تضمین و تامین حداقل زندگی در زمینه معیشت و سلامت در ابتدای شروع به کار دولت یازدهم عنوان شد.

اصلاح نظام بیمه سلامت کشور در چارچوب احکام قانون برنامه پنجم توسعه از طریق، یکپارچگی و انسجام در ساختار بیمه‌های سلامت، استقرار نظام ارجاع و پزشک خانواده و پرونده الکترونیکی سلامت برای همه افراد جامعه، گسترش تعهدات بیمه پایه سلامت به تمامی خدمات مورد نیاز مردم در کنار کنترل تقاضاهای القایی و غیرضروری، ساماندهی بیمه‌های تکمیلی سلامت در جهت جلوگیری از اخلال در بازار و تنظیم هزینه‌های نظام سلامت از دیگر برنامه‌های این وزارتخانه بود.

در همین راستا اجرای طرح بیمه سلامت یکی از کلیدی‌ترین دستاوردهای دولت یازدهم محسوب می‌شود. اکنون بیش از 10 میلیون نفر در کشور که عمدتا افرادی که در اقتصاد غیر رسمی و مناطق محروم در کشور هستند زیر پوشش بیمه سلامت قرار گرفته‌اند.

مشارکت در بازنگری کتاب ارزش‌های نسبی خدمات سلامت، همکاری در اجرای طرح تحول نظام سلامت، کاهش پرداخت از جیب بیماران بستری، افزایش درصد زایمان طبیعی، ارتقای ویزیت و ماندگاری پزشکان در مناطق محروم، از جمله دستاوردهای حوزه بیمه سلامت است.

کارشناسان بر این باورند با اجرای طرح تحول نظام سلامت و طرح‌های تکمیلی در این زمینه شاخص پرداخت از جیب مردم کاهش 30 درصدی در دولت یازدهم پیدا کرد و به زیر 10 درصد رسیده است.

بازنگری کتاب ارزش نسبی خدمات و مراقبت‌های سلامت در این دوره صورت گرفت. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در راستای تصویب نامه هیات وزیران، کتاب ارزش نسبی خدمات سلامت سال 1393 (شامل خدمات جراحی، بیهوشی، داخلی، علوم توانبخشی، پاراکلینیک و پارامدیکال) را به دستگاه‌ها و ذی‌نفعان حوزه سلامت کشور جهت اجرا ابلاغ کرد.

این کتاب به عنوان الگوی مناسب ارائه‌کنندگان خدمات، اقدامی مهم در جهت واقعی کردن قیمت خدمات تشخیصی درمانی و همچنین پیشگیری از رفتار‌های نامناسب بهداشتی درمانی است و با ابلاغ ارزش نسبی جدید خدمات، ضمن حذف تعرفه‌های چندگانه و ساماندهی بازار ارائه خدمات سلامت، منجر به ایجاد تعادل بین خدمات و اصلاح بسیاری از روندها و فرآیندها شد. دستاورد حوزه سلامت در این زمینه واقعی کردن تعرفه خدمات سلامت و کاهش دریافت‌های خارج از تعرفه بود.

از جمله دیگر اقدامات وزارتخانه در جهت کاهش پرداخت از جیب مردم، تعمیم و گسترش پوشش بیمه‌ای خدمات بود که شامل افزایش بیش از 300 کد جدید خدمت، 252 قلم دارو، افزایش 500 قلم کالاهای سلامت‌محور است. در همین راستا دستورالعمل بیماران خاص، صعب‌العلاج و سرطانی تحت پوشش بیمه‌های پایه از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بازنگری شد و 11قلم داروی گران‌قیمت تحت پوشش بیمه قرار گرفت و آزمایش ژنتیک تشخیص پیش از تولد برای بیماران هموفیلی و تعویض مفاصل بزرگ برای این گروه از بیماران رایگان شد. همچنین بیش از 750 قلم داروی بیماران صعب‌العلاج و درمجموع بیش از 2هزار قلم دارو در دولت یازدهم تحت پوشش بیمه قرار گرفته است.

پرداخت 75 تا 80 درصد هزینه های مردم در بیمارستان های دانشگاهی درطرح تحول سلامت توسط سازمان بیمه سلامت گسترش پوشش بیمه خدمات بیمه سلامت و پرداخت هزینه کمتر از جیب مردم، انعقاد تفاهم نامه دارویی بیماران خاص، صعب العلاج و اختصاص بیش از 1100 میلیارد تومان و کاهش 20 درصد افزایش پرداختی، فعال سازی و برگزاری بیش از 11 جلسه شورای عالی بیمه، افزایش سطح پوشش تعهدات دارویی ودرمان ناباروری ازطریق سازمان بیمه سلامت تامین داروی رایگان برای بیماران تالاسمی ودیالیزی ازسوی سازمان بیمه سلامت، ایجاد، بروزرسانی و تجهیز بانک اطلاعاتی جامع رفاه و تأمین اجتماعی و مدیریت توزیع یارانه دارو و کاهش سهم پرداخت از جیب بیماران از هزینه‌های دارویی و کاهش فرانشیز برخی از داروها، ارتقای بسته خدمتی روستاییان و کاهش فرانشیز خدمات، بازنگری بسته خدمات بیمه پایه سلامت، حذف فرانشیز شیمی‌درمانی و رادیوترابی، پوشش تعویض مفصل برای استئوآرتریت اولیه، پوشش بیمه درمان معتادان، پوشش بیمه درمان معتادان، پوشش خدمات داندانپزشکی اطفال، پوشش بسته خدمات بیماران خاص و نهایتا کاهش پرداخت از جیب مردم از دیگر اقدامات حمایتی و بیمه‌ای در طول دولت یازدهم است.

این وزارتخانه همچنین بسته نظارتی تعرفه‌های خدمات سلامت و دستورالعمل اجرایی آن در جهت کاهش پرداخت از جیب بیمه‌شدگان تهیه و تدوین کرد. طرح بیمه همگانی و رایگان سلامت نیز از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت یازدهم انجام شد. تا قبل از تشکیل دولت یازدهم باوجود اجرای طرح‌های متعدد از جمله بیمه ایرانیان عده زیادی در کشور فاقد هرگونه پوشش بیمه‌ای بودند که با توجه به عزم دولت تدبیر و امید در هدایت منابع حاصل از اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها جهت ارتقای سطح کمی بیمه همگانی و اجباری پایه سلامت و افزایش رفاه اجتماعی، ثبت نام از افراد فاقد هر گونه پوشش بیمه‌ای از طریق پورتال سازمان بیمه سلامت ایران و اطلاع‌رسانی رسانه ملی، از ابتدای اردیبهشت سال 1393 آغاز شده است و تاکنون بیش از 10 میلیون نفر در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند. بر همین اساس انتظار می‌رود کلیه افراد فاقد پوشش بیمه‌ای، تحت پوشش بیمه پایه سلامت قرار گیرند.

سازمان بهزیستی

سازمان بهزیستی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دولت یازدهم با هدف ایجاد استقلال نسبی برای معلولان در انجام فعالیت‌های فردی و اجتماعی اقدام به تامین و واگذاری وسایل کمک توانبخشی معلولین کرد. همچنین با اجرای طرح برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه 320 هزار نفر از گروه هدف از این طرح بهره‌مند شدند. تامین مسکن معلولین ومددجویان تحت پوشش بهزیستی به تعداد 42هزار و 881 نفر، اجرای طرح مشاوره ژنتیک پیش از ازدواج با هدف پیشگیری از تولدنوزادان معلول برای اولین بار وتامین هزینه های مشاوره ، شناسایی وتحت پوشش قراردادن 430 هزارمعلول درروستاها برقراری پوشش بیمه ای هزینه‌های درمان ترک اعتیاد، برقراری پوشش خدمات دندانپزشکی افراد زیر 14 سال ، برقراری پوشش بیمه‌ای برای کودکان خیابانی، افزایش 25 درصدی یارانه مراکز نگهداری از معلولان، صدور کارت بین المللی هوشمند معلولیت برای یک میلیون و 100 هزار معلول کشور و اصلاح قانون جامع حمایت از حقوق معلولان از مهمترین اقدامات در حوزه بهزیستی است.

همچنین ضریب نفوذ خدمات در مناطق روستایی از طریق برنامه توانبخشی در نتیجه عملکرد این سازمان در دولت یازدهم افزایش یافت و پوشش شناسایی افراد معلول در مناطق روستایی به 98 درصد برای 430 هزار معلول رسید. براساس طرح توسعه مداخلات اختلالات طیف اوتیسم، این سازمان طی سال 92 تعداد 23 مرکز 865 نفر را تحت پوشش داشته که در سال 93 به 38 مرکز و 1518 نفر افزایش یافته است در این دوره طرح حمایت و توانمندسازی افراد مبتلا به ایدز از پایلوت 4 شهرستان به پایلوت 31 شهرستان توسعه یافت.

براساس طرح آموزش مهارتهای زندگی و فرزندپروری در محلات تعداد 31311 واحد مسکونی از ابتدای دولت یازدهم واگذار شد. همچنین براساس طرح کمک به تامین مسکن معلولین و مددجویان تحت پوشش در سال 1392 به تعداد 42 هزار و 881 نفر رسید.