مدیران اجرایی از اساتید دانشگاهی فرار می‌کنند/ دولت فرهنگی، کمبود ما از ابتدای انقلاب تا به امروز است

به گزارش خبرنگار"خبرگزاری دانشجو" از مشهد، محمدهادی همایون، دانش آموخته و استاد دانشگاه امام صادق (ع) است. وی که در کارنامه عملکردی خود معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت نهم و ریاست پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات در دولت دهم بوده است، ضمن حضور در دفتر"خبرگزاری دانشجو" در مشهد به سوالات خبرنگاران این رسانه پاسخ گفت.

فرهنگ در کشور و در دانشگاه‌های ما نهادینه شود

وی در خصوص جایگاه فرهنگ در کشور گفت: باید بحث فرهنگ در کشور و در دانشگاه‌های ما نهادینه شود. باید در جامعه فرهنگ موجود را سازمان یافته کنیم و برای حل یک مسئله طرح و برنامه داشته باشیم؛ طرحی که در آن جامعه نیز لحاظ شده و حضور داشته باشد.

این استاد دانشگاه فرهنگ مطلوب و آرمانی در جامعه را قرآن دانست و تصریح کرد: متن قرآن کریم فرهنگ مطلوب و آرمانی است؛ که در تعامل ما با جامعه متاسفانه از بسیاری از فرصت‌های فرهنگی ایجاد شده از طریق قرآن، استفاده مطلوب نمی‌شود.

همایون ادامه داد: اصطلاحاتی مانند مهندسی فرهنگی و پیوست فرهنگی در جامعه ما به این معنا است که جامعه ما از عرصه‌های گوناگونی مانند سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شکل گرفته و در مهندسی فرهنگی می‌توان به مطلوب همه خرده نظام‌ها با دید فرهنگی رسید و حتی اقتصاد اسلامی را با فرهنگ اسلامی ایجاد کرد.

وی مهندسی فرهنگی را حفره فرهنگ دانست و افزود: تا هنگامی که آشفتگی ناوگان فرهنگی دولت از مباحث نظری گرفته تا اجرایی‌ترین مسائل در حوزه فرهنگ رفع نشود، نمی‌توان امیدی به آینده فرهنگی در کشور داشت.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: در عرصه سیاسی تفاوت ما با دیگر ملت‌ها به خوبی نمایان است و در منطقه در قد و اندازه و طراز جمهوری اسلامی ایران کشوری وجود ندارد؛ اما در جایگاه فرهنگی نتوانسته‌ایم به حد و اندازه واقعی خود دست پیدا کنیم.

نیازمند حضور مردم برای ایجاد فرهنگ اسلامی هستیم

همایون با اشاره به موفقیت‌های به دست آمده در دوران دفاع مقدس گفت: یکی از مهمترین عوامل پیروزی ما در میادین جبهه و جنگ حضور مردم در کنار رزمندگان در عرصه جنگ سخت بود و ما امروز به این حضور در جبهه جهاد فرهنگی نیازمند هستیم و آن گونه که باید مردم را در کنار خود نداریم.

وی ادامه داد: دولت نیز در کنار مردم وظایفی دارد و نه این که هر کدام مجزا باید در این حوزه وارد شوند. در حقیقت همه با هم باید این بار را از زمین برداریم.

این استاد دانشگاه با بیان این‌که متاسفانه نبودن وفاق نظر در این خصوص کار را با دشواری رو به رو کرده است، گفت: این سئوال را باید پرسید که چه بخشی در این کشور باید مسئولیت مثلا حجاب را برعهده بگیرد؟ در حالی که نه وزارت ارشاد و نه هیچ نهاد دیگری در این خصوص وارد نمی‌شود.

همایون در ادامه با اشاره به نگاه عمومی در خصوص حجاب متذکر شد: موضوع حجاب در کشور دارای اهمیت است و مردم نیز این اهمیت را درک کرده‌اند؛ اما متولی خاصی در این خصوص در کشور وجود ندارد.

وی در ادامه به رفتار مدیریتی در کشور اشاره کرد و افزود: مدیران ما نباید تنها مدیریت خود را براساس پول و بودجه مشخص کنند؛ چراکه 53 درصد مدارس ما در کشور را خیرین مدرسه ساز ساخته‌اند؟ آیا این یک مدیریت مردمی نیست؟

جایگاه کنونی حجاب و عفاف در کشور متاسفانه در حد و اندازه یک کشور اسلامی نیست

این استاد دانشگاه بیان داشت: مبحث حجاب در جمهوری اسلامی ایران و در تاریخچه این نظام یک درخواست همیشگی از سوی مردم بوده که پاسخ حاکمیت به این درخواست پاسخی دو وجهی بوده است.

همایون وجه اول نگاه به حجاب و عفاف را نسبت به کشورهای مسلمان منطقه دانست و ضمن بیان این‌که ما در موضوع عفاف و حجاب در منطقه بهتر از دیگر کشورها هستیم، تصریح کرد: اگر بخواهیم به وضعیت حجاب و عفاف در ایران از بعد منطقه‌ای آن بنگریم؛ با توجه به برخی مسائل دارای وضعیت مناسب‌تری هستیم.

وی در ادامه به وجه دوم نگاه به حجاب و عفاف در کشور اشاره کرد و افزود: اگر بخواهیم به عفاف و حجاب از دید یک کشور اسلامی و تنها کشور شیعی در جهان بنگریم باید با قاطعیت گفت به هیچ عنوان در شرایط مطلوب قرار نداریم.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: جایگاه کنونی حجاب و عفاف در کشور متاسفانه در حد و اندازه یک کشور اسلامی نیست.

همایون در ادامه با بیان این موضوع که در جامعه دو گروه حداقلی در نگاه به حجاب داریم، تاکید کرد: در جامعه امروز ایران اسلامی کسانی که طرفدار حجاب هستند نسبت به این موضوع دارای حساسیت و رعایت کننده هستند و کسانی که طرفدار بدحجابی می‌باشند نیز در این رفتار خود ثابت قدم هستند.

وی خاطرنشان کرد: در این میان گروه سومی وجود دارد که میانه رو شناخته می‌شوند؛ که حجاب را با تمام کیفیت و جامعیت آن درک نکرده‌اند و البته جمعیت زیادی از کشور را تشکیل می‌دهند.

این استاد دانشگاه در ادامه نگاه به حجاب در کشور را مورد توجه قرار داد و افزود: یک نگاه در کشور وجود دارد که معتقد است موضوع حجاب در کشور کاملا درونی است و اگر تغییرات مثبت آن در نهاد انسان رخ ندهد در جایی دیگر نمی‌توان به دنبال این تغییر بود.

همایون با بیان این‌که این نگاه تفکر درستی است؛ اما جای چند سوال وجود دارد؛ گفت: سوالی که در این خصوص وجود دارد این است؛ که جایگاه دولت در این نگاه چیست؟ آیا دولت واقعا در این خصوص نمی‌تواند نقشی را بر عهده بگیرد؟ و آیا در خصوص ظاهر یک جامعه اسلامی ما مسئولیتی نداریم؟

وی در ادامه با بیان این‌که باید آثار فرهنگی را با نگرش اسلامی خود استخراج کنیم، گفت: در تلاش هستیم الگوی اسلامی ایرانی و سبک زندگی اسلامی در جامعه را با یک پیوستگی روبه رو کنیم و برای رسیدن به این خواسته باید دین، علم و هنر را در کنار هم قرار دهیم.

این استاد دانشگاه ضمن انتقاد از افرادی که خواستار جدا شدن علم از دین می‌باشند، تصریح کرد: علمی که از دین جدا شود عقب افتاده است و اگر امروز ما در علم توانسته‌ایم حرفی برای منطقه و جهان داشته باشیم به این دلیل است که رهبر دینی و ولایی ما بر علم و گسترش آن در جامعه اعتقاد دارند.

خانواده در جامعه امروزی فرهنگ ساز نیست

همایون حجاب و عفاف را موضوع مشترک میان زن و مرد دانست و تصریح کرد: این موضوع بزرگی است و نیاز به حاکمیت رسانه در این میان وجود دارد تا توده مردم را با خود همراه کند.

وی ادامه داد: متاسفانه خانواده در جامعه امروزی فرهنگ ساز نیست؛ در حالی که حجاب موضوع اول در کشور به شمار می‌رود و آن‌چه که ما را متاسف‌تر می‌کند این است که صدا و سیما نیز در این خصوص دارد یکسان سازی می‌کند.

این استاد دانشگاه در ادامه با بیان این‌که اتفاقی که در حال حاضر در کشور در حال رخ دادن است، اتفاقی جهانی است، گفت: به هر میزانی که ما بتوانیم در برابر تهاجم دشمن از هویت اصیل ایرانی و انقلابی خود دفاع کنیم در برابر این تغییرات مصون مانده‌ایم.

دانشگاه و حوزه علمیه متولیان عرصه فرهنگی در کشور هستند

همایون در ادامه با بیان این‌که دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه متولیان عرصه فرهنگی در کشور هستند، متذکر شد: اگر به سوی تمدن سازی در دانشگاه حرکت کنیم علم، تحول مورد نیاز ما در عرصه فرهنگ را ایجاد می‌کند.

وی حل مشکل را در پوشش دادن فرهنگ در دانشگاه دانست و تاکید کرد: اشکال بزرگ کار ما در دانشگاه در خصوص عفاف و حجاب تعریف نکردن یک پوشش ملی و یا لباس ملی در دانشگاه است و باید این سئوال را به سئوالات خود از متولیان فرهنگی اضافه کنیم که چرا ما لباس ملی نداریم؟.

این استاد دانشگاه با بیان این نکته که داشتن لباس ملی اجباری نیست، گفت: اگر یک فرایند نظام‌مند بیاید و به شکلی فرهنگی این موضوع را مورد هدف قرار دهد و در کنار لباس فرهنگی به خرده فرهنگ‌ها نیز بپردازد؛ مشکل تا حدی حل می‌شود.

همایون افزود: ما در این خصوص به دانشگاه نقد داریم، اگر بشود لباس ملی را در ابتدا در دانشگاه نهادینه کرد تا حدی مشکلات حل می‌شود.

باید با لباس خود، خودمان را به جهان عرضه کنیم

وی در ادامه با بیان این نکته که باید با لباس خود خودمان را به جهان معرفی کنیم، بیان داشت: ما باید هویت دینی خود را با لباس ملی خود به جهان معرفی کنیم؛ آنچنان که غرب با لباس برهنه خود دارد این کار را انجام می‌دهد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: ما از ورود بخش خصوصی در این حیطه استقبال و با آن مشکلی نداریم و البته به این بسیار اعتقاد داریم که در عرصه فرهنگ اگر دست خود را باز بگذاریم عدالت و مساوات را ایجاد کنیم، باید اجازه داد همه بیایند و تلاش خود را در این راستا انجام دهند.

همایون عرصه‌های برخورد در حجاب و عفاف را در سه سطح خلاصه دانست و بیان داشت: در عرصه بلند مدت دانشگاه قرار دارد، در سطح میانی فارغ التحصیلان دانشگاهی و در عرصه سوم حوزویان می‌توانند وارد شوند و قشر عظیم امر کننده به معروف و ناهی از منکر را ایجاد کنند.

وی در ادامه به شرایط دانشگاه به عنوان یکی از نهادهای جامعه در بحث عفاف و حجاب اشاره کرد و گفت: دانشگاه محل تجمع جوانان است و این اتفاق مبارکی است که می‌تواند ما را در بهره بردن از نشاط جوانی و ساده زیستی جوانان یاری رساند.

عرصه دوم در حجاب عرصه هماهنگی میان دستگاه‌ها است

این استاد دانشگاه با بیان این‌که عرصه هماهنگی میان دستگاه‌ها عرصه دوم در حجاب و عفاف است، افزود: باید گفت متاسفانه ناوگان فرهنگی در عرصه دولت و حاکمیت بسیار ناهماهنگ رفتار می‌کنند و باید در شورای فرهنگی عمومی به دنبال حجاب و عفاف برویم.

همایون ادامه داد: اگر بخواهیم نگاه خوشبینانه به ساختار حاکمیتی در عرصه فرهنگ، داشته باشیم متوجه این موضوع می‌شویم که تحول انقلابی مورد نیاز در خصوص حجاب و عفاف در کشور ایجاد نشده است.

وی با بیان اینکه تشکیلات اداری حوزه فرهنگ در کشور ما به هیچ عنوان در حد و اندازه این موضوع نیست، تصریح کرد: حاکمیت سبک زندگی اسلامی در کشور ما بر عهده چه کسی است؟ آیا باید به شورای عالی انقلاب فرهنگی نگاه کرد؟ که البته آنها نیز کار اجرایی را انجام می‌دهند و متولی نیستند.

این استاد دانشگاه با اشاره به ابتدای انقلاب گفت: ما در ابتدای انقلاب فکر می‌کردیم کار فرهنگی را به خوبی بلدیم؛ اما در حقیقت فهمیدیم اشتباه کرده‌ایم، زیرا کار فرهنگی کاری بلند مدت، نظام مند، تشکیلاتی و عمیق است.

همایون کار فرهنگی را دارای رشد در عرصه علوم انسانی دانست و با انتقاد از علم مبتنی بر تفکرات غرب در کشور تصریح کرد: عرصه فرهنگ با عرصه سیاست و اقتصاد دارای تفاوت‌های بسیاری است و ما تا این تفاوت‌ها را ندانیم موفق نمی‌شویم.

وی با بیان این‌که یکی از حلقه‌های کمکی تمدن اسلامی می‌تواند در دانشگاه شکل بگیرد، افزود: نحوه تعامل در دانشگاه در خصوص فرهنگ مانند همان رفتاری است که ما باید در جامعه دنبال کنیم، آیا در بیرون از دانشگاه ما انسجام فرهنگی داریم؟ سردرگمی فردی که در دانشگاه قرار دارد کاملا شبیهه به همان فردی است که در جامعه حضور دارد.

این استاد دانشگاه متذکر شد: باید این موضوع و یا بهتر بگویم این معضل در نظام فرهنگی ما حل شود و بالاخره دولتی بیاید که دغدغه اول و آخرش فرهنگ باشد، دولت فرهنگی کمبود ما از ابتدای انقلاب تا به امروز است.