مناظره جنجالی بر سر بودجه سلامت/ سلامت مردم کالای تجاری نیست

به گزارش گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»، در بیست‌ و یکمین «مناظره» این هفته با موضوع بررسی بودجه بهداشت و درمان سال 93 با حضور کارشناسان و فعالان این حوزه از جمله مسعود پزشکیان عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی و وزیر اسبق بهداشت، ایرج حریرچی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت، داوود دانش جعفری وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی و مشاور عالی وزیر بهداشت، حمید رضا صفی خانی پزشک عمومی و عضو اسبق هیئت مدیره بیمه خدمات درمانی، احمد میدری اقتصاددان و معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و دبیر شورای عالی بیمه درمان کشور برگزار شد.

مشکل سلامت ایران به دلیل عدم عزم توجه مسئولان

مسعود پزشکیان عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی و وزیر اسبق بهداشت در آغاز این مناظره عنوان کرد: اصل مشکل ما عزم و اراده سیاسیون و بزرگان کشور است در حقیقت مسئولان ارشد باید خدمت سلامت را به تمام شهروندان عادلانه تقسیم کنند.

وی با بیان اینکه هر چقدر پول در خصوص سلامت هزینه کنیم باز هم کم می آوریم، اظهار داشت: باید درصدد متناسب خدمت سلامت به همه ارائه داده و این درصد مناسب با عدالت صورت پذیرد و به افراد نیازمند نیز بیشتر خدمت ارائه دهیم.

پزشکیان با بیان اینکه در برخی سیستم‌ها 200 هزار دلار سرانه برای هر فرد و برای برخی دیگر 2 هزار دلار صرف می‌شود که این ناعادلانه است در واقع باید در قدم اول عدالت باشد، افزود: مشکل و خطری که امروزه سلامت را تهدید می‌کند و با توجه به گزارش سازمان بهداشت و درمان، درمانگرایی، چندپاره بودن سیستم و تجاری شدن بدون نظارت است. که فقیر ترین افراد در این زمینه صدمه می‌بینند.

وی افزود: آن چیزی که در مجلس شورای اسلامی نیز ما آن را دنبال می‌کنیم این بوده که اگر دولت پول ندارد، نداشته باشد ولی سفره ا ی که برای مردم پهن شده قوه قضاییه و مجلس و دولت نیز سر همان سفره بنشینند و همچنین افرادی که مدیریت بلد هستند سرکار بگذارند.

پزشکیان بیان کرد: سیاست گذاران باید مدیر خوب بر سر کار گذاشته و قوه قضاییه، دولت و مجلس نیز در این زمینه گام بردارد.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس بیان کرد: با مراکز خصوصی قرارداد بسته اند که با سرانه چند هزار دلار که وقتی به مردم می‌رسد می‌گویند پول نداریم که این خود یک بی‌عدالتی است. موضوع اصلی کمبود و نبود نیست بلکه بی‌عدالتی و تبعیض است که باید آنرا حل کنیم.

وی بیان کرد:‌دولت قانون برنامه را اجرا کند اینکه بودجه را کم یا زیاد کند مهم نیست مهم این است که قانون برنامه اجرا شود. و از موضوع تجارت و اوضاعی که اکنون سلامت دارد بیرون بیاییم.

پزشکیان اظهار داشت: منافع برخی از کشورهای تجاری و دارویی در این میان بسیار است که میلیاردها تومان پول به جیب می‌زنند که به سادگی نمی‌توانند دل بکنند که این خود یک چالش مهم است و سیاست مداران و قانون گذاران نباید خود را تافته جدا بافته از مردم بدانند.

کمک جدی از هدفمندی به سلامت کشور

ایرج حریرچی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت، با اشاره به وظیفه وزارت بهداشت و دولت در تامین سلامت مردم اظهار داشت: طبق بندهای 2، 3، 29 و 43 قانون اساسی و همچنین با توجه به اسناد بالادستی وظیفه تامین سلامت مردم بر عهده وزارت بهداشت و در سطحی بالاتر برعهده دولت است.

وی کل هزینه بازار سلامت را 70 هزار میلیارد تومان عنوان کرد و افزود: طبق برآوردهای سازمان بهداشت جهانی 6 درصد از کل درآمد ناخالص ملی ایران به حوزه سلامت مرتبط است و سرانه سلامت در کشور ما 926 دلار است.

معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت، با انتقاد از سهم پرداختی مردم در حوزه سلامت تاکید کرد: طبق برآورد سازمان بهداشت جهانی 60 درصد از هزینه‌های مرتبط با حوزه سلامت از جیب مردم پرداخت می‌شود لذا هزینه‌های ما در این حوزه بد است.

حریرچی با بیان اینکه نحوه فراهم‌آوری هزینه‌ها و منابع نیز در حوزه سلامت مناسب نیست، گفت: طبق آمارهای جهانی حداکثر 17 تا 30 درصد از هزینه‌های حوزه سلامت می‌بایست از جیب مردم پرداخت شود و این در حالی است که در کشور بیش از 60 درصد از این هزینه‌ها از جیب مردم پرداخت می‌شود که این هزینه‌کرد ضعیف به مدیریت ضعیف این حوزه بر می‌گردد.

وی منابع و نحوه هزینه کرد این منابع در بودجه وزارت بهداشت را بد و خیلی بد توصیف کرد و گفت: به دلیل آنکه ما از کمک‌های خارجی بی‌بهره‌ایم برای کاهش سهم پرداخت مردم در حوزه سلامت است می‌بایست سهم دولت و بیمه‌ها را افزایش دهیم که به ازای کاهش هر یک درصد از سهم مردم نیازمند 650 میلیارد تومان بودجه هستیم.

معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت افزایش 17300 میلیاردی بودجه وزارت بهداشت به 21300 میلیاردی در سال جاری را اتفاق خوبی قلمداد کرد و افزود: سهم بودجه بهداشت در سال جاری از 11 درصد به 15 درصد رسیده و گرچه این افزایش اتفاق خوبی است ولی قطعاً کافی نخواهد بود لذا امیدواریم همانطور که رئیس‌جمهور تاکید کردند کمک جدی از محل هدفمندی یارانه‌ها به بودجه بهداشت کشور انجام شود.

مشکل بهداشت و درمان مالی و مدیریتی است

داوود دانش جعفری وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی و مشاور عالی وزیر بهداشت با اشاره به اینکه به نظرم مشکل ما در حوزه بهداشت و درمان مالی و مدیریتی است، گفت: از نقطه نظر منابع درآمدی یعنی پولی که کشور برای بهداشت و درمان هزینه می‌کند وقتی خودمان را با کشورهای که به لحاظ درآمدی وضعیت مشابه ایران دارد مقایسه می‌کنیم متوجه می‌شویم که این کشورها 6 درصد تولید ناخالص ملی را صرف هزینه‌های درمانی می‌کنند و متوسط سرانه درمان آنها در طول یکسال 384 دلار است در حالی است که در ایران 5.3 درصد از تولید ناخالص و 305 دلار در طول سال در بخش درمان هزینه می‌شود در نتیجه می‌توان گفت که در مقایسه با کشورهایی که به لحاظ درآمدی مشابه ایران هستند در بخش درمان کمتر هزینه می‌کنیم.

وی در خصوص  چگونگی تامین مخارج سلامت عنوان کرد: اگر خودمان را با کشورهای مشابه به لحاظ درآمدی مقایسه کنیم متوجه می‌شویم که در دنیا اگر 100 واحد در بخش سلامت هزینه می‌شود 41 درصد آن مربوط به مخارج خصوصی است یعنی مخارجی که توسط مردم پرداخت می‌شود و نزدیک به 60 درصد هزینه عمومی است اما اگر بخواهیم وضعیت ایران را مقایسه کنیم متوجه می‌شویم که 60 درصد از هزینه‌های بخش سلامت در ایران توسط منابع خصوصی تامین می‌شود.

مشاور عالی وزیر بهداشت ادامه داد: زمانی که خودمان را با کشورهای که به لحاظ درآمدی مشابه هستند مقایسه می‌کنیم متوجه می‌شویم که 44.5 درصد از هزینه‌ها توسط بخش خصوصی و 55.5 درصد از هزینه توسط بخش عمومی تامین می‌شود. باز هم به نظر می‌رسد در هزینه‌ها به جایگاه سلامت کم توجه کرده‌ایم که در سیاست گذاری‌ها باید این روند را اصلاح کنیم.

فردی پول نداشت نباید از خدمات سلامت محروم شود/عدالت در سلامت ایران در رتبه 112 جهان

حمید رضا صفی خانی پزشک عمومی و عضو اسبق هیئت مدیره بیمه خدمات درمانی؛ در ادامه این مناظره گفت: مهمترین مشکل سلامت این است که بدنه دولت وظیفه خود را درک نکرده؛ ما قوانین مادر و قانون اساسی را در زمینه سلامت داریم که در آن گفته سلامت حق مردم بوده و دولت موظف است خدمات سلامت را ارائه دهد و امکانات از سوی دولت در این زمینه فراهم شود.

وی ادامه داد: تامین منابع مالی موضوع دیگری است که باید به شکلی باشد بهره مندی برای مردم صورت گیرد به شکلی که اگر فردی پول نداشته و خوب نتوانست مبلغ را پرداخت کند از خدمات سلامت محروم نشود.نباید به شکلی باشد که مردم هزینه سلامت را به دوش بکشنند و دچار هزینه کمر شکن بشوند.

صفی‌خوانی بیان کرد: انگیزه لازم برای سیاست گذاران در خصوص ارائه خدمات سلامت باید وجود داشته باشد و همچنین سیاست گذاری در این زمینه از اهداف نظام محسوب می‌شود که متاسفانه در حوزه سلامت خوب عمل نکرده‌ایم.

وی بیان کرد: توزیع عدالت در عرصه سلامت بسیار مهم بوده که ما رتبه خوبی در این زمینه نداریم در حقیقت در رتبه 192 در زمینه عدالت قرار داریم که عدالت در تامین منابع مالی باید فراهم شده و یکپارچگی در سیاست گذاری که امروزه وجود ندارد و پراکنده است باید ایجاد شود حتی ساختار سیاست گذاری باید به صورت یکپارچه باشد که اکنون وجود ندارد و خدمات یکپارچه ارائه نمی‌شود.

مشاور وزیر رفاه و تعاون با بیان اینکه شاخص GDP (درآمد ناخالص ملی) به شکلی است که پول مردم و دولت در آن قرار می‌گیرد ولی باید سهم خدمات بهداشت را افزایش دهیم تا پرداخت از جیب مردم زیاد نباشد که اکنون پرداخت از جیب مردم زیاد شده و بی‌عدالتی در نظام سلامت به چشم می‌خورد و مشکلات امروزه را ایجاد کرده است. در سیاستگذاری و تامین مالی باید تجدید نظر صورت پذیرد.

افزایش منابع تمام مشکل را حل نمی‌کند/همه مردم از یک بیمه استفاده کنند مانند شبکه برق

احمد میری، اقتصاد دان معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در ادامه مناظره با بیان اینکه هر گاه در کشور بر روی موضوعی متمرکز شدیم مسائل حل شد. به طور مثال در دهه 1360 موضوع سوتغذیه وقتی روی آن متمرکز شدیم توانستیم این امر را کاهش دهیم همچنین در خصوص مرگ و میر کودکان نیز به دستاوردهای خوبی رسیدیم، اظهار داشت: امیدواریم طرح مبحث درمان در دولت یازدهم که امروز روی آن متمرکز شدیم بتواند گام بزرگی محسوب و در این زمینه برداشته شود.

وی با اشاره به اینکه در بودجه 93 مطرح می‌کنند که تزریق گسترده منابع باید صورت پذیرد ولی تنها با افزایش منابع تمام مشکل حل نمی‌شود، افزود: تزریق اقتصاد امر ضروری بوده ولی ارائه دهندگان مانند داروخانه باید بدهی خود را وصول کنند و به صراحت گفته شده که تزریق منابع درمان را حل می‌کند.

میری بیان کرد: در ایران دستگاه‌های دریافت کننده بودجه درمان زیاد است؛ 17 دستگاه بودجه عمومی برای درمان دارند همچنین وزارت بهداشت و درمان و بیمه گران و وزارت  رفاه کشور از این بودجه استفاده می‌کنند ولی باید بودجه درمان یک کاسه شود و مدیریت نیز یکپارجه باشد چرا که بودجه درمان بسیار مهم است بنابراین یک کاسه شدن آن امری است که باید مورد توجه قرار گیرد.

معاون وزیر تعاون ، کار و رفاه اجتماعی بیان کرد: امروزه کشور به قشر کم قدرت و پرقدرت تقسیم شده که باید 17 دستگاه که بیمه خاص دارند به غیر از نیروهای مسلح به شکلی خدمات ارائه دهند که همه مردم از یک بیمه استفاده کنند مانند شبکه برق.

میری اظهار داشت: موضوع درمان در تمام کشورها مهم است بنابراین بیمه پایدار را باید در بین مردم برابر ارائه کنیم که خوشبختانه در چندماه گذشته اقدامات خوبی در این زمینه به چشم خورد ولی یکپارچه شدن بیمه گر و سلامت گام مهم و اولویت در برنامه‌های دولت است که این امر در دست تدوین بوده و بیمه پایدار را ارتقا و باید یکپارچگی در ارائه خدمات بیمه برای مردم صورت گیرد تا از چند دستگی خدمات دور شویم. بنابراین همه مردم باید از یک بیمه استفاده کنند.

سیستم بهداشتی کشور به یک سیستم تجاری رها شده بدون نظارت تبدل شده است

مسعود پزشکیان عضو کمیسیون بهداشت و درمان در ادامه مناظره با اشاره به اینکه هم اکنون در ایران کسانی که کارمند بودند بیمه کرده‌اند اما کسانی که پول و کار نداشتند و حاکمیت باید آنها را می‌دید به حال خود رها شده اند، گفت: یکی از چالش‌های بزرگ در کشور ما این است که سیستم بهداشتی به یک سیستم تجاری رها شده بدون نظارت تبدل شده است. که در این سیستم محرومان و فقرا لطمه می‌خورند در حالی که حاکمیت باید تمام افراد را ببیند، اگر حکومت ما اسلامی است باید سر سفره‌ای بنشینیم که برای مردم پهن کرده‌ایم.

97 درصد هزینه‌های خارج از جیب در بخش‌های خصوصی سلامت

در ادامه مناظره داوود دانش جعفری مشاور عالی وزیر بهداشت با اشاره به مخارج خصوصی و عمومی در بخش سلامت عنوان کرد: 40 درصد از مخارج سلامت در دنیا مخارج خصوصی و 60 درصد عمومی است که اگر بخواهیم مخارج خصوصی را تعریف کنیم باید بگویم مخارجی است که مردم پرداخت می‌کنند اما این مخارج قبل از اینکه بیمار شوند پرداخت می‌شوند همانند خرید بیمه تکمیلی.

وی افزود: بخش دیگری از هزینه‌ها؛ هزینه‌هایی است که مردم هنگام بیماری پرداخت می‌کنند که در نظام بهداشتی به آن اصطلاحاً می‌گویند هزینه‌های پرداخت از جیب که در دنیا سهم هزینه‌های پرداخت از جیب 50 درصد است و 50 درصد از هزینه‌ها نیز مربوط به قبل از بیماری و بیمه‌های پایه است؛ در ایران از بخش مخارج خصوصی که نزدیک به 60 درصد است 97 درصد مربوط به هزینه‌های خارج از جیب است یعنی هزینه‌ها را تبدیل کرده ایم به هزینه‌های هنگام بیماری که در این شرایط بیمار هر چه پول از او طلب کنند پرداخت می‌کند.

مشاور عالی وزیر بهداشت با اشاره به اینکه 60 درصد کل هزینه‌ها مربوط به بخش خصوصی است، گفت: این بخش از هزینه‌ها در ایران کارایی لازم را ندارد؛ مخارج عمومی نیز مخارجی است که دولت از بودجه عمومی پرداخت می‌کند همچنین هزینه‌های که سازمان‌های بیمه گر نیز پرداخت می‌کنند در این مجموعه جای می‌گیرد.

اعتماد نداشتن مردم به مسئولان

در ادامه این مناظره پزشکیان، دانش‌جعفری و میدری در پاسخ به پرسش مناظره مبنی بر اینکه آیا مردم حاضرند در ازای رایگان شدن دارو و درمان از دریافت بخشی از یارانه نقدی خود صرفنظر کنند، نظر مثبت داشتند و حمیدرضا صفرخانی به دلیل اعتماد نداشتن مردم به مسئولان نسبت به این پرسش جواب منفی داد. همچنین حریرچی پاسخ مثبت به این پرسش را تنها برای بخشی از مردم که معیشت آنها به یارانه‌ها وابسته نیست، مثبت دانست.

الگوبرداری غلط و ناقص از نظام وزارت بهداشت آمریکا

حریرچی در ادامه با بیان اینکه نظام سلامت ایران یک الگوبرداری غلط و ناقص از نظام وزارت بهداشت آمریکاست، تاکید کرد: نظام سلامت در ایران یک الگوبرداری از وزارت بهداشت غلط در آمریکاست که این الگو در آمریکا مبتنی بر بازار آزاد است و آمریکا تنها کشور توسعه‌یافته دنیاست که حوزه سلامت خود را مبتنی بر بازار آزاد اداره می‌کند.

معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت در ادامه افزود: به همین دلیل اوباما به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا در پی اصلاح این الگو در آمریکا برآمده و تعطیلی‌های چند روزه اخیر ناشی از درگیری پیرامون این مساله است. متاسفانه ما با منابع اندک خود نظام سلامت مبتنی بر بازار آزاد آمریکا را پیگیری می‌کنیم.

حریرچی برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه در بخش بهداشت و درمان را مترقی توصیف کرد و در ادامه افزود: در 8 سال گذشته ما نه‌تنها در جهت اهداف این برنامه حرکت نکردیم بلکه حرکت ما در خلاف تحقق این اهداف قرار داشت چرا که شاخص پرداختی مردم در حوزه سلامت در ابتدای این برنامه 54 درصد بود و در حال حاضر به 60 تا 70 درصد رسیده است.

معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت ادامه داد: همچنین در ابتدای برنامه توسعه هزینه‌های کمرشکن سلامت 3 درصد بوده و در حال حاضر این هزینه‌ها به 13 تا 17 درصد در شهر تهران رسیده است.

وی با ابراز خرسندی از تاکید رئیس‌جمهور و معاون برنامه‌ریزی و راهبردی وی در توجه به مشکلات مردم در حوزه سلامت و در نظر گرفتن بودجه از محل هدفمندی یارانه‌ها تاکید کرد: در گام اول باید تولیت حوزه سلامت اصلاح شود و قبل از تزریق منابع می‌بایست مدیریت در این حوزه را اصلاح کنیم چرا که تزریق هر منبعی بدون در نظر گرفتن اصلاح مدیریتی باعث پیچیده‌تر شدن مشکلات می‌شود.

نابرابری‌های اجتماعی و توزیع نامناسب ثروت و فقر

در ادامه مناظره حمیدرضا صفی‌خانی با رد مدل آمریکایی حوزه سلامت در ایران مدل‌های بیمه اشتغال، نظام‌های طب ملی و واگذاری به بخش خصوصی را از جمله 3 مدل اصلی نظام های سلامت دنیا برشمرد و گفت: ما اگر در کشورمان نتوانستیم مدل مخصوص به خود را به درستی اجرا کنیم به دلیل استفاده از روش‌های نامناسب در این مدل است.

وی ادامه داد: نظام سلامت یک نظام فرابخشی است چرا که بیش از 60 درصد از موارد دخیل در حوزه سلامت در خارج از حوزه وزارت بهداشت رقم می‌خورد.

این پزشک عمومی نابرابری‌های اجتماعی و توزیع نامناسب ثروت و فقر را از جمله مسائلی عنوان کرد که بروز آنها به حوزه سلامت سرریز می‌شود و تاکید کرد: فعالیت حوزه سلامت یک فعالیت فرابخشی است و مسئولین این حوزه باید دو وظیفه رهبری و حکمرانی را به خوبی در این حوزه انجام دهد.

صفی‌خانی ادامه داد: اگر وزیر بهداشت وظیفه رهبری خود به عنوان یک مسئول فرابخشی را به درستی انجام دهد باید بتواند مدیران موازی، پایینی و بالاتر از خود را رهبری کند و این رهبری به هیچ وجه به معنای دخالت نیست.

وی در توصیف حکمرانی مناسب مسئولان حوزه سلامت تاکید کرد: مسئولان این حوزه باید نظام تعرفه، بودجه، نظام پرداخت و مقررات مرتبط با این حوزه را به خوبی شناسایی کنند و با استفاده از این ابزار بهترین عملکرد را  داشته باشند.

رئیس جمهور: سهم مردم در پرداخت هزینه درمان قابل قبول نیست

در ادامه مناظره دیدگاه صاحب نظران مطرح شد که حسن روحانی رئیس جمهور در این زمینه گفت: سهم مردم در پرداخت هزینه درمان قابل قبول نیست و باید اقدام جدی برای کاهش آن صورت گیرد.

رئیس مجلس: 50 درصد از بودجه‌های برنامه هدفمندی یارانه به بخش بهداشت و بیمه بیکاری

در ادامه علی  لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: قرار بود 50 درصد از بودجه‌های برنامه هدفمندی یارانه به بخش بهداشت و بیمه بیکاری تعلق گیرد که بروز مشکلات مالی در این زمینه به چشم می‌خورد.

نوبخت معاون برنامه ‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور بیان کرد: از بودجه دفاع می‌کنم چرا که بودجه سال 93 در بخش سلامت نسبت به سال قبل بهتر است..

مرضیه وحید دستجردی وزیر اسبق بهداشت بیان کرد: هرچقدر بودجه درمان کمتر باشد مردم باید هزینه بیشتری پرداخت کنند و این فشار باعث کمرشکستن و نارضایتی می‌شود.

در ادامه عابد فتاحی،‌ عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی بیان کرد: حوزه سلامت با جان مردم در ارتباط است و مشکلات کنونی بیمارستان‌ها ریشه در سو مدیریت دارد.

هاشمی وزیر بهداشت گفت: مطالبات ما در بودجه 93 فراوان است در حالی که نان گران شد ولی نرخ خدمات پزشکی تغییر نکردو.

در ادامه ایرج عبدی نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی گفت: مشکل اصلی در حوزه درمان مدیریت و برنامه است. تاوان این نابسامانی را مردم باید با پرداخت بیش از 75 درصد از جیب بدهند.

طریقت منفرد وزیر اسبق بهداشت نیز گفت: اشتباه بزرگ در مجلس ششم این بود که اختیار تعیین تعرفه را به سازمان نظام پزشکی دادیم.

مخارج پرداختی مردم در ایران بالاست

دانش‌جعفری در ادامه این مناظره با اشاره به وضعیت مقایسه‌ای هزینه‌های مردم و دولت ایران در حوزه سلامت با کشورهای مشابه وضع اقتصادی ایران گفت: هزینه‌های مردم دولت ایران در مقایسه با هزینه‌های کشورهای دارای وضعیت اقتصادی مشابه ما نشان می‌دهد اینکه مخارج پرداختی مردم در ایران بالاست و این میزان بالاتر از متوسط جهانی نیز قرار دارد.

وی با تاکید بر لزوم اتخاذ سیاست‌هایی برای متعادل کردن این عدم تعادل با استفاده از افزایش مخارج دولت در حوزه سلامت، با انتقاد از سهم متفاوت پرداخت حق بیمه کارمندان با کارگران افزود: مخارج حوزه سلامت دولت از طریق بودجه عمومی و هزینه‌های مرتبط با حق بیمه‌ها تعیین می‌شود و در حال حاضر نصف این هزینه از سوی تامین اجتماعی و نصف دیگر آن از بودجه دولتی تامین می‌شود، لذا برای افزایش سهم دولت در بخش سلامت می‌بایست یکی از این دو را تغییر داد.

بودجه سلامت نشتی دارد

میدری در بخش دیگری از این برنامه با انتقاد از پخش شدن بودجه درمان کشور در سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف بر لزوم یکپارچه‌سازی بودجه درمان کشور تاکید کرد و در ادامه با اشاره به نشتی بودجه در مدل فعلی تقسیم منابع مالی حوزه سلامت گفت: متاسفانه در حال حاضر بودجه سلامت در تهران سپس در استان‌ها و پس از آن در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی توزیع می‌شود و این شیوه تقسیم منابع دارای نشتی‌های بسیاری است.

وی ادامه داد: لذا بودجه دولت تا زمانی که به پرستار، پزشک و بیمار برسد دچار نشتی‌های بسیاری می‌شود و این مساله نشأت گرفته از نظام متمرکز اداری ماست.

معاون وزیر تعاون و دبیر شورای عالی بیمه درمان با تاکید بر یکپارچه‌سازی مدیریت بودجه در کشور به شدت حوزه سلامت را نیازمند تغییر سیاست توصیف کرد و گفت: تغییر سیاست معمولاً در ایران شکست می‌خورد و با توجه به اینکه اقتصاد دارو مساله پیچیده‌ای است و با تغییر آن عده‌ای دچار سود و زیان می‌شوند لذا نظام ایران نسبت به تمرکززدایی به شدت مقاومت می‌کند.

میدری این مقاومت را نشأت گرفته از عدم اجازه تفویز اختیار در دستگاه‌های نظارتی و بیمه‌گر دانست و گفت: برای رسیدن به این منظور و تمرکززدایی در این حوزه نیازمند همکاری تمام کارمندان و مسئولان برای رسیدن به تفویض اختیار در استان‌ها هستیم.

وی در بخش دیگری از سخنانش با مقایسه مجدد سیاست‌گذاری حوزه درمان ایران با کشورهای آمریکا، انگلیس و کانادا که به ترتیب سیاست‌گذاری درمانی بدون برنامه، دولتی و بیه فراگیر را دنبال می‌کنند، افزود: متاسفانه ایران به هیچ وجه در حوزه درمان برنامه‌ریزی نداشته و در حالی که تمامی کشورهای دنیا از برنامه‌های راهنمای بالینی و تعیین نرم‌های آن بهره‌ می‌برند، هنوز به تعریفی در این بخش نرسیده‌ایم.

معاون وزیر تعاون و دبیر شورای عالی بیمه درمان ادامه داد: به عنوان مثال پزشکان ارتوپد در تمامی دنیا می‌بایست تنها درصد مشخصی از بیماران خود را به بخش MRI مراجعه دهند و نظارت و کنترل عملکرد آنها در حوزه دولت و بیمه‌گران قرار دادند.

در این بخش از مناظره پزشکیان در پاسخ به میدری تاکید کرد: پس چرا شما این کنترل را در حوزه سلامت انجام نمی‌دهید، که در ادامه میدری گفت: نظام بیمه سلامت ابراز آمادگی برای اجرای این کنترل‌ها داشته و کنترل پزشکان برعهده دولت و شرکت‌های بیمه‌گر است.

وی ادامه داد: در زمان اجرای طرح پزشک خانواده در فارس عده‌ای از مردم گلایه‌مند بودند که در روند اجرای این طرح به راحتی به پزشک متخصص دسترسی ندارند و این گلایه در حالی رخ می‌دهد که باید رفتار بیمار و پزشک تحت نظارت دولت و شرکت‌های بیمه‌گر قرار گیرد که باید تحول بزرگی در نظام سلامت ما رخ دهد.

بیمه تکمیلی خلاف است

پزشکیان عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با اشاره به اینکه در اروپا سهم پرداخت مردم برای هزینه‌های بهداشت و درمان 20 تا 25 درصد است، گفت: در ایران سیستم بیمه تکمیلی رها شده است؛ بیمه تکمیلی یعنی فردی که خلاف قانون عمل می‌کند و حاکمیت با آن قرارداد بسته است وقتی حاکمیت خود با متخلف قرارداد بسته چگونه می‌توان مملکت را درست کرد؟ ابتدا باید خود را درست کنیم و به کسی که خلاف قانون عمل می‌کند پول پرداخت نکنیم.

وی افزود: مجلس، دولت و قوه قضاییه باید بپذیرند که عدالت حاکم شود در وضعیت فعلی آدمی که فقیر است کارش گیر است و دولت برای این افراد چه کرده است؟

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ادامه داد: پزشک خانواده اگر درست باشد بیمار از دست آن ناراحت نخواهد شد اما الان چه کرده ایم تا رضایتمندی ایجاد شود کدام فرد می‌رود در روستا با 2 میلیون تومان کار کند؛ هم اکنون در بحث بهداشت و درمان دو خطا داریم یک خطای قصور و دیگری خطای اختیاری. در خطای قصور شاهد هستیم برخی موارد را در سیاست گذاری ها لحاظ نمی‌کنیم. هم اکنون خیلی از اختیارات قانونی در دست وزارت بهداشت است. اما پول را به جای اینکه به خدمات اولیه و سلامت مردم بدهد صرف تکنولوژی و دارو می‌کند.

وی بیان کرد: سرانه مصرف دارو در آمریکا سالانه 1200 دلار است و سالانه نیز 276 دلار صرف تجهیزات می‌کند. اما کل پول سلامت ایران سالانه 300 دلار است که اگر این موضوع از کنترل نکرده و سیاست گذار نگاه خود را درست نکند و همچنان به مردم وعده دهیم که هزینه ها را رایگان می‌کنیم در سه سال آینده شاهد این خواهیم بود که مردم به رنج و سختی می‌افتند.

حریرچی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت در ادامه اظهار داشت: زمانی که شما به کار می‌برید زمان گذشته است بیایید در خصوص حال بگویید در واقع باید از گذشته پند گرفته و برای آینده برنامه فراهم کنید تا ان را اجرایی کنیم.

وی ادامه داد: صحبت‌هایی که شما میگویید درست است ولی سه سال پیش در یکی از بزرگترین بیمارستانها یکی از افراد رده بالا وقتی بیمار شد 5 تخت آی سی یو را رزو کرده است در واقع این درست نیست. اگر دربیمارستان خصوصی عمل می‌کرد بهتر بود. ما شاهد اچنین امر‌هایی هستیم و در این چند دهه کاری کرده‌ایم که مسئولان نه خیلی رده بالا بلکه قشر دولتی نیز یا از این امکانات استفاده کردند.

حریرچی بیان کرد: در واقع یا از مراکز درمان خصوصی یا دولتی استفاده کرده و مراکز دولتی را به خصوصی تبدیل کرده‌اند و از جیب مردم استفاده کرده اند؛ در سوئد نخست وزیر آن در دهه 90 وقتی بیمار شد گفت مطابق نظام ارجاع من را درمان کنید و حتی وقتی گفتند خارج از نوبت به شما رسیدگی می‌کنید قبول نکرد چرا که به فرهنگ پایبند بود همچنین ما در انگلیس نیز شاهد چنین امری بودیم که یکی از مسئولان قلب وی درد گرفت به او گفتند که شما را خارج از نوبت رسیدگی می‌کنیم قبول نکرد و گفت بنده مانند تمام مردم هستم و حتی پیش متخصص نیز نرفت.

معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت در خصوص پزشک خانواده گفت: جلال آل احمد گفته است آن چیزی که می‌خواهیم اجرا کنیم با برنامه باشد در حقیقت ما نظام ارجاع را با اسم پزشک خانواده خراب کرده ایم باید خدمت به مردم را به عنوان اولویت قرار داده که مهمتر از آن مردم فقیر هستند در حقیقت افراد حاشیه نشین قشر آسیب پذیر در اولویت باید قرار بگیرد.

حریرچی بیان کرد: سه موضوع باید در خصوص مردم و قشر آسیب پذیر مورد توجه قرار گیرد  که شامل این امر است که سلامت افراد تامین شود و همچنین محافظت مردم صورت گرفته ورضایت آنها را جلب وآنها را تکریم کنیم.

وی اظهار داشت: متاسفانه ما فرصت طلایی که از سال 85 تا 90 در خصوص منابع صورت گرفت از دست دادیم به این شکل که منابع نفتی درآمد باعث شد که درامد 3.5 برابر شود ولی به جای اینکه بر سلامت آن را هزینه کنیم در خصوص مسکن مهر و این موارد استفاده کرده ایم که این خود درست نبود.

حریرچی بیان کرد: دولت در خصوص سلامت متعهد شده ما کدام سال شاهد این امر بودیم که رئیس جمهور، مجلس در خصوص سلامت برنامه داشته باشد و چندبار صحبت کند.

پزشکیان در ادامه گفت: باید اگر صحبت از سلامت می‌شود جهت گیری نیز درست باشد و برنامه داشته باشیم.

حریریچی در ادامه بیان کرد: باید برنامه در خصوص سلامت وجود داشته باشد تا پولی که در این زمینه هزینه می‌کنیم باعث نشود که رفتارهای غلط را تحکیم کنیم در حقیقت رفتار درست این بوده که به قانون پایبند و اجرای قانون غلط صورت نگیرد .

صفی خانی در ادامه  با بیان اینکه  باید یکپارچگی در نظام سلامت صورت گیرد،‌ ادامه داد: مهمتر از توصیه اجرای قانون است که به آن عمل نکردیم و حتی برخلاف آن اقدام کردیم که در حال حاضر دهک فقیر مردم ،‌20 درصد بیشتر هزینه را متقبل می‌شوند و پولدارها نیز درگیر این موضوع شده اند .

وی اظهار داشت: برنامه اجرایی باید صورت گرفته و مسیر حرکت مشخص شود تا به بیراهه نکشیم همچنین پایداری منابع باید تامین شود؛ نظام سلامت باید با برنامه به شکلی اداره شود که به گرداب کشیده نشود.

صفی‌خانی بیان کرد: دولت هزینه بیمه را از کی می‌گیرد از مردم بنابراین یا هزینه از جیب مردم به صورت بیمه یا به صورت مستقیم گرفته  می‌شود و یا اینکه میتوان گفت از منابع نفتی که برای آینده ما است استفاده می‌کند.

وی ادامه داد: دولت باید از خرید آگاه باشد و خریدی درست انجام دهد چرا که بازار اکنون ایراد دارد درست است مالیات اشکالی ندارد ولی باید درآمد نیز مناسب باشد؛‌هنر نیز در زمان بیماری هزینه کنیم بلکه باید به صورت بازده طولانی مدت باید قبل از بیماری هزینه صورت گیرد.

صفی خانی اظهار داشت: 3 اتفاق مهم مانند مثلث شوم در نظام سلامت وجود دارد که شامل هدر رفت منابع (نشتی دارد) نوع نگاه (تقلب و مخاطره اخلاقی ) و ناکارایی است. که 25 درصد از منابع از ارتقای کارایی قابل تامین است.

اصلاح نظام سلامت مراقبت‌های اولیه

در ادامه برنامه مناظره ایرج حریرچی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت با اشاره به اینکه باید سامانه جامع و همگانی سلامت را اجرا کنیم، گفت: این سامانه اجزا مختلفی دارد که مهمترین آن مراقبت‌های اولیه سلامت است در حقیقت کارراترین روش برای اصلاح نظام سلامت مراقبت‌های اولیه است که هم‌اکنون 7 درصد منابع را به آن اختصاص داده‌ایم که باید به 30 درصد افزایش یابد.

وی افزود: جزء دوم این نظام، نظام ارجاع با محوریت پزشک خانواده است که هم‌اکنون نتوانسته‌ایم پرداختی‌های پزشک خانواده را اصلاح کنیم بنابراین صرفاً در 2 استان اجرا شده است؛ محور سوم سطح بندی خدمات است. باید گفت که تخصص‌گرایی مطلوب نیست هم‌اکنون نیز در آمریکا عنوان شده است که خد مات پزشک عمومی از خدمات تخصصی موثرتر است.

همیشه دولت‌ها، ضعیف‌ترین افراد در ارائه خدمات هستند

حریرچی بیان کرد: محور چهارم خرید راهبردی خدمات پرداخت در برابر ارائه خدمت است. باید گفت که این نامطلوب است که سلامت را بخریم و پاداش را به ارائه‌کنندگان خدمت دهیم؛ محور پنجم واگذاری امور تصدی‌گری است چرا که همیشه دولت‌ها، ضعیف‌ترین افراد در ارائه خدمات هستند؛ محور ششم پرداخت مبتنی بر عملکرد است اگر بتوانیم این موارد را اصلاح کنیم و اولویت ما با مناطق کمتر توسعه‌یافته، روستاها، حاشیه شهرها و مناطق عشایری باشد، شاهد حل بخشی از مشکلات نظام سلامت خواهیم بود.

در ادامه مسعود پزشکیان عضو کمیسیون بهداشت و درمان بیان کرد: تا زمانی که مسئولان بالادستی تصمیم نگیرند که براساس عدالت عمل کنند چیزی اصلاح نمی‌شود.

صفی‌خانی در ادامه مناظره با اشاره به اینکه در عرصه سیاست‌گذاری شاهد موضوع تضاد در منافع هستیم که این موضوع برای نظام سلامت آسیب‌زاست. در حقیقت سیاست‌گذاری‌های ما در عرصه سلامت به گونه‌ای است که تضاد در منافع را ایجاد می‌کند. به گونه‌ای که شاهد هستیم یک مسئول در پوشش وزارت رفاه یک موضع داشته و در پوشش وزارت بهداشت موضع دیگر که هیچ کدام نیز بر مبنای کارشناسی نیست.

وی ادامه داد: ژاپن در سال 1977 اعلام کرد که رشد هزینه‌های بهداشت و درمان نباید از رشد اقتصادی تندتر باشد و هم‌اکنون شاهد هستیم که ژاپن در بخش شاخص‌های سلامت رتبه نخست دنیا را دارد.

صفی‌خانی بیان کرد: هم‌اکنون در ایران حدود 6 هزار میلیارد تومان پول به بیمه‌های مکمل پرداخت می‌کنیم که این موضوع کاملاً لجام‌گسیخته است و تنها هزینه و قیمت‌ها را افزایش می‌دهد. باید بگویم که دانش تخصصی بیمه سلامت در بیمه‌های مکمل وجود ندارد؛ وزارت بهداشت اعلام می‌کند که 7 هزار میلیارد تومان کسر بودجه دارد که این هزینه به بیمه‌های مکمل می‌رود در حالی که دستگاه‌های دولتی نباید اجازه داشته باشند از محل اعتبارات دولتی حق بیمه پرداخت کنند.

در ادامه مناظره یکی از بینندگان با سوال پیامکی از حریرچی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت پرسید: اگر یکی از عزیزان شما نیز بیمار شد حاضر هستید تا وی را در بیمارستان دولتی جراحی کنید؟

حریرچی در پاسخ به این پرسش گفت: بله به طور قاطع می‌گویم که بیمارستان‌های دولتی از لحاظ خدمات تخصصی از اکثریت بیمارستان‌های خصوصی وضع بهتری دارند اما مشکلی که داریم در بحث ویترین و اجرا است.

مالیات پلکانی بر درآمد پزشکان میلیاردی

در ادامه یکی از بینندگان با سوال پیامکی از دانش جعفری مشاور عالی وزیر بهداشت پرسید: آیا شما موافق هستید که مالیات پلکانی بر درآمد پزشکان به خصوص پزشکانی که درآمدهای نجومی دارند وضع شود؟ که دانش جعفری عنوان کرد: پزشکان مانند سایر اقشار جامعه اگر درآمدی دارند باید متناسب با آن مالیات پرداخت کنند هم اکنون سیستم مالیاتی ما برای پزشکان به صورت مالیات بر مشاغل است که بنده با این سوال موافق هستم.

یکی از بینندگان از صفی‌خانی این سوال را پرسید که مسئولان  فعلی و  قبلی همواره یک حرف را می‌زند پس چه کسی می‌خواهد وضع را درست کند؟ که وی عنوان کرد: ما در طراحی تنبل و در اجرا سهل‌نگار هستیم به گونه ای که سناریورهای مشخصی برای اجرا نداریم به یاد دارم که در سال 81 بیمه بستری شهری اجرا شد که 62 درصد از افرادی که از تخت های بیمارستانی استفاده کردند درآمد زیر 100 هزار تومان داشتند و از میان گروه محروم جامعه بودند تنها راه حل پوشش همگانی برای تمام مردم است.

تمام صحبت‌های مناظره فقط قشنگ است

در این بخش از مناظره دانش‌جعفری با انتقاد از صحبت‌های غیرعملی و اجرایی در این مناظره گفت: تمام این صحبتها قشنگ است ولی منجر به راهکار اجرایی نمی‌شود لذا بهتر است در مباحث خود نسبت به راهکارهای اجرایی توجه بیشتری داشته باشیم.

وی ادامه داد: در حال حاضر وضعیت نظام سلامت ما به صورتی است که بیش از 60 تا 70 درصد از هزینه‌های درمان از جیب مردم پرداخت می‌شود لذا باید طرحی برای پایین آمدن این سهم مردم از حوزه سلامت را ارائه داد.

در این بخش از مناظره حیدری مجری این برنامه خطاب به دانش‌جعفری گفت: چرا با وجود مقدم بودن پیشگیری بر سلامت، بیمه‌گران هزینه‌های غربالگری را تحت پوشش خود قرار نمی‌دهند؟

دانش‌جعفری در پاسخ تاکید کرد: در نظام فعلی هزینه‌های پیشگیری تماماً بر دوش دولت قرار دارد ولی در حال حاضر با توجه به اینکه پزشک خانواده یکی از اولویت‌های حوزه سلامت کشور است می‌بایست مقدمات و زیرساخت‌های لازم برای رسیدن به مفهوم واقعی آن را به بوجود آورد.

وی ادامه داد: به عنوان مثال یکی از مشکلات فعلی در حوزه پزشک خانواده نظام آموزشی حال حاضر است که کمتر دانشجو و پزشکی علاقه‌مند به ماندن در حوزه پزشک خانواده است و این در حالی است که ما در حال حاضر به تعداد کافی از پزشک خانواده برخوردار نیستیم و پزشکان متخصص ما بیش از حد لازمند.

دانش‌جعفری در ادامه تاکید کرد: در عین حال می‌بایست سیاست‌هایی را پیگیری کنیم که در آن درآمد پزشکان خانواده تفاوت چندانی با پزشکان متخصص نداشته باشد چرا که در بسیاری از کشورهای دنیا درآمد پزشکان خانواده به دلیل تعدد بیشتر مراجعان و بیمارانشان از پزشکان متخصص بالاتر است.

در بخش سوم این مناظره حیدری با اشاره به پرسش یکی از بینندگان، خطاب به پزشکیان گفت: شما در زمان مسئولت‌تان برای اجرای عدالت مورد نظر خودتان چه اقداماتی انجام داده‌اید و آیا در آن دوران نیز بر سر سفره مردم می‌نشستید یا خیر؟

پزشکیان در پاسخ به تاکید کرد: من به غیر از سیستم دولتی هیچ جایی نرفتم و تا به امروز نیز حتی مجوز مطب نگرفته‌ام و در هیچ بیمارستان و مرکز درمانی نیز سهامی ندارم.

وی ادامه داد: اما در زمان مسئولیت خود چندین کار اساسی انجام داده‌ام که اجرایی کردن بیمه‌های روستایی و همچنین بیمه کردن افراد کم بضاعت و فاقد بیمه درمانی در لحظه حضور در بیمارستان از جمله این اقدامات بود و همچنین ما با توجه به مشکلات موجود به آن زمان برای بیماران تصادفی براساس قانون مجلس 10 درصد از هزینه خرید و نقل و انتقالات خودرو را به وزارت بهداشت تخصیص دادیم و مشکلات بیماران تصادفی را با استفاده از این منابع برطرف کردیم و از بیماران تصادفی در آن زمان پولی دریافت نمی‌شد.

اقتصاد سیاسی است

میدری در ادامه در پاسخ به این سوال که گفته شده کارکنان می‌توانند بیمه درمانی خود را خود انتخاب کنند و همچنین در خصوص این امر که راهکار را می‌شناسیم ولی چرا اجرایی نمی‌شود، اظهار داشت: اقتصاد سیاسی است. در ایران MIR از اروپا بیشتر بوده که باید چه کسی فشار می‌آورد و چه کسی مسئول در خصوص ورود MIR است و تصمیم می‌گیرد. باید اصلاح صورت گیرد و برنامه های متعدد به تفکیک مشخص شود.

مدیری اظهار داشت: سرانه باید تعیین شود در واقع ما ساختار مالی‌مان دچار مشکل است و اینکه می‌گویید کارکنان میتوانند بیمه خود را انتخاب کنند این موضوع مربوط به بیمه اجتماعی است .

حریرچی در خصوص بعضی از بیمارستان‌ها با تخت‌های کم گفت: 180 بیمارستان با 32 و 64 تخته ساخته شده که اصلا به صرفه نیست.

پزشکان در ادامه گفت:‌ با نبود اسکن فردی نمی‌میرد که یک خبرنگار برمی‌گردد می‌گوید چرا اسکن کم داشته و آدم فوت شده، در واقع باید این موضوع اسکن را کنترل کنیم و هر چقدر پول دولت را در این زمینه ندهیم.

وی افزود: همه صندوق‌ها برای بیمه باید یکی شود اینکه ما تعداد متعددی صندوق داشته باشیم درست نیست به این معنا است که پول خدمات در بهداشت درمان مشخص نیست هزینه و پول باید به دست مریض برسد و ما نیز دچار مشکل نظارت و مدیریت هستیم بنابراین باید بیمه ها یکی شود و همه مردم از یک بیمه استفاده کنند.

در ادامه ایرج حریرچی معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت بهداشت با اشاره به اینکه بیمه‌های تکمیلی از بازار 47 هزار میلیاردی سال 91، 6 هزار میلیارد را به خود اختصاص داده‌اند، گفت: ضریب پرداخت خسارت آنها نیز 125 درصد است و جالب این است که بدانید 50 درصد بیمه‌های تکمیلی مربوط به بیمه ایران است که دولتی است و 50 درصد بقیه نیز شبه‌ دولتی هستند.

وی افزود: 80 درصد هزینه بیمارستان‌های خصوصی با بیمه تکمیلی تامین می‌شود به گونه‌ای که دولت در طی 8 سال گذشته بیش از بیمارستان‌های دولتی به بیمارستان‌های خصوصی کمک کرده است.

در ادامه مناظره یکی از بینندگان حاضر در سالن با طرح سوالی از حریرچی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت عنوان کرد: هم‌اکنون 2 اتفاق در نظام سلامت کشور رخ داده است، که تولیت را خدشه‌دار و تضاد منافع ایجاد کرده است. به گونه‌ای که شاهد هستیم اختیار حاکمیتی وزارت بهداشت به سازمان‌هایی همچون نظام پزشکی واگذار شده و برخی از مدیران ستادی وزارت بهداشت در بخش خصوصی ذینفع هستند. این مشکل چگونه حل خواهد شد.

حریرچی در پاسخ به این سوال گفت: قانون تکلیف را مشخص کرده است و عنوان شده برای تمام مسئولان دولتی از جمله وزیر، معاونان و روسای دانشگاه‌ها اجبار است که به صورت تمام وقت در بخش دولتی فعالیت کرده و در بخش خصوصی فعالیتی نداشته باشند و آن چیزی که دولت فعلی شروع کرده است این است که به این سمت حرکت کنیم.

وی افزود: در قانون ذکر شده است دولت به منظور خدمات این دسته از پزشکان موظف است خدمات درمانی را متناسب با قیمت واقعی تعیین کند.

در ادامه پزشکیان عنوان کرد: در قانون عنوان شده است که در سال اول باید تمام مسئولان فعالیت بیرون را قطع کرده و در طی سال‌های بعدی بقیه نیز این کار را انجام دهند. از شما می‌پرسم که دولت غیر از وزارت بهداشت که مسئول اصلی سیاست‌گذاری در بخش سلامت است فرد دیگری است؟ اینکه نسبت به این مسائل بی‌توجه باشیم یعنی رهاسازی؛ سازمان بهداشت جهانی نیز عنوان می‌کند یکی از مشکلات اصلی در کشورهای در حال توسعه این است که سیستم بهداشتی خود را رها کرده‌اند.

پزشکیان در ادامه در پاسخ به پرسش یکی از پزشکان حاضر و مجری برنامه مناظره مبنی بر اینکه چرا برای قسمت‌های کلان مدیریتی حوزه سلامت همواره پزشکان به کارگرفته شده‌اند و چرا از متخصصان مدیریتی و اقتصادی در این زمینه استفاده نمی‌شود، گفت: طبق قانون حتی مدیریت بیمارستانها نیز می‌بایست به صورت هیئت امنایی اداره شود و ما برای اداره حوزه سلامت نیازمند مشارکت صاحبان این حوزه و همچنین افراد خدمت‌گیرنده در این حوزه هستیم.

وی ادامه داد: در طرح پزشک خانواده نیز باید به صورت هیئت امنایی و با استفاده از پزشکان و بهره‌گیری از مشارکت‌های مردمی مدیریت در این بخش انجام می‌شد، لذا هدف مدیریت هیئت امنایی مداخله مردمی و خدمت‌گیرندگان در این حوزه بود و باید وزارت بهداشت مسئولیت‌های خود را تقویض و تنها بر اجرای آنها نظارت داشته باشد.

عضو کمیسیون بهداشت مجلس در پاسخ به چرایی اجرایی نشدن این امر گفت: در دولت گذشته نیز دعوای ما بر سر این مسئله بود و مسئولان امر جوابگو نبودند ولی قطعاً اگر ما مردم را در مدیریت حوزه سلامت مشارکت ندهیم شکست خواهیم خورد و باید برای مدیریت در این حوزه از متخصصان مختلف بهره‌مند شویم.

دانش‌جعفری نیز در واکنش به این سوال تاکید کرد: استفاده از متخصصان حوزه مدیریت و اقتصاد نکته مهمی است که برای رسیدن به هدفهای نهایی سیاست‌های حوزه درمان و همچنین برای تحقق ارتقای کارایی نیازمند استفاده از این ابزار هستیم ولی متاسفانه در ادوار مختلف وزارت بهداشت مبنا بر این بوده که تمامی کارها بر عهده پزشکان گذاشته می‌شد و حتی برای انتخاب مسئولان خدماتی نیز پزشکان در اولویت قرار داشتند.

وی تاکید کرد: طبق مطالعه‌ای که در زمان دکتر طریقت وزیر سابق بهداشت صورت گرفت وزیر بهداشت و درمان 43 کشور از کشورهای مختلف دنیا پزشک نبودند و مدیریت درمان در این کشورها توسط مدیران متخصص انجام می‌شد.

همچنین صفی‌خانی در پاسخ به این پرسش گفت: در نظام سلامت تصمیم‌گیری با یک فرد نیست و در کشورهای پیشرفته دنیا نیز یک ساختار چند وجهی متشکل از انواع متخصصین تشکیل شده و در این ساختار دو جز تکنیکال و پلیتیکال مورد توجه قرار می‌گیرد.

در ادامه حریرچی در واکنش به این سخنان با ابراز خشنودی از وجود دانش‌جعفری و میدری در حوزه سلامت از ملحق شدن یکی از متخصصان بنیاد مستضعفان به تیم ملی وزارت بهداشت خبر داد.

ویژه خواری در حوزه سلامت

پزشکیان در پاسخ به سوال داروخانه داری که در جمع نشسته بود مبنی بر اینکه 15 سال است که در خصوص افزایش بودجه صحبت می‌شود و این امر صورت گرفته و تصمیمات کلان رخ داده است ولی هر سال شاهد نارضایتی در میزان خدمات درمانی بوده‌ایم؛ موضوع بودجه مشکل اصلی نیست بلکه مشکل ویژه خواری است که با توجه به دستور رئیس جمهور می‌خواهم بدانم در برخورد با ویژه‌خواران در حوزه سلامت چکار می‌کنید، اظهار داشت: از نظر قانون و اجرا این امر حق است چرا که در سال 83 کل هزینه دارو و تجهیزات 400 میلیون دلار بود که اکنون به 2.5 میلیارد دلار رسیده است ولی باز هم دچار مشکل هستیم  و این یک واقعیت است.

وی ادامه داد: باید سیستم را کنترل کنیم و مطمئناً هر روز بدتر خواهد شد که همین 2.5 میلیارد دلار هم کم خواهد آمد. همچنین وزیران اقتصاد و صنعت چه گلی بر سر صنعت زده‌اند که بخواهیم از آنها به عنوان وزیر بهداشت و درمان استفاده کنیم.

حریرچی در پاسخ به سوال مذکور اظهار داشت: در سال گذشته قبل از تابستان یک قلم دارو که اسمش را نمی‌آورم چراکه وارد کننده آن مشخص می‌شود، این دارو 10 سنت بوده ولی اکنون به 4 یورو رسیده است در واقع 50 برابر افزایش را شاهد بودیم که واردات در خصوص این دارو صورت گرفته است.

وی با بیان اینکه در دنیا موضوع اقتصاد ردیف دوم است، اظهار داشت: ویژه خواری هم برای اشخاص داشته و هم برای ارگان. که این موضوعی که آقای پزشکیان گفته اند درست است. در سال 83 کل هزینه دارو و تجهیزات 400 میلیون دلار بود ولی اکنون به 2.5 میلیارد دلار رسیده است و شاهد افزایش 6 و 7 برابری بوده که این یک واقعیت است.

حریرچی افزود: آیا باز هم با وجود افزایش واردات رضایت را شاهد بودیم. مسئله مدیریت است که مدیریت باید صورت پذیرد.

مافیایی دارویی

میدری در خصوص ویژه خواران نیز اظهار داشت: قاچاق بنزین نیز شاهد بودیم ولی هیچ چیز مثل دارو گران نبوده و مانند آن شاهد قاچاق نبوده ایم؛ در بیمه سلامت شاهد نشتی زیاد بوده و قاچاق دارو صورت گرفته است که یک مافیا ایجاد شده است.

حریرچی گفت: دو دسته دارو در حال حاضر وجود دارد که هزینه زیادی برای آن متقبل هستیم که شامل دارو برای بیماران خاص که اکنون هزار و 400 میلیارد دلار سوبسید برای این دارو ارائه می‌شود که مربوط به بیماران خاص است مانند بیماران تالاسمی و هموفیلی و بیماران صعب العلاج است. ما شاهد قاچاق دارو بوده و همچنین داروهایی که تولید و آزاد است که باید کنترل شود.

در ادامه برنامه مناظره یکی از حضار حاضر در سالن با طرح سوالی از حریرچی معاون منابع وزارت بهداشت عنوان کرد که هم‌اکنون مشکلات عمده بیماران خاص و پیوندی تهیه دارو است و این موضوع باعث شده تا در روند درمان آنها مشکلاتی ایجاد شود چه تدبیری برای حل این مشکل اندیشیده‌اید که حریرچی در پاسخ گفت: در پاییز 92 قیمت داروهای خاص 3 برابر شد و دولت یک هزار و 836 میلیارد تومان پول برای این کار گذاشت که هزینه داروی بیماران خاص و صعب‌العلاج به قیمت تابستان سال 91 برگردد که در این موضوع موفق بودیم.

روش اداره هیئت‌امنایی بیمارستانها درست اجرا نشد

در ادامه یکی از حضار حاضر در سالن که پزشک بیمارستان فیروزگر بود، با طرح این سوال که بیمارستان‌های هیئت‌امنایی تجربه موفقی در کشور بود و در دولت جدید برای حمایت و توسعه این بیمارستان‌ها چه برنامه ای دارید، که حریرچی در پاسخ گفت: مدل نهایی اداره بیمارستان در دولت فعلی روش هیئت‌امنایی و واگذاری اختیار است که الزام قانونی و عملی دارد اما آنچه که تاکنون به عنوان بیمارستان هیئت امنایی اجرا می‌شده مفهوم علمی و قانونی ندارد ولی ما تلاش می‌کنیم تا پایان این دولت به غیر از بیمارستان‌هایی که ملزم هستیم آنها را حاکمیتی اداره کنیم بقیه بیمارستان‌ها را هیئت امنایی کنیم.

85 میلیون دفترچه در ایران

در ادامه میدری معاون وزیر تعاون و کار و رفاه اجتماعی در پاسخ به پرسش این پزشک که در خصوص بیمارستان‌های هیئت‌امنایی سوال کرده بود، گفت: از وزارت بهداشت درخواست کرده ایم تا آیین‌نامه بیمارستان‌های هیئت امنایی تغییر کند و نماینده مصرف‌کننده، سازمان‌های بیمه‌گر و بخش‌ها مشخص شود، همچنین در رابطه با بازار دارو باید بگویم تا زمانی که 85 میلیون دفترچه وجود داشته و تمرکز اططلاعات وجود ندارد با مشکل مواجه خواهیم بود.

در ادامه یکی دیگر از حضار حاضر در سالن که پزشک داروساز بود سوالی را مطرح کرد مبنی بر اینکه در چند سال گذشته خدمات بیمه‌ها را شاهد بودیم که منطق بر کاهش هزینه‌ها بود و نه سلامت بیماران و این وضعیت نابسامان باعث شده تا بیماران به سختی به داروی موردنظر دست یابند. برای حل این مشکلات چه برنامه‌ای دارید که میدری نماینده شورای عالی بیمه درمان سلامت خاطرنشان کرد: تلاش کرده‌ایم تا بین وزارت بهداشت و سازمان‌های بیمه‌گر تفکیک قدرت ایجاد کنیم. وزارت بهداشت می‌تواند بیمه‌های پایه را تعریف و بر روی آنها کنترل داشته باشد. همچنین در طی چند ماه گذشته سیستم‌های نظارتی را تقویت کرده‌ایم تا مانع جابه‌جایی منابع شویم.

سئوال بیست‌و یکمین «مناظره» این هفته با موضوع بررسی بودجه بهداشت و درمان سال 93 نیز اینگونه مطرح شده بود که آیا موافقیتد در ازای رایگان شدن دارو و درمان، از دریافت بخشی از یارانه‌ نقدی خود صرف نظر کنید؟ که بینندگان با 61،17 درصد موافقت خود را اعلام کردند.