سریال «سرزمین کهن» و فائزه هاشمی

کارگردان : کمال تبریزی

بازیگران : شهاب حسینی، نیکی کریمی، محمد رضا فروتن، حسن پورشیرازی، فرشته صدرعرفایی، جعفر دهقان، امیر آقایی، شبنم قلی خانی، الهام حمیدی، ثریا قاسمی، علی شادمان، پژمان بازغی، هنگامه قاضیانی، میترا حجار و ...

 

گروه فرهنگی: محمدحسین نیرومند، کاریکاتوریست و هنرمند انقلابی از جمله هنرمندانی است که دستی بر نقد مدیریت فرهنگی کشور دارد. او در آخرین نوشته اش به مقایسه اسراف در پروژه زلال بی انتها به سفارش آستان قدس رضوی و به کارگردانی سحر ریحانی و پروژه لاله به کارگردانی اسی نیک نژاد و سفارش سازمان سینمایی و چند سریال توقیف شده کمال تبریزی می پردازد. کمال تبریزی اخیرا به خاطر برخورد زننده اش با یکی از بازیگران جوان فیلم قلاده های طلا مورد توجه منتقدین ارزشی قرار گرفته است. متن کامل این یادداشت به این شرح است:

 

وقتی یک آقازاده‌ی مشهدی در کشور کره جنوبی جو گیر می‌شود و همان جا نطفه‌ی ساخت یک مستند یک و نیم میلیاردی با یک بانوی جوان منعقد می‌گردد، صدای بسیاری از متدینین اهل فرهنگ وهنر بلند می‌شود که چرا باید آستان قدس رضوی با یک بازیگر جوان قرار داد یک ونیم میلیاردی منعقد کند. بیانیه های متعدد علیه این اقدام صادر می شود و تا چند هفته این موضوع می شود تیتر اول رسانه های فرهنگی کشور. 

 

 وقتی یکی از مدیران عالی رتبه ی دولتی در کشور آمریکا، بابت فعالیت های بی شائبه و لابی های تاثیرگذار یک تهیه‌کننده و کارگردان سینما که البته دستی هم در تولید فیلم‌های آنچنانی دارد! از همان جا قول ساخت یک فیلم سینمایی را به ایشان می دهد، فریاد ها بلند می شود و رسانه ها و نمایندگان مجلس موضع می گیرند. وزیر ارشاد و معاونش به مجلس فرا خوانده می شوند. اهالی سینما معترض می شوند که چرا باید به این فیلمساز خارج نشین چند میلیارد پول بی زبان کشور هبه گردد تا ایشان با حمایت سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فیلم مورد علاقه شان را بسازد.

 

البته از حق نباید گذشت در هر دو مورد حق با معترضان است. اما سئوال اینجاست که چرا اهل رسانه و هنر و فرهنگ، نمایندگان مجلس و متدینین معترض به موضوعات مشابه اما بسیار مهمتر از دو مورد پیشگفته چندان عنایت و توجه نمی‌نمایند؟

 

مثلا آیا اهمیت همین ماجرای اخراج بازیگر فیلم« قلاده های طلا» از مراسم کمک اهالی سینما به هموطنان زلزله زده ی آذربایجان کمتر از مورد فوق نیست؟ شاید عده ای از این ادعا متعجب شوند اما نگارنده به سادگی اثبات می‌کند که این ماجرای به ظاهر ساده، بسیار مهمتر از دو مورد فوق است! قصد پیش کشیدن زشتی این عمل با تمسک به مسائل اخلاقی را ندارم. کمی حوصله بخرج دهید خدمتتان عرض می کنم.

 

در سال 1378 سریال «قصه‌های رودخانه» با سرمایه‌گذاری سیمای جمهوری اسلامی و کشور مالزی و به کارگردانی کمال تبریزی تولید می‌شود اما این سریال هرگز امکان نمایش در شبکه‌های ملی را نمی یابد.

 

«خبرنگار: شما سریالی از سالهای قبل داشتید که توقیف بود. کارگردان:قصه‌های رودخانه؟

 

خبرنگار: بله، وضعیت این سریال را پیگیری نکرده‌اید؟ کارگردان: چه کار کنیم؟ باید برخی از مسئولان تلویزیون عوض شوند!

 

خبرنگار: چرا توقیف شد؟ عجیب است که یک سریال این همه سال توقیف باشد. کارگردان: چون موقعیت ما با موقعیت آنها به عنوان دو کشور اسلامی باهم مقایسه می شد.»

 

در سال 1387فیلم سینمایی« پاداش» با سرمایه گذاری سیمافیلم تولید می‌گردد. قرار بر این می شود که پس از اکران فیلم سینمایی پاداش، سریال 4 قسمتی آن از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شود. اما سیما پس از بازبینی فیلم، از فیلم برائت می جوید و پاداش به دلیل عبور از خط قرمزهای اخلاقی و تعرض به برخی مقدسات دینی توقیف می شود!

 

«کارگردان:می‌خواهند نمایش بدهند، نمی‌خواهند، نگه دارند تا بالاخره یک روزی اکران شود. این همه جلوی نمایش به رنگ ارغوان را گرفتند چه فرقی کرد؟ اگر به جای الان همان موقع نمایش می دادند چه اتفاقی می افتاد؟ حداکثر اینکه پاداش را هم می خواهند پنج سال نگه دارند و پنج سال دیگر نمایش بدهند مهم نیست.»

 

درسال 1388 کمال تبریزی فیلم سینمایی«دونده زمین» را با مشارکت ژاپنی‌ها می سازد. گرچه این فیلم نیز امکان نمایش عمومی در کشور را نمی‌یابد، اما برخلاف سرمایه گذاران ایرانی فیلم‌های تبریزی، ظاهرا سرمایه گذار ژاپنی چندان از تولید فیلم ناخرسند نیست. 

 

یک بازیگر ژاپنی که قصد دویدن دور دنیا را دارد در ترکیه متوجه بیماری سرطانش می شود. او امیدوارانه به سفرش ادامه می دهد. در گذر از ایران، از روستایی عبور می کند که همه اهالی آن یا خوابند یا خواب زده! دونده ژاپنی سرزندگی را به کودکان این سرزمین به آرمغان می آورد تا شاید آنان والدین خوابزده خود را بیدار کنند! در شرایطی که همگان ایران اسلامی را منشاء بیداری اسلامی در جهان می دانند فیلمساز، مردم ایران را خوابزده به نمایش می گذارد تا شاید کسی از آنسوی آبها آنها را بیدار کند!!

 

در سال 1389 فیلم «خیابان‌های آرام» با نگاهی طعنه آمیز به انتخابات 88  توسط کمال تبریزی ساخته می‌شود اما این بار فیلم نه توسط معاونت سینمایی ارشاد بلکه توسط تهیه کننده فیلم امکان نمایش عمومی  را نمی‌یابد. با درخواست رسمی تهیه‌کننده، اکران عمومی فیلم خیابان های آرام  منتفی می گردد!

 

کارگردان: «از تهیه‌کننده محترم نیز گله دارم! تقریبا هیچ عکس‌العمل مناسبی در برابر بلایایی که بر سر فیلم نازل می‌شود؛ ندارد. هیچ اعتراضی را در برابر این موضوع منعکس نکرده است و حتی از من خواست که اصلاحات بیشتری را نسبت به آنچه که اعلام شده است، انجام دهم تا خدای نکرده کس دیگری هم از ما رنجیده خاطر نشود!»

 

در سال 1387کلید یکی از پرهزینه ترین سریال های تلویزیونی توسط مسئولین زده می شود. سریالی که تنها در یک فاز آن 12 هزار هنرور و 70 بازیگر مطرح کشور در آن حضور دارند. در تیرماه سال 90 دارابی معاون سیما درباره پروژه فاخر « سرزمین کهن» چنین می گوید: « این مجموعه در 60 قسمت پیش‌بینی شده است و با توجه به داستان و کارگردانی خوب و استفاده از هنرمندان مجرب امید است یکی از بهترین مجموعه ها در حوزه انقلاب اسلامی باشدکه مورد انتظار مردم است. وی از حمایت و پشتیبانی معاونت سیما از این مجموعه همانند دیگر مجموعه‌های الف ویژه و تولیدات سیما خبر داد و گفت: "سرزمین کهن" تا پایان سال 1391 نهایی و آماده پخش می‌شود.»

 

 در حالی که تهیه کننده سریال از آماده بودن 40 قسمت از سریال سرزمین کهن برای پخش از سیما در سال 92 خبر می داد، یکباره این خبر در رسانه ها تیتر اول شد! کمال تبریزی از اصلاح «سرزمین کهن» خبر داد.

 

کارگردان:«این اصلاحات،‌ اصلاحات جزئی نبود، بلکه جدی و مفصل بودند یعنی یکسری نکات باید به متن اضافه شود؛ بنابراین در حال حاضر در مرحله‌ای هستیم که فاز یک و دو را اصلاح می‌کنیم.او دربار‌ه‌ی زمان پخش سریال نیز توضیح داد:‌ از طرف سازمان صدا و سیما پیشنهاد شده بود پاییز امسال و با شروع زمستان، پخش فاز اول و دوم را شروع کنیم، ما هم موافقت کردیم، ولی بعد از موافقت ما سازمان صداوسیما مخالفت کرد. »

 

آنهایی که دستی در تولید فیلم و سریال دارند می دانند اصلاحات جدی و مفصل سریالی که 40 قسمت آن آماده پخش است یعنی چند میلیارد خسارت! این بار دست گل آقای کمال تبریزی نه  توقیف بلکه به اصلاحات مفصل سریال می انجامد.

 

اگر مسئولین سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران خسارت های چند میلیاردی بابت تولید سریال « قصه های رودخانه»،«پاداش» و «سرزمین کهن» که آقای کمال تبریزی با معاونت مدیران سازمان بر بیت المال تحمیل کرده اند را نادیده می گیرند.

 

اگر به مجموعه ی فیلمهای تولید شده چهار ساله ی اخیر ایشان که هیچ یک امکان اکران عمومی نیافته است، دقت نمی کنند.

اگر فیلم توهین آمیز « دونده زمین» را برای ارزیابی دیدگاه های فکری آقای تبریزی مورد توجه قرار نمی دهند.

 

اگر سرکشی سرکار خانم فائزه هاشمی را در پشت صحنه سریال «سرزمین کهن » تنها یک دیدار ساده تلقی می‌کنند.

حداقل برخورد آقای تبریزی را با بازیگر فیلم قلاده های طلا را یک موضوع جدی تلقی کنند. اینکه آقای تبریزی به خود جرات می دهد با یک بازیگر جوان سینما تنها به جرم بازی در یک فیلم ضد فتنه سال88 چنین برخورد زشتی کند، آیا معنایی جزء این ندارد که باور قلبی شان همسویی با جریان فتنه است؟چگونه می توان قبول کرد که بزرگترین پروژه سیما در ارتباط با انقلاب اسلامی ایران به اینگونه افکار، اندیشه ها و افراد سپرده شود؟

 

اینگونه است که می‌توان به صراحت اعلام کرد خسارت وارده بر فرهنگ و بیت المال بابت اتفاقی که این ایام در سازمان صدا و سیما توسط آقای تبریزی در جریان وقوع است ده ها برابر موضوعات جنجال برانگیز فیلم سینمایی «لاله» و مستند «زلال بی انتها» است. بر این اساس آیا ورود اهل رسانه و هنر و فرهنگ، نمایندگان مجلس و متدینین معترض بر موضوع پیشگفته انتظار بی‌جایی است؟