انقراض تنها سینمای ایلام

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ سینما به عنوان هنر هفتم علاوه بر کارکردهای فرهنگی، مزیت های اقتصادی و سیاسی فراوانی دارد. جهان سرمایه داری از هر سه کارکرد این حوزه هنری برای پیشبرد اهداف خود در راستای به سلطه کشیدن کشورهای در حال توسعه بهره می جوید.

 

براساس آمار منتشر شده از سوی نشریه سینمایی «اسکرین دیلی»، ایران رتبه یازدهم پرکارترین سینمای جهان را دارد با این حال؛ کشورمان در خصوص تعداد سینماها و سرانه سالن ها در رتبه آخر این گزارش جا گرفته است.

 

320 سالن سینما در ایران وجود دارد که در ۶۰ شهر پراکنده هستند، از سوی دیگر ۱۰۸۱ نقطه شهری در ایران فاقد سالن سینما هستند. استان تهران بیشترین تعداد سینماهای کشور را به خود اختصاص داده و این در حالی است که سه استان سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی و کهکیلویه و بویراحمد فاقد سالن سینما هستند.

 

استان ایلام با وجود داشتن جمعیتی بالغ بر207 هزار نفر، تنها دارای 2 سالن سینما است؛ سینما قدس در ایلام که مخروبه ای بیش نیست و سینما هنر آبدانان که نزدیک به 11 سال است که تعطیل شده و در حال تغییر کاربری به نمایشگاه لوازم برقی است. استان ایلام با داشتن بالاترین میزان جمعیت جوان، از نظر داشتن تعداد صندلی سینما رتبه 23 کشور را دارد.

 

 

برای دیدن فیلم برف روی کاج به سینما قدس ایلام رفتم. اولین چیزی که توجه مرا به خود جلب کرد، ترک های روی دیوارها بود که با انبوه پوسترها پوشانده شده بودند، عکس الناز شاکر دوست از این همه بی در و پیکری به ستوه آمده و این طور می کرد که با یک جفت کفش قرمز در دستانش قصد خودزنی دارد، از کهنگی و تیره گی دیوارها دلم آشوب شد.

 

کنجکاویم گل کرده بود، یواشکی بدون اینکه مسئولان سینما متوجه من شوند به همه جا سرک کشیدم، وارد سالن نمایش که شدم، دیدم سقف شکم زده و روزی ریزش خواهد کرد، صندلی های چوبی بدون روکش و لخت بودند، پرده نقره ای سیاه شده بود، پوشش سیمانی کف سالن زار می زد، تعداد بیننده ها به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسید.

 

 برای دیدن اتاق آپارات از 18 پله بالا رفتم اولین چیزی که به چشمم خورد یک راهرو عریض و طویل بود که مرا به یاد زندان های ساواک می انداخت، ترسیدم و جلو نرفتم. سمت چپ اطاق آپارات بود، دستگاه بیچاره هن هن کنان تصویر پر از لرزش صابر ابر را نشان می داد که به مهناز افشار لبخند می زد و من هاج و واج در فکر فرو رفته بودم.

 

 

اسماعیل بیگی، مدیر سینما قدس ایلام گفت: این سینما از سال 1347 توسط جباریان ساخته شده است، با وقوع انقلاب اسلامی به مدت سه سال توسط بنیاد مستضعفین مصادره و بعد از این مدت به صاحب اصلیش بازگردانده شد. در زمان جنگ با توجه به بمباران شدید شهر، ساختمان سینما آسیب چندانی ندید و پس از جنگ به راحتی مرمت شد. این سالن در سال های اخیر توسط خالیگران خریداری شده است.

 

وی افزود: مساحت سینما 800 متر است و ظرفیت 470 نفر را دارد و به سیستم تهویه، کولر و بخاری مجهز است. در هر ماه چهار فیلم از این سینما به معرض نمایش گذاشته می شود.

 

مدیر سینما قدس به مشکلات این سینما اشاره کرد و گفت: از زمان احداث سینما تاکنون هیچ هزینه ای برای تعمیر، مرمت و نگه داری این ساختمان صرف نشده است، دستگاه آپارات 30 سال است که بی وقفه می چرخد و بلندگوها کیفیت صدا ندارند، برخی از صندلی‌ها شکسته شده و آنهایی هم که قابل استفاده هستند، وضعیت مطلوبی ندارند.

 

اسماعیل بیگی ادامه داد: فیلم ها معمولا در سه سانس پخش می شوند، در هر روز بیشتر از 20 نفر مراجعه کننده نداریم، تعداد هنردوستان که ماه گذشته به سینما آمده اند، فقط 519 نفر بودند، بیشتر مراجعه کنندگان جوانان هستند.

 

خالیگران صاحب سینما گفت: در طول این سال ها مسئولان زیادی به این استان آمده اند که دیدگاه هایشان عاری از توجه به مقوله فرهنگ است، عدم توجه مسئولان به هنر و ادب در ایلام سبب ایجاد بغضی خفه کننده در میان صاحبان هنر شده است.

 

وی ادامه داد: بارها تقاضای تخریب ساختمان را داده ام؛ اما بنا به این دلیل که سینما اجازه تغییر کاربری ندارد، مجوز این کار به من داده نشد. از سال 1375 سینما با رکود روبرو بوده و من مجبور شدم که تعداد زیادی از کارگرانم را اخراج کنم، 10 سال است که فاتحه سینما در ایلام خوانده شده است.

 

مالک سینما قدس ایلام تصریح کرد: مسئولان اصلا حاضر به همکاری نیستند، بیش از صد بار نامه نگاری کردم؛ اما به هیچ وجه توجهی مبذول نشد، حتی از روسای ادارات دعوت کردیم که همراه کارمندان و خانواده هایشان به صورت رایگان از سینما استفاده کنند؛ با این امید که ضعف های ساختمان را ببینند؛ اما این اقدام نیز بی فایده ای بود.

 

خالیگران گفت: مسئولان اصرار دارند که ساختمان سینما تخریب و از نو ساخته شود، حتی اگر این کار هم صورت گیرد، باز هم به ضرر مالک خواهد بود؛ زیرا با وجود سالن جدید، همانند روال گذشته کسی از سینما استقبال نخواهد کرد.

 

 

گهرسودی، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ایلام گفت: سینما در کشور ما تابع بخش خصوصی است؛ البته به استثناء شهر تهران که دولت در آن چند سینما را ساخته است و آن ها را اداره، نظارت و مدیریت می کند. در استان ایلام بخش خصوصی توانایی انجام ساخت سینما را ندارد، تنها سالن موجود در استان که الان در حال فعالیت است، شرایط مطلوبی ندارد.

 

وی افزود: کیفیت سینمای ایلام مناسب نیست، مدت دو سال است که با مالک آن در حال مذاکره هستیم، قرار بود سالن را تخریب کنند و از نو یک سینمای مجلل بسازند، متاسفانه گفت‌وگوها در این نقطه متوقف شده است. در سال های 84، 87 و 90 کمیته ای برای بهبود سالن سینما تشکیل شد، تمایل ما بر این بود که دولت در ایلام سینما بسازد؛ اما این مهم تاکنون به سرانجام نرسیده است.

 

رئیس ادره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: فرهنگ سینما رفتن مردم ایران پایین نیست، امروزه مردم نیازهای سمعی- بصری خود را با ابزارهای جایگزین تامین می کنند، اینترنت، ماهواره، سینمای خانگی، کتابخانه ها، پارک، تعدد و تنوع شبکه های تلویزیونی که در ساعات مختلف روز فیلم، سریال، مستند، برنامه های آموزشی در تمام زمینه ها پخش می کنند و حتی گوشی های همراه که قابلیت استفاده در منزل، محل کار، مسافرت و داخل خودرو را دارند، جایگزینی برای رفتن به سینما شده اند.

 

گهرسودی گفت: در حال پیگیری برای ساخت پردیس سینمای ایلام هستیم، با توجه به اینکه استاندارد پردیس سینما وجود 10 هزار متر زمین است، تا کنون فضا و قطعه زمین مناسب برای احداث سینما با این وسعت در مرکز شهر ایلام پیدا نشده است.

 

وی ادامه داد: به عنوان رئیس اداره ارشاد آمادگی دارم اگر زمینه مناسب برای احداث پردیس سینما در ایلام ایجاد شود، کار ساخت آن را پیگیری کنم، اداره ارشاد آمادگی کامل برای بررسی، تطبیق با قوانین، حمایت و حتی اعطای وام بلاعوض از سوی دولت و تامین تجهیزات گرانقیمت آن را دارد.

 

 دلایل کساد بازار سینما

 

از دلایل عدم استقبال مردم ایلام از سینما می توان به کیفیت پایین و قدیمی بودن تنها سالن سینمای این استان، کم شدن آمار فیلم‌های خوش ساخت، کم شدن تنوع موضوعی فیلم های ساخته شده، عدم تناسب درآمد قشر پایین جامعه با مخارج فرهنگی، گسترش استفاده از ماهواره، وجود دستگاه های پخش در اکثر منازل و اینترنت اشاره کرد.

 

 مسئولان به گوش باشید! از قافله عقب مانده ایم

 

از سالن سینما با ذهنی مغشوش در حالی بیرون آمدم که هزار و یک سوال بی جواب در کوچه های ذهنم پرسه می زد، آیا کارگروهی که رئیس اداره فرهنگ و ارشاد وعده داده بود، توانسته است راهی برای بهبود این مشکل بیابد؟ نقش سینمای ایران در میان سینمای ملل تا چه حد خودنمایی می کند؟ آیا کشور ما با این قدمت فرهنگی چند هزار ساله می تواند فرهنگ خود را با استفاده از صنعت سینما به جهانیان نشان دهد؟ چرا سینما که محلی برای اشاعه فرهنگ درست به جامعه است، مکانی برای دوستیابی های نادرست تبدیل شده است؟ اگر مساحت سینما ی ایلام را تقسیم بر تعداد جمعیت این استان می کردم، سرانه هر ایلامی از فرهنگ در کشور به میلیمتر هم نمی رسید، تکلیف چیست؟

 

صدای صابر ابر می آید که به مهناز افشار می گوید: ترمز دستی رو بکش تا ماشین راه بیوفته.

 

به خودم می گویم: چه زمانی ترمز دستی فرهنگ ما نیز کشیده می شود؟ چرا ما بی حرکت مانده ایم؟ چرا تمهیداتی برای به حرکت درآوردن چرخ فرهنگ نه تنها در سینما؛ بلکه در تمام زمینه ها اعمال نمی شود؟

 

مسئولان به گوش باشید که از قافله عظیم فرهنگ سازی سینمایی و سینمای فرهنگ ساز نسبت به سایر کشورها عقب مانده ایم، چه بسا تریبون هایی از از ورای آن ها فریاد تهاجم فرهنگی می زنید؛ اما کلام شما چیزی جز شعار نیست. مردم از این همه سخنان پوچ و بی محتوا به ستوه آمده اند.

 

از سینما خارج می شوم، پسرکی با شیطنت می گوید: «خسته نباشی!» و من چقدر از این همه فقر فرهنگی خسته شدم...