بررسی شباهت‌های پیامبر اعظم و امام زمان(علیهما السلام)

 گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»-سیده حنانه حسینی؛ امام علی علیه السلام می فرمایند: همانا او (مهدی علیه السلام ) شبیه‌ترین مردم از نظر خَلق و خُلق و نیکویی به رسول خدا صلی الله علیه و آله است.

وحدت در اطاعت و عصیان پیامبر صلی الله علیه و آله

امام جعفر صادق علیه السلام از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل می کنند: قائم از فرزندان من است... کسی که او را اطاعت کند، مرا اطاعت کرده و کسی که او را نافرمانی کند، مرا نافرمانی کرده است و کسی که او را در دوران غیبتش انکار کند، مرا انکار کرده است و کسی که او را تکذیب کند، مرا تکذیب کرده است و کسی که او را تصدیق کند، مرا تصدیق کرده است. از کسانی که گفتار مرا درباره او انکار و تکذیب می کنند و از کسانی از امتم که مردم را از طریقه او گمراه می سازند، به خداوند شکایت می برم؛ و به زودی کسانی که ظلم کرده اند، خواهند دانست به چه کیفرگاهی بازگشت می کنند.»

وحدت در انکار

امام صادق علیه السلام فرمودند: کسی که به همه امامان علیهم السلام اقرار کند و امام مهدی علیه السلام را انکار نماید، مانند کسی است که به همه پیامبران اقرار کند، اما نبوت محمد صلی الله علیه و آله را انکار نماید.»

امام صادق علیه السلام از پدرانشان از رسول اکرم صلی الله علیه و آله نقل می کنند که ایشان فرمودند: «مَنْ أَنْکَرَ الْقَائِمَ مِنْ وُلْدِی فَقَدْ أَنْکَرَنِی؛ هر کس قائم از فرزندان مرا انکار کند، مرا انکار کرده است.»

ثواب انتظار فرج

امام سجاد علیه السلام فرمودند: «همانا مردم زمان غیبت حضرت مهدی علیه السلام که امامت او را باور دارند و منتظرین ظهور او (هستند)، از مردم دیگر زمانها برترند؛ چرا که خدای متعال به آنان عقل و درک و قدرت شناختی داده است که غیبت بر ایشان چون ظهور است و خداوند آنان را در آن زمان، هم پایه مجاهدینی قرار داده است که در رکاب رسول خدا صلی الله علیه و آله شمشیر زده اند.»

بعثت و ظهور با فاصله طولانی

امام زمان علیه السلام همچون پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله پس از غیبت طولانی و فاصله ای بسیار از اوصیاء پیش از خویش ظهور می کنند.

امام علی علیه السلام در مورد پیامبر صلی الله علیه و آله می فرمایند: خداوند او را زمانی فرستاد که با زمان پیامبران گذشته، فاصله طولانی داشت و مردم از نیکوکاری فاصله گرفته و امت‌ها به جهل و نادانی گرفتار شده بودند.

و امام صادق علیه السلام در وصف امام مهدی علیه السلام می‌فرمایند: او کسی است که آن (زمین) را از عدالت پر می کند، همان طور که از ظلم و جور پر شده است. پس از یک دوره فترت از ائمه علیهم السلام می آید؛ چنان که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز پس از یک فاصله طولانی از پیامبران مبعوث شدند.»

مشابهت در خصوصیات زمانه

1. پیش از ظهور

امام علی علیه السلام زمانه پیش از رسالت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را این گونه توصیف می کنند:

پیامبر هنگامی مبعوث شد که میوه‌های درخت دنیا فتنه و خوراکش مردار بود

خداوند پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را هنگامی معبوث فرمود که از زمان بعثت پیامبران پیشین مدتها گذشته و ملتها در خواب عمیقی فرو رفته بودند. فتنه و فساد جهان را فرا گرفته و اعمال زشت رواج یافته بود. آتش جنگ همه جا زبانه می کشید و دنیا بی نور و پر از مکر و فریب گشته بود. برگ‌های درخت زندگی به زردی گراییده و امید از باروری درختانش قطع شده بود. آبهایش فرو خشکیده و نشانه های هدایت کهنه و ویران شده بود. پرچم‌های هلاکت و گمراهی آشکار و دنیا با قیافه زشتی به مردم می نگریست، و با چهره ای عبوس و غم آلود با اهل دنیا رو به رو می گشت. میوه‌های درخت دنیا فتنه، و خوراکش مردار بود، در درونش وحشت و اضطراب، و بر بیرون، شمشیرهای ستم حکومت داشت.»

امام باقر علیه السلام در وصف زمانه پیش از ظهور حضرت مهدی علیه السلام می فرمایند: قائم علیه السلام قیام نمی کند، مگر [در زمانی که] ترس‌های بزرگ پدید آمده، و زلزله ها و فتنه ها و گرفتاریها به مردم رسیده... و اختلافهای شدید، میان مردمان رخ داده و در دینشان تفرقه ایجاد شده است.»

و نیز رسول خدا صلی الله علیه و آله در ضمن حدیثی طولانی در معراج، دوره پیش از ظهور حضرت مهدی علیه السلام را این گونه توصیف کرده اند: ظهور مهدی علیه السلام وقتی است که علم و دانش واقعی از بین برود و جهل و نادانی آشکار شود و قاریان فراوان گردند و عمل [به قرآن] کم شود و قتل و خون ریزی زیاد گردد... و ظلم و فساد زیاد شود و منکر [و عمل زشت] آشکار گردد... و فرمانروایان کافر و والیان آنها فاجر شوند و کارپردازان آنها ستمگر و صاحبان رأی و نظر از آنها فاسق باشند.»

2. بعد از ظهور

امیر مؤمنان علیه السلام به درگاه خداوند عرضه می دارد: گرامی ترین درودها و افزون ترین برکات خود را بر محمد صلی الله علیه و آله ، بنده و فرستاده ات، اختصاص ده! که خاتم پیامبران گذشته و گشاینده درهای بسته و آشکار کننده حق با برهان است. دفع کننده لشکرهای باطل و درهم کوبنده شوکت گمراهان است؛ آن گونه که بار سنگین رسالت را بر دوش کشید و به فرمانت قیام کرد و به سرعت در راه رضا و خشنودی تو گام برداشت و حتّی یک قدم به عقب برنگشت و اراده او سست نشد و در پذیرش و گرفتن وحی نیرومند بود. حافظ و نگهبان عهد و پیمان تو بود و در اجرای فرمانت تلاش کرد تا آنجا که نور حق را آشکار و راه را برای جاهلان روشن ساخت و دلهایی که در فتنه و گناه فرو رفته بودند به وسیله او هدایت شدند. پرچم‌های حق را برافراشت و احکام نورانی را بر پا کرد.»

از امام صادق علیه السلام در مورد سیره حضرت مهدی علیه السلام پرسیدند. ایشان در جواب فرمودند: [امام مهدی علیه السلام ] مانند پیامبر صلی الله علیه و آله عمل خواهد کرد. همان گونه که پیامبر صلی الله علیه و آله آنچه از روش جاهلیت در میان مردم مرسوم بود، از میان برد، [امام مهدی علیه السلام نیز] روشهای جاهلی پیش از ظهور خود را از بین خواهد برد و اسلام را از نو پی ریزی خواهد کرد.»

زمانه بعد از ظهور حضرت مهدی علیه السلام در دعای ندبه این گونه ترسیم شده است:

کجاست شکننده شوکت تجاوزگران؟ کجاست ویران کننده بناهای شرک و نفاق؟ کجاست نابود کننده اهل فسق [و تبهکاران] و معصیت کاران و سرکشان؟ کجاست درو کننده شاخه های گمراهی و اختلاف؟ کجاست محو کننده آثار انحراف و هوا و هوسها؟»

همچنین پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: «نهمین آنها (امام از فرزند حسین علیه السلام ) قائم است که خداوند به دست او همه زمین را از روشنایی پر می کند، پس از آنکه گرفتار تاریکی شده است و از عدالت و دادگری سرشار می کند، پس از آنکه از ظلم و جو پر شده باشد و سراسر عالم را از علم و دانایی بهره مند می کند، پس از آنکه به جهل و نادانی گرفتار آمده باشد.»

منابع:

1- کمال الدین، ج2، ص411

2- سورة قلم، آیه4

3- بحارالانوار، ج36، ص309