یادداشت/
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، مازیار شیری: ایران امروز بیشتر از هر کنش اجتماعی نیازمند وحدتی فراگیر در لایه‌های اقشار اجتماع است و این نکته را می‌توان از تذکر مقام معظم رهبری در خطبه نماز عید فطر دریافت. تذکری که در دفعات قبلی هم تکرار شدند و به طیف‌هایی از مخاطبان مربوط می‌شود.
دودسته‌سازی‌های جعلی امری است که در سطوح سیاسی و اجتماعی مابین برخی از چهره‌ها تبدیل به ابزاری برای رقابت و حتی توجه‌طلبی شده است و در سال گذشته و با توجه به جو سیاسی انتخابات ۱۴۰۲ این دودستگی‌ها ابعاد پیچیده‌تر و آسیب‌زاتری پیدا کردند. این دودسته‌سازی تا جایی پیش رفت که جای رقابت سیاسی با تخریبگری و توهین به چهره‌های مطرح عوض شد.
دعوا‌های سیاسی، تفرقه‌افکنی‌ها و چالش‌سازی‌هایی که علاوه بر تفرق، در جهت دلسرد کردن و ناامیدسازی مردم هستند، موضوعی است که مورد نقد طیف وسیعی از افراد قرار گرفت و مقام معظم رهبری هم در اسفندماه سال گذشته نسبت به این چالش‌ها تذکر دادند. رهبر‌معظم انقلاب اسلامی در دیدار اعضای خبرگان درباره منتخبان مجلس جدید که با اقبال و توجه بسیار مخاطبان در فضای حقیقی و نیز فضای مجازی مواجه شد، فرمودند: «منتخبان مجلس (شورای اسلامی) جدید مراقبت کنند و نگذارند شیرینی تشکیل مجلس در کام مردم و فضای سیاسی باطراوت کشور تلخ شود، ضمن اینکه اگر مجلس دچار دعوا، ستیزه، مقابله و جبهه‌بندی‌های گوناگون شود، از کار اصلی خود بازمی‌ماند.»
البته که برخی از جریان‌ها علی‌رغم این تذکر صریح رهبری باز هم خط خود را دنبال کردند و حاشیه‌هایی را آفریدند که این حاشیه‌ها منجر به برکناری افرادی در سطوح مدیریتی صداوسیما شد.
نکته اینجاست که این نکات فقط و فقط متوجه یک خط یا یک جریان فکری نیست و این اخلاق بد در لایه‌های مختلف نمودی از افراد را برای ارائه دارد که در شرایط مختلفی موجب پدید آمدن بدرفتاری‌های اجتماعی یا چالش‌های سیاسی و یا مجموعه‌ای از کنش‌ها و واکنش‌های عبث می‌شود. همین مجموعه از رفتار‌های ناصحیح سبب شدند خرده‌فرهنگ معرکه‌گیری جای مطالبه‌گری‌های اجتماعی را بگیرد و موجب ایجاد مسیری انحرافی در کنار کانال‌های اصلی مطالبه‌گری شود.
همین مسیر نادرست در برخی دانشگاه‌ها هم دنبال شد و حتی در دیدار اخیر مقام معظم رهبری با دانشجویان و فعالان تشکل‌های دانشجویی، این موضوع مورد تأکید رهبر معظم انقلاب بود. ایشان در دیدار ۱۹ فروردین ۱۴۰۳ با دانشجویان چنین مطرح کردند: «اختلاف نظر و اختلاف مشی بین تشکل‌ها اشکالی ندارد؛ اما همچنان‌که در ابتدای سال تأکید و تکرار کردم، اختلاف نظری و فکری نباید در هیچ سطحی از جامعه و دستگاه‌ها به دعوا و گریبانگیری منجر شود.»
البته که در بیانات ایشان در دیدار با دانشجویان، تذکر به دعوا و گریبانگیری به هیچ‌وجه به معنای دعوت به انفعال و بی‌تفاوتی نیست و در همین دیدار، مقام‌معظم رهبری این موضوع را چنین مطرح کردند: «همان‌گونه که بار‌ها گفته شد، کار اصلی دانشجو درس خواندن است؛ اما در کنار آن، نگاه به مردم و جامعه و ارائه راه‌حل مشکلات جزو وظایف حتمی دانشجویان است. به هیچ‌وجه به محافظه‌کاری، انتقاد نکردن و ایراد نگرفتن توصیه نمی‌کنیم؛ اما باید در هر حرف و عمل خود دقت کافی کنیم. از دانشجویان توقع می‌رود نسبت به آینده، فعال و حساس باشند.»
نباید از این نکته غافل شد که از ابتدای سال ۱۴۰۳ رهبر‌معظم انقلاب روی مسأله وحدت در لایه‌های جامعه تأکیدی چندباره داشتند و این موضوع در سخنرانی ایشان در دیدار نوروزی با اقشار مختلف مردم هم مشهود بود. در این دیدار «وحدت ملی و اتحاد دل‌ها و عزم‌ها و اراده‌های مردم» عامل دیگری بود که رهبر معظم انقلاب از زاویه منافع ملی مورد تأکید قرار دادند و با ابراز تأسف از وجود مشکلات و عقب‌افتادگی در این زمینه گفتند: «در این زمینه دچار غفلت شده‌ایم و به دست خودمان وحدت ملی و همدلی اجتماعی را مخدوش کرده‌ایم. همه هم در این غفلت شریکیم و همه نیز وظیفه داریم وحدت ملی و اتحاد مردم و مسئولان را حفظ و روز به روز تقویت کنیم.»
در ادامه همین دیدار، رهبر معظم انقلاب، تقویت وحدت ملی را سیاست قطعی نظام اسلامی از روز اول خواندند و با اشاره به تأکید‌های امام خمینی (ره) بر این مسأله، خاطرنشان کردند: «امام در مقابل افرادی که بر سر مسائل سیاسی و جناحی با یکدیگر دچار اختلاف می‌شدند، نهیب می‌زدند که هر چه فریاد دارید بر سر آمریکا بزنید.»
با نگاهی به سیر بیانات رهبری و تأکیدات ایشان در خصوص موضوع «وحدت مردمی» می‌توان نکاتی چند را در این زمینه استنباط کرد. اول آنکه در جا‌های مختلف در نمونه‌های کوچک و بزرگ، عدم حفظ وحدت موجب ایجاد آسیب‌هایی در کشور شده‌اند و وحدت در تمامی زمینه‌های اجتماعی می‌تواند تعمیم‌پذیر باشد و حکم نسخه پیشگیری در بسیاری از معضلات اجتماعی را دارد.
دوم آنکه اختلاف‌آفرینی و تفرقه‌اندازی‌های کذایی در طول ۴۵ سال گذشته همواره جزو تاکتیک‌های دشمن برای تضعیف ابعاد مختلف انقلاب بوده و در برهه کنونی که وسایل انتقال پیام به واسطه فضای مجازی گسترش یافته است، رسانه‌های دشمن از هیچ تلاشی برای دامن زدن به تفرقه و اختلاف‌انگیزی در جامعه ایران فرو نمی‌گذارند. پس باید هر قسمتی از جامعه با علم به دشمن‌شناسی در جهت وحدت حرکت کند.»
نکته بعدی آنکه با وجود تنش‌های زیاد در منطقه و حضور گروهک‌های تروریستی در نزدیکی مرز‌های ایران و تلاش آن‌ها برای عملیات تروریستی خصوصا در نزدیکی عید فطر و مراسم و جشن‌های مذهبی، واضح است که گروهک‌هایی مثل جیش‌الظلم در تلاش هستند با اجاره مزدوران اجنبی و فراخوان‌های دروغین، خود را جزئی از مردم سیستان و بلوچستان نشان دهند تا بتوانند با تحریک مردم ساکن این منطقه تفرقه و اختلاف بیافرینند. پس باید توجه داشت که محور وحدت در جهت حفظ امنیت کشور هم تأثیر بسزایی دارد و نباید از آن غافل شد.
نکته دیگر آنکه عده‌ای در کشور خواسته یا ناخواسته سبب می‌شوند اختلافات و دعوا‌هایی غیر ضروری در زمینه‌های اجتماعی یا سیاسی شکل بگیرد که تبعات زیادی را در مقیاس بزرگتر به دنبال دارند. ممکن است آن فرد با این دوگانه‌سازی‌ها و معرکه‌گیری‌ها بتواند خودی در رسانه‌ها نشان بدهد؛ اما اگر در مقیاس بزرگتر به مسأله بنگریم متوجه تبعات این رفتار‌های ناصحیح در دلسردی مردم می‌شویم. ماحصل این ادعا را می‌توان در برخورد غیرعادلانه برخی از این افراد با مجلس یازدهم دید. عده‌ای که برخلاف توصیه‌های رهبری، جایگاه مجلس به‌عنوان خانه ملت را زیر سوال بردند و با تهمت‌های ناروا سعی داشتند مجلس یازدهم را تخریب کنند که شاید بتوانند جای خود را در بهارستان دوازدهم باز کنند و این جریان‌ها را می‌توان در زمره جریان‌هایی قرار داد که در ادعا مطیع ولایت هستند و علی‌رغم توصیه‌های رهبری در خصوص شأنیت جایگاه مجلس انقلابی و لزوم حفظ اخلاق در رقابت‌های سیاسی، بنای کار خود را بر تخریب، اتهام‌افکنی و معرکه‌گیری‌های رسانه‌ای گذاشتند و عملا برخلاف توصیه‌های مقام معظم رهبری عمل کردند.
توصیه‌ناپذیری و ادامه روند پیشین این افراد به‌خصوص اینکه حالا صاحب تریبون شده‌اند، جای نگرانی دارد و می‌تواند تبعات جدی‌تری را برای مجموعه حاکمیت و جامعه به دنبال داشته باشد. علاوه بر این اصرار این افراد بر اختلاف‌افکنی و یقه‌گیری‌های نابجا را می‌توان دلیل تأکیدات چندباره مقام معظم رهبری بر موضوع وحدت دانست.
مقام معظم رهبری در مراتبی چند در این‌باره اتمام حجت کردند و نقدی بر این مسلک در لایه‌های مختلف ارائه دادند. برخی از نقد‌ها مثل تذکر ایشان به جامعه تشکل‌های دانشجویی به مثابه راهنمایی و نشان دادن راه درست به این طیف از مخاطب است که تمرکز این قشر باید در مرکزیت دانشگاه به‌عنوان یک نهاد پیشروی جامعه بیشتر شود و در همین راستا باید از دعوا و گریبانگیری اجتناب شود.
از طرفی تکرار این تأکیدات، مخاطبان خاص خودش را دارد و این مخاطبان در ابتدا باید توجه داشته باشند که در محوری جدای از محور چشم‌انداز، ولی امر جامعه نایستند و ادامه روندشان می‌تواند موجب انحطاط دیدگاهی و پدیدآوری نمونه‌های دیگری از راه رفته افرادی مثل احمدی‌نژاد شود. ثانیا تفرقه‌افکنی می‌تواند گریبان خود این افراد را بگیرد و آن‌ها را در رقابت‌هایی بدون التزام فرسوده کند و از انجام وظیفه اصلی خود واگذارد که این موضوع هم مجموعه کلی مردم را متضرر می‌کند. همچنین دوگانه‌سازی‌های کاذب این افراد می‌تواند تبعات امنیتی و اجتماعی را متوجه جامعه ایران کند و مردم را دلسرد و ناامید از کارآمدی این افراد کند. در همین راستا تاکید بر اتحاد توصیه پایانی رهبر در خطبه‌های نماز عید فطر بود. ایشان در این خصوص گفتند: همه مردم، جوانان، فعالان سیاسی - اجتماعی و فعالان رسانه‌ای بدانند که توفیق ملت در توحید کلمه است البته اختلاف نظر سیاسی و غیر سیاسی اشکالی ندارد، اما درگیری و یقه‌گیری و ایجاد دودستگی‌های جعلی، به زیان دین و دنیای ملت و تضعیف کننده کشور است.
در آخر هم اینکه دوگانه‌سازی‌ها و تخریب‌های این افراد می‌تواند بیشترین ضربه را به افرادی بزند که جدای از این دعواها، وظیفه اصلی خود را دنبال می‌کنند و با این تخریب‌ها بازتاب دیگری در آیینه نگاه مردم دریافت می‌کنند که این رخداد هم می‌تواند در تبعاتی جدی‌تر متوجه جامعه ایران شود؛ چراکه افرادی تندرو و بدون توجه به تذکرات مقام معظم رهبری، چهره‌های شاخصی که در جهت کاهش تنش‌های متعدد کوشا بودند را تخریب می‌کنند که برآیند این رخداد مسلما برآیند مثبتی نخواهد بود.
با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری از ابتدای سال ۱۴۰۳ حفظ وحدت عملی و اعتقادی در جامعه التزامی دوچندان دارد و چهره‌هایی که علی‌رغم این تأکیدات راه خود را ادامه داده‌اند نیازمند یک اصلاح عملی در مجموعه گفتمان و عمل خود هستند. با تحقق این وحدت است که می‌توان آسیب تخریب‌های گذشته را جبران کرد و جامعه را به سمت خروج از بحران یقه‌گیری‌های نمایشی و رسانه‌پسند کشاند.
ارسال نظرات