نقش متخصصین بهداشت در تحول نظام سلامت

گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو» - یادداشت دانشجویی*؛حدود دوسال است که از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید می‌گذرد، دولتی که امروزه وزارت بهداشت آن با طرح تحول نظام سلامت توانسته افکار عمومی را به سمت و سوی خود سوق دهد.

این طرح جامع و نظام مند که با هدف ارتقاء سلامت مردم ایران رقم خورد، توانست در حوزه درمان، رضایت مردم را جلب کند و تمامی متخصصین حوزه سلامت به نتایج مثبت آن اذعان دارند.

مع الوصف آنچه در حوزه بهداشت این طرح عظیم رقم خورد، متفاوت با آن چیزی بود که در حوزه درمان اتفاق افتاد و انتقاد برخی نیروهای متخصص حوزه بهداشت هنوز پابرجاست. نگاه پیشگیرانه محوری در طرح تحول نظام سلامت با حواشی و انتقادهایی روبروست که نیاز به بررسی تامل برانگیزی دارد.

بعنوان مثال با اجرای این طرح در حاشیه شهر مشهد مقدس شاهد واگذاری مراکز بهداشتی درمانی به بخش خصوصی بودیم که در اوایل راه خود، با آنچه انتظار می‌رفت ،متفاوت بود، بطوری که در این واگذاری، در پیمانکاران و شرکت‌های پذیرنده، عملا نگاه مالی به اجرای طرح های سلامت ایجاد شده و عملا برای تحقق این نگاه، آمارها و خدمات ارائه شده در پایگاههای سلامت براساس واقعیات نخواهد بود، حال اینکه نگاه وزارت بهداشت به ارائه خدمت باید کیفی باشد نه کمی.

از طرفی نیروهای جذب شده برای اجرای طرح تحول سلامت در حاشیه شهر مشهد، تنها با یک قراردادی یک ساله شرکتی در سختی کاری زیادی قرار دارند ودر شرایطی که گاها به آنها حتی مرخصی ماهیانه هم داده نمی شود، همواره این نیروها بیم این دارند که توسط شرکت اخراج شوند.

با این وصف، آیا در شرایطی که نیروهای بهداشتی جذب شده در این طرح، جایگاه چندانی ندارند و همواره در سختی بسیار فعالیت می‌کنند، اجرای کیفی طرح تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت به درستی رقم می‌خورد؟

از نگاهی دیگر، امروزه نیروهایی که بعنوان کارشناسان مراقب سلامت در حوزه بهداشت جذب شده اند، اکثرا ماما و پرستار هستند، این درحالی است که در حوزه بهداشت،کارشناسان بهداشت عمومی با مجموعه آموزشی کامل در حوزه پیشگیری تربیت می‌شوند و با گذشت بیش از چهار سال از نبود حتی یک استخدامی برای این نیروها در طرحی که به نام بهداشت است هم باید شاهد حضور نیروهای درمانی و غیر تخصصی در این حوزه باشند.

آیا با توضیحات فوق می‌توانیم ارائه خدمات بهداشتی که عملا باید بر پایه قدرت تخصصی بهداشتی با نگاهی سلامت محورانه و آموزشی باشد را در این طرح عظیم سلامت شاهد باشیم؟

از نگاهی دیگر در این طرح  عظیم سلامت، حقوق پزشکان به بیش از سه الی پنج برابر افزایش یافته است و در این میان در حقوق کارشناسان و مهندسین بهداشت که بعنوان  خط مقدم تلاش در جهت ارتقاء سلامت و بهداشتند و  سختی کار و شرایط نامناسب کاری نیز دارند، هیچ بازنگری نشده است.

به جرات می توان گفت حقوق دریافتی بسیار پایین تر کارشناسان بهداشت از حوزه های دیگر در سیستم بهداشت و درمان باعث کم شدن انگیزه پرسنل بهداشت در انجام امور محوله شده است که طبعا باعث افت کیفیت و کارایی سیستم بهداشت خواهد شد، چرا که بر اساس نیازهای مازلو تا زمانی که نیاز های پایه و اساسی انسان براورده نشود نیازهای متعالی جایی نخواهد داشت.

بی شک ارائه خدمات بهداشت محیط و حرفه ای بعنوان بازوی توانمند حوزه پیشگیری خواهد توانست بسیاری از عوامل خطر مرتبط با سلامت مردم را تا مرحله حذف پیش ببرد. در اجرای این طرح عظیم مرتبط با بهداشت، چقدر به اهمیت این دورکن پایه بهداشتی توجه شده است؟آیا می توان ادعا کرد کارشناسان این دوحوزه با مشارکت و انگیزه بیشتر، برای برخورد با متخلفین از حمایت های قانونی مراجع ذیربط برخوردار می شوند؟

امروزه طرح تحول نظام سلامت از بنیه، بعنوان بهترین برنامه پیش روی وزیر بهداشت قرار دارد. باید دید دکتر هاشمی می‌تواند نگاه درمان محوری به حوزه پیشگیری را با اقدامات موثر و میدان دادن به متخصصین و کارشناسان بهداشت بردارد یا خیر؟

اعتقاد براین است واگذاری بهداشت به متخصصین این حوزه (نه متخصصین درمانی)خواهد توانست گره بزرگی را از مشکلات سلامت باز کند. امید می‌رود با اجرای طرح تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت، حجم عظیمی از مراجعات مردم به بیمارستانهای کشور کاسته شود و بجای درمان محوری، سلامت محوری، بطور واقع بینانه در نظام سلامت حاکم شود.

احمد مهری- دانشجوی کارشناسی رشته بهداشت علوم پزشکی مشهد

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تایید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.