دانشیار جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی:
به گزارش خبرنگار "خبرگزاری دانشجو" از مشهد، مقصود فراستخواه، دانشیار جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی امروز در نشست "در رویای بهشت" که به بررسی بسترهای فکری و اجتماعی افراط‌گرایی در جهان اسلام می‌پردازد، در دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد بیان داشت: پایین آمدن احساس امنیت حیاتی سبب می‌شود استعداد برای پدید آمدن گرایشات افراطی‌گری دینی همراه با گرایشات سیاسی پدید آید و به اعتقاد برخی جامعه‌شناسان، در این مسیر عواملی همچون جمعیت‌های آسیب‌پذیر، فقر و پروژه‌های نوسازی شکست خورده بسیار دخیل هستند.
وی با بیان اینکه زمانی که نظم‌های مستقر رضایت‌بخش نیستند و وضعیت رضایت‌بخش درون‌زایی وجود ندارد متن و حاشیه ایجاد می‌شود، گفت: این متن‌های مسلط و حاشیه‌ها با خود یک تعارض‌هایی ایجاد می‌کنند که در نتیجه آن مسئله طرد اجتماعی به وجود می‌آید و نتیجه این امر، شورش حاشیه علیه متن خواهد بود.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه تا کسانی بدبخت باشند، در این جهان هیچ کس خوشبخت نخواهد شد تصریح کرد: اتفاقاتی که در گذشته رخ داده و روایت‌های یک سویه‌ای که از جهانی شدن ارائه شده است یکی از عوامل مهم در ایجاد این متن‌ها و حاشیه‌ها هستند.
دانشیار جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی، بنیادگرایی را یک بدعت گذاری در دین دانست و بیان داشت: یکی از اتفاقاتی که در چند سال گذشته رخ داده، تبدیل جهانی شدن به جهانی سازی است به این معنا که برخی به دلیل منافع خود اقدام به یک نوع یکسان سازی در جهان کرده‌اند و این همان کاری است که خدا انجام نداده است و به پیامبر فرموده چنانچه لازم بود همه امت‌ها را واحد خلق می‌کردم. بنابراین در طرح اللهی یکسان سازی وجود نداشته است.
فراستخواه با اشاره به اینکه در چند دهه گذشته مرضی در ایران ایجاد شده که به دنبال ایجاد یکسان سازی است، گفت: امروز در جهان زمانی که می‌خواهند جهانی سازی کنند در واقع به دنبال آمریکایی سازی هستند، ارتباطات و تبادلات مفید است؛ اما یک سویه، همه مبانی را پذیرفتن و نادیده گرفتن جهان چند فرهنگی خسارت‌های بسیاری را به دنبال دارد.
تجربه مدرنیته در کشورهای جهان سوم به مدرنیزاسیون تقلیل یافته است
وی تاکید کرد: در سطح ملی نیز در کشورهای جهان سوم، متاسفانه تجربه مدرنیته تقلیل یافته به مدرنیزاسیون به این معنا که به جای اینکه با کمک نهادهای مدنی، تحول رخ دهد، تحول به شکل پروژه‌ای اتفاق می‌افتد. در ایران عصر رضا شاهی نیز بدون تجربه، مدرنیته رخ داد و تحول از بالا به پایین و به شکل دولتی ایجاد شد.
این استاد دانشگاه، تغییر از طریق اقتدارگرایانه را یک رفتار شکست خورده برشمرد و خاطرنشان کرد: در سطح ملی امر نوسازی دولتی آغشته به مشکلات بسیاری است که فساد و خودکامگی نتیجه آن خواهد بود که در نهایت شرایط را برای توزیع عادلانه امکانات از بین می‌برد.
فراستخواه ضمن بیان اینکه زمانی که انسان با زندگی بیگانه می‌شود از زندگی قهر خواهد کرد، بیان داشت: کسانی که جذب گروه‌هایی مانند داعش می‌شوند و برای این گفتمان هزینه می‌کنند زمانی که مورد بررسی قرار می‌گیرند مشخص می‌شود افرادی هستند که دچار حس بیگانگی شده و افرادی از حاشیه جامعه بوده‌اند که از متن خسته شده و درصدد حمله به آن برآمدند.
دانشیار جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی با تاکید بر اینکه به وجود نیامدن نظم‌های مستقر رضایت‌بخش سبب ایجاد افراطی‌گری می‌شود که بخشی از آن افراطی‌گری دینی است، خاطرنشان کرد: برخی معتقدند سرشت اسلام بر افراطی‌گری استوار است که البته این مسئله اشتباه است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا اندیشه گروه داعش توانایی نفوذ در ایران را دارد یا خیر، گفت: با همه باورها و مشکلاتی که در کشور وجود دارد؛ اما استعدادی که وجود دارد این است که درکی متعادل و معقول‌تر نسبت به دیگر کشورهای اسلامی در ایران وجود دارد.
فراستخواه در پایان گفت: فرهنگ، تجربه‌ها، عبرت‌ها، اطلاعات، آگاهی‌های عمومی و نهادهای مدنی و فکری که در کشور وجود دارد، باعث می‌شود انسان به آینده امید داشته باشد؛ اما نکته‌ای که در این بین باید بر آن تاکید کرد، این است که چنانچه تعارضات اجتماعی برطرف نشود، طبیعی است که قهر و بیگانگی همچنان در جهان وجود داشته باشد.
ارسال نظرات