حاشیه‌نگاری دانشجو از مراسم عزاداری در حسینیه امام خمینی (ره)
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سید اسحاق موسوی؛ ایام شهادت حضرت زهرا (س) که می‌رسد، معمولا به مدت ۵ شب مردم در حسینیه امام خمینی (ره) با حضور رهبر معظم انقلاب به یاد مادر مهربان امت (س) مراسم سوگواری و عزاداری برگزار می‌کنند؛ امسال هم بنا است در شب اول این مراسم در این محضر نورانی حاضر شوم تا حاشیه‌نگاری ملاقات را به رشته تحریر درآورم.
روز پنج‌شنبه ۲۳ آذرماه سال ۱۴۰۲؛ قرار است مراسم بعد از نماز مغرب و اعشا شروع شود، معمولا چون حسینیه امام خمینی (ره) زود پر می‌شود ساعت ۱۵ حرکت کردم تا بتوانم تقریبا در صف‌های ابتدایی بنشینم.
تا روز شهادت حدود ۳ روز باقی مانده است؛ آسمان ابری تهران هر از چندگاهی نم‌نم می‌بارد، سر در مغازه و خانه‌ها در مسیر با پارچه مشکی سیاه‌پوش شده و خودنمایی می‌کند.
معمولا حال و هوای شهر در ایام شهادت اهل‌بیت (ع) متفاوت‌تر از روز‌های معمولی است، این تغییر را از روی رفتار مردم به راحتی می‌شود احساس کرد؛ مهربانی، ایثار، ازخودگذشتگی، مراقبه بیشتر و مراعات یکدیگر را کردند نمونه‌ای از رشد است که یک جا خود را در موکب‌های برپا شده خیابان نشان می‌دهد و این یعنی تصویر روایت «الجارُ ثُمَّ الدّارُ».
در طی مسیر دائما این سوال را در ذهنم مرور می‌کردم، به راستی چه چیزی باعث اربعینی رفتار کردن مردم در این ایام می‌شود؟ در همین حال و هوا بودم که خود را در میان جمعیتی که به سمت حسینیه امام خمینی (ره) در حرکت بودند یافتم.
بعد از تحویل وسایل به امانت‌داری و گذر از چندین گیت بازرسی به محوطه اصلی رسیدم، چون هوا سرد و پاییزی است عزادارن سریع این مسیر را بدون توقف طی می‌کنند تا وارد حسینیه شوند، دم در حسینیه خادمان اهل‌بیت (ع) با چایی و خرما از مردم پذیرایی می‌کردند و همین کافی بود تا مردم سردی هوا را به جان بخرند.
تجربه نشان داده وضو را باید قبل از ورود به قسمت اصلی حسینیه امام خمینی (ره) گرفت، چرا که اگر نزدیک اذان برای وضو گرفتن از حسینیه خارج شوید دیگر بعید است بتوانید در جای قبلی خودتان بنشینید.
حوالی ساعت ۱۶ وارد حسینیه شدم، بالای جایگاه سخنران و مداح قاب عکس امام خمینی (ره) به صورت سیاه و سفید و همچنین با خط سفید روی پارچه مشکی حدیث «فَاطِمَة بَضْعَة مِنِّی» نوشته شده است، این حدیث را سیدمان رسول الله (ص) بعد از بازگشت از حجه الوداع درباره اهل‌بیت (ع) به اصحاب سفارش کرده بودند.
حدود یک سوم حسینیه پر شده و تا نماز مغرب ۱ ساعت ۱۲ دقیقه باقی مانده است؛ در جای جای حسینیه نام حضرت زهرا (س) با رنگ سفید و حاشیه‌های سبز رنگ کتیبه‌های مشکی را مزین کرده، تعدادی اندکی از عزادارن در حال اقامه نماز و تعدادی دیگر در حال قرائت قرآن هستند، عده‌ای هم که معلوم است برای اولین بار از استان‌های دیگر تشریف آورده‌اند با هم متعجبانه صحبت می‌کنند، در حسینیه فعلا خبری از شعار نیست و بعید می‌دانم در ایام شهادت مردم از شعار دادن استقبال کنند.
سر صحبت را با کسی که در کنارم نشسته است باز کردم، به همراه ۲ نفر دیگر از شهر لار استان فارس ظهر روز قبل حرکت کرده بودند تا در مراسم حسینیه حاضر شوند، می‌گفت هم استانی‌های ما آرزو دارند تا به این مراسم بیایند؛ شوق و اشتیاق عجیبی داشت و برای شروع لحظه شماری می‌کرد، جایی که رهبر معظم انقلاب روی صندلی می‌نشینند را به او نشان دادم تا بتواند بهتر ببیند، نام سخنران و مداح مراسم را پرسید که البته خودم هم نمی‌دانستم، در همین زمان حجت الاسلام صدیقی وارد حسینیه شد که احتمال دادم سخنران مراسم ایشان باشد.
قبل شیوع کرونا چندین مرتبه برای اقامه نماز‌های ظهر در ماه مبارک رمضان و حتی مراسم‌های فاطمیه که به صورت عمومی با حضور رهبر معظم انقلاب برگزار می‌شد به حسینه آمده بودم، اما امسال با توجه به ادامه شیوع برخی بیماری‌های واگیر و تأکید وزارت بهداشت مبنی بر رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی، مراسم عزاداری در حسینیه امام خمینی (ره) همچون سال قبل با حضور تعدادی از عزاداران از جمله خانواده معظم شهدا برگزار شد و میزبانی از همه مشتاقان عزاداری امکان پذیر نبوده است.
در میان جمعیت طلبه‌های غیرایرانی هم حضور داشتند؛ حوالی ساعت ۱۶:۳۰ دقیقه یک نفر میکروفن منبر آماده را کرد، معمولا در حسینیه رسم است در مراسم‌ها قبل از نماز احکام شرعی مطرح می‌شود؛ حدود ۳۰ دقیقه پنبه بحث نیت در اعمال عبادی زده شد و منبر با یک روضه نمکی و کوتاه به پایان رسید.
صدای «حَیَّ علی خَیْرِ العَمل» مکبر در حسینیه بلند شد و چه زیبا در روایتی امام صادق (ع) فرمودند «خَیْرُ اَلْعَمَلِ بِرُّ فَاطِمَةَ وَ وُلْدِهَا عَلَیْهِمُ اَلسَّلاَمُ» بهترین عمل نیکى کردن به حضرت فاطمه (س) و فرزندان امامان معصوم ایشان است؛ جمعیت برای اقامه نماز مغرب آماده شد، معمولا کسانی که مایل هستند در صف‌های ابتدایی بنشینند در هنگام اقامه نماز جلوتر می‌آیند، بعد از حدود ۳۰ دقیقه و اتمام نماز عزاداران به صورت رسمی برای شروع مراسم آماده می‌شدند.
عزاداران در انتظار حضور رهبر معظم انقلاب به حسینیه امام خمینی (ره) ایستادند و شعار‌ها از قسمت آقایان آغاز شد و مردم یک صدا و به صورت پراکنده می‌گفتند «ابوالفضل علمدار (ع) خامنه‌ای نگه‌دار»، در اولین سکوت از قسمت خواهران شعار «ما اهل کوفه نیستیم علی تنها بماند» بلند شد.
کمی عقب‌تر آمدم تا کسانی که از استان‌های دیگر تشریف آورده بودند حداقل به اندازه یک نفر جایشان بازتر باشد، این کار را دیگر اهالی تهران هم انجام می‌دهند؛ همه چیز محیای حضور رهبر معظم انقلاب بود، مردم در قسمت جلو مراسم و مایل به در ورودی تجمع کردند و تقریبا عقب حسینیه از جمعیت خالی شد، شور و گرمای حسینیه بالا رفته و سیل جمعیت در جلو حسینیه جریان داشت؛ شعار‌های پراکنده به یکباره یکی شد و همه با هم با دستان گره کرده فریاد می‌زدند «ما اهل کوفه نیستیم علی تنها بماند» و این یعنی پایان انتظار...
بعد از گذشت ۷ دقیقه، بیشتر جمعیت روی زیلو‌های آبی رنگ حسینیه نشست و محمدرضا پورزرگری قاری مراسم قرائت قرآن را آغاز کرد و تقریبا همهمه و سر و صدای حسینیه آرام شد؛ مردم تلاش می‌کردند تا یک سر و گردن خود را بالا بکشند و در انتهای حسینیه پدران هم فرزندان خود را قلمدوش می‌کردند تا بتوانند رهبر معظم انقلاب را ببینند.
بعد از قرائت قرآن، عزاداران یک به یک فراز‌های «یَا وَجِیهاً عِنْدَ اللّهِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّهِ» دعای توسل را که توسط حاج مهدی سماواتی خوانده می‌شد زمزمه کردند.
منبر، برنامه بعدی مراسم بود؛ رسانه‌ای قدیمی که ریشه در تاریخ تشیع دارد و هنوز مخاطبان پر و پا قرص خودش را از دست نداده و به حالت سنتی خود باقی است، شاید همین امر دلیل تاثیر عمیق این تریبون باشد؛ حجت الاسلام صدیقی خطیب مراسم از پله‌ها بالا رفت، منبر حسینیه امام خمینی (ره) ارتفاع تقریبا زیادی دارد تا افراد حاضر در انتهای مراسم بتوانند تصویر سخنران را داشته باشند.
حجت الاسلام صدیقی از اهمیت توجه به مادر مهربان امت (س) و فاطمیه در منظر رهبر معظم انقلاب گفت، از اینکه فاطمیه شب قدر مسلمانان است، از اینکه رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند «من رزق سال کشور را در شب‌های فاطمیه می‌گیرم»، حدیث «عَلَى مَعْرِفَتِهَا دَارَتِ الْقُرُونُ الْأُولَى» را نقل و ارتباط این مطالب را با جامعه امروزی بیان کرد، در این زمان نفر جلویی‌ام آرام گریه می‌کرد و شانه‌هایش می‌لریزید؛ همین مطالب کافی بود چند دقیقه‌ای را تا پایان منبر در این موضوع مهم توقف کنم.
گاهی احساس می‌کنم دین و تقیدات ما مردم فقط به ایام خاص سال معطوف شده است، درب خانه اهل‌بیت (ع) را در ایام ولادت و شهادت می‌زنیم و در طی سال خودمان قصد اداره زندگی را داریم، دریغ از اینکه تک تک امور زندگی به نگاه اهل‌بیت (ع) گره خورده است، کاش مردم در تک تک امورشان مانند شب‌های قدر به این خاندان وابسته بودند.
حجت الاسلام صدیقی چقدر درست و منطقی این منظر رهبر معظم انقلاب را تحلیل کردند، ایشان امور جامعه را دخیل و وابسته به حضرت فاطمه زهرا (س)، وابسته به فاطمیه و به صورت کلی وابسته به اهل‌بیت (ع) می‌دانند.
جهاد تبیین چند سالی است از منظر رهبر معظم انقلاب مطرح شده است و خطیب مراسم با بیان شعور و محتوا در منبر، وارد قالب شور شد و صدای گریه حضار با روضه‌خوانی ساده و بی‌آلایش ایشان در حسینیه بالا گرفت و چقدر این روز‌ها جای مراسم‌های عزاداری ساده در جامعه خالی است.
خطیب جای خودش را به مداح اهل‌بیت (ع) حاج مهدی رسولی داد؛ مداحی هم مانند منبر چند سالی بسیار پراهمیت شده است و عزاداران منتظر تک تک بیت‌های آقای رسولی هستند تا شعور و شور را هنرمندانه بخواند و لذت ببرند و چقدر جای شهدا و حاج قاسم عزیز که به گفته خود محبت مادر حضرت زهرا (س) را دیده است در این مراسم خالی بود.
برای شنیدن مداحی و روضه به سالن مجاور حسینیه رفتم که در آنجا فیلم مراسم با ویدیو پرژکتور پخش می‌شد، در این سالن حدود ۳۰ نفر حضور داشتند که نیمی از آنان را پدران و فرزندان نوزادشان و نیمی دیگر را جوانان و نوجوانان تشکیل داده بودند.
مهدی رسولی با اشعار مرحوم شکوهی ادیب و غزل‌سرای آیینی و انقلابی خراسانی کار خود را شروع کرد «کشاندن به صحاری شعر ممکن نیست – کمیت معجزه لنگ است پیش توسن او» و بیاد شهدا، مخصوصا شهید تکه تکه شده حاج قاسم سلیمانی وارد روضه‌خوانی تحلیلی شد و ناله‌ها از حسینیه امام خمینی (ره) در اولین شب از مراسم عزاداری شهادت حضرت زهرا (س) در سال ۱۴۴۵ قمری بلند و برای تک تک گریه‌کنان در تاریخ اسلام و کارنامه اعمالشان ثبت شد.
در روضه‌ها نوجوانی که به او می‌خورد متولد ۱۳۸۸ باشد با مداحی ترکی حاج مهدی رسولی هم‌خوانی می‌کرد که با نگاهم ادامه کلامش را از روی خجالت و حیا قطع کرد؛ گریه، تقید به روضه و سینه‌زنی نسل‌های سوم و چهارم در وابستگی به اهل‌بیت (ع) برایم عجیب و غرور آفرین بود.
به راستی که زیبا در این مکتب روایت «إِنَّ أَطْفَالَ شِيعَتِنَا مِنَ اَلْمُؤْمِنِينَ تُرَبِّيهِمْ فَاطِمَةُ» تحقق پیدا می‌کند، مادران و پدران خود را در تربیت واسطه‌ای می‌بینند و فرزندان دلبند خود را به دستان مهربانانه حضرت زهرا (س) می‌سپارند تا فاطمی و مهدوی رشد کنند.
مراسم تمام شد و به سمت درب خروج رفتم، خادمان حضرت زهرا (س) با تکریم و احترام ظرف قیمه شام را به عزاداران تقدیم می‌کردند؛ با خودم فکر می‌کنم، شاید ریشه تمام محبت‌های مردم در این ایام توجه به محضر و نگاه مادر مهربان امت حضرت زهرا (س) باشد، همه در تلاش هستند تا نباید‌ها را کنار بگذارند و با انجام باید‌ها برای لحظه‌ای هم که شده است رضایت اهل‌بیت (ع) را با صفات و رفتار درست به دست بیاورند، مراسم تمام شد و همچنان با خود تکرار می‌کنم که ای کاش این نوع نگاه همیشه ادامه داشت و افراد خود را دائما در محضر حضرت زهرا (س) می‌دیدند و زندگی اربعینی در جامعه جریان پیدا می‌کرد.
ارسال نظرات