به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، ایجاد زنجیره ارزش برای ساخت ماهواره و پرتاب کننده و ایستگاه دریافت اطلاعات ماهواره برای شرکت های دانش بنیان از برنامه هایی است که به گفته دبیر ستاد توسعه فناوری های فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای توسعه فناوری فضایی کشور دنبال می شود. منوچهر منطقی دبیر ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری در خصوص فعالیت‌های صورت گرفته در این حوزه اظهار داشت: با توجه به حیطه کاری این ستاد که کمک به توسعه زیست بوم فناوری کشور و فعالیت شرکت‌های دانش بنیان در این زمینه است، برای دستیابی به این امر دو فعالیت در این خصوص از سوی ستاد برنامه ریزی شد که با کمک شرکت‌های دانش بنیان و خصوصی در حال انجام است.
وی بیان کرد: یکی از کار‌ها این است که تمام محصولاتی که در زنجیره ارزش فضایی بکار می‌رود، به کمک شرکت‌های دانش بنیان تولید شوند؛ چرا که عمده مجموعه‌هایی که طراحی و تولید زنجیره ارزش فضایی می‌کنند، شرکت‌های دولتی هستند. با توجه به اینکه دنیا به این سمت رفته که این وظیفه را به شرکت‌های دانش بنیان خصوصی محول می‌کند، ما هم در واقع این مسیر را در کشور طراحی کرده ایم.
منطقی با تاکید بر اینکه تا حدی نیز در این زمینه موفق بوده ایم، گفت: در حال حاضر ۱۰۶ شرکت دانش بنیان در کشور در بخش‌های مختلف فضایی فعالیت می‌کنند.
وی تاکید کرد: در آینده نزدیک عرصه هوا و فضا عرصه‌ای است که شرکت‌های نوپا و استارتاپ‌ها در آن فعالیت می‌کنند. در حال حاضر شرکت‌های دانش بنیان در زمینه طراحی و ساخت ماهواره، ایستگاه‌های دریافت و ارسال اطلاعات ماهواره فعالیت می‌کنند. چند شرکت نیز در زمینه اجزای بکار رفته در ماهواره یا پرتاب کننده فعال هستند.
منطقی تصریح کرد: فعالیت در خصوص پرتاب کننده‌ها محدودیت‌های خاصی دارد. اکنون در حال فعالیت و هماهنگی با مراجع مختلف صاحب نظر هستیم که آن را رفع کنیم. این کار را ادامه می‌دهیم تا جایی که حتی پرتاب کننده را به کمک شرکت‌های دانش بنیان توسعه دهیم.
وی یادآور شد: به دنبال ایجاد زنجیره ارزش برای ساخت ماهواره و پرتاب کننده و ایستگاه دریافت اطلاعات ماهواره برای شرکت‌های دانش بنیان هستیم.
منطقی اظهار داشت: بحث مهمتری که وجود دارد این است که بعد از آنکه ماهواره در مدار قرار گرفت و اطلاعات گرفته شد، باید این اطلاعات بکار گرفته شود. همچنین بحث دوم خدمات است که با استفاده از ایستگاه‌های دریافت ماهواره و ماهواره‌های مختلف این کار انجام می‌شود. خوشبختانه اکنون مجموعه‌های ماهواره‌ای متعدد اطلاعاتی را می‌گذارند که برای اغلب شرکت‌های دانش بنیانی که خدمات ماهواره‌ای ارایه می‌دهند کفایت می‌کند؛ سعی می‌کنیم این بخش رشد کافی پیدا کند.
وی یادآور شد: نیاز‌های کشور در خصوص استفاده از فناوری‌های ماهواره نیاز‌های وسیعی است؛ منتها برای توسعه این قسمت باید شناخت اولیه در دستگاه‌های مختلف نسبت به فناوری‌هایی که می‌توانند در ماهواره استفاده کنند به وجود آید که در پنج سال اخیر این شناخت ایجاد شده و به آن سمت می‌رویم که این مجموعه کاری پررونق باشد.
منطقی با تاکید بر اینکه تمام کار‌ها با هماهنگی مراجعی که در حوزه فضایی فعال هستند از جمله سازمان فضایی صورت می‌گیرد، افزود: سعی داریم راهبرد‌ها را یکپارچه کنیم که به نوعی بحث موازی کاری بین دستگاه‌های مختلف نباشد.
وی در خصوص فعالیت شرکت‌های دانش بنیان در حوزه فضایی عنوان کرد: در سه حوزه فعالیت می‌کنیم. یک بخش مخابراتی است امروزه روی ماهواره‌های زمین آهنگ در مدار ۳۶ هزار کیلومتر سرمایه گذاری سنگین می‌شود، ولی اخیرا ماهواره‌های کوچک ایجاد شده که می‌توانند این کار را انجام دهند. یکی از کار‌هایی که به عنوان مثال شرکت‌های مختلف در حال انجام هستند ماهواره‌های مخابراتی است که برای خواندن کنتور آب یا برق بکار می‌رود.
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری افزود: بحث دیگری که خیلی توسعه پیدا کرده و سرعت رشد آن بسیار بالا است، تعیین اطلاعات مکانی است. به طور مثال کاداس که توسط ثبت املاک استفاده می‌شود عمدتا از این اطلاعات استفاده می‌کند. در نمایشگاه ژئوماتیک که به تازگی برگزار شد، ۵۰ شرکت دانش بنیان در این حوزه محصولات خود را عرضه کردند.
وی افزود: در تفکیک اراضی منابع طبیعی و شهری می‌توان از اطلاعات مکانی استفاده زیادی کرد که تحت عنوان ژئوماتیک شناخته می‌شود.
منطقی گفت: ماهواره سنجشی عمدتا برای مدیریت منابع طبیعی مثل پایش جنگل‌ها در خصوص تصرفات و آتش سوزی استفاده می‌شود. همچنین می‌توان با ماهواره منابع آب را مدیریت کرد.
شناسایی معادن کشور با ترکیب ماهواره و پهپاد
وی با بیان اینکه بحث معادن نیز با استفاده از ماهواره سنجشی یکی از بحث های فوق العاده مهم کشور است که صورت می گیرد، گفت: در کشور ۲۰ درصد معادن را شناسایی کردیم و ۸۰ درصد را می توان با کمک ماهواره انجام داد؛ منتها برای بعضی از اطلاعات، ماهواره با دقت بالا نیاز است.
منطقی گفت: ماهواره با دقت بالا نداریم، اکنون با ترکیب ماهواره و پهپاد این مشکل برطرف شده است، یعی اگر جایی بخواهید اطلاعاتی را دریافت کنید که نیاز به ماهواره سنجشی با دقت بالا داشته باشید و موجود نباشد، با ترکیب ماهواره و پهپاد شدنی است. مجموعه های مختلفی روی این تکنولوژی ها کار کردند و این کمبود را پوشش دادند. در حال حاضر چهار شرکت دانش بنیان این کار را انجام می دهند.
تا ۲ سال آینده هیچ ماهواره ای روی زمین نمی ماند
دبیر ستاد توسعه فناوری های فضایی و حمل و نقل پیشرفته در خصوص تکلیف ماهواره های تحویل داده شده به سازمان فضایی، گفت: با توجه به برنامه هایی که وجود دارد از امسال تا ۲ سال آینده، تقریبا هیچ ماهواره ای روی زمین نمی ماند و همه پرتاب ها انجام می شود.
وی یادآور شد: علاوه بر چهار ماهواره اصلی ظفر ۲، ناهید یک و ۲ و ماهواره پارس یک، تعداد زیادی ماهواره توسط بخش خصوصی در زمینه ماهواره دانشجویی، آموزشی ساخته شده است.
منطقی خاطرنشان کرد: نکته مهم این است که باید ظرفیت های داخلی و خارجی را با هم داشته باشیم. معمولا پرتاب ها زمان بندی شده هستند و اگر فعالیتی در این خصوص در نظر داریم باید برنامه ریزی های داخلی و خارجی باهم انجام شود.
وی در خصوص جایگاه ایران در حوزه فضا در دنیا گفت: جایگاه کشورها در حوزه فضا دسته بندی می شود. در دسته بندی زنجیره ارزش و به خصوص پرتاب کننده نهمین کشور بودیم که در این عرصه وارد شدیم و اکنون جزو ۱۱ کشور در بحث پرتاب کننده ماهواره در دنیا هستیم که با امکانات ملی خود توانسته ایم ماهواره را در مدار بگذاریم.
منطقی افزود: دسته بندی بعدی در خصوص طراحی و ساخت ماهواره است که در این زمینه فعالیت خیلی وسیع است و کشورهای زیادی وارد شده اند و این کار را انجام می دهند. بالغ بر ۷۰ کشور در این زمینه کار می کنند و دسته بندی دیگر از نظر برنامه های رو به آینده به عنوان مثال برای کره ماه و مریخ و ایستگاه فضایی است که در این خصوص نیز ارزیابی های دیگری انجام می شود.
دبیر ستاد توسعه فناوری های فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری افزود: وقتی برنامه فضایی ایران با یک رشد سریع در سال ۸۷ با پرتاب ماهواره امید شروع شد، رشد فوق العاده سریع داشتیم. اصولا رشد صنایع فضایی دو عامل نیاز دارد یکی نیروی انسانی تحصیل کرده که از نظر مقالات همیشه رتبه ۱۲تا ۱۳ را داشتیم و در منطقه اول بودیم و جایگاه خوبی داریم.
وی گفت: عامل دوم سرمایه گذاری سنگینی است که در زیرساخت های فضایی و در محصولات فضایی می شود. با توجه به کمبود بودجه ای که در سال اخیر داشتیم کمتر به این کار تخصیص یافت و باعث شد نسبت به کشورهای منطقه یک مقدار عقب بیفتیم و در منطقه اکنون رتبه ما سوم یا چهارم است. بقیه کشورهای دیگر در حوزه ماهواره ها در برنامه های ایستگاه فضایی مریخ سرمایه گذاری فوق العاده ای سنگین کرده اند و این باعث شد از نظر آمار و معیارها نسبت به ما جلو بیفتند، اما در شورای عالی فضایی که اخیرا برگزار شد برنامه هایی داده شده اگر محقق شود در ۲ تا ۳ سال آینده بتوانیم رتبه بالای منطقه و دنیا را داشته باشیم.
منطقی همچنین یادآور شد: شرکت های خصوصی به سرعت در حوزه ماهواره ها در حال فعالیت هستند.
ضرورت حضور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در شورای عالی فضایی
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته، همچنین عضویت معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در شورای عالی فضایی را به عنوان یکی از بازیگران بخش فضایی کشور ضروری دانست.
جلسه شورای عالی فضایی پس از وقفه ۱۰ ساله در آذرماه امسال با حضور اعضای آن از جمله وزیران دفاع، ارتباطات و فناوری اطلاعات، صنعت، معدن و تجارت و امور خارجه به ریاست آیت‌الله سید ابراهیم رییسی رییس‌جمهور برگزار شد.
در این جلسه که نخستین جلسه شورای عالی فضایی در دولت سیزدهم بود، شتاب‌بخشی عرصه فضایی، تقویت همگرایی و هم افزایی همه ارکان بازیگران صنعت و توجه حداکثری بر دیپلماسی فضایی، کاربردی کردن صنعت فضایی، تحقق اهداف برنامه‌های فضایی کشور با شتاب هرچه بیشتر، تامین منابع مورد نیاز حوزه فضایی کشور برای شتاب‌بخشی به برنامه‌های فضایی در دستور کار قرار گرفت.
بر اساس اساسنامه شورای عالی فضایی مصوب ۲۵ بهمن ۱۳۸۳ هیات وزیران، اعضای این شورا، رییس‌جمهور (رییس)، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، وزیر امور خارجه، وزیر صنعت، معدن و تجارت، رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، رییس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، رییس سازمان فضایی ایران (دبیر) و چهار نفر از افراد متخصص در زمینه‌های مختلف علوم و فنون فضایی (به پیشنهاد وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و با حکم رییس‌جمهور) هستند.
طبق اساسنامه این شورا در غیاب رییس‌جمهور ریاست جلسه بر عهده معاون اول رییس‌جمهور خواهد بود.
منطقی درخصوص حضور نداشتن نماینده ای از این معاونت در شورای عالی فضایی اظهار داشت: اعضای این شورا بر اساس اساسنامه شورای عالی فضایی مصوب ۱۳۸۳ انتخاب می شوند.
وی افزود: در آن زمان که اعضای شورای عالی فضایی در اساسنامه مشخص شدند، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تشکیل نشده بود که بخواهند در این مصوبه قید نام کنند، بنابراین بر مبنای مصوبات قانونی این اعضا حضور می یابند.
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته یادآور شد: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۵ بنا بر ضرورت و با هدف ارتقای اقتدار ملی، تولید ثروت و افزایش کیفیت زندگی مردم از طریق افزایش توانمندی‌های فناوری و نوآوری در کشور و ارتقای «نظام ملی نوآوری» و تکمیل مؤلفه‌ها و حلقه‌های آن تشکیل شد.
منطقی یادآور شد: با توجه به اینکه یکی از بازیگران توسعه فضایی در کشور این معاونت است، بنابراین باید معاون علمی و فناوری رییس جمهور به اعضای شورای عالی فضایی افزوده شود، چراکه یکی از بخش های تاثیرگذار در بخش های فضایی کشور شرکت های دانش بنیان و شرکت های استارتاپ هستند.
وی با یادآوری اینکه بخش هوافضا در ایران در آینده نزدیک عرصه ای خواهد بود که شرکت های نوپا یا استارتاپ ها در آن فعالیت خواهند کرد، گفت: امیدواریم با افزودن معاون علمی و فناوری رییس جمهوری به فهرست اعضای این شورا، تصمیمات خوبی در این حوزه گرفته شود و شرکت های دانش بنیان بتوانند با سرعتی زیاد در بخش های مختلف پیشرفت داشته باشند.
ماهواره کوثر اولین ماهواره بخش خصوصی ۱۴ بهمن ماه ۱۴۰۰ در روز ملی فضایی رونمایی شد.
ارسال نظرات