میکروسکوپ آزمایشگاهی چیست؟ (راهنمای مهم خرید)

 به گزارش گروه بازرگانی خبرگزاری دانشجو، یکی از پرکاربردترین تجهیزات آزمایشگاهی که در پروژه های تحقیقاتی و درمانی مورد استفاده قرار میگیرد، میکروسکوپ آزمایشگاهی نام دارد. میکروسکوپ در لغت، از دو واژه یونانی میكرو، به معنی كوچك و سكوپ، به معنی دیدن، تشکیل شده و در تعریف عام به معنای مشاهده اجسام كوچك گفته می شود.

به طور خلاصه میتوان گفت میکروسکوپ های آزمایشگاهی بر اساس دقت آشکارسازی تصاویر و ساختمان داخلی به انواع مختلفی دسته بندی می شوند که تقریبا نقطه مشترک تمامی آن ها، دریافت و عبور نور با طول امواج متفاوت از سطح عــدسی می باشد. در این میان هرچقدر طول موج نور به كار رفته كوتاه تر باشد قدرت تفكیك و جــداكنندگی میکروسکوپ  بیشتر خواهد بود. در ادامه شما را چند مورد از این تجهیزات آزمایشگاهی آشنا خواهیم کرد. لطفا همراه ما باشید.

آشنایی با میکروسکوپ آزمایشگاهی

همانطور که اشاره شد، میکروسکوپ آزمایشگاهی یکی از تجهیزات اصلی مراکز تحقیقاتی، آموزشی و درمانی به شمار می رود که به منظور مشاهده و بررسی نمونه های مختلف با بزرگ نمایی بسیار بالا استفاده می شوند.

مدل های گوناگونی از میکروسکوپ آزمایشگاهی در بازار تجهیزات آزمایشگاهی به چشم می خورد که عموما بر اساس کاربردی که دارند در بازه قیمت متفاوتی قرار می گیرند.

نحوه عملکرد میکروسکوپ آزمایشگاهی

همانطور که اشاره شد میکروسکوپ های آزمایشگاهی موجود در بازار در انواع مختلفی ساخته می شوند که تقریبا در تمامی موارد مکانیزم اصلی کار، عبور نور از سطح لنزهای چند لایه و برخورد با عدسی های محدب است. تا به این وسیله باعث بزرگنمایی اجسام و وضوح بیشتر قسمت های مخلف آن ها شود.

لازم به ذکر است در این مرحله نحوه دریافت و همچنین طول امواج نور در کیفیت و جداکنندگی جزئیات مورد نظر ما نقش مهمی را ایفا میکند. به طوری که با کوتاه تر شدن طول موج، قدرت و کیفیت تصاویر نیز بیشتر می شود.

تفاوت میکروسکوپ‌ها

در حالت کلی تفاوت میکروسکوپ‌های آزمایشگاهی موجود در بازار بر اساس دو فاکتور سنجیده می شود، که عبارتند از:

• کنتراست

این ویژگی به روش تصویربرداری از نمونه ها مربوط می شود. با استفاده از ویژگی کنتراست میتوان ویژگی ها و جزئیات مربوط به رنگ بندی نمونه را مشاهده کرده و به این وسیله نمونه ها را از یکدیگر تفکیک کرد. کنتراست در تعریف کلی به درصد تفاوت شدت بازتاب نور از سطح نمونه و پس زمینه محل آزمایش اطلاق می شود.

• وضوح تصویر

با استفاده از این ویژگی میتوان به تفکیک جزئیات نمونه ها پرداخت. اهمیت این ویژگی در تشخیص و درک صحیح اطلاعات به قدری است که عموما در پروژه های تحقیقاتی و پزشکی برای نتیجه گیری دقیق تر از میکروسکوپ‌های با رزولوشن بالا استفاده می شود.

• درصد بزرگنمایی

این ویژگی به میزان دقت لنز میکروسکوپ در نمایش صحیح جزئیات تصویر با مقیاس های مختلف اشاره دارد. ميكروسكوپ های آزمایشگاهی داراي بزرگنمائي هاي متفاوتي هستند که این بازه بر حسب نوع میکروسکوپ، از 15 الی 1500 برابر میتواند متفاوت باشد.

معرفی چند مدل از میکروسکوپ های آزمایشگاهی

میکروسکوپ ساده(Optical)

این میکروسکوپ عموما در آموزش های آماتور برای دانش آموزان و آزمایشگاه های مراکز آموزشی استفاده شده و دقت اندازه گیر یآن چیزی در حدود 400 میلی متر است. میکروسکوپ های ساده در تحقیقات زیادی مانند تفاوت اشکال بین گلبول‌‌های قرمز مورد استفاده قرار میگیرند.

میکروسکوپ اینورت (Inverted)

به طور خلاصه میتوان گفت میکروسکوپ اینورت ساده ترین ابزار برای تصویر برداری از سلول های زنده است. طراحی این میکروسکوپ‌ به نحوی انجام شده که منبع نوری و کندانسور در بالای صفحه نمونه قرار گرفته و عدسی‌های شیئی در پایین صفحه قرار دارند. میکروسکوپ اینورت در پژوهش های مربوط به کشت سلول و میکروارگانیسم‌ها کاربرد بسیار زیادی دارد.

میکروسکوپ های استریو (Stereo)

از میکروسکوپ های استریو عموما برای نمونه برداری و بررسی آزمایشاتی که نیاز به دقت زیادی ندارند، کمک گرفته می شود. در ساختمان میکروسکوپ های استریو غالبا از دو مسیر چشمی با دو عدسی چشمی و شیئی استفاده شده است تا به این وسیله زوایای مشاهده چشم های چپ و راست محقق، تا میزان مشخصی متفات باشد.

میکروسکوپ فلورسانس(Fluorescence)

میکروسکوپ های فلورسانس در تحقیقات مرتبط با ترکیبات شیمیایی و تاثیر ساختار سلولی موراد به آن ها و مورد استفاده قرار می گیرند. میکروسکوپ فلورسانس اغلب در آزمایشگاه های میکروب شناسی و ویروس شناسی برای تصویربرداری از ویژگی‌های خاص نمونه‌های کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ساختار این میکروسکوپ ها به منظور تقویت بصری ویژگی‌های ۳ بعدی در مقیاس‌های کوچک به کار می‌رود.

میکروسکوپ ترکیبی با مرکب(Compound)

بیشترین استفاده از میکروسکوپ در محیط های آموزشی بعد از میکروسکوپ های ساده مربوط به میکروسکوپ های ترکیبی یا مرکب می شود. از این تجهیزات عموما در شناسایی ویژگی های باکتری ها مختلف و پروژه های تحقیقاتی(مانند پایان نامه دانشجویان پزشکی) استفاده می شود. همچنین وزن این تجهیزات در مقایسه با میکروسکوپ‌های ساده کمی بیشتر است. معمولا یک میکروسکوپ ترکیبی دارای سه تا پنج لنز آبجکتیو با بزرگنمایی 4x تا 100x است.

بهترین پیشنهاد برای خرید میکروسکوپ آزمایشگاهی

تفاوت قیمت میکروسکوپ های فعلی تنها به درصد بزرگنمایی آن ها مربوط نشده و پارامترهایی نظیر کیفیت لنز، تعداد عدسی و همچنین قدرت تفکیک اجزاء نیز در قیمت خرید میکروسکوپ آزمایشگاهی موثر است. 

به عنوان مثال میکروسکوپ های نوری که امروزه برای کار با سطوح درخشان و براق نظیر جواهرات، فلزات و بردهای مدارهای چاپی استفاده می شوند، هرگز برای پروژه های تحقیقاتی دانشجویان پیشنهاد نشده و حتی ممکن است باعث افزایش تلرانس آنها در طول نمونه برداری شود. لذا توصیه می شود در انتخاب مدل میکروسکوپ صرفا به نکاتی نظیر تعداد لنز و درصد بزرگنمایی توجه نکرده و از  کارکرد اصلی مدل های مختلف اطلاع کسب نمایید.

نکات مورد توجه برای استفاده از میکروسکوپ های آزمایشگاهی

• توجه به تنظیم بودن گیره های نگهدارنده نمونه
• کنترل کردن عملکرد و کارکرد دیافراگم
• کنترل کردن مکانیسم تغییر و تنظیم فاصله کانونی
• بررسی و کنترل اجزای فکوس نور
• روغن کاری منظم میکروسکوپ با استفاده از روش آموزش داده شده
• تمیز کردن تمام اجزای مکانیکی دستگاه

در این محتوا چه گفته ایم؟

میکروسکوپ های آزمایشگاهی به دلیل کاربرد وسیعی که دارند در مراکز آموزشی، پژوهشی و درمانی مختلفی استفاده می شوند که بر حسب دقت عملکرد به انواع مختلفی دسته بندی می شوند.

دانشجویان و متخصصان با استفاده از این ابزار میتوانند خصوصیات مختلف ساختارهای بلوری، میکروارگانیسم ها، سلول ها و ساختارهای مولکولی را مورد مطالعه قرار دهند. در مقاله فوق سعی داشتیم تا اطلاعات نسبتا جامعی را در مورد میکروسکوپ های آزمایشگاهی در اختیار شما قرار دهیم. در صورت تمایل میتوانید سوالات و نقطه نظرات خود را با ما در قسمت نظرات به اشتراک بگذارید.