نکروز بافتی نتیجه‌ی استمرار تدابیر غلط در آناتومی بازار سرمایه!

گروه اقتصادی  خبرگزاری دانشجو، بازار بورس و پیچیدگی مدیریتش و ایجاد نا اطمینانی در آن از جمله معضلاتی است که اقتصاد کشور را بیش از پیش تهدید می کند. بحرانی که استمرار آن ممکن است کار را از فاز اقتصادی خارج کند و به جاهای باریک برساند. ظاهرا تغییر مدیریت بر رنگ قرمز نقشه بازار خط سبزی نکشیده و این ما را برآن داشت تا با متخصصین بازار سرمایه صحبت و کسب طریقی نمائیم. در این راستا با مهدی منصوری بیدکانی؛ استاد اقتصاد، کارشناس بازار سرمایه و عضو پژوهشگر دیده بان شفافیت و عدالت به گفتگو نشستیم که در ادامه تقدیم می شود.

استاد اقتصاد دانشگاه مشهد درباره راه هایی برای جلوگیری از نوسان های غیر معمول در بورس گفت: بنده در خصوص بورس و راهکارهای مثبت ماندن آن بارها با خبرگزاری ها و نشریات مختلف سخن گفته ام و در همه ی آن ها عرض کرده ام که راهکارهایی که می گوییم باید در بستر یک حکمرانی عملیاتی شود .

وی افزود: بر اساس نتایج حاصل از تحقیقات، رابطه بین قیمت نفت و تولید ناخالص داخلی ایران، مثبت و از نظر آماری معنادار است، هر چند که بخشی از بازار ارز و انرژی و پیرو آن بازار سرمایه در انتظار اخبار جدید مذاکرات وین است ولی باید حواس ناظران به عملکرد حقوقی ها باشد. بنده خواهش می کنم که گشت ارشاد در حوزه عملکرد حقوقی های بازار سرمایه راه بیندازند.

عضو دیده بان شفافیت و عدالت ادامه داد: در علم پزشکی اصطلاحی با نام نکروزیس (Necrosis) داریم و زمانی استفاده می شود که شاهد مجموعه ای از سلول ها یا بافت های مرده در نقطه ای در بدن هستیم. در حقیقت وقتی سلول ها مُردند دیگر تلاش برای خون رسانی کار بیهوده ای است و  عملاً نکروز یک خاصیت بازگشت ناپذیر است! همه ی تلاش پزشکان مثلاً در مواجه با یک بیمار دیابتی جلوگیری از اتفاق نکروز است چون اگر جایی نکروز شد باید قطع شود. در اقتصاد هم چنین وضعی داریم اگر شاخص نااطمینانی در بورس و اقتصاد همچنان متزلزل باشد  و درمان های مقطعی ، غیرعمیق و من درآوردی تسلسل یابد محصول می شود نکروز آن بخش اقتصاد و آن زمان است که دیگر راه برگشتی نداریم !

کارشناس بورس در این باره افزود: باتمام امیدی که به آینده بازار دارم  و اینکه آگاهم که دولت آقای رئیسی درگیر آوار برداری از بازار سرمایه دولت جناب روحانی است اما این شیوه اداره و نظارت را حادث از سردرگمی می بینم  و پر واضح است که اگر یک فرد سالم را دست یک پزشک کم سواد بسپاریم بعید نیست با تجویزی نادرست او را در آستانه نابودی قرار دهد.

وی در ادامه افزود: همین چند روز پیش لطفی علوان وزیر دارائی اردوغان به دلیل سقوط لیر مجبور به استعفا شد. من نمی دانم مگر رئیس بورس ایران یا وزیر اقتصاد از لطفی علوان خونشان رنگین تر است یا عالم ترند؟ اگر دولت رودربایسی دارد مجلس چرا به وظیفه ذاتی خودش به عنوان ناظر بر دولت با دیده ی اغماض می نگرد؟! باز هم می گویم؛ بنده از شما رسانه ها خواهش می کنم تلاش کنید که گشت ارشاد در مدیران که وعده ی وزین خود حضرت آیت الله رئیسی بود اجرایی شود این مهم در کنار شفافیت می تواند بسیار تاثیر گذار باشد.

منصوری بیدکانی توضیح داد: اگر در مجلس نظام اولویت لوایح و شفافیت عملیاتی می شد امروز شاهد رشد نمایندگان با خاصیت تری بودیم و قطعا اثرش را در بازار سرمایه بهتر می دیدم با استمرار این روش نظارتی شاهد صفی از مدیران بدون تئوری و برنامه برای پُست های حساس خواهیم بود.

استاد اقتصاد دانشگاه ادامه داد : نتایج حاکی از پژوهش های علمی در بازار سرمایه از ارتباط شاخص قیمت سهام به طور مستقیم با تولید ناخالص داخلی و سطح قیمت ها خبر می دهد لذا نااطمینانی می تواند بر تولید نیز اثرات نا مطلوبی داشته باشد.

کارشناس بازار سرمایه اذعان داشت: در ترمینولوژی علوم اقتصادی و بازار سرمایه اصطلاحی داریم با عنوان سهامداران نهادی، سرمایه گذاران بزرگ نظیربانکها، شرکت های بیمه، شرکت های سرمایه گذاری وصندوق ها هستند. از دیدگاه نظری، جایگاه سهامدارن نهادی در حاکمیت شرکتی بسیار پیچیده است. از یک دیدگاه، سهامداران نهادی یکی از سازوکارهای حاکمیت شرکتی نیرومند را بازنمایی می کنند که می توانند برمدیریت شرکت نظارت داشته باشند؛ زیرا آنان هم می توانند برمدیریت شرکت نفوذ چشمگیری داشته باشند وهم می توانند منافع گروه سهامداران را همسو کنند، لذا به نظر می رسد که سهامدارن نهادی در مقام سهامدار باعث جدایی مالکیت و کنترل می شوند درحالی که درگیری فزاینده آنان درشرکتها و متمرکز کردن مالکیت، راهی برای نظارت برمدیریت شرکت به دست می دهد .

منصوری بیدکانی تاکید کرد: در صورت نکروز شدن بازار سرمایه شاهد کوچ سرمایه سهامداران نهادی به بازارهای دیگر و اثرات تورمی جبران ناپذیر خواهیم بود.

استاد اقتصاد در خصوص تغییرات اخیر نرخ ارز بر وضعیت آتی بورس گفت: در بيشتر كشورهاي صادركننده نفت مانند ايران به دليل وابستگي بودجه دولت به درآمدهاي نفتي، بخشي از نیازهای درآمد نفتي دولت با فروش ارز در بازار داخل تامين مي­گردد. لذا هرگونه تغيير در تركيب هزينه­ها و درآمدهاي دولت از طريق تغيير در ميزان عرضه ارز توسط دولت، در بازار ارز و متعاقب آن بازار سرمایه تاثير مي­گذارد. از آنجائي كه درکشورهای توسعه نیافته بیشتر بنگاه­های اقتصادی برای تأمین مواد اولیه، خرید ماشین آلات و انتقال تکنولوژی، نیازمند واردات از کشورهای صنعتی­اند، در نتیجه با تقاضای ارزمواجه هستند. بنابراین تغییرات نرخ ارز نیز موجب تأثیرگذاری برسود شرکتها می‌شود، به ویژه در شرکت­هایی که بدهی ارزی زیادی دارند. به عبارت دیگر تغییرات نرخ ارز می تواند موجب تغییر در موقعیت رقابتی تولیدکنندگان شود.

منصوری بیدکانی در پایان گفت: نتایج تحقیقات علمی پژوهشی نشان می­دهد که هر دو تکانه­ی مثبت و منفی بهای نفت خام، اثرمعناداری بر تولید ایران دارد و تغییرات نرخ ارز می تواند از دو جنبه بر شاخص قیمت سهام تأثیربگذارد؛ درآمد شرکت های وارد کننده و صادر کننده کالا و خدمات، ارتباط مستقیم با نرخ ارز دارد، همچنین قیمت ارز به عنوان یک دارایی رقیب بر پرتفوی آحاد اقتصاد و تصمیمات آنها  در زمینه خرید و فروش سهام موثراست.