به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، نخستین ارگان و سازمانی که از سوی آمریکا مورد تحریم همه‌جانبه قرار گرفت ارتش بود. در این میان با توجه به ماهیت مأموریت و تجهیزات حساس و مهم نیروی هوایی و وابستگی شدید تجهیزات هوایی به آمریکا، نیروی هوایی در صف مقدم خودکفایی، طراحی، ساخت قطعات، تجهیزات و جهاد خودکفایی قرار گرفت.
ﻧﯿﺮوی ﻫﻮاﯾﻰ در ﻃﻮل اﯾﻦ ﺳﺎلﻫﺎ در ﺻﻔﻮف ﻣﻘﺪم تمام ﮐﺎرﻫﺎی اﻓﺘﺨﺎرآﻣﯿﺰی ﮐﻪ از ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻣﺴﻠﺢ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻰرﻓﺖ، ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. در دوران دﻓﺎع ﻣﻘﺪس، ﻧﯿﺮوی ﻫﻮاﯾﻰ در ﺑﺨﺶ آﻓﻨﺪ و ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﮐﺎرﻫﺎی درﺧﺸﺎﻧﻰ انجام داد؛ و در هر ماه تعداد از تیزپروازان این نیرو در راه دفاع از میهن به شهادت رسیدند. در این گزارش به معرفی شهدای مهرماه نیروی هوایی می‌پردازیم.
کاظم ظریف خادم
کاظم ظریف‌خادم در مرداد ماه سال ۱۳۲۸ در تهران متولد شد. پس از پایان ۶ سال دبستان به همراه خانواده عازم مشهد شد و دیپلم خود را در مشهد اخذ و در دی ماه سال ۱۳۴۸ به نیروی هوایی پیوست. پس از اعزام به آمریکا در سال ۱۳۵۲ به عنوان نفر اول دوره به ایران بازگشت و به عنوان خلبان اف ۵ انتخاب و به پایگاه چهارم شکاری و پس از پایان آموزش به پایگاه دوم شکاری منتقل شد. خیلی زود مهارت مثال زدنی‌اش در پرواز باعث گردید به عضویت گروه آکروجت درآید. پرواز‌های بی‌نظیر ایشان در کنار این تیم روز به روز بر مهارتش اضافه کرد انقلاب پیروز شد و او نیز چند ماه پس از انقلاب هدف کینه توزی دو تن از وطن فروشان خود فروخته که در پایگاه دوم شکاری بودند و خود را انقلابی معرفی می‌کردند، قرار گرفت و به ناحق از نیروی هوایی تسویه شد. سی و یکم شهریور ماه ۱۳۵۹ با احساس وظیفه‌ای که می‌کرد خود را به پایگاه دوم شکاری و خدمت جناب فرزانه رسانید و تقاضای پرواز کرد و گفت: «حاضر است بدون درجه و حقوق پرواز کند.» با تقاضای او موافقت شد.
در عملیات ۱۴۰ فروندی شرکت کرد. صبح روز سوم مهرماه ۱۳۵۹ دوفروند هواپیمای «اف ۵» به لیدری سرگرد خلبان کاظم ظریف خادم و «شماره 2» سروان جاوید دل انور به قصد بمباران پالایشگاه کرکوک به پرواز در آمدند با رسیدن به هدف با دقت پالایشگاه را بمباران نمودند، ولی مورد تعقیب دوفروند هواپیمای «میگ» عراقی قرار می‌گیرند. جنگنده‌ها در آسمان خانقین درگیر می‌شوند در تعقیب و گریز یک فروند میگ عراقی با کوه برخورد و منهدم می‌شود. هواپیما‌ها به ارتفاعات اربیل رسیده‌اند ظریف خادم در حالی که قصد دارد خود را از چنگال میگ دشمن رها سازد با کوه برخورد می‌کند و به شهادت می‌رسد. قبل از درگیری ظریف خادم به او گفته می‌خواهد یکی از پاسگاه‌ها را که خیلی مزاحمت برای هواپیما‌ها ایجاد می‌کرده هدف قرار دهد که مورد تعقیب قرار می‌گیرد به دلیل ارتفاع کم میگ‌ها، هواپیمای شماره دو را نمی‌بینند. پیکر پاک شهید در گورستانی واقع در سپاه پنجم عراق در اربیل دفن می‌شود و بقایای آن در سال ۱۳۷۰ تحویل ایران می‌شود.
شهید خلبان جواد فکوری
جواد فکوری در سال ۱۳۱۷ در محله چرنداب تبریز به دنیا آمد و پس از طی دوران کودکی، برای گذراندان دوره تحصیلات ابتدایی وارد مدرسه اقبال شد و پس از آن تحصیلات متوسطه خود را در دبیرستان مروی تهران آغاز کرد. وی در سال ۱۳۳۷ مدرک دیپلم خود را با موفقیت کسب کرد و وارد دانشکده خلبانی شد و این دوره را با موفقیت به پایان رساند.
جواد فکوری در سال ۱۳۳۸ در کنکور سراسری شرکت کرد و در رشته پزشکی پذیرفته شد، ولی به خاطر علاقه زیادی که به خلبانی داشت، با انصراف دادن از تحصیل در دانشگاه در مهرماه همان سال وارد دانشکده خلبانی نیروی هوایی شد. پس از گذراندن دوره مقدماتی پرواز در دانشگاه خلبانی، اولین پرواز مستقل خود را درسال ۱۳۳۹ با هواپیمای «تی۳۳» بر فراز آسمان دوشان تپه در وضعیت‌های مختلف و به مدت یک ساعت و نیم با موفقیت انجام داد.
فکوری پس گذراندن این دوره، برای تکمیل آموزش به آمریکا اعزام شد و پس از یک سال و نیم با ۲۶۳ ساعت آموزش پرواز، موفق به اخذ گواهینامه خلبانی هواپیمای شکاری بمب‌افکن اف ۴ شد و پس از بازگشت به ایران، با درجه ستواندومی در پایگاه یکم شکاری مشغول به خدمت شد و پس از مدتی به پایگاه هوایی شیراز منتقل و در گردان تاکتیکی شکاری مشغول به خدمت شد. وی دوره‌های تکمیلی خلبانی، مدیریت خلبانی (اف ۴)، فرماندهی گردان هوایی و فرماندهی ستاد را با موفقیت طی کرد.
در سال‌های پیش از پیروزی انقلاب او در پایگاه‌های مختلف نیروی هوایی، پایگاه یکم شکاری مهرآباد به مدت سه سال، پایگاه هوایی شاهرخی همدان (سوم شکاری) به مدت سه سال و به مدت هشت سال در پایگاه شکاری شیراز، خدمت کرد. در دهه ۵۰ از جمله ناظران نظامی نیروی هوایی بود که به کشور ویتنام اعزام شد.
در هنگام پیروزی انقلاب اسلامی او معاون پشتیبانی پایگاه دوم شکاری تبریز بود و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به فرماندهی این پایگاه منصوب شد. به دنبال ناآرامی‌ها و شورش هواداران حزب خلق مسلمان در شهر تبریز، که شامل گروهی از پرسنل پایگاه دوم هم می‌شدند، او گروگان گرفته شد، اما موفق به سرکوب شورش و بازگرداندن نظم به پایگاه دوم شکاری و شهر تبریز گردید.
به دنبال این موفقیت، وی به تهران احضار و به فرماندهی پایگاه یکم شکاری مهرآباد منصوب شد. سمت بعدی او در نیروی هوایی معاونت عملیات نیروی هوایی بود و بعد از یک ماه انجام وظیفه در این سمت جانشین تیمسار سرلشکر باقری در سمت فرماندهی نیروی هوایی شد. در سال ۱۳۵۹ او و نیروی هوایی بحران ناشی از کشف کودتای نوژه را از سرگذراندند. علیرغم پاکسازی‌های گسترده، سرهنگ فکوری موفق به احیای فعالیت روزمره و پرواز‌های عملیاتی نیروی هوایی شد. بدنبال اولین انتخابات ریاست جمهوری و پس از تشکیل کابینه محمد علی رجایی او با حفظ سمت به عنوان وزیر دفاع برگزیده شد و به عضویت دولت درآمد.
در پی حمله ارتش عراق به ایران در سی و یکم شهریورماه ۱۳۵۹، سرهنگ فکوری با موفقیت عملیات «البرز» یا طرح «کمان ۹۹» را که شامل حمله سراسری به پایگاه‌های نیروی هوایی عراق و مراکز حساس نظامی و اقتصادی این کشور بود به اجرا گذاشت.
موفقیت نیروی هوایی در اجرای این عملیات در شرایط بحرانی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و وضعیت جنگی شگفتی ناظران جهانی را به دنبال داشت. در این ماه‌های آغازین جنگ نیروی هوایی تحت فرماندهی سرهنگ فکوری به مقابله با تهاجم زمینی ارتش عراق پرداخت و در بسیاری از موارد به‌ویژه حفظ شهر استراتژیک دزفول و پشتیبانی از مدافعان شهر آبادان نقشی حیاتی را ایفا کرد.
سرهنگ فکوری همچنین شخصاً در طراحی و اجرای عملیات اچ-۳، حمله به پایگاه‌های نیروی هوایی عراق در جوار مرز این کشور با اردن، شرکت داشت. حمله به پایگاه‌های «اچ -۳» در کنار کمان ۹۹ جزو موفق‌ترین عملیات‌های نظامی نیرو‌های هوایی مدرن هستند. در شهریور ماه ۱۳۶۰ و با نزدیک شدن زمان اجرای عملیات شکست حصر آبادان سرهنگ جواد فکوری به پیشنهاد تیمسار سرلشکر فلاحی به ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی منتقل شد و جای خود را به سرهنگ معین پور واگذار کرد.
جواد فکوری در ۷ مهرماه سال ۶۰ در راه بازگشت از جبهه بر اثر سقوط پرواز هرکولس سی-۱۳۰ نیروی هوایی ارتش ایران ۱۳۶۰ به همراه جمعی از فرماندهان ارتش و سپاه، تیمسار سرلشکر فلاحی، سرهنگ نامجو، سرداران کلاهدوز و جهان آرا، به شهادت رسید. پیکر پاک شهید سرلشکر جواد فکوری در قطعه شهدا در بهشت زهرا تهران دفن شد.
شهید خلبان همایون شوقی
همایون شوقی در دی ماه سال ۱۳۲۴ در اهواز به دنیا آمد. پس از پایان تحصیلات در یکم اسفند ماه سال ۱۳۴۳ وارد نیروی هوایی گردید و پس از طی دوره پیشرفته پرواز در آمریکا به ایران بازگشت و بهعنوان خلبان اف ۵ انتخاب گردید. با ورود فانتوم به نیروی هوایی ایشان در اوایل دهه ۵۰ برای پرواز با اف ۴ انتخاب شد و در نهایت به پایگاه ششم شکاری منتقل شد. با شروع جنگ با توجه به تبحری که در هدایت عقاب آهنین بال خود داشت بعد از عملیات کمان ۹۹ در تمامی ده روز اول جنگ پرواز نمود و ضربات جبران ناپذیری را به دشمن وارد شد.
صبح روز دهم مهر ماه سال ۱۳۵۹ یک فروند اف۴ئی به خلبانی سرگرد همایون شوقی و کمک ستوانیکم جواد عزیزی مقدم به قصد بمباران بصره به پرواز درمی‌آید سرگرد شوقی در حالی که با حداقلارتفاع ممکن پرواز می‌کند از مرز گذشته و روی هدف کمی ارتفاع می‌گیرد، ولی پس از رهاسازی اولین بمب مورد اصابت ضدهوایی قرار می‌گیرد هر دو خلبان موفق به اجکت (پرش از هواپیما) می‌شوند. سرگرد شوقی در حالی که جراحاتی برداشته بود، ولی متاسفانه در محل توسط دژخیمان بعثی به طرز فجیهی به شهادت می‌رسد. سنگدلان بعثی از لحظات شکنجه این خلبان قهرمان فیلمبرداری می‌کنند تا با پخش آن روحیه دیگر خلبانان ایرانی را سست نمایند، ولی این خیال باطلی بود. این فیلم در گردان‌های ۶۱ و ۳۲ و ۸۱ پایگاه‌های ششم، سوم و هشتم شکاری پخش می‌شود کسانی که هنوز آن روز را به خاطر دارند از این فیلم به عنوان بدترین فیلم تاریخ زندگی خود یاد می‌کنند. در نهایت عراق در سوم تیرماه سال ۱۳۷۰ با تحویل وسایل و تصاویر پیکر ایشان به ایران به این جنایت هولناک اعتراف می‌کنند. از این شهید بزرگوار ۴ فرزند به یادگار مانده است.
شهید خلبان ابراهیم دلحامد
ابراهیم دلحامد در سال ۱۳۲۸ در محله مقصودیه تبریز متولد شد. تحصیلات متوسطه را در دبیرستان دهقان تبریز به پایان رساند و در سال ۱۳۴۶ دیپلم طبیعی گرفت و در نیروی هوایی استخدام شد. پس از طی مراحل آموزشی تخصصی به آمریکا اعزام شد و بعد از برگشت به ایران به عنوان همافر خدمت می‌کرد و بعد از مدتی در آزمون خلبانی قبول شد و جهت گذراندن دوره خلبانی مجدداً به آمریکا اعزام شد. دوره آموزشی پرواز با هواپیمای F5 را در آمریکا بعد پایان رسانید و در سال ۱۳۵۱ با درجه ستواندومی در پایگاه شکاری یکم مهرآباد مشغول خدمت شد.
بعد از مدتی به پایگاه شکاری دزفول اعزام شد. در سال ۱۳۵۶ به دلیل سیاست‌های ددمنشانه رژیم پهلوی از سمت خود استعفا داد و به صفوف مردم معترض در تبریز پیوست. وی بعد از انقلاب که شرایط را برای خدمت به نظام جمهوری اسلامی مهیا می‌دید به پایگاه شکاری جهت خدمت رفت و بعد از شروع جنگ تحمیلی چندین عملیات هوایی نقش ویژه را ایفا نمود. نامبرده سرانجام در عملیات حمله به پالایشگاه کرکوک در تاریخ ۱۸ مهرماه ۱۳۵۹ با اصابت موشک به هواپیما به شهادت رسید.
شهید خلبان جهانبخش منصوری
جهان بخش منصوری، درسال ۱۳۳۲ در شهرستان تنکابن بدنیا آمد. دوران کودکی جهان بخش در شهرستان تنکابن سپری می‌شود. در سال ۱۳۳۸ به مدرسه می‌رود و در سال ۱۳۴۹ موفق به اخذ دیپلم می‌گردد. شهید در دوره تحصیل فردی با استعداد بوده و علاقه زیادی به پرواز و خلبانی داشت؛ لذا بعد از اخذ دیپلم، ضمن ثبت نام در امتحانات کنکور دانشگاه تهران و به علاوه در دانشکده خلبانی افسری ارتش ثبت نام می‌نماید. شهید منصوری در رشته حقوق دانشکده تهران قبول شده و هم زمان در دانشکده خلبانی افسری ارتش قبول می‌شود، اما عشق بی‌کران وی به پرواز و پاسداری از میهن، او را به سمت ادامه تحصیل در دانشکده خلبانی افسری به تهران می‌کشاند.
مدت دو سال دوره تئوری آموزش افسری خلبانی را در تهران سپری کرده و در سال ۱۳۵۱ برای طی دوره عملی پرواز جنگی به همراه سایر خلبانان برای اتمام دوره‌های تخصصی هواپیمایی جنگی اف ۴ و اف ۵ به آمریکا می‌رود. مدت این دوره‌ها در حدود یک سال و نیم بوده و جهان بخش بعد از طی موفقیت‌آمیز دوره، به ایران مراجعت کرد.
در سال ۱۳۵۳ با درجه ستوان دومی خلبان، مامور به خدمت در پایگاه چهارم شکاری (وحدتی) دزفول به این منطقه اعزام می‌شود و یکی از خلبانان ماهر پایگاه چهارم شکاری می‌شود.
با سپری شدن دوره انقلاب و شروع جنگ تحمیلی، شهید جهان بخش منصوری، مشابه سایر خلبانان نیروی هوائی در ماموریت‌های متعدد، شرکت می‌نماید. سرانجام در مهرماه ۱۳۵۹ جهانبخش به همراه تعدادی دیگری از خلبانان در حمله هوایی به مواضع ارتش متجاوز عراق شرکت می‌نماید که در منطقه دارخوین شادگان اهواز، توسط موشک سام دشمن، به شهادت می‌رسد.
شهید خلبان داریوش ندیمی
داریوش ندیمی در آذر ماه سال ۱۳۲۴ در تهران متولد شد. پس از پایان تحصیلات در آبان ماه سال ۱۳۴۴ وارد نیروی هوایی شد. پس از پایان دوره پیشرفته پرواز در آمریکا به ایران بازگشت و به عنوان خلبان هواپیمای اف ۴ انتخاب شد. خیلی زود مدارج ترقی را طی نمود و خلبان کابین جلو و سپس معلم خلبان اف ۴ شد. همزمان با پرواز ورزش فوتبال را نیز به صورت حرفه‌ای دنبال می‌کرد. ابتدا در تهران سپس در شیراز و با تشکیل گردان شکاری پایگاه نهم به این پایگاه منتقل شد. با شروع جنگ علی رغم اینکه معاون عملیات پایگاه بود در اکثر پرواز‌ها شرکت می‌جست و پرواز‌های بی‌نظیری را انجام داد. ساعت ۱۰ صبح روز بیست و پنجم مهرماه سال ۱۳۵۹ یک فروند اف ۴ به خلبانی سرگرد داریوش ندیمی و کمک ستوانیکم علی رضا رستمیان جهت بمباران پل موصلاتی العماره به پرواز درمی‌آید.
خلبانان با حداقل ارتفاع از مرز گذشته و به خوبی پل را بمباران می‌نمایند، ولی در همین منطقه هواپیمایشان مورد اصابت یک تیر موشک «سام ۲» قرار می‌گیرد. سیستم اجکت کابین جلو از کار می‌افتد خلبان تلاش بسیار در هدایت جنگنده می‌نماید، ولی این غول آهنی قابل کنترل نیست. هواپیما در حالی که خلبان کابین جلو در داخل کاکپیت است با زمین برخورد می‌کند و داریوش ندیمی در دم به شهادت می‌رسد. عراق تا مدت‌ها منکر این پرواز می‌شد و از سرنوشت خلبانان اظهار بی‌اطلاعی می‌کرد. با پایان جنگ دقیقا در روز ۲۵ مهرماه سال ۱۳۷۰ بقایای پیکر شهید داریوش ندیمی به مقامات ایرانی تحویل داده می‌شود. به همراه پیکر ایشان چندین قطعه عکس بسیار دلخراش در حالی که شهید ندیمی در میان آهن پاره‌های کابین هواپیما قرار دارد تحویل ایران شد.
ارسال نظرات