گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، توجه ویژه و استراتژیک مقام معظم رهبری بر تولید همواره در بیانات ایشان مشهود بوده است؛ این دغدغه در نام‌گذاری سال جاری هم توسط ایشان مشاهده شد. نام‌گذاری سال ۱۴۰۰ به تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها حکایت بر جامع اندیشی ایشان داشته که نیاز است در تصمیم‌گیری‌های کلان اقتصادی به آن توجه شود، بااین‌وجود در ماه‌های اخیر شاهد واردات کالا‌هایی بوده‌ایم که در کشور باکیفیت مناسب و به میزان قابل‌قبول تولید می‌شود.
برای مثال در روز‌های اخیر زمزمه‌هایی مبنی بر ورود لوازم‌خانگی از شرکت‌های کره‌ای به گوش می‌رسد. همان شرکت‌هایی که در شرایط تحریمی، کشور را رها کرده و از بازار ایران کوچ کردند و حتی تابلو‌های خود را پایین کشیدند.
اکنون کره‌ای‌ها دندان تیز کرده‌اند تا در ازای قریب به ۸ میلیارد دلار بدهی نفتی به کشورمان لوازم خانگی به ایران بفرستند. در باب صنعت لوازم خانگی و اتفاقاتی که در این رابطه در کشور‌ها رخ داده می‌توان گزاره «عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد» را به کار برد. خروج امریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها سبب شد شرکت‌های لوازم‌خانگی کره از کشورمان خارج شوند و همین موضوع باعث شد تولید لوازم خانگی در کشورمان سرعت بگیرد.
درواقع پس از خروج آمریکا از برجام در سال ۹۷، اخباری مبنی بر خروج شرکت‌های لوازم خانگی کره‌ای ایران مخابره شد. به دلیل تحریم‌ها و شرایط سخت صنعت لوازم خانگی در آن سال، تولید لوازم خانگی داخلی رونق گرفت. /
محمد صادق نیارکی، معاون امور صنایع وزارت صمت میزان تولید لوازم خانگی در سال ۹۹ را بیش از ۱۵ میلیون دستگاه عنوان کرده و از افزایش ۷۸ درصدی تولید این محصول در مقایسه با سال ۹۸ خبر داد. نیارکی در ادامه گفت: صنعت لوازم خانگی برای بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفراشتغال‌زایی به همراه داشته است.
همچنین مطابق آمار ارزش صادرات محصولات لوازم‌خانگی به‌طور متوسط سالیانه ۱۷۰ میلیون دلار بوده است، آن هم در شرایطی که کشور با تحریم و فشار‌های اقتصادی از سوی آمریکا و اروپا و کاهش شدید درآمد‌های ارزی به دلیل عدم فروش نفت یا بازگشت دلار‌های نفتی مواجه بوده است که خود نشان دهنده از اهمیت بالای این صنعت هم برای رشد اقتصادی و هم اشتغال و درآمدزایی ارزی است.
اهمیت صنعت لوازم خانگی در اشتغال و ارزآوری
در خصوص میزان دقیق صادرات لوازم خانگی و پیش بینی برای سال ۱۴۰۰ کیوان گردان؛ مدیر کل دفتر صنایع برق، فلزی و لوازم خانگی وزارت صمت گفت: سال گذشته ۲۰۰ میلیون دلار لوازم خانگی صادر شده و پیش‌بینی امسال صادرات ۶۰۰ میلیون دلاری لوازم خانگی است. آمار‌ها بیانگر این نکته است که در حال حاضر در این صنعت ۳۰۰ هزار نفر اشتغال مستقیم و یک میلیون نفر اشتغال غیرمستقیم داشته و ۵۰۰ بنگاه فعال در حوزه صنعت لوازم خانگی فعال هستند.
نکته جالب ماجرا اینجاست که علاوه بر شعار‌های همیشگی مسئولین، در کشور ما قوانین متعددی به‌منظور حمایت از تولید در نظر گرفته شده است، بااین‌وجود شواهد نشان می‌دهد که لوازم خانگی کره‌ای در حال ورود به کشور است، حتی شایعاتی مبنی بر ورود محموله‌ای از این لوازم به گمرک کشور نیز به گوش رسیده است که هنوز با واکنشی از سوی مسئولین مواجه نشده است.
اکنون این سوال اساسی مطرح است که آیا هدف واردات این محصول آن هم در شرایطی که کشور به خودکفایی کامل در این زمینه رسیده است، غیر از نابودی صنعت لوازم خانگی چیز دیگری است؟ آیا قانون به لوازم خانگی کره‌ای اجازه ورود خواهد داد؟
در همین رابطه محمدرضا درافشار؛ رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی کوچک گفت: کره‌ای ها ایران را فقط به عنوان یک مصرف کننده می بینند، مسئولان امر نباید بازار 80 میلیونی ایران را به آسانی در اختیار شرکت های کره ای قرار دهند.
رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی کوچک افزود: این سوال مهمی است که چرا کره ای ها صادرات خود به کشورهای منطقه را از ایران انجام نمی دهند؟ اما ما به راحتی و تحت هر شرایطی بازار کشور را در اختیار محصولات آنها قرار می دهیم.
قوانین حمایتی از تولید تنها روی کاغذ!
توجه به رشد سرمایه‌گذاری داخلی، فراهم نمودن زمینه‌های رشد ۸ درصدی اقتصاد کشور، فراهم‌کردن زمینه‌های بالندگی و حضور مؤثر بخش خصوصی قدرتمند و توانمند، عملیاتی نمودن راهبر‌ها و قانون بهبود فضای کسب‌وکار، توجه به مرغوبیت و کیفیت تولید داخلی، توجه به مصرف کالا‌های داخلی که مشابه خارجی دارند، اجرای کامل سیاست‌های حمایتی از تولید، رهایی از وابستگی به درآمد‌های نفتی و غیره بخشی از مطالباتی بوده که در قالب ادبیات اقتصاد مقاومتی از سوی رهبر معظم انقلاب همواره مطرح و تاکید شده است.
همچنین مطابق با ماده ۲۲ قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه دولت موظف است اقدام قانونی جهت اصلاح قوانین و مقررات و رویه‌های داشته باشد تا محیط کسب‌وکار امن، سالم، سهل و شفاف گردد. از سوی دیگر تحقق رشد اقتصادی پیوسته، باثبات و پرشتاب، فراهم نمودن زمینه‌های لازم برای تحقق رقابت‌پذیری کالا و خدمات کشوری در بازار‌های داخلی و خارجی، پشتیبانی از کارآفرینی، نوآوری و استعداد‌های فنی و پژوهشی و ... در سند چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور به آن اشاره شده است که همگی بر اهتمام توجه به تولید تاکید دارند که نیاز است با اهتمام به آن تا سال ۱۴۰۴ اهداف درنظرگرفته شده محقق شود.
از طرفی در سال ۹۸ قانون «حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از تولید کالای ایرانی» مصوب گردید. براساس ماده ۱۶ این قانون، وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است ثبت سفارش کالا‌های مصرفی و مصرفی بادوام خارجی دارای مشابه ایرانی را که باکیفیت مناسب و به میزان کافی تولید شده باشد تا پایان مدت قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ممنوع نماید.
همچنین براساس ماده ۱۸ همین قانون، به‌منظور حمایت از کالای ایرانی، تبلیغ کالا‌های خارجی دارای مشابه یا نمونه ایرانی در صداوسیما، مطبوعات، تابلو‌های شهری یا دیواری، وسایل حمل‌ونقل همگانی، اوراق چاپی، تلفن و فضای مجازی ممنوع بوده و رسانه پخش‌کننده آگهی به جزای نقدی معادل ده برابر قرارداد پخش آگهی، محکوم می‌شود.
جالب اینجاست که این ماده در قانون در هیچ سطحی انجام نمی‌شود و هیچ‌گونه برخوردی صورت نمی‌گیرد. وقتی قانونی در سطح کلان مورد بی‌مهری مسئولین در سطح هر سه قوه قرار گرفته است، چگونه تولیدکننده انگیزه حمایت و پشتیبانی از تولید داشته باشد؟
با این اوصاف نیاز است مسئولین توجه ویژه‌ای به اهداف اقتصاد مقاومتی، برنامه ششم توسعه و سند چشم‌انداز بیست‌ساله در راستای حمایت از تولید داشته باشند نه اینکه زمینه واردات کالا‌هایی که تولید مشابه داخلی را دارند فراهم سازند. بی شک حمایت از تولید داخلی در تمامی زمینه‌ها به خصوص لوازم خانگی باید ابتدا از مسئولین کشوری آغاز گردد، زمانی که مسئولین کشور به تولید داخلی اعتماد نداشته و اجازه ورود کالا با برند خارجی را به کشور می‌دهند چگونه می‌توان از مصرف‌کننده انتظار داشت، از محصولات داخلی حمایت کند؟!
تقویت تولید یعنی مبارزه با واردات بی‌رویه
رهبر معظم انقلاب همواره در یک دهه اخیر به لزوم حمایت از تولید و کالای ایرانی تاکید داشته اند، اما متاسفانه مسئولین دولتی و نمایندگان مجلس تنها در سطح شعار و وعده از تولید و کالای ساخت داخل حمایت کرده اند!
رهبر انقلاب در ۱۴ خرداد سال جاری در همین رابطه فرمودند: «مسئولان خودشان را متعهّد بدانند به اینکه تولید داخلی را تقویت کنند. بار‌ها عرض کرده‌ایم؛ این حرف، حرف متخصّصین اقتصادی هم هست؛ بنده هم مکرّر تکیه کرده‌ام روی این که محور نجات اقتصاد کشور، تقویت تولید داخلی است؛ تقویت تولید داخلی؛ مبارزه‌ی با قاچاق، مبارزه‌ی با واردات بی‌رویّه، مبارزه‌ی با کسانی که جیب خودشان را از طریق واردات پُر می‌کنند و نمی‌خواهند بگذارند که با تولید داخلی، واردات متوقّف بشود و کمر تولید داخلی را با واردات می‌شکنند، این مبارزه را جزو مسائل اصلی خودشان بدانند و این را متعهّد بشوند.»
از دولت سیزدهم و شخص رئیس جمهور منتخب انتظار می‌رود در راستای عمل به وعده‌ها و در جهت حمایت و پشتیبانی از تولید جلوی مافیای واردات لوازم خانگی کره‌ای بایستند تا حرکت مثبت سه سال اخیر در صنعت لوازم خانگی با قدرت بیشتر ادامه پیدا کند. البته ناگفته نماند که باید دولت در کنار جلوگیری از واردات و حمایت از تولید، بر کیفیت و قیمت محصولات داخلی نظارت کافی و دقیق داشته باشد تا برخی محصولات بی‌دلیل و غیر منطقی گران یا کم کیفیت نشوند و مردم نیز به عنوان مصرف کننده از کالای ایرانی رضایت کامل داشته باشند و با اعتماد خود از تولید ملی حمایت کنند.